Деловая игра "Современный учитель"
классный час по теме

                   Эшлекле уен «Заман укытучысы»

Слайд: ел эмблемасы

Кемнәр ачар күңел күзебезне                  Нет в мире должности прекрасней,

Гүзәллеккә булыр кем юлчы?-                Труда отважней и милей.

Сорау бирдем.                                           Сияет синь.Сегодня праздник

Шулчак күз алдыма                                   Моих друзей- учителей.

Килеп басты минем-Укытучы.                 Тот, кто стал учителем, поймет

Ул ниндидер горур һәм илаһи,              Какое счастье- быть полезным людям,

Йөзләрендә серле яктылык.                      Учить его величество- Народ!

Иярәсең аның артыннан син

Серле яктылыкка тартылып.

-Добрый день, дорогие коллеги! Бодрого Вам настроения!

-Хөрмәтле хезмәттәшләр! 2010 ел – мәгариф хезмәткәрләре өчен үзенчәлекле ел- “Укытучы елы”.  "Укытучы" дигән горур исем гасырлардан гасырларга килә. Әлеге һөнәр елдан ел камилләшә генә бара. Бүгенге көн укытучысының белемнәре узган гасыр укытучысыныкы белән чагыштырырлык та түгел. Безнең тормышка килеп кергән яңа технологияләр, заманча инновацияләр, укыту ысуллары - болар барысы да бүгенге көн укытучысын тасвирлый.

Әмма шул ук вакытта укытучыларда үзгәрми кала торган сыйфатлар бар. Ул - балаларны үз балаларың кебек өзелеп ярату, һөнәреңне сөю, тәрбия бирә алу сыйфатлары. Замана белән бергә тәрбия бирү алымнары да алышына тора, әмма җәмгыять барыбер, иң беренче чиратта, тәрбияле, итәгатьле, гадел, сөйкемле кешеләргә мохтаҗ.

Шул уңайдан, бездә бүген гадәти булмаган чара-ул бәйрәм дә ,эшлекле уен да.

            Слайд: Деловая игра “Современный учитель”

 -Аның исеме-“Заман укытучысы”  ,          

Слайд:  «Принцип  деловой игры «Мыслить можно по- разному…»

,принцибы-“Төрлечә фикерләп була...”Уен барышында төркемнәргә бүленеп тә,аерым да эшләрбез.Безнең эшне аналитиклар күзәтеп бара.Эшлекле уенны без-Ризәлә Камиловна һәм Гөлфия Радиковна алып барабыз.

                Слайд”Язучылар укытучы турында”.

 “Көз килүнең беренче билгесе нәрсә? Ул-авылга яңа укытучы килү. Яңа укытучы, гадәттә, авылга 15 август көнне килә.Чемоданын директорның капка төбендәге эскәмиясенә куя да, өенә кереп китә. Бераздан директор белән бергәләп, алар мәктәп бинасын карап кайталар. Директор:”Райпланнан 200 кг пачас бирергә тиешләр иде, 10м штакетник та вәгъдә иткәннәр иде”,- дип зарланып ала.Химия факультетын тәмамлап 1-2 ел”сөрген срогын үтәп кайтырга “ килгән югары белемле шәһәр кызы шул минуттан соң үзенең язмышын каргый башлый. Менделеев таблицасын яттан белгән, инглиз телендә химия буенча популяр брошюралар укыган кыз директор авызыннан пачас, фесметр, штакетник дигән сүзләрне ишетеп югалып кала. Кыз эченнән:”барыбер бер атнадан качам”,дип ант итә.Ләкин кача алмый ул”... дип яза М.Мәһдиев “Фронтовиклар” романында.

 Укытучы хезмәте элек-электән авыр, күп сабырлык сорый торган һөнәр дип саналган. Теләсә кем укытучы була алмый. Мәктәптә эшләү өчен балаларны үз балаңдай якын күрергә, алар тормышы белән яши белергә, аларның кайгы-шатлыкларын уртаклаша алырга һәм, әлбәттә, ныклы белемле булырга,кешеләргә тәэсир итү көченә ия булырга  кирәк.

Укытучының башкаларга тәэсир итү көчен белү өчен беренче тестны тәкъдим итәбез.

    Слайд:  Тест «Можете ли вы влиять на других?»

