Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 7нче сыйныфы өчен әдәбияттан эш программасы
календарно-тематическое планирование (7 класс) по теме

Ширеева Алсу Сагитовна

7 сыйныф өчен әдәбияттан  (татар төркеме) эш программасы

Скачать:

ВложениеРазмер
Microsoft Office document icon 7_dbiyat_2012.doc251.5 КБ

Предварительный просмотр:

Аңлатма язуы

Эш программасы статусы

Программа нигезенә Россия, Татарстан Мәгариф һәм фән министрлыкларының мәктәпләрдә урта һәм тулы белем алу стандартлары салынды, ТР Мәгариф министрлыгы тарафыннан расланган «Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына ана теле һәм әдәбият укыту программалары» (Казан, «Мәгариф», 2010 ел),  7 нче сыйныф өчен Ф.М.Мусин, И.Г.Гыйләҗев, Р.С.Шәвәлиева  тарафыннан эшләнгән (Казан, Мәгариф, 2011) ТР Мәгариф министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән дәреслеккә нигезләнеп төзелде.

Эш программасы структурасы

Татар әдәбиятының эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.

Эш программасының эчтәлеге

Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына әдәбият  укытуның  төп максаты һәм бурычлары

- матур әдәбият текстларын форма һәм эчтәлек берлегендә аңлап кабул итү;

- төп әдәби-тарихи мәгълүматларны һәм әдәби теоретик төшенчәләрне белү;

- балаларны татар әдәбияты, халык авыз иҗаты, татар халкының җыр-музыкасы, теарты, сынлы сәнгате белән таныштыру, күренекле

язучылар һәм аларның әсәрләрен үзләштерүләренә ирешү;

- укучыларның телдән һәм язма сөйләмнәрен үстерү;

- әдәби әсәрне уку һәм анализлау;

- халык тарихын, мирасын өйрәнү аша Ватанга, халыкка, туган телгә мәхәббәт, олыларга, кечеләргә һәм, гомумән, кешегә ихтирам,

мәрхәмәтлелек, шәфкатьлелек тәрбияләү.

Программада 7 нче сыйныфта татар әдәбиятына 70 сәгать вакыт бирелә, ә мәктәпнең укыту планы буенча 35 сәг., шунлыктан дәреслектәге материалларның барысын да саклаган хәлдә, аларны анализлау өчен бирелгән вакыт  кыскартылды:  язучы иҗаты – 28 сәгать,класстан тыш уку – 2 сәгать, бәйләнешле сөйләм үстерү – 5 сәгать.

№ п/п

Бүлекләр һәм темалар

Сәгать саны

Әсәрләрне уку һәм өйрәнү


28

1

Халык авыз иҗаты.Табышмаклар.

1

2

Габдулла Тукай. 

4

3

З.Яруллин .Ф.Яруллин.

2

4

Фатих Әмирхан. “Март каһарманы”

1

5

Мәҗит Гафури.

2

7

Галимҗан Ибраһимов

2

8

Гадел Кутуй. “Сагыну” нәсере. “Рөстәм маҗаралары”повесте.

2

9

Хәсән Туфан. “Киек казлар” “Талантлы син,Кеше туганым” шигырьләре

2

10

Зифа Басыйрова

1

11

Роза Хафизова. «Кашкарыйлар озын гомерле»

2

12

Ибраһим Салахов. “Колыма хикәяләре”

2

13

Зыя Мансур. “Таңсылу”әкияте

1

14

Әмирхан Еники. “Кем җырлады” “Матурлык”хикәяләре

2

15

Рафаил Төхфәтуллин. “Балам көлүе”

1

16

Гөлшат Зәйнашева “Туган җирем-Татарстан”шигыре

1

17

Тәүфикъ Әйди.

1

18

Нәүрүз бәйрәме

1

Бәйләнешле сөйләм үстерү

5

Дәрестән тыш уку

2

Барлыгы:

35

Белем бирү эчтәлегенең  мәҗбүри минимумы

Әдәби әсәрләрне танып-белү буенча төп эшчәнлек. Татар әдәбиятының күренекле язучылары һәм шагыйрьләре, аларның әсәрләре турында мәгълүмат булдыру; төрле жанрдагы әдәби әсәрләрне аңлап һәм иҗади уку; сәнгатьле уку; шигъри текстларны яисә чәчмә әсәрдән өзекләрне яттан өйрәнү; әсәрләрне анализлау; план төзү һәм әсәрләр турында кыскача бәяләмә (отзыв) язу; татар һәм рус әдәбиятындагы әсәрләрне чагыштырып бәяләү, үз фикерен әйтә белү.

