Инновационная деятельность на базе КФУ

Вафина Люция Модарисовна

Мастер класс для учителей татарского языка и литературы. Институт филологии и межкультурной коммуникации им. Л. Толстого КФУ. Приволжский межрегиональный центр повышения квалификации и профессиональной переподготовки работников образования КФУ. Программа стажировки «Совершенствование коммуникативных навыков учащихся на уроках татарского языка и литературы в условиях внедрения ФГОС», тема  мастер-класса: «Дуслык-зур шатлык», 13 апреля 2016 г.

Открытый урок для учителей татарского языка и литературы. Институт филологии и межкультурной коммуникации им. Л. Толстого КФУ. Приволжский межрегиональный центр повышения квалификации и профессиональной переподготовки работников образования КФУ. Программа стажировки «Формирование универсальных учебных навыков на уроках татарской литературы» тема урока: «Халык җырлары һәм автор җырлары”,4 октября 2016 г

Скачать:


Предварительный просмотр:

Отчет об инновационной деятельности за 2016 год

Информационная карта инновационной деятельности

Полное наименование образовательной организации учреждения

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение «Лицей №78 «Фарватер» Приволжского района г. Казани

Контактные данные: почтовый адрес, телефон, адрес официального сайта электронная почта

420139 г. Казань, ул Фучика д.40,  контактный телефон: 2685861, факс: 2685861

Е-mail: school_7878@mail.ru, S78.kzn@edu.tatar.ru,  https://еdu.tatar.ru/priv/school78

Тема инновационной разработки

Разработка и внедрение инновационных моделей обучения, воспитания и социализация детей с ОВЗ  в условиях модернизации образования

Автор, авторский коллектив инновационной разработки

Вафина Люция Модарисовна

Краткое описание инновационной разработки (актуальность, новизна, цель, задачи, ресурсы, содержание работы, полученные результаты (либо ожидаемые результаты, если только приступили к этой теме)

Актуальность:  Получение детьми с ограниченными возможностями здоровья образования является одним из основных и неотъемлемых условий их успешной социализации, обеспечения их полноценного участия в жизни общества, эффективной самореализации в различных видах профессиональной и социальной деятельности. Важнейшей задачей модернизации является обеспечение доступности качественного образования, его индивидуализация и дифференциация.

Цель: Разработка и реализация эффективной образовательной модели, обеспечивающей формирование личностных и социальных компетенций учащихся с ОВЗ, создание воспитательно-образовательной среды, способствующей формированию личности, готовой к успешной социализации в обществе.

Задачи:

-внедрение инновационных методов и технологий  на уроках татарского языка и литературы для детей с ОВЗ

-распространение и обобщение опыта в области воспитательно-образовательной среды, способствующей формированию личности, готовой к успешной социализации в обществе.

-разработка методических материалов (театральных постановок, конкурсов), социализирующих учащихся с ОВЗ в обществе.

Полученные результаты:

Гармоничное развитие личности, ее успешная социализация, минимизация комплексов, негативных  проявлений, формирование потребности постоянно обновлять свои знания в изучении татарского языка и литературы, стремление к самореализации, к общении.

Содержание работы: Использование методов и технологий  инновационного образования, развивающих образовательных технологий на уроках татарского языка и литературы для детей с ОВЗ.

Ресурсы: материально-техническое обеспечение (интеративные доски, проекторы, ноутбуки), научно-методическое обеспечение (поддержка консультативных служб, осуществление научно-исследовательских и методических разработок)

Сведения о распространении инновационного опыта.

-участие в научно-практических конференциях

-открытые уроки по инновационной деятельности на уровне муниципального района и республики

-участие в конкурсах, семинарах по инновационному направлению деятельности

-печатные работы за отчетный период  и др.

1. Международный Конгресс практика инклюзивного образования, приуроченная к 20-летию обучения лиц с ограниченными возможностями здоровья Университетом управления «ТИСБИ»

тема: “Особенности использования дидактических игр на уроках татарского языка для детей с ограниченными возможностями здоровья», 2016 г.

 2. Выступление на вебинаре для педагогов

МБОУ “Морткинскоя средняя общеобразовательная школа” Кондинского района Ханты-Мансийского автономного округа – Югры, 2016

Тема:” Реализация адаптированной образовательной программы для детей с НОДА по татарскому языку методами урочной и внеурочной деятельности”

3. Государственное автономное образовательное учреждение дополнительного профессионального образования «Институт развития образования Республики Татарстан». Программа семинара «Проектирование инклюзивного образовательного пространства: организация урочной и внеурочной деятельности для детей с ОВЗ» Мастер-класс по теме: «Методы и технологии работы с детьми с НОДА на уроках татарского языка и литературы»,12 октября 2016 г.

 4. Мастер класс для учителей татарского языка и литературы. Институт филологии и межкультурной коммуникации им. Л. Толстого КФУ. Приволжский межрегиональный центр повышения квалификации и профессиональной переподготовки работников образования КФУ. Программа стажировки «Совершенствование коммуникативных навыков учащихся на уроках татарского языка и литературы в условиях внедрения ФГОС», тема  мастер-класса: «Дуслык-зур шатлык», 13 апреля 2016 г.

5. Открытый урок для учителей татарского языка и литературы. Институт филологии и межкультурной коммуникации им. Л. Толстого КФУ. Приволжский межрегиональный центр повышения квалификации и профессиональной переподготовки работников образования КФУ. Программа стажировки «Формирование универсальных учебных навыков на уроках татарской литературы» тема урока: «Халык җырлары һәм автор җырлары”,4 октября 2016 г

 

Сведения, подтверждающие эффективность инновационной разработки (положительная динамика)

-конкурсное движение, участие в олимпиадах, смотрах, конкурсов, обучающихся (муниципальный, республиканский, всероссийский уровень):

-качество образования (высокобальники)

-др

2016-Шангараева Л,Барышова Д,Сайфуллин А,Родионов О Г. Камал «Беренче театр»,Республиканская конференция им. Т. Миннуллина (диплом)

Форма представления инновационной деятельности (указать одну из предложенных);

-Мастер-класс учителя по инновационной деятельности в рамках программы ПК

-семинар-практикум для слушателей программы ПК ( на базе ОО);

-элективный курс в рамках заявленной темы:

-открытый урок по инновационной деятельности на уровне муниципального района, республики;

-печатные работы;

-разработка( контрольно-измерительные материалы и др)

Печатные работы:

1. Приволжский межрегиональный центр повышения квалификации и профессиональной переподготовки работников образования “Билингвизм как проблема языкового образования в России и Татарстане”

Статья: “Сопоставительное изучение татарского и русского языков в целях формирования билингвальных личностей школьников»

 

2.ЧОУ ВПО Институт экономики управления и права. «Идеи инклюзивной педагогики в свете современных требований к дошкольному, школьному и профессиональному образованию», материалы  Всероссийской научно-практической конференции с Международным участием. Статья: “Методы и технологии преподавания татарского языка детям с ограниченными возможностями здоровья”

3. «Филология искусствоведение и культурология: актуальные вопросы и тенденции развития», г.Новосибирск издательство «Сибак» статья: «Воспитание жизнеспособной личности в духе национальных традиций на основе произведения А. Гилязова «В пятницу, вечером»

4. Институт экономики управления и права «Педагогика, психология и технологии инклюзивного образования»,Казань, изд. «Познание»

 статья: «Технологии развивающего обучения татарского языка и литературы для детей с ОВЗ»

5. Международный Конгресс практика инклюзивного образования, приуроченная к 20-летию обучения лиц с ограниченными возможностями здоровья Университетом управления «ТИСБИ»,2016“Особенности использования дидактических игр на уроках татарского языка для детей с ограниченными возможностями здоровья»

Ссылка на сайт:

http://nsportal.ru/vafina-lyutsiya-modarisovna



Предварительный просмотр:

Казан шәһәре Идел буе районы

 78 нче урта гомуми белем бирү мәктәбенең

 Вафина Люция Мөдәрис кызының

3 сыйныф рус төркемендә үткәрелгән дәрес эшкәртмәсе

 

ТЕМА: «Дуслар» хикәясе

Максат: 

  1. Укучыларны текстның эчтәлеге белән таныштыру.
  2. Яңа сүзләр белән таныштыруны дәвам итү, аларны сөйләмдә дөрес кулланырга өйрәтү.
  3. Укучыларда үзара дуслык хисен тәрбияләү.

Җиһазлау: презентация, ноутбук, экран, проектор, төрле биремнәр язылган карточкалар, индивидуаль эш биремнәре, таратма карточкалар.

Материал: 3 нче сыйныф өчен Татар теле дәреслеге (Р.З.Хәйдәрова, 2-бүлек).

I .Оештыру моменты.

1)Исәнләшү.

- Исәнмесез,укучылар!

- Исәнмесез!

2) Уңай психологик халәт тудыру.

Бер-беребезгә карадык, елмайдык, хәерле көн теләдек.

- Хәерле көн!

-Хәерле көн!

4) Дежур укучы белән әңгәмә.

-Бүген ничәнче число?

- Атнаның нинди көне?

- Урамда салкынмы?

- Рәхмәт!

Бүген әдәби уку дәресен  мин алып барам. Мин – Люция Мударисовна.

Актуальләштерү.

  • Укучылар, без бүген дәрестә нинди хикәя укырбыз икән? Ничек уйлыйсыз?
  • Моны белер өчен, мин сезгә карточкалар өләшәм, сезгә хәрефләрдән  сүз җыярга кирәк.

-Нинди сүз булды?  (дуслар)

- Яхшы.

- Димәк, укучылар,  бүгенге дәрестә без нәрсә турында сөйләшербез дип уйлыйсыз?

