конспект урока по риторике в 4 классе на тему "Интервью"

Формирование культуры речи у младших школьников.    

                                                   Шакурова Нурия Байрамхановна,                                                            

                                                    Учитель начальных классов МОУ «Рыбно-

                                                    Слободская СОШ №2»                          

Вспоминаются слова В.А.Сухомлинского о том, что можно жить и быть счастливым, не овладев математикой. Но нельзя быть счастливым, не умея читать. Тот, кому недоступно искусство чтения,- невоспитанный человек, нравственный невежда.

Выражение уметь читать включает в себя широкий спектр понятий: от умения складывать слоги в слова до умения не только прочитывать текст, но и осознавать его, эмоционально отзываясь на каждый поступок героя, переживая за него . В.А.Сухомлинский отмечал: «Уметь читать – это означает быть чутким красоте слова, к его тончайшим оттенкам. Только тот ученик читает, в сознании которого слово играет, трепещет и переливается всеми красками и мелодиями окружающего мира».

Это возможно только при условии овладения синтетическим чтением, которое характеризуется слиянием техники и понимания. В начальной школе учащиеся осваивают изучающее чтение или равномерно – внимательное, как его называл Л.Шварц и нам важно сформировать изучающее чтение в двух формах – вслух и молча. Изучающее чтение вслух, предназначенное для слушателей,- это четкое, внятное чтение целыми словами без неоправданных пауз, безошибочное, осуществляющееся в нормальном темпе.(1класс- около 40 слов в минуту, 2 кл.60 слов, 3 кл.-75 -80 слов, 4 кл.- 90 -100 слов), достаточно выразительное.

Изучающее чтение «про себя», молча – это чтение «Глазами» без внешних речедвижений. Наличие шепотного  чтения и шевеления губами свидетельствует о переходной форме от чтения вслух к чтению молча и не может считаться чтением про себя. Если темп чтения молча не превышает темп чтения вслух, значит, оно ещё не сложилось.

Эти две формы изучающего чтения взаимно дополняют и обогащают друг друга, поэтому надо обучать детей и чтению вслух, и чтению про себя.

На быстроту чтения влияют многие факторы:уровень речевого развития, поле чтения, постановка дыхания, характер текста, образ слова(шрифт, четкость печати), умение предвидеть следующую часть слова или последующее слово. Однако нем следует забывать, что быстроту темпа обеспечивает прежде всего развитость речедвигательного аппарата и его возможности.

Мне хочется поделиться теми находками, которые помогают моим ученикам воспроизводить текст раскованно и выразительно, бегло и осознанно.

Эту работу  начинаю с упражнений, развивающих речевой аппарат, произносим громко, тихо, шепотом, быстро умеренно, медленно. Много таких упражнений  включаю на уроках чтения и русского языка, в тексты для физкультминуток.

Хороший эффект в работе над артикуляцией приносят упражнения со скороговорками (чистоговорками), загадками, считалками, пословицами. Работая со скороговоркой придерживаюсь следующего алгоритма: выявляю смысл, преодолеваем  все трудные звукосочетания, проговариваем  беззвучно, но артикулируя, затем шепотом, и лишь потом вслух, сначала в медленном темпе, потом в быстром .

Работая над текстом на уроках чтения, использую следующие упражнения:

-«Мнимое слово» :учитель в ходе чтения произносит неправильно слово, дети прерывают чтение и прочитывают слово с исправлением.

-чтение за диктором. Диктором может быть и учитель , и хорошо читающий ученик, можно использовать и аудиозапись.

-чтение «спринт»: небольшие отрывки текста несколько учащихся начинают читать одновременно – на скорость.

-чтение с речевыми помехами: ученик читает про себя, одновременно напевая песенку.

-чтение с простукиванием ритма, и др.

В целях обучения детей вертикальному чтению можно использовать упражнение «Разведка».Оно заключается в том, что дети на максимальной для них скорости просматривают текст и находят ответы на вопросы, поставленные учителем перед чтением. Все эти упражнения проводятся с привлечением незнакомого текста.

Совершенствование техники чтения про себя _ лучший фундамент совершенствования техники чтения вслух. Помогает в этом:

-чтение за диктором,

-чтение с убыстрением темпа,

-жужжащее чтение,

-выразительное чтение знакомой части текста с переходом на незнакомую часть текста,

-чтение в темпе скороговорки,

-зрительные диктанты.

Уровень чтения учащихся  выявляю по методике Р.И.Шаяхметовой.: выявляем не только темп чтения но и осознанность чтения, выразительность чтения.

Рыбно- Слободский отдел  образования

Рыбно – Слободская средняя общеобразовательная школа №2

Интервью

Открытый урок по риторике

в 4 классе,

проведенный Шакуровой Н.Б.

Тема. Интервью.

 Максат: укучыларны аралашу культурасы белән таныштыру, интервью бирү һәм алу серләренә өйрәтү, әдәплелеккә күндерү, кешеләр белән ягымлы аралашуга күнектерү, туган мәктәбебезгә, аның коллективына мәхәббәт хисе тәрбияләү.

