БРТ әзерлек очен тестлар җыелмасы 3

    Без сезне Арча районы Яңа Кырлай авылындагы Габдулла Тукайның әдәби-мемориаль музеена чакырабыз. Музей 1971 нче елда авыл китапханәсе бинасында ачылган иде. Ә 1979 нчы елда музей өчен ике катлы яңа йорт салынды. Бинаның авторы күренекле татар рәссамы Бакый Урманче.Музей алдында сезне шул ук автор эшләгән һәйкәл- шагыйрь үзе каршы ала.

   Музейның залларында биш йөзләп экспонат урын алган. Биредә Тукайның беренче шигырьләренең кулъязмалары, шулай ук Тукай биографиясенә караган документлар, архив материаллары, шәхси әйберләре саклана. Тукай темасына багышланган әдәби-сәнгать әсәрләре – китаплар, картиналар да монда куелган.

     Музей белән танышу вестибюльдән үк башлана. Тукай әкиятләре геройларының агачтан ясалган сурәтләре – шүрәлеләр, су аналары безне шагыйрьнең иҗатына якынайта.Музейның беренче залы Тукайның бала чагы еллары белән таныштыра.Икенче зал Тукайның Уральскидагы тормышы турында сөйли.Шагыйрь бу шәһәрдә 12 ел яшәгән.Гомеренең яртысы диярлек шунда узган. Биредә ул мәдрәсәдә һәм рус мәктәбендә укыган, хезмәт юлын башлаган.Өченче залдагы экспонатлар Казанга багышланган. Казанда Тукай үлемсез әсәрләрен язган; язучылар һәм шагыйрьләр белән аралашкан

А7  Габдулла Тукайның әдәби мемориаль музее Балтач районында урнашкан

1. текстка  туры  килә           2) текстка  туры  килми    3) текстта  әйтелми

А8  Музей ике катлы бинада урнашкан.

1. текстка  туры  килә           2) текстка  туры  килми     3) текстта  әйтелми

А9     Музейда җиде йөзләп экспонат урын алган

1. текстка  туры  килә           2) текстка  туры  килми      3) текстта  әйтелми

А10  Музейга чит ил туристлары да күп килә.

1. текстка  туры  килә           2) текстка  туры  килми      3) текстта  әйтелми

А11  Музейда шәгыйрьнең шәхси әйберләрен күрергә мөмкин.

1. текстка  туры  килә           2) текстка  туры  килми     3) текстта  әйтелми

А12   Музейга килүчеләрне, беренче булып Тукай әкиятләре геройлары каршы ала.

1. текстка  туры  килә           2) текстка  туры  килми    3) текстта  әйтелми

А13   Музейда шагыйрьнең бала чагы турында мәгълүматлар юк.

1. текстка  туры  килә           2) текстка  туры  килми    3) текстта  әйтелми

А14  Тукай Уфа шәһәрендә яшәгән.

1. текстка  туры  килә           2) текстка  туры  килми    3) текстта  әйтелми

В3  Прочитайте  тексты  и  установите  соответствие  между  заголовками  1-6  и  текстами  А-Д.  запишите  свои  ответы  в  таблицу.  Используйте  каждую  букву  только  один  раз.  В  задании  есть  один  лишний  заголовок.

1. Болгарга экскурсиягә бару.
2. Туристларның Казаннан китүе.
3. Милли музей белән танышу.
4. Табигатькә багышланган залны карау.
5. Сугыш елларында яшәгән шәхесләр.
6. Казан һәм рус мәдәниятенең якты йолдызлары.
7. Дөнья мәдәниятенә татар халкы биргән бөек талантлар.

А. Казанның борынгы урамнарыннан узганда, экскурсовод кызга күбрәк сөйләргә туры килде. Бер йорт үттеңме – мемориаль такта.Казанда күпме атаклы кешеләр яшгән! Рус язучылары Сергей Аксаков, Лев Толстой, Максим Горький,мәшһүр опера җырчысы Шаляпин, танылган рәссам Фешин, бөек рус актёры Качалов.Казанның Зур рус драма театры хәзер аның исемен йөртә.

Ә. Ә татар халкының танылган галимнәре, язучылары, шагыйрьләре, җырчылары.... Бөек мәгърифәтчеләр Шиһабетдин Мәрҗани һәм Каюм Насыйрины, татар мәдәниятенең якты йолдызлары – Тукай, Ибраһимов, Сәйдәшев, Тинчуринны атамыйча мөмкин түгел.Алар Казанда яшәгәннәр һәм иҗат иткәннәр. Адым саен тарих, адым саен истәлек.

