4.Методическая копилка

Боралдай Айгуля Чечен-ооловна

копилка

Скачать:


Предварительный просмотр:

Класс шагы: « Кижинин чаражы будужунде».

Сорулгалары:

  1. 1. Кыс болгаш оол кижинин будужунун кандыг-кандыг эки шынарлары барын уругларга ооредир;
  2. 2. Тыва улустун аас чогаалынын бир хевири,улегер домактарны ажыглавышаан, оон утказын билиндирип, уругларнын сос курлавырын сайзырадыры;
  3. 3. Уругларны арыг-силиг, чазык, сагыш-човангыр культурлуг аажы-чанга кижизидер;

Дерилгези: Улегер домактар, магнитофонда тыва аялгалар.

Класс шагынын чорудуу:

  1. I. Организастыг кезээ
  2. 1. Амыр-менди солчуру.
  3. 2. Класс шагынын сорулгазы-биле таныштырар.
  1. II. Кол кезээ.
  2. 1. Беседа

— Эр кижи кандыг боор ужурлугул?

— Кыс кижи кандыг боор ужурлугул?

Башкынын беседазы: Эр кижи: чарт угаанныг, эртем-билиглиг, чангыс состуг ээлдек чанныг болур. Ээлдек чан дээрге ог-булеге болгаш хой-ниити черинге бодун толептиг алдынып билири болур.

Чижелээрге: оол кижи кыс уруг-биле эжиктен кирип кел чорааш, эжикти уругга ажыдып бээр.«Киринер!» деп чалаар.

Эр кижи азы оол кижи ог-булезин, торел аймаан баштап чоруур болгаш ада-чурттун чоленгиижи, камгалакчызы, ынаныр кужу, чоргааралы болур.

Эр кижи идегелдиг болур болза, ог-буле-даа, ада-чурт-даа, тайбын чоргаар, шыдалдыг, тодуг-догаа апаар.

  1. 2. Улегер домактар-биле ажыл. Утказын чугаалаары.

Тура чокта куш чок,

Дус чокта амдан чок.

Далашкан куске сутке дужер.

Эртинени черден казар,

Эртемнерни номдан тывар.

Соглээн сос, керткен ыяш.

Аксы-биле аал кожурбес,

Дылы-биле дыт ужурбас.

Багда дон быжыг,

Состе шын быжыг.

Тол багы ог чуду,

Торел багы чурт чуду.

Эжинни эникке бодава,

Бодунну бодаганга бодава.

Тоолайдан таалай чугурук,

Донгурактан, дангырак чидиг.

  1. 3. Сула шимчээшкин.
  2. 4. Кыс кижи ог-буленин чырыткызы.

Кыс кижи эки болза, бажын ишти кезээде чурум чыскаалдыг болур.

Кыс кижи арыг-силиг, чазык чаагай, сагыш-човаачал болур болза оске кижинин хундуткелин чииги-биле чаалап алыр.

Кезээде арыг-силиг болур дизе, баштай бичиизинден чанчыгар. Мага боту хуннун-не чуп, идик-хепти шевергин кедип, бажынны арыг эдилээр болза, кыс кижинин эки шынарын шингээдип алганы болур.

Унген-кирген чонун хундулээр, аяк-шайын кудар, амданныг чемин салыр, ындыг чорукка чон ооруур, сеткили ханар.

Сагыш човаачал болур дизе, оске кижилернин мунгаралын, холзээшкинин эскерип, ол ышкаш ону эскерип билири чугула. «Канчап бардын, эжим? Чоп мунгаргай сен? Дуза херек бе?» деп сагыш човап айтырар. Сагыш-човаачал болуру – кижинин база бир кол унелиг шынары.

  1. 5. Улегер домактар- биле ажыл, утказын чугаалаар.

Уран кыс удазынга ораашпас.

Сеткилге ак херек,

Ажылга шынар херек.

Сагыш бакта сайзыравас,

Сеткил бакта секперевес.

  1. 6. Таварылгаларны сайгарып коор. ( Саазыннарда бижип каан болур,)
  2. 7. Чараш аажы-чан дугайында шулуктер чугаалаар.

Ыры « Электей бээр»

Шулук Э.Кечил-оолдуу « Чагыг».

Ырылар « Чунгуувуста», « Эреспей»

А.А. Арапчор « Эр кижинин чангыс состуу»

III. Туннели.

— Класс шагында чуну билип алдывыс?

— Кыс кижи кандыг болурул?