       1.Сез актер яисә сәясәтче профессиясен сайлар идегезме?  (Да-5, Нет -0)

       2.Сезне экстравагант киенгән кешеләр чыгырдан чыгарамы?? (Да-0, Нет-5)

       3.Сезне кимсетсәләр, тиз җавап бирәсезме? (Да-5, Нет-0)

      4.  Коллегагыз уңышларга ирешкәндә сезгә бер дә рәхәт түгел? (Да -5, Нет-0)

     5.Сез, моны эшли алуыгызны исбатлар өчен, бик авыр эшкә тотына аласызмы? (Да -5,     Нет-0)

        6.“Максат чыгымнарны аклый” әйтеме сезнең өчен һәрвакыт дөресме?? (Да-5, Нет-0)

        7.   Дуслар белән еш очрашырга яратасызмы? (Да-0,Нет-5)

          8.Сезнең көн буена графигыгыз бармы?? ( Да-0, Нет-5)

          9.Өйдә җиһазларны  күчерергә яратасызмы?? (Да-5, Нет-0)

          10.Бер үк максат өчен төрле чаралар куллану сезгә ошыймы? (Да-5, Нет-0)

          11. Кешенең үзенә артык ышанганын күргәндә, ирония хисе уянамы? (Да-5, Нет-0)

          12. Җитәкчеләрегезнең кабартылган авторитетын гаеплисезме? (Да-5, Нет-0)

                 Балларны кушыгыз.

                Нәтиҗә 35 баллдан югары булса,Сез кешегә тәэсир итү буенча уникаль шәхес.Сезгә кешеләр белән аралашу җиңел, моннан сез зур канәгатьләнү аласыз.Кеше үз эченә йомылган булмасын дип саныйсыз.Якын кешеләрегезгә сез терәк.Әмма,кайбер фикерләрдә сез үзегезгә артык ышанасыз һәм контрольне югалтырга да мөмкин.

Нәтиҗә 30 балл яки кимрәк булса, Сез фикерләрегездә икеләнүчән,ул сезгә кешеләргә тиешенчә тәэсир итәргә комачаулый.Һәрнәрсәдә төгәллек яратасыз.Теләмәгән эшкә сезне мәҗбүр итү мөмкин түгел.

Слайд: Котлыйбыз!

Сәер мәхәббәт.

Һәр дәрескә балаларым көтеп ала,

Дәрес беткәч хөрмәт белән озатып кала.

5ле куйсам сөенәләр узем кебек

2легә көенәләр узем кебек.

БӘХӘСЛӘШӘ ИҢ ӘЙБӘТКӘ МИНЕ САНАП,

ӘНИЛӘРЕ КАЛЫП ТОРА БЕР ЯКТАРАК!

Тик...

Авырып китсәм,”Буш дәрес” дип кул чабалар,

 Буш дәресләр күбрәк булса шатланалар.(Э.Мөэминова)

Ташла, дисең...

“Шул мәктәптә ниең калган ?”-дисең

Шулмы булды дуслар әйткән сүз?

Минсез дә ул мәктәп –мәктәп инде,

Мин-мин булмас идем мәктәпсез.

              Мәктәпләргә сыймый, түгелеп чыга

Кыңгыраулар чыңы урамга.

Телдән әйтә алмас әллә нинди

Бер тылсым бар шушы чыңнарда.

             Ачуланма, ташла дигән сүзең

Кабул итә алмам ахрысы.

Шулай үткән инде ярты гомер,

Шулай үтсен калган яртысы.(Клара Булатова)

.Мәгариф өлкәсенә вакыт югары таләпләр куя. Бүгенге шартларда балалар белән эшләү бигрәк тә җиңел түгел. Һәрдаим камилләшергә, өр-яңа мәгълүмати технологияләрне, укыту программаларын үзләштерергә, инновацион технологияләрне тормышка ашырырга кирәк. Сез көн саен балалар, ата-аналар һәм бик зур тизлек белән үсүче җәмгыять алдында имтихан тотасыз. Сезгә, кадерле укытучылар, яшь буынны тәрбияләүдә гаять зур җаваплылык йөкләнгән. Бу бик авыр хезмәт.

Слайд: «Стандартный – нестандартный учитель».

             .Алдагы биремдә үзебездәге һөнәри сыйфатларыбызны тикшереп карыйк.Сезгә укучыларда нинди сыйфатлар ошый,ә кайсылары юк?.Сорауларның номерын язып +  яки  – тамгасын куеп барыгыз!