Б. Бөек Ватан сугышы елларында Казанда йөзләгән рус язучысы яшәгән, антифашист итальян язучылары торган. Александр Фадеев сугыш вакытында биредә татар әдәбияты кичәләре үткәргән. Ул татар әдәбиятын яраткан.....

В. Экскурсовод кыз сөйли дә сөйли. Автобус әле бара, әле туктый. Менә туристлар Милли музейга керделәр. Монда төрле күргәзмәләр эшли. Беренче күргәзмә Болгар чорына карый. Болгар кешесенең йорты, милли киемнәр, бизәнү әйберләре, борынгы акчалар.Алар безне ерак-ерак заманнарга алып китә.....

Г. Тагын бер зал.Ул Татарстанның бай табигатенә багышланган. Монда елга-сулар, урман-таулар, кошлар һәм хайваннар дөньясы турында мәгълүмат алырга мөмкин.Республиканың бай табигате игенчелек белән шөгыльләнү өчен бик файдалы.Экспонатлар, экспонатлар.... Туристлар музей хезмәткәрләренә рәхмәт сүзләрен әйттеләр.

Д. Ә кичен өч палубалы теплоход Казан туристларын юлга алып чыгып китте.Аның саубуллашу гудогы бик озак яңгырап торды.

       Туристлар Казанның истәлекле урыннары, музейлары, борынгы университет бик ошады. Алар тагын Казанга килергә сүз куештылар.

3  нче  бүлек

В4

В5

В6

В7

В8

В9

В10

В11

В12

В13

В14

В15

В16

В17

В18

                                                   4  нче  бүлек

С1 Сез  татар  дустыгыздан  хат  алдыгыз.  Шушы  сорауларга  җавап   биреп,  аңа  хат  языгыз.  Язма  эшегез  70-80  сүздән  торырга  тиеш.

....... Кичә безнең мәктәптә танылган татар шагыйре Роберт Миңнуллин белән кызыклы очрашу булды. Бәйрәмдә укучылар, укытучылар һәм шагыйрь үзе катнашты.

....... Синең мәктәбеңдә татар шагыйрьләре белән очрашулар буламы? Яраткан шагыйрең бармы? Аның иҗаты сиңа ни өчен ошый?

С2  Сөйләм  ситуациясенә  туры  килгән  репликаларны  языгыз.

1. Спросите у друга(подруги0, сколько человек в его(её) семье.
2. Скажите о том, что вам нравится фигурное катание.
3. Предложите другу(подруге) пойти на хоккейный матч.
4. Сообщите родителям, что завтра будете участвовать в лыжных соревнованиях.
5. Поздравьте одноклассника с победой в футбольном матче.

                                                           2  нче  бүлек

      Казан  губернасы  авылларында  һәм  шәһәрләрендә  төрле  һөнәр  ияләре  яшәгән.         Татар  осталары  ясаган  әйберләрнең  даны  бик  еракларга  таралган.  Бигрәк  тә  чигүле  аяк  киемнәрен  яратканнар.  Аларга  чит  илләрдә  дә  бәя  биргәннәр.  Мәскәүдә,  Парижда,  Копенгагенда  халыкара  күргәзмәләрдә  Казан  читекчеләренең  эше  алтын  һәм  көмеш  медальләр  белән  бәяләнгән.  Татар  осталары  теккән  аяк киемнәре  ни  өчен  бик  ошаган  соң?  Осталар  күн  кисәкләреннән  орнаментлы  композиция  ясаганнар.  Күн  мозаикасы килеп  чыккан.  Соңрак бу  технологияне  башка  урыннарда  да  куллана  башлаганнар.

      Читек  бизәкләренең  тарихы  Азия  халыкларына  барып  тоташа.  Аларда  бу  үрнәкләрне  очратырга  мөмкин.

       Бизәкләр  арасында  кояш  символын  еш  күрергә  мөмкин.  Хатын-кыз  читекләре  лотос  чәчәге  кебек  орнамент  белән  бизәлгән.  Лотос  мең  еллар  буе  сафлык  билгесе  булып  саналган.

       Күн  мозаикасы  сәнгате  бүгенге  көндә  дә  яши.  Бизәкле  аяк  киемнәрен  Татарстанның  Арча  районында  тегәләр.

А7  Татар  осталары  ясаган  әйберләр  танылу  алган.