- дуслар....

- Әйе, бүгенге дәрестә без дуслык, дуслар турында  сөйләшербез, яңа сүзләр белән танышуны дәвам итәрбез.

III Яңа белем һәм күнекмәләрне формалаштыру.

1) сүзлек өстендә эш.

- Текстны өйрәнү алдыннан, яңа сүзләр белән танышып китик.

- Игътибар белән экранга карыйбыз.

а) - Әйдәгез әле, укучылар, сүзләрне бергәләп укыйбыз, авазларны дөрес әйтергә тырышабыз.

Хор белән эш

а)- Ә хәзер, укучылар, бу сүзләрне сүзлек дәфтәрләрегезгә язып куегыз. (сүзләрне язалар).

б)-  Әйдәгез әле, бу сүзләр белән сүзтезмәләр төзибез.

Сүзтезмәләр төзү. Фронталь эшләү.

в)  - Ә, хәзер укучылар, бу сүзләр белән җөмләләр төзибез.

2) Текст белән эш

а) - Укучылар, 22 нче биттәге  “Дуслар” дигән текстны табыгыз.

Текстны игътибар белән тыңлагыз.Авазларның әйтелешенә игътибар итегез.

б)текстның аудиоязмасын тыңлыйк.

Кем текстның эчтәлеген русча сөйли?

Сорауларга җавап бирү.

1. Игорь белән Федя ни өчен бергә? (Чөнки алар дуслар, бергә футбол уйныйлар, чаңгы шуалар).

                  2. Чаңгы ярышында нәрсә булды? (Игорь егылды, аның чаңгысы сынды)  

в) - Текстны тулырак аңлау өчен, укып чыгабыз, тәрҗемә итәбез. Игътибар белән, аңлап укыгыз.

- Ә хәзер, текстны тәрҗемә итәбез.

г) Тәрҗемә эше.

- Укучылар, ә хәзер игътибар белән экранга карыйбыз. Сезнең алда сораулар:

-Федяга нишләргә?

     –Син Федяга нинди киңәш бирер идең?  (булышырга)

Таймд пэа шэа (30 сек. Вакыт бирелә)

(Укучыларның җаваплары)

-Молодцы

Укучылар, сез ничек уйлыйсыз, дуслар нинди булырга тиеш? (Модельләштерү)

-Дус нинди булырга тиеш?

-Дус нинди булмаска тиеш?

- Балаларның җаваплары. (Минемчә, дус .....булырга тиеш. Минемчә, дус .....булмаска тиеш).Җаваплары критерийлар белән бәяләнә.

Физ. Минут

V. Яңа материалны ныгыту.

- Ә хәзер, төркемнәрдә эшлибез. Рәсем  буенча бирелгән сүзләрне кулланып, дуслык турында хикәя төзү.

                                     Дуслар.

1.Игорь белән Федя .......

2. Кыш көне алар........ шуалар.

3. Алар  икесе дә бик .......шуалар.

4. Бүген алар .....чаңгы ...... киттеләр.

5. Кинәт Игорь …….

6. Финиш бик........

(Җавапларны язалар).

 Һәр төркемнән 1 укучы җавап укый.

VI. Йомгаклау.

1. Нәтиҗә ясау.

 - Без бүген дәрестә нәрсә турында сөйләштек? Нинди яңа сүзләр белдек?

- Дуслар турында.

2. Рефлексия

3.  Өй эше.

  • Текстны укырга, тәрҗемә итәргә
  • Эчтәлеген сөйләргә.
  • “Дуслык” темасы  белән бәйле   мәкальләр алып килергә
  1. Саубуллашу.



Подписи к слайдам:

Слайд 1
Дәрес темасы:“Дуслар”хикәясе

Слайд 2
Яңа сүзләр белән танышу
тиздән - скороякын - близкокинәт - вдругсынды - сломаласьегылды - упал

Слайд 3
- Чаңгы ярышында нәрсә булды?
-Игорь белән Федя ни өчен бергә?

Слайд 4
Дуслар.
Алар икесе дә бик яхшы шуалар. Менә бүген чаңгы ярышы була. Малайлар бергә чаңгы ярышына киттеләр. Тиздән финиш.Алар бергә киләләр иде. Кинәт Игорь егылды. Аның чаңгысы сынды, аягы авыртты. Ә финиш бик якын. Федяга нишләргә?
Игорь белән Федя – дуслар. Җәй көне бергә футбол уйныйлар, кыш көне чаңгы шуалар.

Слайд 5
- Син Федяга нинди киңәш бирер идең?
-Федяга нишләргә?

Слайд 6
Модельләштерү.          
Дуслар
Дуслар нинди булырга тиеш?
ярдәмчел

Слайд 7
Бәяләү критерийлары
 “5”- укучы үзе сөйли алса “4” - укучы сөйләгәндә хата ясап, үзе хатасын төзәтсә “3” – иптәше ярдәмендә сөйләсә куела.

Слайд 8
Бәяләү критерийлары
 “5”- укучы үзе сөйли алса “4” - укучы сөйләгәндә хата ясап, үзе хатасын төзәтсә “3” – иптәше ярдәмендә сөйләсә куела.

Слайд 9
Рефлексия- Нәрсә турында сөйләштек?- Нинди яңа сүзләр белән таныштык?

Слайд 10
Өй эше.1) “Дуслар” хикәясен уку, тәрҗемә итү;Хикәянең эчтәлеген сөйләү (23 бит 11 күнегү)3) “Дуслык” темасы белән бәйле мәкальләр алып килү.



Подписи к слайдам:

Слайд 1
Бүлек темасы: Гаяз Исхакый “Көз” повесте.

Слайд 2
Сюжет сызыгы:
Вакыйгалар көз көне пороходта башланып китә. Повестьтә Нәфисә һәм Гөлсем - төп геройлар. Алар Богородский пристанында очрашалар һәм бер-берсе белән якынаеп, эч серләрен сөйлиләр. Нәфисә кечкенә вакытыннан ук дини тәрбия ала, мөселманча укый, фикерен кыю әйтә. Хәлил белән танышкач, гашыйк була. Әтисе аның Хәлил белән йөрүенә каршы килә. Нәфисә, күп газаплар чигеп булса да, барыбер үз бәхетенә ирешә. Гөлсем - мирза кызы. Аның тәрбиясе белән апасы шөгыльләнә. Шигырь бәйрәмендә Гөлсем Пашаны очрата, һәм алар бер-берсенә гашыйк булалар. Ләкин, кызганычка каршы, моңа Гөлсемнең апасы каршы килә. Үз сүзен өзеп әйтә алмаганлыктан мәхәббәттән коры кала. Пароходтан төшкәннән соң, ирләре каршы ала. Яшьлектә сөйгән ярларының бер үк кеше - Хәлил - булып чыга. Әсәр ике гаиләнең өйләренә аерылып китүе белән төгәлләнә. Гөлсемнең гаиләсе артыннан шайтан туе, өермә куаласа, Нәфисәләрнең гаиләсен җылы, яңгырсыз, җилсез өй көтә иде.

Слайд 3
Әсәргә А.Г.Яхин методологиясе нигезендә анализ
Тема: бәхет (мәңгелек тема)Проблема: ничек бәхетле булырга Проблема актуаль, чөнки хәзерге балаларның күбесе урам мөхитендә үсә. Автор тарафыннан проблеманың чишелешеРус мохитендә үскән Нәфисә үз сүзен өзеп әйтә алмый, икеләнүчән, эчке каршылыкларга ия, ихтыярсыз, характерсыз, кыйбласыз, кистереп карар итми, шуңа күрә бәхетсез тормышка юлыга.Идеясе: тигез гаилә тормышына, үз бәхетеңә ирешү өчен нык ихтыярлы булу, туган халкың, аның гореф-гадәтләре белән бәйләнештә тору кирәк (үткәнгә кире кайту юк. Үкенмәслек итеп яшәргә, үкенмәслек гамәлләр кылырга кирәк).

Слайд 4
Тәмамланган хәрәкәт-вакыйгалар

Слайд 5
Программаның эчтәлегендә Г.Исхакыйның “Көз” повесте әсәренә 3 сәгать вакыт бирелгән.
Дәреслекләр: а) Әдәбият (XX йөзнең 30-90 нчы елларында әдәбият): Татар урта гомуми белем бирү мәкт. 11 нче с-фы өчен д-лек / А.Г.Әхмәдуллин, Ф.Г. Галимуллин, Т.Н. Галиуллин һ.б.; А.Г.Әхмәдуллин редакциясендә. – 3 нче басма. – Казан: Мәгариф, 2005. б) Әдәбияттан хрестоматия: Татар урта гомуми белем бирү мәкт. 11 нче с-фы өчен / Төз. А.Г.Әхмәдуллин, Т.Н.Галиуллин, Н.Г.Юзиев. – 3 нче басма. – Казан: Мәгариф, 2005.