             1.Укучыгыз дисциплиналы.

              2. Укучыгыз оешкан. .

3.Тигез өлгерми.

4. Дәрес темпыннан калыша.

5. Эрудицияле.

6. Сәер тәртипле.

7. Эштә актив.

8. Тигез өлгерә.

9. Үзе генә эшләргә ярата.

10.Тиз аңлаучан.

11. Аралашырга яратмый.

12. Дәрестә хәрәкәтчән.

13. Аралашучан.

14. Озак фикер йөртә.

15. Фикерен ачык әйтә.

16. Буйсынырга яратмый.

Слайд: Поздравляем!

Нәтиҗә:Җөп саннардагы + тамгаларын санагыз. + ләр күбрәк булса Сез стандарт булмаган укытучы,котлыйбыз! Ә башкаларга килгәндә, сез инде чын стандарт укытучылар! Сезне дә тәбрик итәбез!

Слайд ”Язучылар укытучы турында”

Укытучы булу өчен берәүләргә еллар кирәк, икенчеләргә айлар.Сез беләсезме, укытучы кайчан чын мәгънәсендә укытучы булып җитә? Үзенең эше төшенә керә башлагач. Укытучының төшенә бары тик бер генә сюжет керә: дәрес башланасы икән. Укытучы әнә шул дәресенә хәзерләнмәгән. Менә-менә звонок булырга тора. Ә аның планы юк. Директор ишек янында моның дәресенә керергә көтеп тора.Ә план юк та юк... Менә бөтен сюжет шул. (М.М.Фронтовиклар)

Еллар үткән саен ныграк төшенә барасың: белем учагы дип юкка гына әйтмиләр икән бит мәктәпне. Кешенең киләчәккә карашы да, максат-хыяллары да, яшәү рәвеше дә әнә шул учакта формалаша икән.

Укытучы, мәктәп... бу сүзләрне ишетүгә колакларда көмеш кыңгырау чыңы, укытучының ягымлы тавышы ишетелеп киткәндәй була.

Ә хәзер сезнең өчен педагогик  ситуацияләргә иң оригиналь җавап конкурсы! Без 4 төркемгә бүленеп эшләрбез. Һәр төркемгә бер мәкаль тәкъдим итәбез.Ә сез аны мәктәп тормышына бәйле берәр мисал аша аны аңлатып бирерсез.

Слайд “Самый оригинальный ответ”

1.«Җиде кат үлчә, бер кат кис».

2.”Ни чәчсәң, шуны урырсың”.

3.”Ялкаулык- хурлык, тырышлык- зурлык”.

4.”Күмәк күтәрсә, күлне күчерер”.

9Нәтиҗә:

Слайд: Поздравляем!(гортензии)

.1.Әзер юлдан үз көеңә бару җиңел.

Тигез җирдә юл салу да читен түгел.

Кыяларга сукмак салу- читенрәк!

Тик күңелгә юл салудан җиңелрәк!

2Ак кәгазьдән каләм эзе тиз җуела,-

Караны да,тушьларны да җуеп була.

Ташка язган сүзләрне дә еллар ала.,

Күңелләргә язылган сүз мәңге кала.

-Миндә тагын бер сорау бар.
 Укытучы нинди булырга тиеш? Тактадагы җөмләне тәмамлагыз.

Слайд” Хәзерге заман укытучысы...,  ...,   ..., ...,  ...  .

Әйе, заман укытучысы һәрвакыт белемгә, яңалыкка, камиллекккә омтылып яши. Укучыларыгыз сезне белемле, тәрбияле һәм итагатьле булулары белән сөендерсен. Сезгә нык сәламәтлек, күтәренке рух, бәхет һәм иминлек телибез!

Миңа сорау бирсәләр:

-Сөенечең ни ?-дисәләр,

Сөенечем таңнан торып

Эшкә килгән иртәләр.

Миңа сорау бирсәләр:

-Бәхет ни ул?-дисәләр,

Бәхет- шушы укучылар

Кеше булып үссәләр.

                      Слайд “Игътибарыгыз өчен рәхмәт!”  

                    Использование дидактических игр на  уроках.

           Одно из эффективных средств развития интереса к учебному предмету, наряду с другими методами и приемами, используемыми на уроках, - дидактическая игра. Еще К.Д. Ушинский советовал включать элементы занимательности, игровые моменты в учебный труд учащихся для того, чтобы процесс познания был более продуктивным.