1. текстка  туры  килә           2) текстка  туры  килми    3) текстта  әйтелми

А8  Татар  читекләрен  чит  илләрдә  яратмаганнар.

1. текстка  туры  килә           2) текстка  туры  килми     3) текстта  әйтелми

А9  Казан  читекләренә  Германиядә  дә  югары  бәя  биргәннәр.

1. текстка  туры  килә           2) текстка  туры  килми      3) текстта  әйтелми

А10  Татар  осталары  эшләгән  аяк  киемнәре  беркемгә  дә  ошамаган.

1. текстка  туры  килә           2) текстка  туры  килми      3) текстта  әйтелми

А11  Татар   читекчеләре  күн  кисәкләрен  кулланганнар.

1. текстка  туры  килә           2) текстка  туры  килми     3) текстта  әйтелми

А12   Татар  читекләре  бизәкләрен  Америка  халыкларында  да  күрергә  мөмкин.

1. текстка  туры  килә           2) текстка  туры  килми    3) текстта  әйтелми

А13   Бизәкләр  арасында  су  символы  да  бар.

1. текстка  туры  килә           2) текстка  туры  килми    3) текстта  әйтелми

А14  Кояш  -  тормыш  чыганагы.

1. текстка  туры  килә           2) текстка  туры  килми    3) текстта  әйтелми

В3  Прочитайте  тексты  и  установите  соответствие  между  заголовками  1-6  и  текстами  А-Д.  запишите  свои  ответы  в  таблицу.  Используйте  каждую  букву  только  один  раз.  В  задании  есть  один  лишний  заголовок.

1.  Бәйрәмнән  канәгат  калу
2. Әниләр  өчен  конерт  кую
3. Тәҗрибәле  укытучы  булу
4. Җиңүчеләрне  бүләкләү
5. Директорның  котлавы
6. Беренче  кунаклар
7. Бәйрәмгә  әзерләнү

А.  Бүген  безнең  мәктәптә  Әниләр  көнен  бәйрәм  итәләр.  Укучылар  да,  укытучылар  да  бәйрәмгә  әзерләнәләр.  Укучылар  башта  актлар  залын  бизәделәр,  өстәлләргә  чәчәкләр  куйдылар.  Аннары  коридорларга  матур  теләкләр  язылган  плакатлар  элделәр.  Әниләрне  каршыларга  барысы  да  әзер  иде.

Ә.  Менә  бәйрәмгә  кунаклар  килә  башлады.  Беренче  булып,  Ларисаның  әнисе  килде.  Ул  банкта  программист  булып  эшли.  Ларисаның  да  әнисе  кебек  программист  буласы  килә.  Аңа  информатика  дәресләре  бик  ошый,  ул  олимпиадаларда  да  катнаша,  призлы  урыннар  ала.  Аннары  Гүзәлнең  әнисе  килде.  Ул  -  танылган  табибә,  балаларны  дәвалый.

Б.  Ниһаять,  әниләр  барысы  да  җыелып  беттеләр.  Актлар  залында  буш  урыннар  калмады.  Бәйрәм  башланды.  Башта  мәктәп  директоры  әниләрне  бәйрәм  белән  котлады,  аларга  матур  теләкләр  теләде,  яхшы  балалар  үстергән  өчен  рәхмәт  әйтте.  Соңыннан  балалар  әниләргә  чәчәкләр  бирделәр.

В.  Аннан  соң  укучылар  төрле  конкурслар  оештырдылар.  Конкурсларда  укучылар  да,  укытучылар  да,  әниләр  дә  катнашты.  Алар үзләренең  осталыкларын,  уңганлыкларын  күрсәттеләр.  Соңгы  конкурста  Илдарның  әнисе  җиңеп  чыкты,  чөнки  иң  тәмле  салат  аныкы  иде.  Җиңүчеләргә  бүләкләр  тапшырдылар  һәм  уңышлар  теләделәр.

Г. Конкурслардан  соң,  балалар  концерт  куйдылар.  Конерт  та  бик  матур   булды.  Кызлар  татарча,  русча,  инглизчә  җырлар  җырладылар.  Малайлар  гармунда,  курайда,  гитарада  уйнадылар.  Булат  үзенең  шигырьләрен  укыды.  Әниләр  яшь  артистларга  бик  озак  кул  чаптылар.  Аларга  чыгышлары  бик  ошады.

