Пире вăрçă кирлĕ мар, пире кирлĕ мир!
методическая разработка (7 класс) по теме
Скачать:
Вложение | Размер |
---|---|
pire_varsa_kirle_mar.doc | 42 КБ |
Предварительный просмотр:
Пире в=рё= кирл\ мар, пире кирл\ мир!
(Асл= Ё\нтер\ве халаллан= мероприятин сценарий\)
1-м\ш ертсе пыракан. Ыр= кун пулт=р, хисепл\ х=насем, в\ренекенсемпе в\рентекенсем!
К=ёал Т=ван ё\ршыв=н Асл= в=рёи ё\нтеръпе в\ёленн\ренпе 67 ёул ёитет. Хаяр в=рё= 4 ёула пын=. Т=ват= ёул хушшинче 20 миллион ытла ёын Т=ван ё\ршыва хът\лесе вилн\, нумай ёын аманса-сус=рланса юлн=. Нумай хулапа ял, заводсемпе фабрик=сем, шкулсемпе ача сач\сем арканн=. Т=шмана хир\ё м\н пур хал=х п\р ёын пек т=рса ч=н- ч=н патт=рл=х к=тартса ёап=ён=. Ёав=нпах 1945-м\ш ёулхи май=н 9-м\ш\нче Т=ван Ё\ршыв=н Асл= в=рёи Ё\нтеръпе в\ёленч\.
«С=вапл= в=рё=» юр= ян=рать.
(к\вви А.В. Александров=н, с=вви В.И. Лебедев-Кумач=н)
Ёак юр= в=рё= пуёланн= кунсенчех анл= сар=лн=. П\ррем\ш хут в=л 1941-м\ш ёулхи июн\н 27-м\ш\нче Мускавра Белорусски вокзал\нче фронта каякан салтаксем яч\пе ян=ран=. Ёак кунран пуёласа ку юр= фронтра та, тылра та т\п юр= пулса т=н=. Юр= с=мах\сем хал=х=н шух=ш- \м\тне уёё=н пал=ртн=.
Мирл\ пур=нн= ёынсем т=шмана хир\ё ё\кленн\. Вун сак=р ёула ёитмен качч=семпе х\рсем, ват=сем фронта кайн=.
Ачасем «Эх, ёул й\р\...» юр= юрлаёё\.
(с=вви Л. Ошанин=н,к\вви А. Новиков=н)
2-м\ш ертсе пыракан. Т=ват= ёул хушшинче Ч=ваш Республикинчен в=рёа 208 пин салтак кайн=. В\сенчен 106 пин\ каялла тавр=найман, Т=ван ё\ршыва хът\лесе \м\рл\хех куёне хупн=. Раёёей\пех, Европипех совет салтак\сен вил т=присем сапаланн=. Ытларах=ш – ятс=р паттрсен.
1-м\ш ача. Патт=рсем хыпарс=р ёухалмаёё\...
Ёуралман хыпарс=р ёухалма.
Юн т=кман хыпарс=р ё\р пулма.
Патт=рсем хыпарс=р ёухалмаёё\,
Ёухалмашк=н патт=р пулн=-им?
Ёухалмашк=н вута к\н\-им?
Патт=рсем хыпарс=р ёухалмаёё\
Ёухалмашк=н савн=-им ё\ре?
Ёухалмашк=н тапн=-им ч\ре?
1
2-м\ш ертсе пыракан. В=рё= кашни киле, кашни урамах, кашни яла-хулана к\рсе тухн=. Пайтах ёын куёёул\, юн\, тар\ юхн=, пин-пин пурн=ё в=х=тс=р тат=лн=. Х=шп\р килтен 6-7 ыв=л п\р хар=сах тухса кайн=. Муркаш район\нчи Истеркке ял\нчи Николаевсен ёемьинчен в=рёа 8 ыв=л тухса кайн=. В\сенчен т=ватт=ш\ киле килн\, 4 ыв=л\ в=рё= хир\нче выртса юлн=. Сак=р салтак=н ам=шне хисеплесе Истеркке ял\нче х\рар=м пал=к лартн=.
2-м\ш ача. Манмастп=р.
Хаяр к\рлен\ урн= туп=,
Юн юхн= патт=р салтаксен.
Фашистсене в\сем т\п тун=,
Мире, пире хът\лесе.