7 нче сыйныфны тәмамлаган татар балалары үзләштерергә тиешле белем-күнекмәләр

  1. өйрәнгән әдәби әсәрнең эчтәлеген белү;

- классик әдипләрнең тормыш һәм иҗат юлларының төп фактларын истә калдыру;

- әдәби текстны кабул итү һәм анализлау, укыган буенча план төзү;

- геройларга характеристика бирү;

- әдәби әсәрдәге эпизодларны һәм геройларны чагыштыру, автор позициясен ачыклау;

- укыганга үзеңнең мөнәсәбәтеңне белдерү, әсәрне (өзекне) сәнгатьле итеп уку;

  1. табышмаклар  һәм аларның үзенчәлекләрен белү;
  2. хикәя,фантастик хикәяне аера белү;
  3. нәсернең үзенчәлекләрен белү;
  4. уңай герой, лирик герой төшенчәләрен аера белү;
  5. әдәби әсәрләрдән сурәтләү чараларын таба белү;
  6. милли орнаментларны аера белү.
  7. Укыту-методик комплекты

1.        Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына ана теле һәм әдәбият укыту программалары. Казан. «Мәгариф» нәшрияты. 2010);

2.        Рус мәктәпләрендәге татар балаларына татар әдәбиятыннан гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты (Казан, 2005);

3.        Ф.М.Мусин, И.Г.Гыйләҗев, Р.С.Шәвәлиева  Татар әдәбияты. Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 7нче сыйныфы өчен дәреслек-хрестоматия (татар балалары өчен). Казан. Мәгариф. 2005

4.Гайфуллина Ф.А.Әдәбият дәресләрендә .Казан, «Яңалиф», 2006

6. Абдрахимова Я.Х. Татар әдәбияты дәресләрендә бәйләнешле сөйләм үстерү 5-7 сыйныфлар. Казан, «Мәгариф» 2007 ел.

Ятлау өчен әсәрләр

  1. Г.Тукай “Туган авыл”
  2. М.Гафури “Татар байрагы”
  3. Ә.Еники “Матурлык” (өзекне укытучы сайлый)
  4. Г.Кутуй “Сагыну” (өзек)
  5. Г.Зәйнәшева “Туган җирем – Татарстан”

Дәрес темасы

Сәг

сан

Дәрес тибы

Укучылар эшчәнлегенә характеристика яки укыту эшчәнлеге төрләре

Материал үзләштерүнең көтелгән нәтиҗәләре

Контроль төре

Өй эше

Срок

план

Срок

факт

1.

Халык авыз иҗаты.Табышмаклар.

1

Яңа тема аңлату.

Сүзлек өстендә эш. Укытучы лекциясе.

Аңлатмалы уку.

Халык авыз иҗатының алдагы сыйныфларда өйрәнелгән төрләре, табышмаклар

турында төшенчә

Табышмаклар җыярга.

2.

Габдулла Тукай. “Исемдә калганнар”.

1


Катнаш дәрес.

Әдипнең тормышы һәм иҗаты турында әңгәмә,

слайдлар карау

Алдагы сыйныфларда өйрәнелгәннәрне искә

Төшерү. Шагыйрь балачагының

Бирелешен күзәтү.

Бүлеккә исем бирергә,план төзергә.

3.

“Үксез бала асрасаң....”

1

Әдәби әсәр анализлау

Сәнгатьле уку, рәсемнәргә нигезләнеп   сөйләү,мәкальне аңлату, әңгәмә кору.

Метафора. Миһербанлылык сыйфатының өстенлеген аңлау, кешеләргә бертигез карау кирәклегенә төшенү. Әсәрнең идея-тематикасын ачыклау, бәя бирә белү.

Сорауларга җавап табу.

4.

Класстан тыш уку №1

Г.Тукай. Мәсәлләр.

1

Класстан тыш уку

Укучылар чыгышы, әңгәмә кору.

Мәсәлләрнең жанр буларак үзенчәлеген күрсәтү

тест

Төп тема һәм идеяләрен дәфтәргә

язып куярга.

5.

“Шүрәле”поэмасы

1

Лирик әсәрне анализлау

Сәнгатьле уку, рәсемнәргә нигезләнеп   сөйләү,образларга тулы тасвирлама бирү, әңгәмә кору.

“Шүрәле”поэмасын хикәя рәвешендә сөйләргә

Хикәя рәвешендә

сөйләргә

6.

“Туган авыл” ,“Кичке азан”,”Татар яшьләре”

шигырьләре

1

Лирик әсәрне анализлау.

Сүзлек өстендә эш. Сәнгатьле уку.Милләтне берләшергә чакыру мәсьәләләренең бирелешен күзәтү.

Чагыштыру, эпитет турында төшенчә. Лирик герой әйтергә теләгәннәрне үз сүзең б-н җиткерү.

шигырен ятлау

7.

Сөйләм  үстерү №1

Г.Тукай әсәрләре сынлы сәнгатьтә

1

Сөйләм  үстерү

Укытучы лекциясе

укучылар чыгышы,

картиналарны карап, фикер алышу.



