Технологтуг карта
методическая разработка (7 класс)

Башкының ажыл-чорудулгазының сорулгазы

Өөредир: Деепричастие – кылыг сѳзунуң кандыг-бир кылдыныгга немелде кылдыныгны илередир ѳскерилбес тускай хевири деп чуулду билип алырын чедип алыры, деепричастиелернин хевирлерин тодарадып билирин ооредир;

Кижизидер: 

Сайзырадыр: Уругларның аас чугаазын болгаш логиктиг даап бодаашкынын сайзырадыр.

Кичээлдиң хевири

Чаа теманың тайылбыры.

Чедип алыр түңнелдери

Бот-хуузунда чедип алыр түңнелдер:

Эртем талазы-биле:

Метапредметтиг:

Ажыглаар методтар, аргалар болгаш өөредилгениң хевири

1. Беседа;
2.  Тайылбыр;
3. Чижектер

Дерилгези

1. 7-ги класстың Тыва дыл ному
2. Самбыра

Кичээлдиң кезектери

Башкының ажыл-чорудулгазы

Өөредир болгаш сайзырадыр кезектер

Өөреникчиниң ажыл-чорудулгазы

Башкы биле өөреникчиниң харылзаа чорударының хевири

Чедип алыр чаңчылдар, билиглер

Хынаары

ның хевири

1

2

3

4

5

6

Организастыг кезээ

Иштики сагыш-сеткил талазы-биле өөреникчини кичээлге белеткээр. Темаже уругларны хаара тудар.

- Экии, уруглар! Олуруп алыңар.

Ай, хүннү айтыргаш, самбырага бижидер.

Өөреникчилерниң харыызын манааш, кичээлди эгелээринче кыйгырар.

- Кичээливисти эглээлиңер.

Кичээлге херек чүүлдерин парта кырынче уштуп, белеткеп салыр. Башкы кирип кээрге, олудундан туруп, мендилежир. Айтырыгга харыылаар. Ай, хүннү кыдыраашче бижиир

- Бөгүн марттың он чедизи.

Башкы биле өөреникчилерниң аразында харылзаазы беседа хевиринде эрттер. Школачылар башкызын дыңнаар.

1.Медереп билир түңнел

Чаа билигни өөренип алыр сорулганы оттурар, кичээнгейин кичээлче угландырар.

2.Кылып чорудуп тургаш чедип алыр түңнел

Кичээл дургузунда боттары улаштыр ажылдаар деп сорулганы уруглар мурнунга салыр.

Аас-биле ажыл

Сонуургалын оттурар, кичээлдиң темазын болгаш сорулгаларын тодарадыр кезээ

Башкы биле өөреникчилерниң аразында харылзаазы беседа хевиринде эрттер. Башкы тайылбыр ажылын кылыр. Школачылар башкызын дыңнаар.

Кылып чорудуп тургаш чедип алыр түңнелдер

Кичээлдиң темазын тодарадыр. Кичээлдиң сорулгаларын тывар. Кичээлче сонуургалын оттурар, бодун чаа билиг өөренип алырынче белеткээр.

Медереп билип тургаш чедип алыр түңнелдер

Бот-шүгүмчүлел ажылын кылыр.

Башкының тайылбырындан болгаш эштериниң харыыларындан чаа, билбээн айтырыгларынга харыыларны тып билип алыр

Сөзүглел биле ажыл болгаш

Аас-биле ажыл.

Катаптаашкын.

Херек кырында шенеп өөренири

Эрткен кичээлде өөренген темазын катаптаар.

- Эрткен кичээлде кандыг темалар өөренген ийик бис,уруглар?   

     Школачыларның харыыларын кичээнгейлиг дыңнааш, оларны мактаар.

- Шын-дыр! Эр-хейлер!

Уругларны билиин кичээл үезинде ажыглаарын сагындырар.

Ооң мурнунда өөренген темаларын сактып чугаалаар.

Башкы бүдүн класс-биле ажылдаар. Өөреникчилер ооң мурунда өөренген темазын катаптаар, бижимел онаалганы кылыр. Башкыга хынаттырар.

Кылып чорудуп тургаш чедип алыр түңнелдер

Бердинген онаалганың утказын билип алыр.

Медереп билип тургаш чедип алыр түңнелдер

Эштериниң харыыларын дыңнап, ону сайгарып өөренир. Үзел-бодалын илередир.

Аас-биле болгаш бижимел ажыл

Чаа тема тайылбыры

Быжыглаашкын кезээ

Сөзүглел-биле ажыл.

Сөзүглелди номчуттурар 

Өөреникчилериниң харыыларын хынаар.

Бижимел ажылды кылгаш, башкыга хынаттырар.

Өөреникчилер биле башкының аразында харылзаазы беседа хевиринде болуп эрттер. Башкының берген онаалгазын күүседир. Уругларның ажылын түңнээр.

Бот-тускайлаң чедип алыр түңнели

Өөреникчилер деепричастиеге хамаарыштыр чаа чүүлдү өөренип, сактып алыр; боттарының сөс курлавырын байыдар, угаанын ажылдадып, сагынгыр-тывынгырын сайзырадыр; тыва дылда билиин быжыглаар.

Харылзажылга талазы-биле түңнели

Бодунуң бодалдарын дамчыдып өөренир; утка талазы-биле харылзаалыг домактарны тургузуп билирин чедип алыр;

Бижимел болгаш аас-биле ажыл

Түңнел

- Бөгүнгү кичээлден чүнү өөренип алдыңар, уруглар?

- Бөгүн кичээлге шупту эки харыыладыңар, уруглар. Эр-хейлер! Ынчангаш демдектерни салыптаалыңар.

Каш кижи «5» , каш кижи «4» демдек алганын түңнеп, дамчыдар. Онаалганы бээр.

- Онаалгага 138, 145 дугаар мергежилгелерни бижимел кылып эккээр. Арын 226, 229. хамаарыштыр кроссворд тургузуп эккээр.

 Онаалганы билген, билбээнин ылавылаар. Класс-биле байырлажыр.

- Байырлыг, уруглар.

Кичээлден чүнү өөренип алганын тус-тузунда чугаалаар.

-Деепричастие -ның дугайында өөренип алган бис.

- Мергежилгелер кылып турган бис.

     Кичээлдиң канчаар эрткенин аразында анализтеп, чугаалажыр. Демдектерин дневниктеринче киир салдырар. Дараазында кичээлге белеткенири-биле онаалгазын демдеглеп бижиир. Башкы-биле байырлажыр.

- Байырлыг, башкы!

Диалог хевиринге башкы биле өөреникчи харылзажыр. Башкы-биле катай кичээлдиң канчаар эрткенин түңнээр.

Медереп билип тургаш чедип алыр түңнелдер

Кичээлге чаа өөренип алган чүүлүн бажынга арттырар. Бодунуң болгаш эштериниң частырыгларын эдер. Чараш мөзү-бүдүштү өөреникчи бүрүзү бодунга хевирлээр.

Аас болгаш бижимел ажыл