— Оол кижинин кандыг чараш аажы-чанын билип алдывыс?



Предварительный просмотр:

Класс шагынын темазы : «  Торээн хорайымнын онзагай черлери»

Сорулгалары : 1) уругларны торээн хоорайга ынак, хумагалыг болурунга кижизидер; 2 )

Класс шагынын чорудуу:

1.Организастыг кезээ.

-Алдын хунум! Ак-кок дээрим!

Ада-ием! Арыг суум!

Ан-меним, ангыр кужум!

Ие-черим, эш-оорум, башкыларым!

Амыр-ла, амыр!

2.Класс шагынын темазын тодарадыры.

-Эжинерни  силерге шулук чугаалап бээр.(Удумбара шулук чугаалаар).

-Элезиниг, хараганныг

Ээнзиргей хову черге

Магадаарым Кызыл хоорай

Бажыннарнын таваан салган.

Ээрем суглуг Улуг-Хемнин,

Эриктерин узун дургаар

Торээн черим Кызыл хоорай

Тоогээ кирип делгередин

Кара куу дег, кодурер кран

Хааржак долу чуъгун апкаш,

Улуг тудуг кырындыва

Ужуктуруп ундуруп тур.

Дээрдиве бажыннарнын

Дендии бедип унгулээн-дир.

Кады торээн угбам ышкаш,

Хайыралыг Кызылым сен.

- Эжинернин номчаан шулуу сеткилинерге таарышты бе?

- Чунун дугайында номчуду? Богун чунун дугайында чугаалажыр бис?

- Бистин  Тывавыс  кайыын-даа келген чонну кайгадыптар, кайгамчык чараш, бай оран.

- Чузу –биле бай чувел? ( Даглар, хемнер,…)

-Бистин Тывавысты болгаш Кызыл хоорайны сонуургап аалчылар келген, аалчыларны аэропорттан уткуп алыылынар. ( Слайдыда аэропорт чуруу коступ кээр)

-Бис ол аалчыларны Кызыл хоорайнын чараш черлеринче кады аян-чорук кылыр бис. (Чурукту азар)

- Кым-даа кайыын-даа кээр, тыва кижинин чанчылы , аалчыны тыва хевин кеткеш, уткуур.

(Кадактар, аяктар тудуп алган уруглар унуп кээр.)

-Бо  уруглар чуу деп чурттардан  келген деп бодап тур силер? ( Америка, Африка, Кыдат).

- Бис бо аалчылар –биле кады автобуска олурупкаш, чараш черлерни сонуургадыптаалынарам.

3. «Азия тову» Евника биле Сай-Хоо  шулук чугаалаар

- Бо чурукта чуну коруп тур силер?

- «Азия тову» деп онзагай тураскаал бар. Ол Каа-Хем биле Бии-Хемнин каттышкан чери кучулуг Улуг-Хемнин эриинде турар.Оон чанынга улустар дыштанып, агаарлап чоруурга, кижинин сагыш-сеткили чайгаар кодурлуп кээр. Кызыл хоорайывыстын база бир онзагай чери.

Енисейнин ( Улуг-Хемнин)

Эриктерин каастай оскен-

Херлип, бедип, чараштанган

Херелденген Кызылывыс.

Чогаадыкчы, тургузукчу

Чону хоглуг хайнып турар

Согун ышкаш кудумчунга

Чоргаарланып базып чор мен.

Акы-дунма хамык чоннар

Аалдап, мактап, сактып чоруур

Найысылал Кызылывыс-

Найыралдын хоорайы.

4. Сула шимчээшкин.

5. « Паркче агаарлаашкын»

- Паркта чулер бар-дыр , уруглар?  

Шагдан тура тываларнын

Чанчыл болган оюну бар.

Наадымда, байырлалда

Найыралдыг моге салыр.

Мочек-мочек шынганнарлыг

Могелер-даа девип унер.

Менгилернин дангыназы

Менди солчуп, самнап турар.

(Могелер девиир)

6. «Хурээже аалдаашкын»

Ырак-чооктан эргип, моргуур

Ыдыктарлыг Кызылым сен.

Сузуктуглер чалбарыырга,

Сулде бедиир дагларлыг сен.

 7.В.Ш.Кок-оол аттыг театрже аалдаары.

-Чурукче коруптунерем, уруглар, кайда келген-дир бис?

- Театрнын адын кымнын ады-биле адааныл, уруглар? Виктор Шогжапович Кок-оол дээрге  кым чувел?