Анчах нумай=ш тавр=нмар\
Ун чух кил\сене.
Ёунать сънми вутсен к=вар\-
Манмастп=р патт=р ёынсене.
1-м\ш ертсе пыракан. Ёапла, манман пир\н хал=х никама та, ним\н те… Хал\ в=рё=ра пуёне хунисене п\р минут ш=п т=рса ас=нар.
Ч=ваш хал=х\н ыв=л\семпе х\р\сем в=рё=ра х=юлл=н ёап=ён=. Х=юлл=хпа патт=рл=х к=тартн=ш=н Ч=вашран тухн= 54 пин салтакпа офицер орден-медаль илн\, 65-ш\ Совет Союз\н Герой\ ятне илме тив\ёл\ пулн=. Чыс та мухтав в\сене!
В=рё=ра пулнисен шут\нче сир\н аслаё=рсемпе м=н аслаё=рсем пулн=.
3-м\ш ача. Ман=н асатте.
Асатте ман-в=рё= ветеран\,
Утса тухн= ёур т\нче таран.
В=л аманн=. Хал\ те суран\
Канс\рлет =на ыратн=ран.
Мускава хастарл= хът\лен\,
Хът\лен\ Ленин хулине,
Т=шмана сунарё= пек й\рлен\-
Пулн= в=л разведчик ун чухне.
Ёунн= п\рре мар, шыва та путн=,
Шеллемес\р х=й\н пурн=ёне.
Амансан та малаллах в=л утн=,
Ал=ран ямас=р п=шалне.
К=к=р\ ёинче халь ялк=шаёё\
Орденсем те медальсем.
-Асатте пек патт=р ёын пуласч\,-
Теёё\ халь ун м=нук\сем.
2
Ачасем х=йсен аслашш\семпе аслам=ш\сем ёинчен каласа параёё\.
2-м\ш ертсе пыракан. Совет салтак\ т=шмана х=валаса Берлина ёитн\. Берлинта =на халалласа пал=к лартн=.
4-м\ш ача. Берлинти пал=к
Ёуран утса кунта в=л ёитн\,
Тухса ёут Ат=л х\рринчен.
Ёилсен тусан\ =на витн\,
Кайман тусан\ халиччен.
Ку таранччен ларса канмас=р,
Хывмас=р плащ-накидк=на,
Патвар т=рать – алран ямас=р
Вутран х=тарн= ачана.
Упрать в=л =на х=юлл=н-
Тепре ёил-т=в=л хуёасран.
Сыхлать пире – татах вут-ёул=м
Хыпса илсе ёунтарасран.
2-м\ш ертсе пыракан. В=рё= пын= в=х=тра тылри ёынсем ырми канми \ёлен\, ё\р ёыв=рман. Х\рар=мсем, ват=сем, ачасем пурте в=й-хала х\рхенмес\р \ёлеёё\. Фронта валли укёа-тенк\, килте хат\рлен\ =ш= тумтир: к\р\к, ё=м ат=, ё\л\к, ч=лха-нуски, алсиш пуётарн=; заводсенче, госпитальсенче, колхозсемпе совхозсенче \ёлен\, Ё\нтеръ кунне ёыв=хлатн=.
1-м\ш ертсе пыракан. Ё=м=лл=н килмен ёак Ё\нтеръ. Ё\нтеръ йыв=рр=н та асапл=н пулнине яланах асра тыт=р, Ё\нтер\ве тун= ветерансене ан ман=р, в\сене пул=ш=р. В\сем т=р=шнипе эпир мирл\ пурн=ёпа пур=натп=р.
Малашне те пир\н ёине яланах к=н-к=вак тъперен сап-сар= х\вел п=хт=р, кай=ксем юр= юрлачч=р, ачасем хавасл= кулчч=р.
5-м\ш ача. Т=р тъпере х\вел ёутатт=р,
Ёутатт=р ыр= ч\рене.
Ёынна тек в=рё= ан х=ратт=р,
Тек вут ан хыпт=р ч\рене.
2-м\ш ертсе пыракан. Пурне те ёир\п сывл=х, ыр= к=м=л, телей, пур \ёре те =н=ёу тата мирл\ пурн=ё сунатп=р.
«Яланах х\вел пулт=р!» юр= ян=рать.
3