Слайд 6
Планлаштырылган дәресләр саны һәм темалары
1 нче дәрес темасы: “Көз” повестенең сюжет сызыгы2 нче дәрес темасы: “Көз” повестенең эчтәлеге3 нче дәрес темасы: “Көз” повесте. Гаяз Исхакыйның тормыш юлы
1 нче дәрес темасы: “Көз” повестенең сюжет сызыгы2 нче дәрес темасы: “Көз” повесте эчтәлеге3 нче дәрес темасы: “Көз” повесте аша Гаяз Исхакыйның тормыш юлы
1 нче дәрес темасы: “Көз” повестенең сюжет сызыгы2 нче дәрес темасы: “Көз” повесте эчтәлеге3 нче дәрес темасы: “Көз” повесте аша Гаяз Исхакыйның тормыш юлы

Слайд 7
Максатлар
Максатлар
1) дидактик: әсәргә анализ ясап, эчтәлеген, темасын, автор әйтергә теләгән идеясен табу.
2) үстерешле: бәйләнешле сөйләмне, иҗади фикерләүне һәм әдәби әсәр анализлау күнекмәләрен үстерү
3) тәрбияви: кеше үз язмышына хуҗа булсын өчен, актив булырга, ныклы, иманлы булырга тиешлеген тоя белү өчен җирлек тудыру. Гаяз Исхакый иҗатына кызыксыну, шәхескә ихтирам хисе уяту өчен җирлек булдыру

Слайд 8
Актуальләштерү өлешендә чәчмә әсәогә анализ ысулы искә төшерелә:– сюжетын, темасын ачыклыйбыз (игътибар белән укыйбыз, әсәр текстына якын итеп, аннан соң кыскартып сөйлибез; – вакыйгаларны аерып алабыз; – охшаш вакыйгаларны берләштереп ике өлешкә калдырабыз; – ике өлешнең мәгънәсен кушып әсәрдә күтәрелгән проблеманы; – әлеге проблеманың автор тәкъдим иткән чишү юлы –автор фикере; – әсәрнең идеясе ( авторның эх, шулай булса иде, яисә эх, шулай булмаса иде! дигән теләге) аерып алабыз.
1 нче дәрес “Көз” повестенең сюжет сызыгы

Слайд 9
Тәмамланган хәрәкәт-вакыйгалар

Слайд 10
Бәяләү критерийлары
а) терәк конспекттан, (тактадан, эш дәфтәрләренән) файдаланып кына сөйләп бирә алса - «3»ле; б) терәк конспектка күз төшергәләп кенә сөйли алса - «4»ле; в) терәк конспекттан файдаланмыйча, сөйли алса - «5»ле.

Слайд 11
Әсәрнең сюжетын өйрәнүне ике зур төркемгә берләшеп оештырыла
Язмышлар
Нәфисә
Гөлсем

Слайд 12
Эшчәнлек барышы тактада һәм эш дәфтәрләрендә схемада түбәндәгечә чагылдырыла:
Нәфисә
Гөлсем
Уртак сыйфатлары
Чибәр, тырыш, белемле, тәртипле, эчке дөньялары матур, холклары әйбәт.
Аермалы яклары
кечкенә вакытыннан ук әти-әнисенән дини тәрбия ала
берьяклы  гына тәрбия бирелми
нык ихтыярлы, көчле рухлы
ихтыяр көче җитми
фикерен кыю әйтә
кистереп карар итми
үз бәхете өчен көрәшергә сәләтле
үз бәхете өчен көрәшергә сәләтсез
иске карашлы әти-әнисенә каршы чыгып булса да , яраткан кешесенә кияүгә чыга - язмышын тормышын күңеле кушканча башлый
икләнүләре нәтиҗәсендә яраткан кешесен югалта, күңеле кушканча эшли алмый
аның яраткан ире һәм бәхетле балалары бар
ире исерек, балалары әтиләрен яратмыйлар (куркалар)
Нәфисә һәм аның гаиләсе бәхетле
гаилә бәхетсез

Слайд 13
Бәяләү критерийлары
а) терәк конспекттан, (тактадан, эш дәфтәрләренән) файдаланып кына сөйләп бирә алса - «3»ле; б) терәк конспектка күз төшергәләп кенә сөйли алса - «4»ле; в) терәк конспекттан файдаланмыйча, сөйли алса - «5»ле.

Слайд 14
Өй эше 3 дәрәҗәдә тәкъдим ителә:
репродуктив эшчәнлеккә: Гаяз Исхакыйның “Көз” повестенең сюжетын сөйләргә өйрәнергә, тел сурәтләү чараларын табарга (бу эш мәҗбүри - һәркем эшләргә тиеш); конструктив эшчәнлеккә: әсәр буенча гади план төзергә иҗади эшчәнлеккә: тормыштан яки башка әдәби әсәрдән Нәфисә кебек үз бәхете өчен көрәшергә сәләтле шәхесләр турында материал алып килергә.

Слайд 15
2 нче дәрес “Көз” повестенең эчтәлеге

Слайд 16
Повестьне анализлауны дүрт зур төркемдә оештырырга тәкъдим ителә. 1 төркем әсәрнең темасын ачыклый 2 төркем охшаш һәм капма-каршы вакыйгаларны берләштерә, 3 төркем әсәрдә күтәрелгән проблеманы һәм автор тәкъдим иткән чишү юлы – автор фикерен ачыклый, 4 төркем әсәрнең идеясе (авторның эх, шулай булса иде, яисә эх, шулай булмаса иде! дигән теләге) турында сөйләргә әзерләнә.

Слайд 17
Тема: бәхет (мәңгелек тема)Проблема: ничек бәхетле булырга Проблема актуаль, чөнки хәзерге балаларның күбесе урам мөхитендә үсә. Автор тарафыннан проблеманың чишелешеРус мохитендә үскән Нәфисә үз сүзен өзеп әйтә алмый, икеләнүчән, эчке каршылыкларга ия, ихтыярсыз, характерсыз, кыйбласыз, кистереп карар итми, шуңа күрә бәхетсез тормышка юлыга.Идеясе: тигез гаилә тормышына, үз бәхетеңә ирешү өчен нык ихтыярлы булу, туган халкың, аның гореф-гадәтләре белән бәйләнештә тору кирәк (үткәнгә кире кайту юк. Үкенмәслек итеп яшәргә, үкенмәслек гамәлләр кылырга кирәк).

Слайд 18
Бәяләү критерийлары
а) терәк конспекттан, (тактадан, эш дәфтәрләренән) файдаланып кына сөйләп бирә алса - «3»ле; б) терәк конспектка күз төшергәләп кенә сөйли алса - «4»ле; в) терәк конспекттан файдаланмыйча, сөйли алса - «5»ле.

Слайд 19
Модельләштерү

Охшаш вакыйгалар:
Капма-каршы вакыйгалар
1. Гөлсем белән Нәфисәнең пароходта очрашулары.
1. Көзге караңгылык, тынлык. Өермә.
2. Яшьлектә сөйгән ярларының бер үк кеше - Хәлил - булып чыгуы.
2. Нәфисә үскән мохит яшьлек мәхәббәте. Гөлсем үскән мохит, яшьлек мәхәббәте.
3. Гөлсем белән Хәлилнең мәхәббәте бер үк җирдә башлана һәм  төгәлләнә.
3. Яз - яшьлектә очрашкан вакыт. Көз - сары яфраклар, күңелдә моң, сагыш, үкенеч.
4. Нәфисәнең бәхетле гаилә тормышы. Гөлсемнең бәхетсез гаилә тормышы.


5. Хәлил сүзләре: “Инде көз булды, Гөлсем туташ, миләшнеке - миләшчә, алманыкы-алмача”.





Слайд 20
Өй эше 3 дәрәҗәдә тәкъдим ителә:
репродуктив эшчәнлеккә: Гаяз Исхакыйның “Көз” повестенең анализын сөйләргә өйрәнергә (бу эш мәҗбүри - һәркем эшләргә тиеш); конструктив эшчәнлеккә: “Г. Исхакыйның тормыш юлы, һәм иҗаты турында, дәреслектән, өстәмә материаллардан файдаланып презентация ясаухитең тәрбияви көче (“Көз” пове мисалында)” дигән темага инша язу өчен иҗади эшчәнлеккә: тема белән бәйле шигырь мәкаль, әйтемнәр язып карарга (алып килергә).

Слайд 21
3 нче дәрес
“Көз” повесте. Гаяз Исхакыйның тормыш юлы
Әдипнең биографиясе белән эшләү:- Авторның тормыш юлы сөйлибез- Мөһим фактларга игътибар итәбез, истә калдырабыз.- Авторның үзенчәлеген һәм әһәмиятен ачыклыйбыз.Модельләштерәбез.- Укыганны үз сүзләребез белән сөйлибез.

Слайд 22
Гаяз Исхакый ( 1878-1954)

Слайд 23
Гаяз Исхакый 1878 елның 23 февралендә (иске стиль белән 10 февральдә) җомга көн кояш чыкканда Яуширмә авылында дөньяга килә.

Слайд 24
Г. Исхакыйның әнисе Камәрия абыстай 1916-1917 еллар

Слайд 25
Казанда 1893-1897 елларда Г. Исхакый укыган “Күл буе” мәдрәсәсе

Слайд 26
Казанда 1898-1902 елларда Казанда укыган Татар укытучылар мәктәбе

Слайд 27
1928 елда Берлинда «Милли юл» дигән журнал чыгара башлый

Слайд 28
Гаяз Исхакый Турциягә күчә һәм үзенең әдәби политик эшләрен дәвам итә

Слайд 29
Г. Исхакый кызы Сәгадәт белән. Берлин. 1931 ел

Слайд 30
Гаяз Исхакый 1954 елның июлендә Ангарада вафат була.Эдернекан зиратына күмелә.

Слайд 31
Туган авылында аның хөрмәтенә музей ачыла.