-Театрга кижи чуну канчаарыл, уруглар? Тетрга шии коруп турар уеде бодунарны канчаар алдынар силер?

- Дараазында эжинернин шулуун дыннаптаалынарам.

(  Даяна биле Оюу , Буян биле Алимбек шулуктер чугаалаар)

Уруглар танцылаар.



Предварительный просмотр:

Тип урока: «Письменный прием сложения вида 37+48»

Цели: 

  • Формирование предметных умений:
  • познакомить с новым письменным приемом двузначных чисел с переходом через разряд;
  • Формирование метапредметных умений:
  • оценивание своей работы по сформулированным критериям;
  • способствовать формированию саморефлексии знаний (умению самостоятельно разграничивать область знания и незнания).
  • Формирование личностных умений:
  • путем постановки и решения учебной задачи продолжать учить учащихся самостоятельности в суждениях, в постановке вопросов, в самостоятельном поиске ответов на них;
  • развивать логику;
  • умение работать в коллективе;
  • любовь к предмету.

Формы работы: фронтальная, индивидуальная, работа в парах.

Методы работы: словесный, наглядный, проблемно-поисковый (развитие самостоятельного мышления), самостоятельная работа.

Оборудование: ноутбук,телевизор, доска,мел, учебник – Математика. 2 класс: учебник для общеобразовательных учреждений. В 2 ч. Часть 2 (М.И. Моро, М.А. Бантова, Г.В. Бельтюкова и др.) – 3-е изд.– М.:Просвещение.2012, рабочая тетрадь по математике 2 часть.

ХОД УРОКА

Этап урока

Деятельность учителя

Деятельность ученика

1. Организационный момент

-Сегодня к нам пришли гости ребята. Давайте поздороваемся с ними.

Ответ приветствию.

2. Создание
ситуации успеха

 

 

3. Актуализация знаний

4.Постановка учебной задачи  

 

Сегодня мы совершим увлекательное путешествие вот на этом корабле.

Всё, что увидим или услышим.

 В корабельный журнал впишем

Будет о чём рассказать,

Будет что показать

- Приглашаю вас в морское путешествие. Согласны?  Чтобы тронуться с места надо поднять якорь, а для этого решим задачи.  

Саша закопал свой дневник с двойками на глубину 7 м, а Паша-на глубину 11 м. на сколько метров глубже закопал свой дневник с двойками Паша? (11)

Если младенца Кузю взвесить вместе с бабушкой, получится 59 килограммов. Если взвесить бабушку без Кузи, получится 54 килограмма. Сколько весит Кузя без бабушки? (5)

-Молодцы!  Наше путешествие совершим по необычному Математическому морю.

Вот первое задание. Решите примеры, выполнив запись в столбик.

Что должны помнить при сложении столбиком? Алгоритм сложения.

Пишу…

Складываю единицы…

Складываю десятки…

Читаю ответ…

25+14     56+41    82+15     17+32    33+23      28+37

- Какое выражение вызвало затруднение? Почему последнее выражение , оказалось для Вас сложным? (когда складываем  единицы, получается двузначное число.)

Решали ли мы раньше такие выражения? (нет)

-какую цель поставим себе? (научиться решать примеры нового вида)

 

 

 

Рассуждают, высказывают и доказывают свое мнение.

 По цепочке выходят к доске, решают примеры

 5.«Открытие» нового знания

 Чтобы добиться нашей цели, давайте ещё раз повторим алгоритм сложения двузначных чисел в столбик.

Решим пример. 38

                               47

Пишу десятки под десятками, единицы под единицами.

Складываю единицы: 7+8 =15, 15ед. –это 1дес.и 5 ед.  запишем 5 единиц под единицами, 1 десяток перенесём к десяткам.

Складываем десятки: 3+4=7, да ещё 1 = 8. Пишу под десятками 8.

Читаю ответ: 85.

- чему равно значение суммы? 85

Повторение алгоритма хором

Затруднение при счете, выявление причины.
Применение знаний и способов деятельности.

 

Ученики готовы к восприятию нового материала.

6. Усвоение новых знаний

   

 Самостоятельная работа

Работа с учебником (стр. 12, № 1)

-откройте учебник на стр.12. прочитайте алгоритм сложения.

-в чём секрет нового вычислительного приема?

  • Пишу:
  • Складываю единицы…
  • Складываю десятки…
  • Читаю ответ…

-Обменяйтесь тетрадями. Взяли карандаш. Проверьте решение друг друга.