Материал: дәреслек, “Сабантуй “газетасы, “Ялкын “ журналы,  компьютер, видеоязма.

                                                  План.

1. Оештыру.
2. Белемнәрне актуальләштерү.

1. Узган дәрестә нәрсә турында сөйләшкән идек?

Язманы игътибар белән карагыз әле. (2 нче мәктәп турында шигырь). Бу шигырьнәрсә турында?

2. Без узган дәрестә өйрәнгәннәрне истә тотып , бу шигырь турында нәрсә әйтә аласыз? (Җаваплар тыңлана).
3. Кайсы урыннары ошады, табып укып күрсәтегех әле.
4. Рекламаның нинди төрләрен беләсез?

                                                             Реклама

                                          Язма                          телдән

                                                               Радиореклама       телереклама

-Язма реклама уңышлы булсын өчен нинди шартлар үтәлергә тиеш?

(-матур рәсемнәр, якты ачык буяулар,килешле сүзләр, җөмләләр)

-Телдән рекламаның нинди төрләре бар?

(радиореклама, телереклама)

-Радиореклама уңышлы булсын өчен нинди шартлар кирәк?

(ягымлы , яңгыравыклы тавыш, ачык әйтелгән сүзләр, сатып алучыга ихтирамлы мөнәсәбәт)

Телереклама уңышлы булсын өчен нинди шартлар үтәлергә тиеш?

(товарның яхшы сыйфатларын ачык күрсәтү, матур тавыш, сатып алучыга ихтирам.)

5. Реклама ни өчен кирәк?

Үзбәя. Реклама турында сөйләшкәннәрне барлап, өй эшегезне бәяләгез.

3. Уку мәсьәләсен кую һәм чишү.

6. Дәрес башында без сезнең белән шигырьтыңладык, сезнең белән әңгәмә кордык, без сөйләштек. Бүген нинди яңалык белербез икән, видеоязма карыйк әле.

1. -Сөйләмнең бу төре ничек атала?

Интервью – ике кешенең аралашуы. Ул сорау – Җавап формасында бара.

-Ничә кеше катнашты7

-Сүз нәрсә турында барды?

-Сезгә ошадымы? Ни өчен?

Интервьюда катнашучыларны интервью бирүче, интервью алучы диләр.

-Интервью бирүче кем? Алучы кем?

Интервью бирүче бу эшкә ничек әзерләнергә тиеш?

Китап белән эш.Интервью бирүчегә киңәшләрне уку

2. Видеоязманы карау.

-Бу язмада интервью бирүчеләр кемнәр? Алар ничек әзерләнгәннәр?

-Сүз нәрсә турында барды?

-Интервью алучы нинди булырга тиеш?

-Кайсы урынын үзгәртер идегез?

Китап белән эш.

_Интервью бирүче һәм алучы нинди таләпләргә җавап бирергә тиешләр?

(Укучыларның фикерләре тыңлана)

Китап белән эш.

7. Бүген нинди яңалык белдегез?
8. Ничек итеп белдек?

Үзбәя .Интервью турындагы бүгенге материалны ничек истә калдыруыгызны бәяләгез.

4. Күнекмәләр формалаштыру.

1. Алдыгыздагы газета – журналлардан интервьюлар табып, нәрсә турында сүз баруын кыскача әйтегез.
2. Дәрестәге кунаклардан кем интервью ала?
3. Бүгенге дәрес сезгә ошадымы, ни өчен?

5. өй эше.

1. Бер берегездән интервью алу өчен сораулар уйларга.
2. Атаклы артист яки язучы исеменнән интервью бирергә әзерләнергә.

        Замана балалары компьютер белән мавыгып, күбрәк виртуаль дөньяда аралашуны хуп күргәндә бу дәреснең актуальлеге югары , чөнки ул аларны узара аралашырга өйрәтә. Иҗади үсеш технологиясенә корылган дәресләргә хас булганча, биредә балалар пассив тыңлаучылар, сорауга җавап бирүчеләр генә түгел, алар үзләрен кызыксындырган белемне эзләп табып алырга өйрәнә, әңгәмәдәшне дөрес тыңларга , аңа үз фикерен җиткерергә, аның  белән килешергә яисә килешмәскә һәм моны оппонентның хәтерен калдырмыйча итәгатьле итеп башкарырга тиеш. Риторика дәресләре бу изге максатларны тормышка ашыруда алыштыргысыз чара булып тора. Интервьюга багышланган дәрес моның ачык мисалы.Дәрес заман таләпләренә туры китереп оештырылган. Күргәзмәлелек белән укучыларның аралашуы чиратлашып бара, алар күргәнне аңлап күзәтеп кенә калмыйлар, аңа карата үз фикерләрен дә ирештерәләр.

        Дәреснең тагын бер өстенлеге- укучылар төрле ситуацияләрдә югалып калмыйлар, хаксызга рәнҗетмиләр, үзләрен дәлилләп яклыйлар. Бу ачык дәрестә шулай булуын күрсәтте. Дәрес барышында укучы  кунакка килгән укытучыдан бик матур итеп тирән эчтәлекле интервью алды.