Байназар Әлменов иҗатында

Тукай темасы.

Материал туплау.

8.

З.Яруллин .Ф.Яруллин.

1

Яңа тема аңлату.

Сүзлек өстендә эш, композиторларның тормышлары һәм иҗатлары турында әңгәмә.

Музыкаль терминнар

Композиторларның иҗатлары буенча диалог оештырырга..

9.

Ф.Яруллин.”Шүрәле”балеты

1

Катнаш дәрес.

Балет турында төшенчә.Композиторның әсәрен тыңлау, укытучы сүзе, әңгәмә кору.

Балет төшенчәсе. “Шүрәле” балетының эчтәлеген белү.

Җырларны туплап

язарга.

10.

Фатих Әмирхан. “Март каһарманы”

1

Яңа тема аңлату.

Ф.Әмирханның тормышы һәм иҗаты турында лекция.

Язучының тормышы турында белү. Әсәрне анализлау күнекмәләре.

Сорауларга җавап табу.

11.

Мәҗит Гафури. “Сарыкны кем ашаган?”мәсәле

1

Катнаш дәрес.

Сүзлек өстендә эш. М.Гафуриның тормышы һәм иҗаты турында лекция. Мәсәлне сәнгатьле итеп уку, әңгәмә кору.

Язучының тормышы турында белү. Мәсәл жанрының үзенчәлеге.”Кем көчле, шул хаклы”гыйбәрәсенә карата үз фикерләрен формалаштыру.

Автор фикерен билгеләү.

12.

“Татар байрагы”шигыре

1

Лирик әсәрне анализлау

Сүзлек өстендә эш Шигырьне сәнгатьле итеп уку, әңгәмә кору.Сорауларга җаваплар бирү.

Милләт язмышы.

Шигырьне яттан өйрәнергә.

13.

Галимҗан Ибраһимов. “Алмачуар”

1

Әдәби әсәр анализлау

Язучы иҗаты б-н таныштыру, өзекләрне укып, укытучы җитәкчелегендә бергәләп анализлау, нәтиҗә ясау.

Әдип иҗатын аңлау, әсәрне анализлау күнекмәләре, кешенең рухи дөньясын аңлау һәм бәя бирә белү.

Эчтәлек сөйләү.

14.

Атлар чабышы.

1

Әдәби әсәр анализлау

Укытучы сүзе, сорауларга җаваплар бирү , диалогларны табу, аларны сәнгатьле итеп уку.

Әсәрнең идея-тематикасын ачыклау, бәя бирә белү.

тест

“Закир урынында мин

булсам...”

фикер алышуга

хәзерләнергә

15.

Гадел Кутуй. “Сагыну” нәсере.

1

Лирик әсәрне анализлау

Сүзлек өстендә эш, уку, әңгәмә кору, аерым строфаларның эчтәлеген

аңлату.

Язучының тормышы турында белү. Нәсер жанры үзенчәлекләрен белү, идеясен, сурәтләү алымнарын аңлау.

ятларга

16.

“Рөстәм маҗаралары”

1

Әдәби әсәр анализлау

Әсәрне эчтән һәм кычкырып уку,фикер алышу,төп вакый галарны барлау

Фантастик повестьның үзенчәлекләрен аңлау, Рөстәмнең эш-хәрәкәтенә бәя бирү, сурәтләү алымнарын белү, бәяләү.

Әсәрне тулы килеш укырга. Төп образларны билгели барырга.

17.

Сөйләм  үстерү №2

Рөстәмнең сугыш кырында күрсәткән батырлыклары.

1

Әдәби әсәр анализлау

Төп вакыйгаларны

барлау,образга тулы

тасвирлама бирү

Хыял дөньясының бирелеше.

Сөйләм  үстерү дә-

ресенә әзерл.

18.

Хәсән Туфан. “Киек казлар” шигыре

1

Лирик әсәрне анализлау

Аңлатмалы уку ,фикер алышу,шигырьнең теле   турында сөйләшү.

Язучының тормышы турында белү. Күчерелмә мәгънә аша лирик геройның уй-фикерләрен бәяләү, анализлау алымнарына төшенү.


Дәфтәрләргә төп фикерләрен язарга.

19.

“Талантлы син,Кеше туганым”

1

Лирик әсәрне анализлау

Сәнгатьле уку, лирик әсәрне анализлау алымнары үрнәген бирү, мөстәкыйль анализлау.

Шигырьгә анализ

Шигырьнең темасын,

идеясен ачыкларга .

20.

Класстан тыш уку№2

«Киек каз юлы» романы

1

Класстан тыш уку

Әңгәмә. Сүзлек өстендә эш. Әсәрдәге өзекләрне уку, фикер алышу.

Әсәрнең идея-тематикасын ачыклау, бәя бирә белү.