Слайд 32
Модельләштерү
№1
Гаяз Исхакыйның тормыш юлы
Белемгә омтылыш:
Яуширмә авылы (әтисе – әнисе)
1878
Чистай мәдрәсәсенә укырга җибәрәләр.
1890
Казандагы Күл буе мәдрәсәсенә урнаша.
1893
Яуширмә авылында муллалык итә, мәктәп ачтыра, күрше авылга митинглар оештыра.
1903
Мабугаттагы эшчәнлеге
“Таң йолдызы”, “Тавыш” исемле газеталарында эшчәнлеген дәвам итә.
1905
Сөргендәге тормышы
Кулга алалар
1906
Архангель губернасына 3 елга сөргенгә җибәрелә
1907
Сөргеннән качып, башта Петербургта яши, аннан Төркиягә китә.
1908
Яңадан сөргенгә озатыла.
1911
Казанга кайтмау шарты белән чыгарыла.
1913
Мабугаттагы эшчәнлеге
Петербургта, соңыннан Мәскәүдә “Ил”, “Сүз”, “Безнең юл” гәзитләрендә эшли.
Белемгә омтылыш:
Бөтенроссия мөселманнарының съездын әзерләүдә катнаша.
1917
Иреккә омтылыш (милләтчелек)
Мөстәкыйль дәүләт төзү идеясе белән яна.
1917
Мөһәҗирлек тормышы
Парижга килә, Берлин, Вашава, Польша шәһәрләрендә яши.
Мабугаттагы эшчәнлеге
“Милли юл”, “Яңа милли юл”, “Милли байрак” исемле гәзит-журналлар чыгара.
Мөһәҗирлек тормышы
Гомеренең соңгы көннәрен Төркиядә үткәрә
1939
Г.Исхакый Анкара шәһәрендә вафат була.
1954

Слайд 33
Модельләштерү
№2
Гаяз Исхакыйның иҗаты
XX гасыр башы (1897-1919).
Мөһаҗирлек дәвере: “Көз”, “Җан Баевич” һ.б. Әсәрләре (1919-1954)
а) Мәгърифәтчелек (1897-1904): “Ике йөз елдан соң инкыйраз" антиутопиясе, “Тәгалемдә – сәгадәт” хикәяләре һ.б.
б) Таңчылык дәвере (1905 - 1911): “Сөннәтче бабай”, “Көтелгән бикәч” хикәяләре һ.б.
в) Милләтчелек дәвере (1905 – 1918): “Мөгаллимә”, “Зөләйха”

Слайд 34
Өй эше 3 дәрәҗәдә тәкъдим ителә:
репродуктив эшчәнлеккә: бирелгән сорауларга язмача җавап бирү (бу эшмәҗбүри - һәркем эшләргә тиеш);конструктив эшчәнлеккә: “Кеше үз язмышына үзе хуҗа” дигән темага сочинение язып килергә. иҗади эшчәнлеккә: мәхәббәт турында шигырь язарга

Слайд 35
Кулланылган чыганаклар
Гомуми белем бирү федераль дәүләт стандартлары концепциясе – Концепция федеральных государственных образовательных стандартов общего образования: / под ред.А.М.Кондакова, А.М.Кузнецова – М.: Просвещение, 2009. Гомуми белем бирү эчтәлегенең фундаменталь төше концепциясе- Фундаментальное ядро содержания общего образования: / под ред. В.В.Козлова, А.М.Кондакова. – М.: Просвещение, 2009. Россия Федерациясе гражданины шәхесенең рухи-әхлаки үсешен тәэмин итү концепциясе - Концепция духовно-нравственного развития и воспитания личности гражданина Российской Федерации: / под ред.А.Я.Данилюк, А.М.Кондаков. – М.: Просвещение, 2009. Гомуми башлангыч белем бирүдә өлге программа эчтәлеге (М.Просвещение, 2009, 2010). Гомуми төп белем бирүдә өлге программа эчтәлеге. Әдәбият- Литература (М.Просвещение, 2010, 2011) Татар әдәбиты: Теория. Тарих/ Д.Ф.Заһидуллина, Ә.М.Закирҗанов, Т.Ш.Гыйләҗев, Н.М.Йосыпова. – Тутыл.2 нче басма. – Казан: Мәгариф, 2006. – 319 б. Мозаффарова М.Г. “Әдәбият” предметын укыту үзенчәлекләре. Татар әдәбияты буенча төп, урта гомуми белем бирү программаларын гамәлгә куя торган педагогик хезмәткәрләр өчен тәкъдимнәр. Казан. ТРМҮИ. 2014 Яхин А.Г. “Әдәбият дәресләре: Укытучылар,югары уку йортлары студентлары һәм укучылар өчен методик кулланма. - Казан:Мәгариф, 2003. – 159 б. Әдәбият (XX йөзнең 30-90 нчы елларында әдәбият): Татар урта гомуми белем бирү мәкт. 11 нче с-фы өчен д-лек / А.Г.Әхмәдуллин, Ф.Г.Галимуллин, Т.Н.Галиуллин һ.б. .Г.Әхмәдуллин редакциясендә. -3 нче басма. – Казан: Мәгариф, 2005. Әдәбияттан хресто матия: Татар урта гомуми белем бирү мәкт. 11 нче с-фы өчен д-лек / А.Г.Әхмәдуллин, Ф.Г.Галимуллин, Н.Г.Юзиев. - 3 нче басма.- Казан: Мәгариф, 2005. Г.Исхакый “Сайланма әсәрләр”. – Казан: Татарстан Республикасы “Хәтер” нәшрияты (ТаРИХ), 2002. -480б. Татар теленең аңлатмалы сүзлеге: 3 томда, I том. - Казан: «Татарстан китап нәшрияты», 1977 ел; II том. -Казан: «Татарстан китап нәшрияты», 1979 ел; III том. -Казан: «Татарстан китап нәшрияты», 1981 ел. http://biklyan.ucoz.ru/blog/2008-05-04-21 http://www.openclass.ru/node/181954



Предварительный просмотр:

Без А.Г.Яхин методологиясенә нигезләнеп Г.Исхакыйның “Көз” повестенең технологик картасын сезгә тәкъдим итәбез”

        Дәреслекләр: а) Әдәбият (XX йөзнең 30-90 нчы елларында әдәбият): Татар урта гомуми белем бирү мәкт. 11 нче с-фы өчен д-лек / А.Г.Әхмәдуллин, Ф.Г. Галимуллин, Т.Н. Галиуллин һ.б.; А.Г.Әхмәдуллин редакциясендә. – 3 нче басма. – Казан: Мәгариф, 2005.

б) Әдәбияттан хрестоматия: Татар урта гомуми белем бирү мәкт. 11 нче с-фы өчен / Төз. А.Г.Әхмәдуллин, Т.Н.Галиуллин, Н.Г.Юзиев. – 3 нче басма. – Казан: Мәгариф, 2005.

Программаның эчтәлегендә Г.Исхакыйның “Көз” повесте әсәренә 3 сәгать вакыт бирелгән.          

Әсәрдә 3 сюжет сызыгы бар:

1.Гөлсем белән Нәфисәнең пароходта очрашулары; аннан төшкәннән соң ирләре каршы алуы;яшьлектә сөйгән ярларының бер үк кеше-Хәлил булып чыгуы;аларның бергәләшеп ял итүләре, аңлашулары.

2.Нәфисә үскән мохит яшьлек мәхәббәте, бәхетле гаилә тормышы.

3.Гөлсем үскән мохит яшьлек мәхәббәте, бәхетсез гаилә тормышы.

Әсәрнең темасы:

Әсәр мәхәббәт, язмыш, бәхет турында.

Әсәрдә күтәрелгән проблемалар:

-Аталар һәм балалар арасындагы конфликт;

-Мохитнең шәхескә тәэсире;

-Гореф-гадәтләрдән читләшү;

-Шәхеснең йомшаклыгы;

Автор үзенең әсәрендә бәхетле булу проблемасын күтәргән, чөнки хәзерге балаларның күбесе урам мохитендә үсә.Кешеләр бүген дә бәхетле булу серләрен эзлиләр.

Автор бу проблеманы ничек итеп чишкән? 

Автор фикеренчә, һәр кеше үз бәхете өчен көрәшергә тиеш.

Әсәрнең идеясе.

“Эх, барлык кешеләр дә Нәфисә кебек бәхетле булса иде!” 

Тигез гаилә тормышына үз бәхетеңә ирешү өчен нык ихтыярлы булу, туган халкың, аның гореф-гадәтләре белән бәйләнештә тору кирәк

Сез ничек уйлыйсыз: бу әсәр үрнәк программада дөрес урын алганмы? Бәлки бу әсәрнең дәреслеккә кертерлек кыйммәте юктыр? Фикерегезне дәлилилегез.

Бу әсәр үрнәк программага дөрес кертелгән.Чөнки бу әсәрдә күтәрелгән  барлык проблемалар да бик актуаль.

Бу әсәрне кайсы сыйныфта нинди максат  белән  һәм ничек үзләштерү әһәмиятлерәк булачак? Ни өчен?Без бу әсәрне 9нчы сыйныфта укытуны әһәмиятле дип уйлыйбыз, чөнки бүгенге көндә күп укучылар 9нчы сыйныфтан соң китеп, гаилә, ата-ана тәрбиясеннән ераклашып икенче мохит белән очрашалар. Шунлыктан чыгып,бу әсәрдәге геройлар аша тормышта дөрес яшәү, үз-үзеңә бәхетле киләчәк төзү өчен яшәү мәгънәсен таный белүне төшендерү.

Планлаштырылган дәресләр саны һәм темалар:

1 нче дәрес: “Көз” повестенең сюжет сызыгы

 2 нче дәрес : “Көз” повесте аша Гаяз Исхакыйның тормыш юлы, эчтәлеге

1 нче дәрес.

Темасы: “Көз” повестенең сюжет сызыгы.