        Игра занимает значительное место в первые годы обучения детей в школе в начале учащихся интересует только сама форма игры, а затем уже и тот материал, без которого нельзя участвовать в игре.

        В ходе игры учащиеся не заметно для себя выполняют различные упражнения, где им самим приходится сравнивать, выполнять арифметические действия, тренироваться в устном счете, решать задачи. Игра ставит учащихся в условия поиска, пробуждает интерес к победе, следовательно, дети стремятся быть быстрыми, находчивыми, четко выполнять задания, соблюдать правила игры.

        В играх, особенно коллективных, формируются и нравственные качества ребенка. В ходе игры дети учатся оказывать помощь товарищам, считаться с мнением и интересами других, сдерживать свои желания. У детей развивается чувство ответственности, коллективизма, воспитывается дисциплина, воля, характер.

        Включение в урок игр и игровых моментов делает процесс обучения интересным и занимательным, создает у детей бодрое рабочее настроение, облегчает преодоление трудностей в  освоении учебного материала.

        Разнообразные игровые действия, при помощи которых решается та или иная умственная задача, усиливает интерес детей к предмету, к познанию ими окружающего мира.

        Приемы слуховой, зрительной, двигательной наглядности, занимательные вопросы, задачи-шутки, моменты неожиданности способствуют активизации мыслительной деятельности.

        Очень многие дидактические игры заключают в себя вопрос, задание, призыв к действию, например: “Кто быстрее ?”, “Не зевать !”, “Отвечай сразу.”, “Кто вернее ?” и так далее.

        Значительная часть игр дает возможность сделать то или иное обобщение, осознать правила, которые только что изучили, закрепить, повторить полученные знания в системе,, в новых связях, что содействует более глубокому усвоению пройденного.

        Например, при закреплении учащимися знания таблицы сложения с переходом через десяток часто используют игру “Поймай рыбку”.

        На доске висит таблица на которой изображен аквариум с рыбками. На каждой рыбке записан один из следующих примеров:

7+8        9+3

9+6        14-6

9+7        15-7

16-8        18-9

13-6        8+5

Двое учащихся выходят к доске и по команде начинают решать выражения, остальные учащиеся выполняют задания в тетради. По истечении времени отведенного на вычисление, ученики сверяют свои ответы с доской. Тот из учеников у доски, кто решил большее количество выражений, поймал больше рыбок. Он считается лучшим рыбаком в данной игре.

        Для закрепления знаний таблиц сложения и вычитания в пределах 10 можно использовать игру “Самый быстрый почтальон”.

        Учитель раздает пяти ученикам по одинаковому числу карточек, на обратной стороне которых записано выражение на сложение и вычитание. Дети, сидящие за партами, изображают дома с номерами (они держат в руке разрезанные цифры, обозначающие числа от 0 до 10).

Почтальоны должны быстро определить на конверте номер дома(найти значение выражения) и разнести письма в соответствующие дома (отдать детям, у которых карточки с цифрами, обозначающие ответы выражений, записанных на конвертах).

        Кто быстро и правильно разнесет письма по назначению, тот самый быстрый почтальон.

        Эти игры простые, но они позволяют в игровой форме повторить таблицу сложения и вычитания, внести в урок элемент соревнования, что еще более способствует активизации деятельности учащихся, обязывает их быть более четкими, собранными, быстрыми.

        Многие и упражнения можно строить на материале различной трудности это дает возможность осуществлять индивидуальный подход, обеспечивать участие в одной игре учащихся с разным уровнем знаний.

        Например, можно дать самостоятельную работу в виде игры “Кто первый добежит до финиша ?”. А раз это игра, учащиеся чувствуют себя свободно, поэтому уверенно и  с интересом приступают к работе. Каждый получает карточку с заданием - задачей. Задача у всех одна и та же, но степень помощи к ее решению для каждого ученика разная.

        Например, хорошо подготовленным учащимся предлагается решить задачу по краткой записи, составив по ней выражение. Слабо успевающим ученикам - составить задачу по краткой записи и закончить ее решение. Тот, кто решит задачу быстро и правильно, может считать себя спортсменом.