Әсәрне тулысынча укырга, төп вакыйгаларны билгеләргә.

21.

Зифа Басыйрова

1

Яңа тема аңлату.

Әңгәмә кору. Монологик сөйләм төзү.

Җырчы иҗатын белү

Җырларны туплап

язарга.

22.

Роза Хафизова. «Кашкарыйлар озын гомерле»

1

Әдәби әсәр анализлау

Сәнгатьле итеп уку. Әсәрнең язу стиле турында сөйләшү.

Язучының тормышы турында белү. Әсәргә үзбәя бирә белү.

Әсәрне тулысынча укырга, төп вакыйгаларны билгеләргә.

23.

Туган як табигатенең бирелеше

1

Әдәби әсәр анализлау

Язучы иҗатына күзәтү ясау, әсәрен укып, ярдәмче сорауларга нигезләнеп, аңа бәя бирү.

Әсәрнең идея-тематикасын ачыклау, бәя бирә белү.

тест

Балалар образларына бәя

бирү.

24.

Ибраһим Салахов. “Колыма хикәяләре”

1

Әдәби әсәр анализлау

Әңгәмә кору.Сталин    чоры турында  аңлатма   бирү. Сүзлек өстендә эш. Өзекләрне эчтән һәм кычкырып уку.

Язучының тормышы турында белү. Әсәргә үзбәя бирә белү, аларда язучының үз тормышы чагылуын аңлау.

Әсәрнең идея-тематикасын ачыклау, бәя бирә белү.

26

Сөйләм  үстерү №3

“Ана-бөек исем”

сөйләм үстерү

Аналар, аларга хөрмәтле булу турында әңгәмә.

Аналарга ихтирам тәрбияләү. Аларның кадерен белү кирәклегенә төшенү.

Әсәрнең идея-тематикасын ачыклау, бәя бирә белү.

сочинение

27.

Зыя Мансур. “Таңсылу”әкияте

1

Әдәби әсәр анализлау

Зыя   Мансурның  тормышы һәм иҗаты турында лекция. Әкиятне эчтән   һәм кычкырып уку (сәнгатьлелеккә игътибар итү).Автор әйтергә телә -

гән фикерне табу

Әхлакый тәрбия бирүне истә тотып, әкиятнең идея-тематикасын, образ эшләнешен аңлау, бәя бирә белү.

Дуслык турында

фикер тупларга.

28.

Әмирхан Еники. “Кем җырлады”

1

Яңа тема аңлату.

Ә.Еникинең тормышы һәм иҗаты турында лекция Әңгәмә кору. Сүзлек өстендә эш. Диалог оештыру.

Язучының тормышы турында белү. Әдәби әсәрдә психологизм алымны уңышлы куллану, күңел кичерешләрен сурәтләү алымнарын(эчке монолог, табигать тасвирлары) белү.

Әсәрдәге образларга характеристика бирү.

29.

“Матурлык”хикәясе

1

.

Әдәби әсәр анализлау

Өй эшен тикшерү, хикәяне укып чыгу һәм терәк сораулар буенча анализлау, гомумиләштереп, нәтиҗәләр чыгару.Әңгәмә кору.

Ә.Еникинең язу стиле

турында  фикер алышу

Өзекне сәнгатьле итеп яттан сөйләргә

өйрәнү.

30.

Сөйләм  үстерү №4

“Кешенең матурлыгы нәрсәдә?”

1

Сөйләм  үстерү


Әңгәмә кору. Образларга   характеристика бирү,   геройларның  төп сыйфатларын билгеләү,автор тарафыннан аларның эчке дөньясының күркәм сыйфатларының тасвирлануын күзәтү

Табигатьнең матур мизгелләре, кешенең табигатьтәге роленә аңлап бәя бирә белү. Язучының стилен, хикәяләү алымнарын бәяли белү.


тест.

Кешенең матурлыгы нәрсәдә?

31.

Рафаил Төхфәтуллин. “Балам көлүе”

1

Әдәби әсәр анализлау

Сүзлек өстендә эш. Язучының тормышы һәм иҗаты турында лекция. Ата-ана һәм бала хисләренең бирелешен

күзәтү.

Язучының тормышы турында белү. Хикәя төшенчәсе турында белгәнне тирәнәйтү, анализлау алымнарын белү.

Сорауларга җавап

32.

Гөлшат Зәйнашева

“Туган җирем-Татарстан”шигыре

1

Яңа тема аңлату.

Иҗаты турында белешмә бирү .Сүзлек өстендә эш.Сәнгатьле уку Әңгәмә .Туган якны ярату хисләренең бирелешен күзәтү

Шигырьнең лирик герое хисләренә бәя бирү, анализлау алымнарын тирәнтен белү.

Шигырьне ятларга

33.

Тәүфикъ Әйди.

