План - конспект урока

                                                  Дерсни планы

                           ( План – конспект урока)

   Десни темасы: Сыфатла. Къуралгъан эм къуралмагъан сыфатла.

   Дерсни мураты:  Сыфатны юсюнден билгенлерин теренлеу. Сыфатланы къуралыу мардалары бла шагъырей этиу. Элберледе сыфатланы чыгъарыу.  Халкъны кёлден чыгъармачылыгъы бла шагъырей этиу.

   Дерсге керекли затла: дерслик, дефтер, электронный къанга.

                                               Дерсни барыуу

1. Дерсге низам салыу.
2. Юй ишлени тинтиу.
3. Къайтарыу ишле.

1. Сыфат къаллай соруулагъа жууап этеди? (Къаллай?)
2. Сыфат айтымны къайсы члени болады?   (Айгъакълаучу)
3. Тазажазма.

УУ

УДУ

уу ууу

ур ун су

Уллу, ууакъ, сууукъ.

Жангы материалны ангылатыу

Сыфатланы къуралыуларына кёре тюрлюлери.

Сыфатла эки тюрлю боладыла – тюз сыфатла бла къуралгъан сыфатла.

Тюз сыфатла: ариу, сары, къып – къызыл;

Къуралгъан сыфатла тилни ат кесегинден къураладыла. Неда ат бла сыфатдан къураладыла. Аллай сыфатлагъа къош сыфатла дейдиле. Сёз ючюн: атдан къуралгъан сыфатла – акъыллы, аякълы, боюнлу д.а.к.б.;                               къош сыфатла – уллуаякъ, акъбаш д.а.к.б.

Элберледе сыфатланы тюрлюлерин ангылатыу.

1. Элберле:

Кеси – гитче – жыры уллу. (Ургъуй).

Къарангы бауда акъ къозула. (Тишле).

Узункъуйрукъ Саурусхан – къазандагъын тауусхан. (Чолпу).

Къаллай? – гитче, уллу, акъ, узункъуйрукъ

Тюз сыфатла – гитче, уллу, акъ  

Къуралгъан сыфат – узункъуйрукъ.

2. Сёзлюк жаздырма.

Назмуну окъугъуз. Анда сыфатла бла айгъакълагъан  сёзлени дефтерлеге жазыгъыз. Сыфатланы къайсы тюрлюсю болгъанын сёзню къатында скобкалада кёргюзтюгюз.

                                            Шаптал

                               Сары бишген шапталла

                               Татлы къабын болалла,

                               Жайгъы исси кюнледе

                               Бишип, суудан толалла.

Жангы материалны бегитиу

1. Китапда 91-чи,92 –чи ишлени толтурургъа.
2. Карточкала бла иш.

      Карточка №1

  Бу сыфатланы къаллайла болгъанларын сёзлени къатларында скобкалада жазыгъыз.

Къарлы, сары, тёзюмлю, кёксюл, акъ, билимли, суулу, уллу, намыслы.

               Карточка №2

   Бу сыфатла бла айтымла къура.

Къарлы, сары, тёзюмлю, кёксюл.

              Карточка №3

   Бу сыфатла бла сёз тутушла къура.

Акъ, билимли, суулу, уллу, намыслы.

Къалгъанла къангада ишлейдиле.

90 –чы ишде суратла бла ишле

Сёзлюк жаздырма.

Къызыл, тюрсюнлю, кёк, жылы, баулу, къарыулу, насыплы.

Соруула бла иш.

1. Сыфат къаллай соруулагъа жууап этеди? (Къаллай?)
2. Сыфатла къаллай тюрлюлеге юлешинедиле? (Тюз сыфатла, къуралгъан сыфатла)
3. Сыфат айтымны къайсы члени болады?  (Айгъакълаучу)

Рефлексия

Берилген атладан сыфатла къурагъыз, жалгъауларын белгилегиз.

Акъыл, къарыу, татыу.

Дерсни эсеби.

Окъуучуланы  белгилерин салыу.

Юйге иш.

58-чи, 59-чу бетлед 96-чы, 98-чи ишлени толтурургъа. Жорукъаны

кёлден билирге.