-Кто допустил ошибки, поднимите руку. Дома вам необходимо тренироваться с примерами такого вида.

Работа в парах

Взаимопроверка

7. Физминутка

 Продолжаем наш путь, но впереди остров, давайте сойдем и отдохнём.

Море волнуется раз,
Море волнуется два,
Море волнуется три,
Морская фигура на месте замри.

 

8. Обобщение и систематизация знаний

9.Физминутка

Посмотрите, о чем нас просят жители этого острова? (помочь решить задачу) Поможем?

Работа над задачей. (стр. 12 № 3):

  • прочитайте задачу про себя;
  • прочитайте вслух;
  • о чем говорится в задаче? ( о лодках)

- О чем говорится в задаче? Какие действия  происходили? ( стояли, ушли, осталось).

О чём  спрашивается в задаче? Сколько вопросов в задаче? Что обозначает число 18? Что означает число 7? Как узнать сколько всего лодок? С каким действием? Число 20 что обозначает? Как находим остаток?  

- Запишите краткую запись задачи и решите задачу.

1) 18+7=25(л)-стояло;

2) 25-20=5(л)- осталось;

(18+7)-20=5

Ответ: 5 лодок осталось

Ребята, вы много работали, писали  и у вас устали глазки, поэтому проведём небольшую зрительную гимнастику. Вы должны смотреть только глазками, не поворачивая головы, по кругу, влево и вправо. итак, начнём

Глазки видят всё вокруг,

Обведу я ими круг,

Глазкам видеть всё дано,

Где окно и где крыльцо,

Обведу я снова круг,

Посмотрю на мир вокруг.

Рефлексия.

 

 

 

 

 

 

Один ученик выполняет работу на доске.

 

 

Дети выполняют движения глазами по кругу

10. Закрепление изученного материала

Дифференцированная

работа по карточкам

-Чтобы отправиться домой надо, выполнить пример №   на с 12.

 

-Вы просто молодцы!  Жители вам благодарны, что вы так быстро справились  с заданиями. Прощаясь, они пожелали нам успеха, и что мы скажем им на прощание? (До свидания и до новых встреч)

 

13. Подведение итогов; рефлексия деятельности

 -Пришло время и нам возвращаться. Наше путешествие подходит к концу, мы возвращаемся  обратно в класс.

-Что нового узнали на уроке? Какое задание для вас оказалось самым простым? Какое самым трудным?

Оцените свою работу на уроке.

- красный мяч – всё запомнил и могу помочь другим

- зелёный мяч– было интересно, но надо ещё потренироваться

-желтый мяч – было трудно, потому что…..

 

Мы старались очень
слушать и считать.
Наш урок окончен –
Можно отдыхать.

Оценка и самооценка результатов деятельности на уроке.

 Д.з.

 Тренироваться сложению двузначных чисел с переходом через десяток.№4,5 с12



Предварительный просмотр:

Конспект урока родного языка.

Тема: Тып, тик, ток, тырт, теп, тут деп состерни кожумактар немежирге шын бижиири.

Сорулгалары:

Ооредиглиг: тып, тик, ток, теп, тут деп состерге кожумактар немежирге баштайгы ужуун т-биле эгелеп бижиир деп чувени практика кырынга  таныштырары;

Бердинген состернин шын бижилгези, состерге даянып, домактар дузазы-биле сос курлавырын сайзырадыры; уругларнын билиинге даянып, шинчилел ажылын чорудары; кичээлге уругларнын бот-боттарын дыннажып, эштеринин ажылын унелеп билиринге  кижизидери, демниг чорукка чанчыктырары;

Рефлексилиг: состерден домактар чогаадып, туннел ундуреринге ооредир;

Коммуникативтиг: состерден домактар чогаадып, бичии харылзаалыг чугаа тургузарынга ооредир;

Эртем-тайылбырлыг чуулду билип алыры: уругларнын сос курлавырын байыдары, билдинмес состер-биле таныштырар.

Кичээлге уругларнын бот-боттарын дыннажып, эштеринин ажылын унелеп билиринге кижизидери, демниг чорукку чанчыктырары.

Кичээлдин хевири: чаа тема тайылбырлаарынын кичээли.

Дерилгези:

башкынын: ноутбуке, телевизор, ном, видеозапись.

Оореникчиге: сигналдыг карточкалар, ном, кыдырааш, карточкалар.