Д.  Бәйрәм  кичәсе  бик  күңелле  үтте.  Барысы  да  канәгать  калды.  Әниләр  балаларга,  укытучыларга  зур  рәхмәтләр   әйттеләр.  Шундый  бәйрәм  үткәрү  безнең  мәктәптә  яхшы  традициягә  әйләнеп  бара.  Ел  саен  без  әниләребезне  мәктәпкә  чакырабыз,  бергә-бергә  күңел ачабыз.

Е.  Бәйрәм  кичәсе  бик  күңелле  үтте.  Барысы  да   канәгать  калды.  Әниләр  балаларга,  укытучыларга зур  рәхмәтләр   әйттеләр.  Шундый  бәйрәм  үткәрү  безнең  мәктәптә  яхшы  традициягә  әйләнеп  бара.  Ел  саен  без  әниләребезне  мәктәпкә  чакырабыз,  бергә-бергә  күңел ачабыз.

В3  биремнәрен  үтәгәндә,  текстка  игътибарлы  булыгыз.  Җавап  җөмләләре  текстта  бирелгән.  Аларны  табыгыз.

                                                      3  нче  бүлек

В4

В5

В6

В7

В8

В9

В10

В11

В4-В11  биремнәрендә   сүзләрне  кирәкле  грамматик  формада  куярга  кирәк.  Бу  сүзләр  ияреп  килгән  сүзләргә  игътибар  итегез.  Ия  белән  хәбәрнең  ярашуын  онытмагыз.

В12

В13

В14

В15

В16

В17

В18

В12-В18  биремнәрендә  сүз  тамыры  бирелгән.  Алардан  башка  сүз  төркеменә  караган  сүзләр  ясарга  кирәк.  Сүзләрне  җөмләдә  кирәкле  формада  куярга  онытмагыз.

3 нче вариант

1. Сообщите маме, что вы завтра идете в Музей изобразительных  искусств.

2.  Пожелайте друзьям счастливого пути.

3. Уточните  у прохожего, где находится Национальная библиотека Республики Татарстан.
4. Как спросите в магазине о том, сколько стоит килограмм яблок.
5. Обратитесь к однокласснику и попросите  у него учебник истории на один день.

                Демонстрационный вариант,2013 г.

                                           3 нче вариант

 Раздел 1(задания по чтению)

                         Чын дус дип кемне әйтеп була соң? Үзенең эшләре белән дуслыкны исбатлаган кешене генә дус дип әйтеп була. Ә дуслык турында күп сөйләшеп тә, эшләре белән аны исбатлый алмаган кеше иптәш яки таныш дип кенә санала, минемчә.

Әгәр дә Илшат минем чын дустым икән, мин аңа нинди генә сорау белән мөрәҗәгать итсәм дә, ул мине кире какмас. Чын дус тагын сорамыйча да, үзе белеп тә булышыр. Мин моны күп тапкырлар сынадым инде. Балык тоткандагы бер хәл искә төшә.

Җәйге каникулларда без күл буена барган идек. Балык тотканда, суга кергәч, аягым пыяла ватыгына киселде. Суда вакытта авыртуны тоймаган идем, ярга чыккач, аяк авырта башлады, шаулап кан да ага. Шунда Илшат белән нәрсә булды дисезме? Ул башта бик агарынды, чөнки минем өчен курыккан икән. Шунда ук миңа беренче ярдәм күрсәтә башлады. Үзенең күлмәгенең бер җиңен ертып алды да минем яраны бәйләп куйды. Шуннан соң без кайтырга булдык. Ә мин киселгән аягыма бөтенләй баса алмый идем. Шунда Илшат мине үзенең җилкәсенә күтәреп алып китте. Әлбәттә, без алай озак бара алмадык. Чөнки мин аңа караганда күпкә авыррак. Бераздан мин үзем дә атлый ала башладым. Әмма ул, аннан соң да юл буе мине күтәрешеп, булышып кайтты. Бик авыр булса да, ул гел миңа булышып атлады. Чын дус менә шундый була ул!

                    Үзенең эшләре белән дуслыкны исбатлаган кешене генә дус дип әйтеп була. .

                      1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

              Дус кире какмый.

                        1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

               Җәйге каникулларда без күл буена барган идек .

                        1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

                   Балык тотканда егылдым.

                        1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

                    Шунда Илшат мине үзенең җилкәсенә күтәреп алып китте.

                              1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

                                     Бераздан мин йөгерә  башладым

                    1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

         Үзенең күлмәгенең бер җиңен ертып алды да минем яраны бәйләп куйды              

                                1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

                                    Мин дустым белән горурланам.

                                1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

Татарский язык,9 класс                                                          Демонстрационный вариант,2013 г.