1) дидактик: бөек язучы Г. Исхакыйның  тормыш  юлы һәм иҗаты   аша үз халкына, милләтенә хезмәт итүнең якты үрнәген бирү; әсәргә  анализ ясап, эчтәлеген, темасын, автор әйтергә теләген идеясен табу

   2) үстерешле: бәйләнешле сөйләмне, иҗади фикерләүне   һәм әдәби әсәр анализлау күнекмәләрен үстерү

3) тәрбияви: әдип иҗатына хөрмәт уяту; кеше үз язмышына хуҗа булсын өчен, актив булырга, ныклы, иманлы булырга тиешлеген тоя белү өчен җирлек тудыру. Гаяз Исхакыйның иҗатына кызыксыну, шәхесенә ихтирам хисе уяту өчен җирлек булдыру.

Предмет  буенча: Гаяз Исхакый тормыш юлы һәм иҗаты белән дәреслектәге белешмә һәм өстәмә материаллар аша танышу, повесткә анализ ясау. Инша язу.

Метапредмет нәтиҗәлелек:

  • танып белү гамәлләре: повестькә анализ ясау ысулы, эчтәлекне модельләштерү;
  • комуникатив: әсәрне укып кабул итү, алда күтәрелгән проблеммаларга карата дәлилле фикер белдерә белү;
  • регулятив: үз эшчәнлегенә адекват бәя бирә белү.

-сюжетын өйрәнәбез. Игътибар белән укыйбыз, сүзлек өстендә эшлибез,  аннан соң кыскартып сөйлибез;

-темасын ачыклыйбыз

-вакыйгаларны аерып алабыз: Көзге караңгылык, тынлык. Гөлсем белән Нәфисәнең пароходта очрашулары. Нәфисә үскән мохит яшьлек мәхәббәте. Нәфисәнең бәхетле гаилә тормышы. Гөлсем үскән мохит, яшьлек мәхәббәте. Яз- яшьлектә очрашкан вакыт. Гөлсемнең бәхетсез гаилә тормышы. Пароходтан төшкәннән соң, ирләре каршы алуы. Пароход- аллегорик образ. Яшәдгән һәр минут артта кала.Яшьлектә  сөйгән ярларының бер үк кеше-Хәлил булып чыгуы;аларның бергәләшеп ял итүләре, аңлашулары. Көз- сары яфраклар, күңелдә моң, сагыш, үкенеч. Гөлсем белән Хәлилнең мәхәббәте бер үк җирдә башлана һәм төгәлләнә. Хәлил сүзләре: “Инде көз булды, Гөлсем туташ, миләшнеке-миләшчә, алманыкы-алмача”. Өермә.

-Охшаш вакыйгаларны берләштереп ике өлешкә калдырабыз. Нәфисә үскән мохит яшьлек мәхәббәте, бәхетле гаилә тормышы. Гөлсем үскән мохит яшьлек мәхәббәте, бәхетсез гаилә тормышы

- Әсәрдә күтәрелгән проблемаларны ачыклыйбыз.

- Автор бу проблеманы ничек итеп чишкән?

- Әсәрнең идеясен аерып алабыз.

Үзбәя. Тактада критерийлар.

Уку мәсьләсен чишу этабы.Дәреслектәге сорауларга нигезләнеп, әңгәмә кору. Нәфисә һәм Гөлсем - төп геройлар (ачыклыйлар)

Әсәрнең сюжетын өйрәнүне ике зур төркемгә берләшеп оештырыла.

Язмышлар

Нэфисә                              Гөлсем

Шулай итеп, әсәрнең сюжетын ике төркемдә эшләү: 1,2 –Нэфисә язмышын сөйли, 3,4 төркем Гөлсем язмышын сөйли. Гомумиләштерү-нәтиҗә ясау.

Модельләштерү.

Нәфисә

Гөлсем

Уртак сыйфатлары

Чибәр, тырыш, белемле, тәртипле,  эчке дөньялары матур, холыклары әйбәт.

Аермалы яклары

кечкенә вакытыннан ук әти-әнисенән дини тәрбия ала

берьяклы  гына тәрбия бирелми

нык ихтыярлы, көчле рухлы

ихтыяр көче җитми

фикерен кыю әйтә

кистереп карар итми

үз бәхете өчен көрәшергә сәләтле

үз бәхете өчен көрәшергә сәләтсез

иске карашлы әти-әнисенә каршы чыгып булса да , яраткан кешесенә кияүгә чыга -  язмышын тормышын күңеле кушканча  башлый

икләнүләре нәтиҗәсендә яраткан кешесен югалта, күңеле кушканча эшли алмый

аның яраткан ире һәм бәхетле балалары бар

ире исерек, балалары әтиләрен яратмыйлар

Нәфисә һәм аның гаиләсе бәхетле

гаилә бәхетсез

Рефлексия, бәя этабы. Повестьтә ике сюжет сызыгы- ике хатын-кыз язмышы сурәтләнүен ачыкладык. Һәр сюжет сызыгын - Нәфисә һәм Гөлсем язмышын җентекләү өйрәндек. Нәфисә һәм Гөлсем язмышын чагыштырып модельләштердек.

Үзбәя. Балалар үз-үздәренә билге куялар.Критерийлар тактада.

Өй эше. Тактада.

2 нче дәрес

Темасы: “Көз” повесте аша Гаяз Исхакыйның тормыш юлы, эчтәлеге

1 төркем биографиясе буенча  презентация ясый

2 төркем- тормыш юлы турында.

Калган укучыларның дәфтәрләрендә өйдә тутырылган таблица.

Укучыларның дәфтәрләрендә өйдә тутырылган таблица

Гаяз Исхакыйның тормыш юлы

Белемгә омтылыш:

Яуширмә авылы (әтисе – әнисе)

1878

Чистай мәдрәсәсенә укырга җибәрәләр.

1890

Казандагы Күл буе мәдрәсәсенә урнаша.

1893

Яуширмә авылында муллалык итә, мәктәп ачтыра, күрше авылга митинглар оештыра.

1903

Мабугаттагы эшчәнлеге

“Таң йолдызы”, “Тавыш” исемле газеталарында  эшчәнлеген дәвам итә.

1905

Сөргендәге тормышы

Кулга алалар

1906

Архангель губернасына 3 елга сөргенгә җибәрелә

1907

Сөргеннән качып, башта Петербургта яши, аннан Төркиягә китә.

1908

Яңадан сөргенгә озатыла.

1911

Казанга кайтмау шарты белән чыгарыла.

1913

Мабугаттагы эшчәнлеге

Петербургта, соңыннан Мәскәүдә “Ил”, “Сүз”, “Безнең юл” гәзитләрендә эшли.

Белемгә омтылыш:

Бөтенроссиямөселманнарының 2 съездын әзерләүдә катнаша.

1917

Иреккә омтылыш (милләтчелек)

Мөстәкыйль дәүләт төзү идеясе белән яна.

1917

Мөһәҗирлек тормышы

Парижга килә, Берлин, Вашава, Польша шәһәрләрендә яши.

Мабугаттагы эшчәнлеге

“Милли юл”, “Яңа милли юл”, “Милли байрак” исемле гәзит-журналларчыгара.

Мөһәҗирлек тормышы

Гомеренең соңгы көннәрен Төркиядә үткәрә

1939

Г.Исхакый  Анкара шәһәрендә вафат була.

1954

Гаяз Исхакыйның иҗаты

XX гасыр башы (1897-1919).

Мөһаҗирлек дәвере: “Көз”, “Җан Баевич” һ.б. әсәрләре

а) Мәгърифәтчелек (1897-1904): “Ике йөз елдан соң инкыйраз" антиутопиясе, “Тәгалемдә – сәгадәт” хикәяләре һ.б.

б) Таңчылык дәвере (1905 - 1911): “Сөннәтче бабай”, “Көтелгән бикәч” хикәяләре һ.б.

в) Милләтчелек дәвере (1905 – 1918): “Мөгаллимә”, “Зөләйха”

Үзбәя. Критерийлар тактада.

Уку мәсьләсен чишү юлы.

Повестьне анализлауны дүрт зур төркемдә оештырырга тәкъдим итәм. 1 төркем әсәрнең темасын ачыклый һәм вакыйгаларны аерып ала, 2 төркем охшаш һәм капма-каршы вакыйгаларны берләштерә, 3 төркем әсәрдә күтәрелгән проблеманы һәм автор тәкъдим иткән чишү юлы – автор фикерен ачыклый, 4 төркем  әсәрнең идеясе (авторның эх, шулай булса иде, яисә  эх, шулай булмаса иде! дигән теләге) турында сөйләргә әзерләнә.

(белемнәрне гомумиләштерү)

Модельләштерү

Охшаш вакыйгалар:

Капма-каршы вакыйгалар

1. Гөлсем белән Нәфисәнең пароходта очрашулары.

1. Көзге караңгылык, тынлык. Өермә.

2.  Яшьлектә сөйгән ярларының бер үк кеше - Хәлил - булып чыгуы.

2. Нәфисә үскән мохит яшьлек мәхәббәте.  Гөлсем үскән мохит, яшьлек мәхәббәте.

3. Гөлсем белән Хәлилнең мәхәббәте бер үк җирдә башлана һәм  төгәлләнә.

3. Яз - яшьлектә очрашкан вакыт. Көз - сары яфраклар, күңелдә моң, сагыш, үкенеч.

4. Нәфисәнең бәхетле гаилә тормышы. Гөлсемнең бәхетсез гаилә тормышы.

5. Хәлил сүзләре: “Инде көз булды, Гөлсем туташ, миләшнеке - миләшчә, алманыкы-алмача”.          

Рефлексия,бәя этабы. 

анализларга тиеш идек.

– сюжетын сөйләдек

– темасын ачыкладык;

 – вакыйгаларны аерып алдык;

  • охшаш вакыйгаларны берләштереп ике өлешкә калдырдык (модельләштердек);

– ике өлешнең мәгънәсен кушып әсәрдә күтәрелгән проблеманы ачыкладык;

 –  әлеге проблеманың  автор тәкъдим иткән чишү юлы –автор фикерен белдек ;

–  әсәрнең идеясен ( авторның эх, шулай булса иде, яисә  эх, шулай булмаса иде! дигән теләге) аерып алдык.