1

Яңа тема аңлату.

Чит илләрдәге милләттәш-

ләребез турында лекция, сүзлек өстендә эш,сәнгатьле уку.

Чит илдә яшәүче татар халкы, аларның тормышы турында белү.

Чит илләрдә яшәүче мил ләттәшләребез  турында мате риал җыярга.

34.

Сөйләм  үстерү №5

Ватан кайдан башлана?

1

Сөйләм  үстерү


Ил.Туган җир,Ватан турында

язылган шигырьләрне

искә төшерү Әңгәмә кору. Сорауларга җаваплар (диалог).

Сөйләм  үстерү

Язма эш.

“Минем Ватаным”

35.

Нәүрүз бәйрәме

1

Катнаш дәрес.

Әңгәмә кору. Сүзлек өстендә эш ,сәнгатьле уку.

Милли бәйрәмнәр турында белү.

Мәгълүмат һәм белем бирү чыганаклары

УМК

Укытучы өчен методик   әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

Программа:

Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына ана теле һәм әдәбият укыту программалары. Казан. «Мәгариф» нәшрияты. 2010)

Дәреслек:  


Ф.М.Мусин, И.Г.Гыйләҗев, Р.С.Шәвәлиева  Татар әдәбияты. Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 7нче сыйныфы өчен дәреслек-хрестоматия (татар балалары өчен). Казан. Мәгариф. 2005

1.Заһидуллина Д.Ф., Закирҗанов Ә.М., Т.Ш. Гыйләҗев. Татар әдәбияты. Теория. Тарих. К.: “Мәгариф” нәш-ты, 2004

2. Хатипов Ф.М. Әдәбият теориясе. К.: ТКН, 2000.

3. Гайфуллина Ф.А.Әдәбият дәресләрендә .Казан, «Яңалиф», 2006

4. Хөснетдинова Л.К. Әдәбият укыту мәсьәләләре. Яр Чаллы, 2000.

5. Мифтахова М.А. Мәктәптә Хәсән Туфан иҗаты. Алабуга, 2002.

6. «Фән һәм мәктәп», «Мәгариф».

7. Абдрәхимова Я.Х. Әдәбият дәресләрендә мөстәкыйль һәм иҗади эшләр. К.: “Мәгариф”

8. Абдрәхимова Я.Х. Әдәбият дәресләрендә бәйләнешле сөйләм үстерү. К.:. Мәгариф, 2007.

9. Даутов Р.Н., Нуруллина Н.Б. Совет Татарстаны язучылары. Библиографик белешмә. К.: ТКН, 1986.

10. Татар әдәбияты тарихы. 6 том. 60-90 еллар әдәбияты. К.: “Раннур нәшрияты, 2001.

11. Заһидуллина Д.Ф., Ибраһимов М.И., Әминева В.Р. Әдәби әсәргә анализ ясау.К.: “Мәгариф” нәшрияты, 2005.

12..Гайфуллина Ф.Ә. Әдәбият дәресләрендә. К.:. “Яңалиф” н-ты, 2006.

13.Заһидуллина Д.Ф. Яңа дулкында. К.: “Мәгариф”, 2006.

14. Заһидуллина Д.Ф., Ибраһимов М.И., Әминева В.Р. Әдәби әсәр өйрәнәбез һәм анализ ясыйбыз. К.: “Мәгариф” нәшрияты, 2007.

  1. Әдәбият белеме сүзлеге.


  1. Галиуллин Т.Н. Шигърият баскычлары. К.: “Мәгариф”, 2002.
  2. Җәләлиева М.Ш.  Әдәбиятыбызның җырлы чишмәләре. К.: “Мәгариф”, 2001.
  3. Җәләлиева М.Ш.  Әдәбиятта тойгы катламнары. К.: “Мәгариф”, 2005.
  4. .Заһидуллина Д.Ф. Яңа дулкында. К.: “Мәгариф”, 2006.
  5. .Программа буенча каралган язучыларның әсәрләре
  6. “ Ялкын” журналы, “Сабантуй”газетасы

Тематик план

Тема

Сәг

саны

Үзләштерелергә яки камилләштерелергә тиешле махсус белем һәм күнекмәләр

Дәрес

 тибы

Тикшерү эше

Өйгә эш

Дата

Фактта

1.

Г. Тукай. Шагыйрьнең тормыш юлы, иҗаты.

1

Тормыш юлы, иҗаты турында белешмә.

Яңа мат. өйрәнү

2

“Исемдә калганнар”әсәреннән өзекләр уку

1

3

Г. Тукай. “Исемдә калганнар”. Образлар системасы


1


  Шагыйрь балачагының бирелеше.

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

тест

4.