Планнаан чуулдернин туннели: тып, тик, тырт, тут, ток деп состер немежирге, шын бижиири.

Кичээлдин этаптары

Этаптарнын допчузу, башкынын кылыр ажылы

Оореникчилернин кичээлге кылыр чуулу, дерилгези

Капсырылгалар. УУД (универсалдыг ооредиглиг кылдыныглыг)

1

Организастыг кезээ

Кичээлге сонуургалын оттурар барымдаа. Тыва дылывыс, тыва чонувус, тыва черивис-ожуувус уш ыдык дажы ол.

( Слайд 1) «Торээндылынга камныг культурлуг мозу-будуштуг кижи огбелернин дамчыдып берген, ортээ турбас унелиг эртинези-тыва дылын кандыг-даа байдалга шын, арыг, чараш ажыглаар» (Шаалыныы-биле)

-Кым аянныг номчуптарыл?

Кичээлге ном, кыдырааш, дневник, пенал херек.

Кичээлдин долгандыр турар байдалын экижидери.

2

Актуализация (чаа теманы болгаш сорулгаларын тып ундурери)

Богунгу кичээлдин темазын тып ундурерде дараазында онаалганы кылыр бис.

Слайд 2.

…ывар, …удуг,  …игер, …ырткыыш,  …уткууш.

Состерни номчуур, киирген ужуун тыптырар.

Туннел: Бо состерни бижиирде бергедээшкинге таваржып болур, чуге дээрге адап турувуста, чамдык состерде дулей т аяардынналып турар, т деп дулей уннун адаары-биле бижиири карышкактыг болу берген, чуге ындыгыл дээрзин бо кичээлде билип алыр бис.

Чараштыр бижилге минутазы.

Состерни номчааш, киирген ужуун тывар.

Дурумну номчуур.

Шын, чараш бижиир.

Регулятивтиг (УУД) универсалдыг ооредиглиг кылдыныглар. Уругларнын сос курлавырын байыдары, билдинмес состер-биле таныштырар. Боттарын ажылын туннеп анализтээри.

3

Чаа теманы уругларнын билиинге даянып ажыдары

Проблемалыг айтырыгны тургузары

Ам шинчилел ажылы кылыр бис. Чурукта бурулерлиг ыяш чураан. Ол дазылдан тургустунган торел состерден тып, бурулерге бижиир.

Туннел: Слайд 3 (дурумну номчудар)

Чаа темаже кирери.

Тып, тик, ток, тырт, теп, тут деп состерге кожумактар немежирге,эге уннери кошкак адаттынар-даа болза, т-биле эгелеп бижиир. Ынчангаш богун тып, тик, ток, тырт, теп, тут деп состерни кожумактар немежирге, шын бижиирин ооренир бис.

Тып, тип, ток, тырт, теп, тут деп состерге кожумактар немежирге, эге уннери кошкак адаттынар-даа болза, т- биле эгелеп бижиир.

Номда дурум-биле таныжар.

4

Сула шимчээшкин

Аялга аайы-биле сула шимчээшкиннер.

Уруглар боттарынын узел-бодалын кузели-биле сула шимчээшкинни кылыр.

5

Быжыглаашкын

Мергежилгелер-биле ажыл, быжыглаашкынга оюннар.

Оюн «Сигналда» (башкы чуруктар коргузерге оореникчилер сигналдап кодурер)

Дурумнерни быжыглап, сактып алыры

Шингээдип алган билиглерни практика кырынга ажыглап ооренири. Болуглежип алгаш база эжеш ажылдап ооренири

6

Рефлексия

Оюн «Хуулгаазын чадажыгаш»

Кичээлдин эгезинде чуу деп айтырыгга харыылаар болдувус? Чаа чуну билип алган болзунарза «Хуулгаазын чадажыгашка» тогериктеринер салыр силер, уруглар. (Солун болгаш дыка эки билип алган болзунарза эн кырыкы чадага, эки билип алган болза- оон адаанда чадага, шоолуг-ла билбедим-эн адаанда чадага)

7

Бажынга онаалга

Онаалга кылырынын тайылбыры.

Онаалганы шилип алгаш, дневникке бижиири, Электроннуг журналче демдек салыры

Туннел:

Уруглар хей-аъдывыс бедик болзун!

Сылдыстарынар чырыдып чорзун!

Оруунар ак, ажыл-херээнер будуп чорзун!

Эки ажылдаанынар дээш, четтирдим,уруглар!