                                             Ул башта бик агарынды, чөнки минем өчен курыккан икән.  

                                1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

                                                Беренче ярдәмне күрсәтә белергә кирәк..                                                                

                             1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

                               Чын дус менә шундый була ул!

                            1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

              1. Бернәрсә дә аңа тиңләшә алмый.              5.Икмәк миңа кирәк.

               2 Тәмле ис.                                                    6. Халык игенчене ихтирам итә.

                          3.Дәрәҗәле эш.                                              7. Уңышлар сезгә,хөрмәтле игенчеләр.

                          4.Күңел әрни.

А.Икмәк! Шулай дип авыз тутырып әйттең исә, тәмле исе белән борыннарны кытыклап, өсте алтынга манылган сыман сап-сары, күпереп пешкән ипи күз алдына килә. Икмәкне олылап, безнең халык телендә күпме генә әйтемнәр, хикәяләр тумаган!

Ә.Икмәк! Никадәр бөек ул! Җир йөзендәге тау чаклы алтыннар да, мәрмәр сарайлар да — берсе дә аңа тиңләшә алмый. Юк, тиңләшә алмый. Әллә күп хезмәт куеп үстергәнгә шулаймы соң?

Б.Әгәр берәр җирдә ташланган икмәк сыныгы күренсә, күңел әрни, йөрәк сыкрый. Кулда күпереп пешкән икмәк. Аннан да бөек нәрсә юк кеше өчен. Тир түкми икмәк үсми, диләр. Бу бик дөрес. Күпме хезмәт куелган аңа. Шуңа бик кадерле ул.

В.Иген игү борын-борыннан иң изге, иң мөкатдәс, иң дәрәҗәле эш саналган. Алтын бөртекләрне җир куенына чәчәргә чыгар алдыннан бабаларыбыз әйбәтләп мунча кергән, иң чиста күлмәкләрен кигән. Уракка төшәр алдыннан да шулай булган.

Г.Тырыш хезмәт, түккән тирләр җилгә китми, җирдә ятмый. Җир дә үзенең юмарт сые белән игенчегә игелек күрсәтә. Кулда икмәк. Аңа карасаң, гүя сабыйлар елмаюын, чал чәчле аналар рәхмәтен, иркен кырларыбыз матурлыгын, игенченең горур күз карашын тоясың. Шушы икмәк өчен мең-мең рәхмәт әйтәсе килә игенчегә. Яңа үрләр яулаганда яңа ачышлар һәм уңышлар сезгә, хөрмәтле игенчеләр!

Д.Җир йөзендә икмәктән дә изге нәрсә бармы икән?! Менә шуңа күрә халык игенчене ихтирам итә, аңа дан җырлый. Икмәк булганда җирдә яңа җыр туа.

                                 Раздел 2(задания по грамматике и лексике)

* Тематика заданий по письму представлена в кодификаторе.         

    Сез татар дустыгыздан хат алдыгыз.Шушы сорауларга җавап биреп,аңа хат языгыз.

     Язма эшегез 70-80 сүздән торырга тиеш.

             1.Что посоветуете мальчику, если он обижает девочек.

              2.Спросите у друга  любит ли  он играть   летом на улице.

              3.Как скажете  маме о том,что твой друг лежит в больнице

              4.Как скажете другу,что на улице усиливается ветер.

              5.Посоветуйте другу(подруге)  прочитать понравившуюся вам книгу.

4 нче вариант

   Раздел 1(задания по чтению)

Туган җир, туган йорт, туган авыл, Ватан! Болар — җанга иң якын сүзләр. Аларның чын мәгънәсен дә үсә төшкәч кенә аңлыйсың.

Туган ил минем өчен бишектән, әти-әни йорты бусагасыннан, авыл янындагы тугайлардан, урамда үсеп утыручы каеннан, язын ак чәчәккә төренә торган хуш исле шомырттан, басуларда җыр сузучы тургайлардан башланды. Туган йорт, авыл, район, республика... Еллар үткән саен Ватан төшенчәсе әнә шулай киңәя бара.

Татарстан Республикасы Идел һәм Кама елгалары кушылган урында урнашкан. Республикабызның территориясе зур түгел. Мәйданы алтмыш сигез мең квадрат километр. Шулай да халык саны ягыннан Татарстан — иң зур республикаларның берсе. Хәзерге көндә җөмһүриятебездә 3,7 миллион кеше яши. Туксаннан артык милләт бар.