Г. Тукай.  “Шүрәле” поэмасын уку, фикер алышу

1

Шигырьне анализлау, төп фикерне ачыклау, эчтәлекне эзлекле рәвештә сөйләргә өйрәтү. Әсәрдә Туган якка мәхәббәтнең чагылышы, табигатьнең сурәтләнүе Предметларны, табигатьне җанландырып сурәтләү. Чагыштыру турында төшенчә

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

Шигырьдән чагыштыру һәм сынландыруларны табып,дәфтәргә язу.


5.

Г. Тукай. “Туган авыл”, “Кичке азан”  . Тукай. “Татар яшьләре” шигыре шигырьләре.

1

Милләтне берләшергә чакыру мәсьәләләре. Шагыйрьнең яшьләргә баглаган өметләре, теләкләре

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

“Туган авыл” шигырен ятларга

6

Сыйныфтан тыш уку. Г.Тукай Мәсәлләр.

7

Рәссам Байназар Әлмәнов.Аның картинасы буенча эш

1


Иҗаты турында белешмә. Әсәрләре хакында фикер алышу.

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

әсәрләр исемнеген туплау






8

Композитор Заһидулла Яруллин.

1

 Иҗаты турында белешмә. “Тукай” маршын тыңлау, язылу тарихы хакында сөйләшү, фикер алышу.

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

9

Композитор Фәрит Яруллин

 “Шүрәле” балеты

Иҗаты турында белешмә. Балет турында төшенчә.

10.

Фәрит Яруллин

 “Шүрәле” балеты

Татар музыка сәнгатендә тоткан урыны. Балет турында төшенчә. Ф.Яруллинның “Шүрәле” балетының эчтәлеге һәм музыкасы турында мәгълүмат бирү

11.

БСҮ. Балет карагач

12.

Фатих Әмирхан. Тормыш юлы, иҗаты.

1

Иҗаты,  тормыш юлы турында белешмә.

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

13.

Ф.Әмирхан. “Март каһарманы” хикәясен уку

“Март каһарманы” хикәясе. Инкыйлаб тәэсирендә барлыкка килгән каһарман иеме астында яшеренгән кешеләрне тәнкыйтьләү.

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

14.

Б.с.ү. каһарман Мулланур Вахитов

1

Бәйләнешле фикерли белү сәләтен, дөрес җөмләләр төзү осталыгын үстерү.

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

Иҗади эш

Сорауларга җавап әзерләү.

15.

Мәҗит Гафури. Тормыш юлы, иҗаты турында белешмә

1

Язучының биографиясе һәм иҗаты белән танышу

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

Хронологик таблица

16.

М.Гафури мәсәлләре. “Сарыкны кем ашаган?” мәсәле.

1

Мәсәлләрнең жанр буларак үзенчәлеге. Төп фикерне ачыклый белү. Әсәрне сәнгатьле уку.

текст өстендә эш

17.

М.Гафури. “Ике чебен” мәсәле

Мәсәлләрнең жанр буларак үзенчәлеге. Төп фикерне ачыклый белү. Әсәрне сәнгатьле уку.

18.

Г. Ибраһимов. Тормышы һәм  иҗаты турында белешмә                      

1

 Иҗаты,  тормыш юлы турында белешмә.

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

 

19.

Г. Ибраһимов «Алмачуар»

хикәясен уку  

1

“Алмачуар” хикәясе. Хайваннарга карата миһербанлык хисләре.

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

20.

“Алмачуар” әсәрендә күтәрелгән мәсьәләләр

21.

Г.Ибраһимов «Алмачуар»  хикәясендә образлар системасы  

1

Дуслык турында әңгәмә.

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

Алмачуарга характеристика

“Минем дустым” сочинение язу.

22.

Г.Ибраһимов “Алмачуар” әсәренең сурәтләү чаралары

Гипербола, чагыштыру, эпитетларны табу

23.

Сыйныфтан тыш уку.

 Г. Ибраһимов “Табигать балалары

1

Эчтәлек сөйли белү күнекмәләрен үстерү. Бәйләнешле фикерли белү сәләтен, дөрес җөмләләр төзү осталыгын үстерү.

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

Образларга характеристика

Сорауларга җавап әзерләү.

24.

Гадел Кутуй. Тормыш юлы, иҗаты турында белешмә. “Сагыну” нәсере. Нәсер турында төшенчә.

1

Язучының тормышы һәм иҗаты турында сөйләү.  Нәсер турында төшенчә. Сугыштагы кешенең кичерешләрендә Туган ил образы.

Әсәрне сәнгатьле уку. Әсәрдәге геройның эчке дөньясын ачу.

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

өзек ятларга

25.

 «Рөстәм маҗаралары» повесте. өзекләр уку

1

“Рөстәм маҗаралары” әсәрен өйрәнү аркылы фантастик әсәр төшенчәсен аңлату

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

тест

26.

«Рөстәм маҗаралары» повесте. өзекләр уку

Әсәрдәге фантастик вакыйгалар, чынлык дөньясы белән хыял дөньясының яраштырылып бирелүе.