Дәрестәге эшчәнлеккә үзбәя.Критерийлар тактада

Өйгә эш алу.

Эш 3 дәрәҗәдә тәкъдим ителә:

репродуктив  эшчәнлеккә: Гаяз Исхакыйның “Көз” повестенең анализын сөйләргә өйрәнергә (бу эш
мәҗбүри - һәркем эшләргә тиеш);        

  • конструктив эшчәнлеккә: “Кеше үз язмышына үзе хуҗа”  (“Көз” повесте мисалында)” дигән темага инша язу
  • иҗади эшчәнлеккә: тема белән бәйле шигырь мәкальләр, әйтемнәр язып карарга (алып килергә



Предварительный просмотр:

СОПОСТАВИТЕЛЬНОЕ ИЗУЧЕНИЕ ТАТАРСКОГО И РУССКОГО ЯЗЫКОВ В ЦЕЛЯХ ФОРМИРОВАНИЯ БИЛИНГВАЛЬНЫХ ЛИЧНОСТЕЙ ШКОЛЬНИКОВ.

Вафина Люция Модарисовна

Учитель татарского языка и литературы, МБОУ «Средняя общеобразовательная школа №78» Приволжского района г. Казани

Аннотация

Статья посвящена сопоставительному  изучению татарского и русского языков в целях формирования билингвальных личностей школьников.

Билингвизм (двуязычие) - это свободное владение двумя языками одновременно, является главным и решающим фактором коммуникации людей, предупреждения межэтнических конфликтов, укрепления дружбы и мира между разными народами. 

Ключевые слова: виды речевой деятельности; говорение; метод обучения; коммуникативность; единство аспектного и комплексного подхода; ситуативно-тематический принцип; аудирование;

Тата́рский язы́к (тат. татар теле, татарча, tatar tele, tatarça) — национальный язык татар. Государственный язык Республики Татарстан и второй по распространённости и по количеству говорящих национальный язык в Российской Федерации. [2] Язык является средством выражения мысли, познания окружающей действительности, средством коммуникации в обществе, отсюда двуязычие – неизбежное социальное явление. Человек без причины и без надобности не станет, и не будет говорить на другом языке. Для такого индивидуума орудием общения остаётся родной язык. Однако, живя в многонациональном государстве, ему приходится изучать и другие языки, которые в силу объективных причин необходимы для удовлетворения духовных и материальных потребностей. Именно такая ситуация сложилась в настоящее время в нашей республике, когда знание татарского языка русским населением, а русского языка татарами является социальной потребностью. Ибо в настоящее время татарский язык довольно широко используется в области культуры, образования, в средствах массовой информации, в сфере общественных отношений и в быту. Основная задача русской школы в пределах РТ – научить детей говорить, читать, писать по-татарски, приобщить их к культурным, духовным ценностям татарского народа.  

В качестве методических принципов обучения выступают: коммуникативность, согласно которой в основе теории и практики обучения находится само употребление языка, его функционирование; единство аспектного и комплексного подхода к языковым нормам, что позволяет реализовать в обучении концентрическое и линейно-ступенчатое расположение материала; учет особенностей родного языка; Одним из важнейших принципов организации речевого материала при реализации коммуникативности является ситуативно-тематический принцип, который позволяет приблизить учебный процесс к реальному общению на неродном языке. Учитель татарского языка при обучении русскоязычных учащихся должен умело использовать неизбежное взаимодействие в сознании учащихся систем русского и татарского языков.[3] В одних случаях ему необходимо увести ученика от лексико-грамматических категорий русского языка, в других, наоборот, закрепить в его сознании языковые ассоциации. Программа предусматривает постоянное формирование и совершенствование навыков речевой деятельности в ее основных видах: аудировании (слушании с пониманием) и говорении (порождении речи) — при устном общении, чтении и письме — при письменной форме речевого общения.

Аудирование. С целью обучения восприятию и пониманию татарской  речи на слух важно последовательно и целенаправленно формировать умения: узнавать поступающие на слух звуковые образы слов и предложений; понимать содержание устного речевого сообщения; воспринимать речь из разных источников и в разных ситуациях. Важно добиваться, чтобы учащиеся научились на слух извлекать нужную информацию, грамотно и последовательно ее излагать, понимать язык средств массовой информации. На более продвинутом этапе обучающимся даются задания, требующие осмысления прослушанного (озаглавить рассказ, составить вопросы к тексту, передать его содержание, дать оценку действиям героев рассказа и т.д.).

Говорение. Обучение говорению без обучения аудированию (и наоборот) теряет всякий смысл. Поэтому эти виды речевой деятельности взаимосвязаны и взаимообусловлены. В соответствии с программой учащиеся должны из класса в класс совершенствовать свои умения в построении диалогической и монологической форм речи.

Диалог наиболее ярко выражает функцию речи как средства непосредственного общения. Обучение диалогу в школе проводится с первых же уроков. Дети начинают знакомиться и с формулами этикета на татарском языке. Очень важно, чтобы в обучении диалогической речи была определённая последовательность. Используем следующие виды заданий по обучению диалогической речи:

  • Дополните ответную реплику.
  • По данному образцу составьте новый ситуативный диалог.
  • Составьте диалог, используя опорные слова.
  • Прочитайте диалог, добавив нужные реплики.
  • Измените диалогическую речь в монологическую.
  • Переведите диалог на русский язык.
  • Измените время глаголов в диалоге и др.[1]

Монолог. В обучении татарскому монологу в русскоязычной аудитории работу начинаем с развития умения высказать одну законченную мысль по данной теме, об указанном предмете, с составления предложения по картине. На следующем этапе высказывания должны состоять из серии предложений различной структуры (составление небольшого рассказа, описания, краткий пересказ прослушанного и др.).

На третьем этапе обучающиеся учатся доказывать правильность какого-либо факта, обосновывать своё отношение, давать оценку, уметь рассуждать, аргументировать.

Письмо. Одним из важных и трудных в обучении видов речевой деятельности является письмо. На уроках проводим орфографические упражнения как подготовительного характера, направленные на преодоление трудностей татарской орфографии (произношение и написание слов по образцу, вставка пропущенных букв, дописывание предложений, перевод с русского языка на татарский и т.д.), так и основные упражнения (простое и осложнённое заданием списывание и диктанты: предупредительный, объяснительный, словарный и др.).

Из работ, направленных на формирование у учащихся умений излагать свои мысли на заданную тему, можно назвать сочинение и деловые бумаги.[4] Практикуем написание сочинений-миниатюр на данную учителем тему, а также писем товарищу, знакомым и другие деловые бумаги.

Использование современных информационных средств на уроках татарского языка также помогает усвоению языковых норм. Дети с удовольствием просматривают специальные диски по обучению татарскому языку, выполняют на компьютерах тестовые задания, а также задания занимательного характера.

Чтение. Цель чтения — понимание текста, что объединяет этот вид речевой деятельности с аудированием. Очень важно, чтобы учащиеся овладели навыками выразительного осознанного беглого чтения текстов  (работать с учебной книгой и разными справочниками; писать прочитанный текст по памяти). Вовлечение русскоязычных учащихся в участие на различных внеклассных мероприятиях, проводимых на татарском языке, также даёт свои результаты. Русскоязычные учащиеся совместно с детьми – татарами инсценируют произведения, рассказывают стихи, исполняют песни, танцы.

При усвоении речевых навыков язык может использоваться сознательно, грамматически правильно. Только при успешном изучении татарской речи решаются коммуникативные цели: формируется личность, умеющая понимать, говорить, читать, писать на изучаемом языке. А в том случае, если учитель и ученик работают творчески, результаты будут прекрасны, ибо основная сила творчества – это радость общения.

СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ

  1. Асадуллин А.Ш. Знай татарский ты язык, знай и русский ты язык.-Казань: Мэгариф, 1997-100с.
  2. Асадуллин А.Ш., Юсупов Р.А. Рус телендэ сөйләшуче балаларга татар теле укыту методикасы нигезләре.-Казань: Мэгариф, 19981516.
  3. Быстрова Е., Баранникова А., Кудрявцева Т. Обучение русских татарскому языку как государственному //Фән һәм мәктәп.-1997.-№1.-С. 27-31.
  4. Гильманов Д.Ш. Особенности введения русскоязычных детей в разговорную татарскую речь на уроках в школе. //Психологическая наука и образование №4, 1997 с.51


Предварительный просмотр:

Методы и технологии развивающего обучения татарского языка и литературы для детей с ограниченными возможностями.

В МБОУ «Лицей №78 «Фарватер» Приволжского района г. Казани наряду со здоровыми детьми обучаются дети с ограниченными возможностями здоровья.  Я считаю, необходимо сделать все для того, чтобы дети с ОВЗ получали   прочные знания, умения и навыки по предмету, умели их применять на практике. Обучение будет успешным, если знания и умения усваиваются обучающимися в строгой последовательности, постепенно, в порядке вырастающей трудности и сложности тем, чтобы обучающийся поднимался по ступеням. Содержание  нового  урока  должно базироваться на предыдущих знаниях. Школьники учатся и используют полученные знания по-разному. Тем не менее, цель образования заключается в достижении  всеми учащимися определенного общественного статуса и утверждение своей социальной значимости.

В своей деятельности я стараюсь строить обучение таким образом, чтобы максимально учитывать различия в развитии и способностях учеников. С этой целью использую на уроках дифференцированные, разноуровневые задания. Так, на уроке  в 4 классе при изучении темы: «Зоопаркта» на этапе проверки ранее изученного материала использую разноуровневые задания.