        На таких уроках ставиться цель привить любовь к математике учащимся с разными математическими способностями. Все стараются выполнить задания, все хотят быть спортсменами. В завершении задании на доске пишутся фамилии учащихся справившихся с задачей. А тем, кому не удалось решить задачу, дается индивидуальная помощь, чтобы в следующий раз смелее приступали к работе.

        Следовательно, включение в учебный процесс игры или игровой ситуации приводит к тому, что учащиеся, увлеченные игрою, не заметно для себя приобретают определенные знания, умения и навыки по математике.

        Однако игра не должна быть самоцелью, а должна служить средством развития интереса к предмету, поэтому при ее организации следует придерживаться следующих требований:

Правила игры должны быть простыми, точно сформулированными. Материал игры должен быть посилен для всех детей.

Дидактический материал должен быть прост по изготовлению, и по использованию.

Игра интересна в том случае, если в ней участвует каждый ребенок.

Подведение результатов игры должно быть справедливым и четким.

      Исходя из естественной логики обучения детей грамоте: звук - буква, чтение - письмо, все дидактические игры разделены соответственно на четыре группы: фонетические, графические, грамматические, игры, развивающие связную устную речь.

        Учебной задачей проведения игр в первом классе в период обучения грамоте ставится формирование фонематического слуха в различных его проявлениях:

Установление изучаемого звука в словах (“Чей голосок”), определение места звука (“Где спрятался звук ?”).

Придумывание слов на заданный слог в определенной позиции.
        Ра ма        По ра
        Ра на        Ко ра

Составление схем слогов - слияний с использованием цвета: синего(твердый согласный), зеленого (мягкий согласный), красного (гласный). А также обратное задание: по данной схеме назвать слог.

Игра “Живые буквы”. Детям выдаются буквы, они должны найти пару, причем так, что бы получился слог( по опорной согласной или гласной).

Составление слогам по картинкам с выделением первых звуков, последних, вторых от начала слога. Например, даны картинки, на которых изображены тигр, олень. Дети составляют слог по первым звукам (Т),(О), придумывают слова с данным слогом то-пор, то - варищ. Затем меняют картинки местами, выясняют, какой теперь получился слог (слог от).

        Дети вспоминают слова с этим слогом: ответ, отдых - в начале слова, кот, пот - в конце. Далее проводится работа со словом. Детей знакомят с понятием “слово”. Слова бывают короткие и длинные. Самые короткие - союзы и предлоги, состоящие из одной буквы У,И,К,В,С. Для уяснения лексического значения слова даются разные задания.

Подбор нужного слова к смысловому ряду: по опорным признакам - пушистая, рыжая, хитрая... (лиса).

Обобщение понятия: какое слово лишние и почему ? (лето, осень, неделя).

Добавление нужного слова (Пальто, шапка, шарф-...).

Называние общего слова.(стол, стул, шкаф-...).

        Деление слов на слоги, подсчет количества слогов в слове  выделение ударного слога. Простукивание двух слогов, выделяя ударный слог громким стуком. Дети подбирают слово с таким же количеством слогов и с ударением на том же слоге: весна, зима, лето, осень.

        Подбор слов к заданным схемам с гласными буквами:

    а        а        а        о        о        о        о        а

рак       ра          ма         мо          ло           ко          о           са

        Составление слова из данных слогов (слоги даны в рассыпную) .

        Исключение лишнего слова: гусь, гусенок, гусыня, гусак, гусеница.

        Подбор к данному слову родственных слов: снег, снежок, снежная, снеговик, снегоход, снегозадержание.

        Замена в слове одного звука (буквы) для получения нового слова: пора, кора, нора, гора.

        Чтение слов в обратном порядке: сон, шалаш.

        Игра “Кто быстрее, кто больше ?”. Из каждой буквы данного слова придумать другие слова: ослик, оса, слон, лось, иволга, корова.

        Игра “Кто больше придумает слов из данного слова, используя только эти буквы ?”. Например: грамотей (герой, море, тема, март, гора, рот, маг, торг, гам).

        Подбор синонимов, антонимов, анонимов.

Труд, работа;

День-ночь, высокий - низкий, далеко - близко, бежать - ходить.

Лисичка гриб, лисичка животное.

        Игра “Сложи словечко”. Какие два слова спрятались в  одном ? Самолет (сам летает), листопад (листья падают), пылесос (пыль сосет).

         Таким образом, использование в учебном процессе игр и разных заданий, создание на уроке игровой ситуации приводит к тому, что дети не заметно для себя и без особого напряжения приобретают определенные знания, умения, навыки.