27.

Әсәрдәге фантастик вакыйгалар, чынлык дөньясы белән хыял дөньясының яраштырылып бирелүе

1

Әсәрдәге фантастик вакыйгалар, чынлык дөньясы белән хыял дөньясының яраштырылып бирелүе.

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

28.

Әсәрдә образлар системасы

1

Төп образларга характеристика

29.

Әсәрдә сурәтләү чаралары

1

30.

Сыйныфтан тыш уку. Г.Кутуй. Рәссам

1

31.

X. Туфанның  тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә

1

 Язучының тормышы һәм иҗаты турында сөйләү.

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

32.

“Талантлы син, кеше туганым” шигыре

Шагыйрьнең үз хисләрен аңлату үзенчәлекләре. Әсәрне сәнгатьле уку

33.

X. Туфан “Киек казлар” шигыре

1

Шагыйрьнең үз хисләрен кошларга бәйләп аңлату үзенчәлекләре. Әсәрне сәнгатьле уку.

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

34.

Х.Туфан шигырьләре

1

35.

Газиз Кашапов. “Киек каз юлы” әсәре.

 1

Язучы иҗатына күзәтү ясау, әсәрен укып, ярдәмче сорауларга нигезләнеп, аңа бәя бирү. Әсәрне анализлау. Язучының тормышы турында белү, әсәренең идея-тематикасын ачыклау, бәя бирә белү.

36.

Сыйныфтан тыш уку. Газиз Кашапов. “Киек каз юлы” әсәре

 1

әсәрен укып, ярдәмче сорауларга нигезләнеп, аңа бәя бирү. Әсәрне анализлау.

37.

Зифа Басыйрова иҗаты турында белешмә.

1

Тормышы һәм иҗаты турында белешмә. Аның татар җыр сәнгатенә керткән өлеше

Яңа мат. өйрәнү

38.

Роза Хафизованың тормыш юлы, иҗаты турында белешмә.  

1

Р.Хафизованың тормыш юлы,  иҗаты белән таныштыру.

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

39.

“Кашкарыйлар озын гомерле” әсәрен уку

Яшь буынны тәрбияләү мәсьәләсе, хезмәт сөючән балалар образлары тудырылуы

40.

Әсәрдә образлар системасы

Яшь буынны тәрбияләү мәсьәләсе, хезмәт сөючән балалар образлары тудырылуы

41.

Әсәрдә сурәтләү чаралары

42.

Сыйныфтан тыш уку. Г.Гобәй “Ләйсән яңгыр”

1

Бәйләнешле фикерли белү сәләтен,дөрес җөмләләр төзү осталыгын үстерү

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

Образларга характеристика

43.

Ибраһим Салахов. Язучы турында белешмә

1

Тормышы һәм иҗаты турында белешмә..

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

44.

Ибраһим Салахов. “Ана тавышы” әсәреннән өзекләр уку

Кешеләрдәге миһербансызлыкның чыганагы. Тоткыннарның ана хәсрәтен үз фаҗигаләре кебек кичерүе. Эчтәлек сөйләү

45.

Әсәрдә образлар системасы

Образларга характеристика бирү, аермалы якларын күрсәтү

46.

Әсәрдә сурәтләү чаралары

47.

Б.с.үстерү.

Сочинение. “Ана – бөек исем”.

1

Бәйләнешле фикерли белү сәләтен, дөрес җөмләләр төзү осталыгын үстерү.

Иҗади  эш

Иҗади эш

48.

3. Мансурның тормышы һәм  иҗаты турында белешмә 

1

З.Мансурның  тормышы һәм иҗаты белән таныштыру.

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

49.

“Таңсылу” әкияте. Идея турында төшенчә

Таңсылуның  язмышына иптәш кызларының карашы, әсәрнең идеясе. Идея турында төшенчә

Иптәшлек, дуслык турында мәкальләр, әйтемнәр туплау.

50.

“Таңсылу”әкиятендә образлар системасы

51.

Б.С.Ү.Әдәпле булу серләре.

 1



 




Әхлакый тәрбия бирүне истә тотып, әкиятнең идея-тематикасын, образ эшләнешен аңлау, бәя бирә белү.

Әдәби әсәргә анализ ясау.

Дус яшәү турында мәкальләр язу (5-10)

2. Әкияттән чыгып, әдәпле булу турында сөйләгез. (Әңгәмә)


52.

Ә.Еникинең тормышы һәм иҗаты турында белешмә.

1

Тормышы һәм иҗаты турында белешмә. Әдәби әсәрләрдә психологизм.

Яңа мат. Өйрәнү, текст өстендә эш

тест

53.

“Кем җырлады? “ әсәре

1

Җанлы образларның бирелеше, автор тарафыннан аларның эчке дөньясының күркәм, матур сыйфатларының тасвирлануы.