1 группа.(Соединить стрелками картины и слова)

Фил-(картина с изображением слона)

1 группа. Составить предложение по картине.(Фил иң зур хайван.)

3 группа. Составить небольшой рассказ по картине.

Бу фил. Аның колаклары зур. Ул җылы якларда яши.Фил иң зур хайван.

Во время работы над текстом для пересказа прочитанного некоторым учащимся я раздаю карточки- помощники с вопросами.(А если у ученика проблемы со слухом, то иллюстрированные картинки)

На уроке использую активные виды деятельности: слушание детьми образцовой речи с многократным повторением, озвучивание текстов (сказок, рассказов) в сопровождении музыкальных произведений, занимательные упражнения.

 Для обогащения словарного запаса у обучающихся, применяю на уроке картинки, рисунки, таблицы, ребусы, кроссворды.

Изучение татарского языка идет под непосредственным руководством учителя, организующего процесс усвоения  материала с использованием различных методов, приемов. Выбор методов осуществляется с учетом возможностей учащихся и воздействия на их развитие, коррекции имеющихся недостатков в познавательной деятельности, формирования личности. Живая татарская речь играет ведущую роль при обучении татарскому языку.  Только при успешном изучении татарской речи решаются коммуникативные цели: формируется личность, умеющая понимать, говорить, читать, писать на изучаемом языке. А в том случае, если учитель и ученик работают творчески, результаты будут прекрасны. В процессе диалогической речи, дети начинают знакомиться и с формулами этикета на татарском языке. Намечаю следующие основные этапы работы над   диалогом: слушание и понимание диалогического образца, воспроизведение образца на разных уровнях: путём имитации по памяти, с видоизменением внутри ситуации и др.

При работе с детьми с ОВЗ, обращаю внимание и на обучение монологической речи. В обучении татарскому монологу, работу начинаю с развития умения высказать одну законченную мысль по данной теме, об указанном предмете, с составления предложения по картине. На следующем этапе высказывания должны состоять из серии предложений различной структуры (составление небольшого рассказа, описания, краткий пересказ прослушанного и др.) На третьем этапе учатся доказывать правильность какого-либо факта, обосновывать своё отношение, давать оценку, уметь рассуждать, аргументировать. При выполнении этих упражнений высказывания обучающихся должны соответствовать заданной теме, быть правильно оформлены и последовательны по содержанию. Количество предложений в высказывании должно быть достаточным для раскрытия содержания речи.

Как и устная речь, письменная речь является средством общения и объединяет такие виды речевой деятельности, как чтение и письмо. Развитие письменной речи тесно связано с развитием устной речи. Эти две стороны единого процесса овладения татарским языком взаимосвязаны и подкрепляют друг друга. Рассмотрим пути обучения чтению и письму на татарском языке для детей с ОВЗ. В каждом учебнике даются тексты для чтения с переводом на русский язык. Тематика текстов приближена к темам уроков. Имеется несколько уровней понимания текста: понимание отдельных слов текста, понимание отдельных словосочетаний и предложений, понимание общего содержания текста, понимание деталей текста. Полное понимание текста настает при наличии всех перечисленных уровней. Назову примеры упражнений  на выявление понимания прочитанного текста:

Выберите из текста определённые абзацы или предложения (по заданию учителя).Найдите в тексте предложения, которые могут служить заголовком текста. Разделите текст на части и озаглавьте их. Найдите в тексте предложения, которые явились бы ответами на вопросы преподавателя. С опорой на текст ответьте на вопросы преподавателя. Выделите основную мысль в тексте. Составьте последовательную серию вопросов к тексту. Составьте план пересказа текста. Выскажите своё суждение по поводу прочитанного.

Наряду с этим имеется группа упражнений по проверке понимания текста. Очень важно, чтобы при чтении татарских текстов учащиеся не боялись незнакомых слов и стремились понять их общее содержание. Поэтому при чтении учащиеся не спешат заглядывать в перевод, а стараются самостоятельно вникнуть в читаемый текст. Особенно трудно дается детям с речевыми нарушениями, чтение вслух, поэтому на уроке использую  чтение про себя, так как оно более экономно по времени.

 В письменной речи наблюдается неразборчивость почерка, дисграфия. Это связано со слабостью слухоречевой памяти, недостаточностью модально-специфических видов внимания, восприятия, памяти, фонематического восприятия, кинестетического и зрительного анализа, бедностью сенсорного опыта, ограничением или нарушениями двигательной сферы. В усвоение правописания татарских слов строится в основном практическим путём с учетом слухового, зрительного, моторно-двигательных факторов. На уроках провожу орфографические упражнения как подготовительного характера, направленные на преодоление трудностей татарской орфографии (произношение и написание слов по образцу, вставка пропущенных букв, дописывание предложений, перевод с русского языка на татарский и т.д.), так и основные упражнения (простое и осложнённое заданием списывание и диктанты: предупредительный, объяснительный, словарный и др.). Из работ, направленных на формирование у учащихся умений излагать свои мысли на заданную тему, можно назвать сочинение и деловые бумаги. Практикую написание сочинений-миниатюр на данную учителем тему, а также писем товарищу, знакомым.  Одним из важнейших моментов урока считаю, использование игровых технологий. Даже застенчивые дети охотно включаются в подобные игры. При этом надо чётко представлять себе, какую именно дидактическую нагрузку несёт содержание игры, и постепенно совершенствовать эту дидактическую основу. В ситуации весёлой, увлекательной дидактической игры дети более успешно усваивают знания, чем в процессе учебных занятий. Важную роль в развитии внимания, восприятия, памяти, словом, многих психических процессов, на мой взгляд, играют развивающие коррекционные физминутки.  Так, например, на уроках татарского языка, я использую пальчиковую физминутку и физминутку , направленную мышечную релаксацию.

Первая- пальчиковая или разминочная. Например:

Бу бармак-бабай,

Бу бармак-әби,

Бу бармак-әти,

Бу бармак-әни,

Бу бармак-малай(кыз)

Аның исеме ничек?

Аның исеме......

Повторяя стихотворение, мы одновременно разогреваем пальчики, готовимся к письму.

Вторая   физминутка в средних классах направлена на мышечную релаксацию. Например, медленные повороты головы назад,   потягивание вперед руками, расслабление спины, плечевого пояса, гимнастика для глаз, с использованием мультимедийных технологий.

А вот на уроках татарского чтения вначале урока в  начальном звене провожу мимическую гимнастику. Например “Мимический кубик”

Ребенок с помощью мимики изображает эмоциональное сочстояние, схематически представленное на выпавшей грани кубика.

“ Какой овощ или фрукт едят дети?”

Дети изображают мимикой эмоциональное состояние по заданию взрослого.”Сез ачы лимон ашыйсыз” Один  ребенок показывааетҐ, а остальные угадывают. «Миша нинди алма ашый?»  

Таким образом,   к каждой интонационной задаче мы  подбираем ряд игр, входе которых усвоение учебного материала проходит довольно легко и прочно. Дети готовы играть в такие игры по несколько раз подряд, что позволяет повторять учебное задание многократно.    

В старших классах в качестве   физминуток использую кинезиологические упражнения, развивающие межполушарное взаимодействие (мозолистое тело). Эти упражнения развивают работу полушарий, улучшают мыслительную деятельность, память и внимание, облегчают процесс чтения  и письма. Например:

1. " Уши" Цель - энергизация мозга. Расправить и растянуть внешний край каждого уха одноименной рукой в направлении вверх-наружу от верхней части к мочке уха ( пять раз) Можно закреплять слова (алга, артка, өскә, аска)

2. "Кулак-ребро-ладонь". Цель- развитие межполушарного взаимодействия, произвольности, самоконтроля. Ученик сначала медленно выполняет следующие движения: три положения руки на плоскости стола, последовательно сменяющих друг друга (ладонь, сжатая в кулак. ладонь ребром, распрямленная ладонь) Упражнение сначала выполняется правой рукой, потом- левой, затем-двумя руками. При затруднении можно помогать себе вслух или шепотом командами "Кулак-ребро-ладонь

 Использование современных информационных средств на уроках татарского языка также помогает усвоению языковых норм. Дети с удовольствием просматривают специальные диски по обучению татарскому языку, выполняют на компьютерах тестовые задания, а также задания занимательного характера. Один метод не может быть ведущим в течение всего урока татарского языка; методы и приемы обучения, сочетаясь друг с другом, должны варьироваться, обеспечивая разнообразие видов учебной деятельности учащихся с ОВЗ и разнообразие используемых источников познания. При таком подходе осуществляется реализация словесных, наглядных и практических методов обучения татарского языка, что позволяет школьникам лучше усвоить учебный материал. Вовлечение детей с ОВЗ  на  участие в различные внеклассные мероприятия, проводимых на татарском языке, также даёт свои результаты. Дети  с ОВЗ  совместно со здоровыми детьми инсценируют произведения, рассказывают стихи, исполняют песни, танцы, принимают участие в республиканских конкурсах. Таким образом, при изучении татарского языка с опорой на ситуации общения, учащиеся чувствуют практическую значимость изучения языка, появляется эмоциональная приподнятость и обеспечивается мотивация процесса обучения татарскому языку. Используя данные методы, приемы, технологии не занимают много времени в процессе инклюзивного образования, но позволяют сделать работу интересной, насыщенной, увлекательной    и разнообразной. Как показывает практика,    такие технологии помогают достичь большого результата в работе с детьми, имеющими ограниченные возможности. Я стараюсь создать вокруг ребенка реабилитирующее пространство, в котором возможна компенсация и коррекция нарушений, укрепление физического и нервно-психического здоровья.