         Учитывая вариативность отдельных игр, исходя из возможностей работы класса и отдельных учеников, учитель может выбрать необходимые для урока упражнение. Такие как: “На что похожа буква”, “Учимся играя”, “Занимательный материал(скороговорки, загадки,  пословицы и так далее)”, “Словарь(крылатые слова и выражения, происхождение слов)”.

        Чтобы дети лучше запоминали букву можно предложить им по фантазировать, на что она похожа, выложить ее из счетных палочек, выщипать из бумаги, вырезать из вдвое сложенного листка, преобразуя уже известные буквы (например, ж(жук) получается из к, ф - из р, т - из г),найти букву в кассе букв, а затем и среди других, разбросанных или перевернутых на фланелографе или написанных несколько иным шрифтом. Ученики дописывают недостающие элементы букв, играя в “Поставь буквы правильно”. “Полубуковка”. Можно напечатанные на доске буквы закрыть полоской бумаги. Для лучшего запоминания буквы полезно дать каждому ребенку карточку с наклейной буквой, вырезанной из наждачной бумаги (черной - обозначающей гласный звук, серый - согласный). Дети водят по ней пальчиком в направлении письма. Этот метод предложенный М. Монтессори, применялся уже много десятков лет тому назад. Перед работой в “Прописи”, разобрав все элементы изучаемой буквы дети пишут ее “в полный рост” на  листе бумаги, потом складывают лист пополам пишут на половине, затем на четверти листа, на восьмой его части и так далее, пока размер ее не приблизиться к требуемому. Это дает возможность учителю увидеть все недочеты и ошибки в написании особо трудных букв.

        “Звуковые” игры (“Кто внимательнее?”-на выделение и определение звука, “Кто больше?”-на составление слова с изученным звуком и так далее) развивают фонематический слух ребенка, формируют умение сознательно выполнять звуковой анализ слова, развивают память, внимание, наблюдательность. В играх типа “Доскажите словечко” малыши не только интересуются звуковой стороной слова (поиски ритма, красоты звучания), но и серьезно задумываются над его смыслом, выразительностью. В играх “Том - Тим” (или “Камень-Вата”) дети стараются безошибочно выполнять задание по различению твердого или мягкого согласного. Можно провести игру “Перекличка”, предлагая вставать только тем детям, в имени или фамилии которых есть изучаемый звук. Это будет одновременно и маленькой физкультминуткой.

        Игры со словами, которые очень важны для малышей, почти не включаются, к сожалению, в школьную программу, мало разработаны и зачастую просто игнорируются начальной школой. Они должны стать ,на мой взгляд, частью предметного обучения, помогая воспитывать у ребенка его природное звуковое чутье, подготавливая его к восприятию сложных поэтических форм, которые изучаются в пятых - шестых классах. Любовь к языку можно воспитать только через интерес к нему.

        Дети первые полгода в первом классе выполняют механическую, порой бездумную работу в прописях по копированию слов и предложений, а в результате не всегда могут прочитать написанное, не говоря уже о том, что диктанты им просто не под силу. Введение же многими учителями тетрадей для печатания приводит к настоящей путанице печатных и  письменных букв. Наверное, писать нужно письменными буквами, а образ печатной буквы должен быть у ребенка только в голове.

        Каждый учитель знает, что приходится иногда помногу раз повторять с учащимися один и тот же материал по грамматике и все же он остается не усвоенным.

        Дети как будто знают правила, умеют их формулировать, приводят примеры, но в диктантах - ошибки, не говоря уже о том, что в самостоятельной работе не умеют орфографически правильно и толково изложить свои мысли.

   Таким образом, дидактические игры широко используются на различных уроках в начальной школе, так как, это на много повышает усвояемость материала.

                                     Сыйныфтан тыш чара

Тема:  Үткәннәргә сәяхәт.              

Максат:     1). Халкыбызның үткәне турында мәгълүмат бирү;                                                                                                                                                                                                                                      

                   2). Татар халкы тарихы һәм мәдәниятенә кызыксыну уяту;

                   3).Үз халкың белән горурлану хисе тәрбияләү.

Җиһазлау: Татарстан Республикасы картасы,

                   Татарстан Республикасы символлары ,

                   Компьютер,презентация.