Татарстан! Никадәр шатлык, никадәр тантана бу исемдә! Татарстан промышленносте һәм авыл хуҗалыгы зур үсеш алды. Ул ике йөздән артык промышленность продукциясе чыгара. Шулай ук республикабыз электр энергиясе җитештерү буенча алдынгы урыннарның берсен алып тора. Машина төзү, нефть чыгару буенча ул бөтен дөньяга танылды. Инде менә ничә дистә еллар буе туган җиребез куеныннан «кара алтын» чыга.

                                   Туган җир, туган йорт, туган авыл, Ватан!

                                              1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

        Аларның чын мәгънәсен дә картая төшкәч кенә аңлыйсың.

              .

                        1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

          Туган ил  ул- минем дусларым.

                                              1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

                       Татарстан Республикасы Идел һәм Кама,Ык елгалары кушылган урында урнашкан.

                                        1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

                           Мәйданы алтмыш сигез мең квадрат километр

                   1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

              Хәзерге көндә җөмһүриятебездә татарлар,руслар,чувашлар,украиннар  яши.

                          .

                    1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

                 Халык саны ягыннан Татарстан — иң зур республикаларның берсе

                               1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

                                  Спорт корылмалары төзү буенча ул бөтен дөньяга танылды

                                1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

Татарский язык,9 класс                                                                             Демонстрационный вариант,2013 г.

                                     Ул ике йөздән артык промышленность продукциясе чыгара

                                1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

                             Татарстан промышленносте һәм авыл хуҗалыгы артта калды.                                                                

                             1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

      Инде менә ничә дистә еллар буе туган җиребез куеныннан «кара алтын» чыга.

                                            1)текстка туры килә    2 )текстка туры килми  3) текстта әйтелми

               1.  Мин танып алдым                                  5. Ул бөтен нәрсәне ашарга ярата.

               2.  Бәләкәй җәнлек.                                      6.  Табышны яшерү.

                          3. Мин тиенне куркыттым.                         7.  Тиенгә күчтәнәч булсын.                            

                          4. Ул юк булды.                                                

А.Кинәт күзем миңа томырылып карап торган бәләкәй җәнлек күзләре белән очрашты. Аның зур матур күзләре миңа гаҗәпләнеп карый иде.

Ә. Мин тиенне шунда ук танып алдым. Иң беренче булып күземә озын йонлач койрыгы һәм очы пумалалы колаклары чалынды. Тиеннең йоннары кызгылт, ә күкрәк өлеше аксыл иде. Б.Мин тиенне куркыттым, ахры. Ул кинәт, уктай атылып, бер ботактан икенчесенә сикереп юк булды. Бер мизгелгә сузылган бу көтелмәгән очрашудан, мин озак айный алмый тордым. Тиен күрүем турында әйткәч, әтием миңа тиеннең дә, кышка азык туплар өчен, чикләвек җыюын сөйләде.

В. Тиен аларны оясына, төрле агач куышларына, мүк араларына яшереп куя икән. Г.Чикләвекләрдән башка көнбагыш, миләш, балан, шомырт, яшь куак үсентеләрен һәм кайрыларын да яратып ашый, ди. Ә зоопаркларда, читлекләрдә яши торган тиеннәр алмадан, грушадан, кишердән һәм кипкән җимешләрдән дә баш тартмыйлар икән.

Д.Мин, әти белән сөйләшә-сөйләшә, чикләвек җыям. Үзем күзләрем белән һаман тиенне эзлим. Ә тиен бүтән күренмәде. Мин кайбер чикләвекләрне юри алмый калдырдым. Тиенгә күчтәнәч булсын! Әле бит алда озын салкын кыш бар.

Татарский язык,9 класс                                                                          Демонстрационный вариант,2013 г.

                                 Раздел 2(задания по грамматике и лексике)

Татарский язык,9 класс                                                          Демонстрационный вариант,2013 г.

* Тематика заданий по письму представлена в кодификаторе.         

    Сез татар дустыгыздан хат алдыгыз.Шушы сорауларга җавап биреп,аңа хат языгыз.

     Язма эшегез 70-80 сүздән торырга тиеш.

Татарский язык,9 класс                                                          Демонстрационный вариант,2013 г.

             1.Что посоветуете мальчику, если он не сделал домашнее задание.

              2.Спросите у друга  любит ли  он читать книги.

              3.Как скажете маме о том,что началась вьюга.

              4. Скажите другу о том,что вы помогаете пожилым.

              5.Посоветуйте другу(подруге)  сходить на концерт  артистов, приехавших из Москвы.