Предварительный просмотр:

Технологик карта -  

Дәрес темасы  

Шигърияттә халык көе

Планлаштырылган нәтиҗәләр

Метапредмет нәтиҗәлелек:

  • танып белү гамәлләре: милли үзаңны үстерү, халыкның үткәнен, тарихын өйрәнү
  • комуникатив: телдән диалогик, монологик сөйләм күнекмәләрен үстерү, үз фикереңне җиткерү, укытучының сөйләмен тыңлау һәм аңлау;
  • регулятив:дәреснең темасын һәм максатын формалаштыру, үз эшчәнлегенә адекват бәя бирә белү.

Предмет буенча

             Г. Тукайның халык җырларына карата булган хезмәтләре турында белешмә бирү, “Туган тел”, “Туган авыл” җырларын өйрәнү; композитор А. Монасыйпов турында белешмә бирү.

Төп ресурслар

  1. Г.Тукайның “Туган тел”шигыренең рус һәм инглиз телләренә тәрҗемәсе;
  2.  “Туган авыл” шигыре;
  3.  А. Монасыйпов турында белешмә;
  4.  “Туган тел” җыры (Г. Тукай сүзләре, халык көе), “Туган авыл” җыры (Г. Тукай сүзләре, А Монасыйпов көе)

Өстәмә ресурслар

  1. Г. Тукай, А. Монасыйпов портретлары
  2. Интерактив такта
  3. Җыр язмалары (дисклар)

Уку эшчәнлеген оештыру

Дәресләрдә танып-белү эшчәнлеге академик Әхмәт Зәки улы Рәхимовның иҗади үсеш технологиясенә корыла.

  Ягъни дәрестә  танып белү эшчәнлеген оештыруның

  • формасы – нигездә, төркемнәрдә;
  • методы – нигездә, тикшерүле;
  • контроль,бәя,пробелны бетерү – нигездә, үзконтроль, үзбәя;
  • чаралар – нигездә, белем чыганаклары, такта, укучының эш дәфтәре;
  • нәтиҗәлелек - махсус белем күнекмәләр генә түгел, универсаль гамәлләр формалашуы өчен дә җирлек тудырылу;
  • максат - дидактик максат, ягъни нинди махсус белем ни дәрәҗәдә күнекмәгә әйләнергә тиешлеге конкретлаштырыла; ә тәрбияви (нәрсәгә, нинди мөнәсәбәт формалаштырырга тиешлеге) һәм үстерешле (нинди фикерләү формалары, ни дәрәҗәдә кулланышка кертелүе) конкретлаштырылмый, чөнки Ә.3.Рәхимов тәкъдим иткән  иҗади үсеш технологиясенең эчтәлеге физиология, психология, педагогика, дидактика, философия кануннарын бер төен итә. Технология төгәл гамәлдә булганда, һәр дәрестә фикерләүнең барлык формалары һәм төрләре дә кулланышка керү, предметның дидактик бурычларын хәл итү барышында укучыларда бик күп кыйммәтләргә (үз-үзенә, классташка, эшчәнлек сыйфатына, укытучыга, вакытка һ.б. бик күп кыйммәтләргә) мөнәсәбәт формалашу тәэмин ителә.

II.        Уку мәсьәләсен(УМ) чишү этабы.

1.        Уку мәсьәләсен

адымлап чишү

Г.Тукай сүзләренә язылган, халык көе булган “Туган тел” яңгырый.

Әдәбиятка иң якын торган-музыка. Кеше җырны көе һәм сүзләре белән бергә ота, шулай кабул итә. Г. Тукай да халык җырларын бик яраткан ,узе дә бик матур җырлый торган булган.

Шигырьнеактер укуында дисктан тыңлау, сораулар ярдәмендә укучыларның аңлавын тикшерү

-Шигырь  нәрсә турында?

-Кемнәр телгә алына?

Укучылар сорауларга җавап бирәләр

(көтелгән җавап)  шигырь туган телгә мәхәббәт турында

Коммуникатив: Уз фикереңне формалаштыра, җиткерә белү

Регулятив: үзконтроль,үзбәя, хаталарны төзәтү

Дәреслек белән эш

36 биттәге 5 биремне эшләү

Укучылар сорауларга “Килешәм”, Килешмим” дип җавап бирәләр

Дәреснең максатын нәтиҗә белән бәйләү, үз уңышсызлыкларының сәбәпләрен ачыклау

Үз эшчәнлекләренә адекват бәя  бирү күнекмүләре үсеше өчен җирлек.

Үз эшчәнлегеңне  

адекват бәяләү - әхлаклылык күрсәткече!

 Төркемдә киңәшеп – бер-берсен ишетеп  билгеләр куялар һәм дәлилләп яклыйлар.

Танып-белү: аңлап уку к\некмәсе(текстта орментлашу, текстны кабул итү)

Тема буенча диалог төзи белү;

коммуникатив: парларда эшләү, башкаларны тыңлый белү;

регулятив: уку мәгънәсен дөрес аңлау, бәяләү, үзбәя, планлаштыру

Танып-белү: белемнәрне структуралаштыру күнекмәсе( рәсемнән чыгып, хикәя төзү);

Аңлап һәм ирекле сөйли белү;

Коммуникативсыйныфташ белән уку хезмәттәшлеген оештыру.

А. Монасыйпов портреты

Бәяләү критерийлары  электрон тактада күрсәтелә.

Бәяләү критерийлары  электрон тактада күрсәтелә.

Өйгә эш электрон тактада күрсәтелә.

Лексик-грамматик күнекмәләрен камилләштерү

Диалогик сөйләм телен камилләштерү

Индивидуаль эш

Модельләштерү

.Дәрестәге эшчәнлеккә үзбәя

-Шагыйрьнең язган шигырьләренәҗырлар бик күп. Аларны халык яратып башкара Композитор А. Монасыйпов “Тукай әһәңнәре” дигән вокаль –симфоник поэма язы

“Тукай әһәңнәре” дигән вокаль –симфоник поэмага кергән  “Туган авыл” җырын тыңлау

Дәреслектәге сүзләр белшн танышу, күнегүләрне эшләү

Туган авыл турында диалог төзү

3 төрле эш:

 Рәсем буенча

“Туган авыл” темасына җөмләләр төзи

Туган авылы турында хикәя төзи

Халык музыкасы-Г. Тукай-А. Монасыйпов

Нәтиҗә ясый, өйэшен аңлата

Бер укучы А. Монасыйпов турында белешмә бирә

Бер укучы русчасын укый

Күнегүләрне эшлиләр, лексик берәмлекләрне бирелгән ситуациядән чыгып кулланалар

(Көтелгән җавап)-Исәнме, Лена!

-Исәнме,Катя!

-Син авылга кунакка еш кайтасынмы?

-Әйе, мин авылга кунакка еш кайтам, чөнки мин авылны бик яратам.

-Анда табигать нинди?

-Авылда табигать матур: зур урман һәм тирән күл бар.

-Авылда нишлисез?

- Без кыш көне  анда чаңгы,чана шуабыз . Җәй көне җиләккә барабыз, су коенабыз, балык тотабыз.

-Авылда күңеллеме?

-Әйе, авылда күңелле һәм рәхәт.

Укучылар җөмләләр, хикәя төзиләр, бер укучы укый

ул  нигездә балалар үз-үзләренә билге куялар, ягъни үз эшчәнлекләренең

кайсы критерийга туры килүен билгелиләр- эшчәнлекләрен адекват бәялиләр .

 Нинди билгеләр куелуы ачыклана:

«1»ле -   фәлән укучы

«2»ле -   фәлән укучы

«3»ле -   фәлән укучы

«4»ле -   фәлән укучы

«5»ле -   фәлән укучы

3. Өйгә эш алу.

Эш 3 дәрәҗәдә тәкъдим ителә:

  • репродуктив  эшчәнлеккә:А. Монасыйпов турында укырга (бу эш
    мәҗбүри - һәркем эшләргә тиеш);        
  • конструктив эшчәнлеккә: шигырьне ятлау
  • иҗади эшчәнлеккә: җырлар турында проект әзерләү

Үзенең мөмкинлегеннән чыгып – көче җитәрдәй эшне сайлый.

Дәрес

нең т\с, темасы

Дәрес

этабы һәм  башкарылырга тиешле адымнар

Укытучы эшчәнлеге

Укучылар эшчәнлеге

(башкарылган гамәл)

Фаразланган, көтелгән нәтиҗәлек

Ресурлар (методик, техник...) б\н тәмин итү

метапредмет нәтиҗәлелеге

(универсаль гамәлләр)

I.Ориентлашу,  мотивлаштыру этабы.

2. Актуальләш-терү.

Уңай психологик халәт тудыру

А ( дәреслектән ) файдаланып кына  сөйләп бирә алса - «3»ле;

б)дәреслектән файдаланмыйча, сәнгатьле сөйли алса, ләкин хаталары булса-«4»ле;

в) дәреслектән файдаланмыйча, сәнгатьле сөйли алса, хаталары булмаса - «5»ле.

Сыйныф эшкә әзерләнә (укытучыны сәламлиләр, сорауларга җавап бирәләр, сөйләм эчтәлегенә кушылалар)

“Кәрия-Зәкәрия”, “Әпипә” уен җырларының сүзләрен яттан сөйләү, бергәләр җырлау

,

Коммуникатив: сыйныфташлар һәм укытучы белән хезмәттәшлек итү

Регулятив: эш урыны оештыра белү

Дәреснең темасын формалашу

Бәяләү критерийлары  электрон тактада  күрсәтелә.

Электрон тактада Г. Тукай портреты

Г. Тукай сүзләре : “Халык җырлары-халык куңеленең көзгеседер