Материал:”Татарстан республикасы тарихы атласы”,                                                                      

                    “Гөлбакча” китабы;

                    Ф.Ш.Хуҗин “Татарстан тарихы”

                                                      Дәрес барышы.

I .Оештыру өлеше.

II.Төп өлеш.

  1)Кереш әңгәмә.

     Туган җирең Идел буе,

     Һәр телнең бар туган иле

     Туган җирең кебек назлы,

     Җырдай моңлы татар теле.

Идел буенда элек төрки кабиләләр яшәгән. Соңрак бирегә болгарла р күчеп килгән. Алар мондагы халыклардан аерылып торганнар. Тиз арада Идел буенда үз дәүләтләрен төзи башлаганнар. Сәүдә эшен җайга салганнар. Идел буенда төзелгән дәүләтне Бөек Болгар дип атаганнар.

   Чыннан да, бөек дип әйтерлеге булган шул аның!

   Болгарлар, Европада беренче булып, чуен кою серенә төшенгәннәр.

  Безнең бабайлар, шулай ук беренчеләрдән булып, акча суга башлаганнар.Алтын, көмеш тәңкәләргә болгар бизәкләре төшкән.

Сәүдәгәрләр төрле илләрдән затлы маллар алып кайткан. Болгарларның үзләрендә дә чит ил халыкларын кызыктырырлык товарлары бихисап булган. Болгар күннәре бөтен дөньяга дан казанган. Болгари итекләр кию затлылык, дәрәҗә билгесе саналган.

  Болгарга кәрваннар агылган. Алар үзләре белән товар гына түгел,китаплар да алып килгәннәр.Мөселман илләреннән килгән сәүдәгәрләр,болгарларга үз диннәрен мактаганнар.Күп кенә болгарлар ислам диненә күчкәннәр. Алар салган мәчеттән иртә-кич моңлы азан тавышы яңгыраган.

  Шәһәрләрдә мунчалар гөрләп эшләгән. Алар юыну- чистарыну урыны гына түгел, ял итү урыны да булган. Анда шахмат уйнаганнар, бәхәсләшкәннәр, шигырьләр тыңлаганнар. Болгар шагыйренең мәгърур тавышы һаман да безнең колакларда чыңлый сыман әле.

2). Җыр тыңлау: “Идел суы ага торыр”.

3).Идел-Кама болгары-хәзерге татарларның ата-бабалары төзегән беренче дәүләт ул.Югары үсешкә ирешкән авыл хуҗалыгы, һөнәрчелек һәм сәүдә бу илнең икътисади куәтен тәэмин иткән. Дәүләтнең башкаласы Олуг шәһәр, ягъни Биләр булган.Ул ныгытмалар белән уратып алынган, ә алар эчендә таштан һәм кирпечтән салынган хан сарае, кәрвансарайлар, базарлар,төзек биналы  торак кварталлар урнашкан булган. Хәзерге  Болгар,Казан.Алабуга шәһәрләренә дә Болгар дәүләте чорында нигез салынган.

 1236 елгы монгол яулары  Идел Болгарына зур зыян китерә.Болгарлар үз дәүләтчелеген югалта һәм Бату хан төзегән җучилар дәүләте-Алтын Урда составына кертелә. XIII гасыр ахырына илнең икътисады аякка баса,шәһәр мәдәнияте моңа кадәр күрелмәгән биеклеккә күтәрелә.Татар халкы тарихында бу чор аеруча тирән эз калдыра.

4). Презентация карау.

5). Еллар үткән саен тарих белән кызыксыну арта бара.Хәзер инде борынгы шәһәрләрнең хәрабәләре генә калган.Әби-бабаларыбыз әлеге изге җиргә хаҗ кылалар.Бүгенге көндә бу изге Болгар җирендә төзекләндерү,яңарту эшләре бара. Бу эшне Татарстанның беренче президенты М.Ш. Шәймиев җитәкли. Ул фонд “Яңарыш” дип атала.

6). “Мәкаль әйтешү” уены.

-Үз илем-алтын бишек.

-Алтын-көмеш яуган җирдән

Туган-үскән ил артык.

-Болгар йорты-Идел йорт,

 Идел эче- имин йорт.

-Идел буе- бәрәкәтле җир.

7).Р.Вәлиев сүзләре, Р.Абдуллин музыкасы, “ Ватаным” җырын тыңлау.

III.Йомгаклау өлеше.