54.

“Кем җырлады? “ әсәренең образлар системасы

1

Җанлы образларның бирелеше

55.

Ә.Еники “Матурлык” хикәясен уку

1

Әдәби әсәрләрдә психологизм.

Яңа мат. Өйрәнү

өзек ятларга.

56.

“Матурлык” хикәясенең образлар системасы

1

Бәдретдин образына характеристика

57.

Ә.Еники хикәяләрендә психологизм

1

58.

Б.с.үстерү.

Сочинение

“Кешенең матурлыгы нәрсәдә?”

1

Бәйләнешле фикерли белү сәләтен, дөрес җөмләләр төзү осталыгын үстерү.

Иҗади эш

Иҗади эш

Материал тупларга

59.

Р.Төхвәтуллинның  тормышы һәм иҗаты турында белешмә.

1

Язучы турында белешмә бирү..

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

Хронологик таблица

60.

“Балам көлүе” хикәясе

Әсәрдә ата-ана һәм бала хисләренең чагылышы. Язучының әйтергә теләгән фикере.

61.

Сыйныфтан тыш уку.Ф.Шәфигуллин “Бер малай, өч аргамак”.  

1

Бәйләнешле фикерли белү сәләтен, дөрес җөмләләр төзү осталыгын үстерү.

әңгәмә

Образларга характеристика

62.

Г.Зәйнәшева иҗаты турында белешмә. “Туган җирем – Татарстан”шигыре

1

Язучы турында белешмә бирү. Шигырьне сәнгатьле уку, идея-эчтәлеген ачу. Туган якны ярату хисләренең бирелеше

Яңа мат. өйрәнү, текст өстендә эш

63.

БСҮ.Ватаным Татарстан

Татарстан республикасы буенча телдән экскурсия

хикәя

64.

БСҮ.Республикада истәлекле урыннар

Татарстан республикасы буенча телдән экскурсия

65.

Тәүфикъ Әйди. Иҗаты турында белешмә.  

Язучы турында белешмә бирү.

66.

“Йөртә безне язмышлар” сәяхәтнамәсе.

67.

Ф. Иделле “Өзелгән үзәкләр, саркылган йөрәкләр” 

1

68.

БСҮ. Чит илләрдә яшәгән милләттәшләребез.

Чит илләрдә яшәгән милләттәшләребез язмышы

69.

Нәүрүз бәйрәме

Милли бәйрәмнәр турында сөйләү, бәйрәмнәрнең төрләрен аеру.  Нәүрүз бәйрәме турында сөйләү, сәнгатьле уку күнекмәләрен ныгыту

70.

Йомгаклау дәрес

        


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 8 нче сыйныфы (рус балалары өчен) эш программасы

Рус телендә урта гомуми  белем бирүче мәктәпнең 8 нче сыйныфы (рус балалары өчен)Эш программасы...

рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 10нчы сыйныфы өчен тематик план

Дәреслек: Татар теле: рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 10нчы сыйныфы өчен дәреслек ( рус телендә сөйләшүче балалар өчен)/Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева. – Казан: Мәгариф, 2009.Соңгы ...

ТАТАР УРТА ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘБЕНЕҢ 5 НЧЕ СЫЙНЫФЫ ӨЧЕН ӘДӘБИЯТТАН ЭШ ПРОГРАММАСЫ

  Программа түбәндәге дәүләт документларына нигезләнеп язылды:1.“Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында” Татарстан Республикасы Закон...

ТАТАР УРТА ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘБЕНЕҢ 8 НЧЕ СЫЙНЫФЫ ӨЧЕН ӘДӘБИЯТТАН ЭШ ПРОГРАММАСЫ

Программа түбәндәге дәүләт документларына нигезләнеп язылды:1.“Россия Федерациясендә мәгариф турында” Федераль Законы, декабрь, 2012 ел.2.“Мәгариф турында” Татарстан Республикасы Законы, 2013 ел.3.Төп...

ТАТАР УРТА ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘБЕНЕҢ 5 НЧЕ СЫЙНЫФЫ ӨЧЕН ТАТАР ТЕЛЕННӘН ЭШ ПРОГРАММАСЫ

  Программа түбәндәге дәүләт документларына нигезләнеп язылды:1.“Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында” Татарстан Республикасы Закон...

Рус телендә урта гомуми белем бирү мәктәбенең 10 нчы сыйныфы өчен татар әдәбиятыннан тестлар (татар балалары өчен)

10 нчы сыйныфта татар әдәбияты чорларга бүлеп өйрәтелә башлый. Әлеге ярдәмлектә исә Урта гасыр әдәбиятына караган  Болгар, Алтын Урда, Казан ханлыгы чоры, XVII, XVIII һәм XIX гасыр тарихы һәм әдә...