Интернет чыганаклардан алынган презентациялар.
Интернет чыганаклардан алынган презентациялар.
Скачать:
| Вложение | Размер |
|---|---|
 almashlyk.ppt | 2.97 МБ |
| g._kamal.ppt | 1.7 МБ |
| figyl_11111.ppt | 499 КБ |
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Алмашлык 1. Кеше сүзен тыңла, үз акылың белән эш ит. 2. Кем эшләми, шул ашамый. 3. Акыллы сүзен мин дип башламый.
“ Алмашлык” фирмасы текстта төрле сүз төркемнәрен алыштыру буенча хезмәт күрсәтә . Безнең белән бергә булсагыз, сез моңа инанырсыз!
Фигыльләр иле “ Алмашлык” фирмасы
Нигә җиде катлы?
Табышмакның җавабын гына түгел, ә алмашлыкларын да әйтергә кирәк. 1.Сырлы, сырлы,сырлы ул. Безнең белән җырый ул. Биетә дә җырлата. Күңелле ул ,моңлы ул. Нәрсә ул? 2.Син туктасаң- туктый, Син барсаң- бара. Ул нәрсә? Я, уйлап кара!
“ Зат алмашлыгы” бүлеге
Ромашкалар барда ак, Аерылмый бер-берсеннән; Ничек болай берүзе Ул кызылдан киенгән? Әйттеләр: “Син, сеңелкәй, Ник үзгәрдең? Нишләдең? Нигә кызыл чукларың? Нидән алсу йөзләрең? (М.Җәлил)
“ Сорау алмашлыгы” бүлеге
Менә тау астында гына елга ага. Әнә ул куаклыклар, яшел тугайлар аша бормаланып чыга. Табигатьнең мондый матур почмагы сирәк очрый.
“ Күрсәтү алмашлыгы” бүлеге
“ Билгелү алмашлыгы” бүлеге
1. Монда беркем дә юк. 2. Беркемгә дә ачмыйбыз. 3. Бернинди дәгъвалар кабул итмибез.
Кешеләр бит табына һаман Яки малга, Яки данга, Кемдер көчкә, Кемдер мәхәббәткә, хискә. Кемдер җырга, Кемдер кырга, Кем диңгезгә, Ә кемнәрдер серле күзгә. Берәү табына матурлыкка, Берәү табына батырлыкка, Берәү табына тапкырлыкка. (Ф.Яруллин)
“ Билгесезлек алмашлыгы” бүлеге “ Юклык алмашлыгы” бүлеге
“ Тартым алмашлыгы” бүлеге
Бүген дәрестә. 1. Мин бүген дәрестә...белдем. 2. Миңа ... кызык булды. 3. Миңа ... кыенрак булды. 4. Мин ... өйрәндем. 5. Мин ... тойдым.
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Галиәскәрнең әти-әнисе Галиәкбәр агай Мәүгизә апа
Язучының туганнары Әнисе Мәүгизә кызы Зәйнәбе һәм апасы белән Бертуган абыйсы Габдрахман Камал, артист һәм ре ж иссер
Камалның туган йорты
Г.Камалның Казанда яшәгән йорт
Г.Камал беренче хатыны Бибигәйшә белән
Камалның икенче хатыны Әсма
Галиәскәр Камалның балалары Г.Камалның олы улы Әнәс Камал (1908-1978), язучы, драматург Мөхәммәт Камал (1914-1993)
Зөфәр Камалетдинов (1916-1942) Фаик ъ Камалетдинов (1919-1943)
Фәрит Камалетдинов (1921-1976) Рафика Камалова , 1926
Г.Камал , 1927 ел Дуслары Һ.Такташ, М.Гафури белән, 1927 ел
Г.Камалның соңгы фотосы, 1933 ел Татар спектакленә Г.Камал кулы белән язылган афиша, 1908 ел
Г.Камал исемендәге Татар Дәүләт академия театр бинасы
“ Банкрот” п ьесасыннан өзек
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Юнәлеш ( залог ) выра жает отношение действия к исполнителю. В татарском языке пять залогов глагола. 1. Төп юнәлеш 2. Кайтым юнәлеше 3. Төшем юнәлеше 4. Уртаклык юнәлеше 5. Йөкләтү юнәлеше
Төп юнәлеш ( основной залог ) Выра жает исполнение действия самим субъектом и не имеет специальных аффиксов: мин язам (я пишу) , ул бара (он идёт)
Кайтым юнәлеше ( возвратный залог ) Выражает действие, обращённое на самого исполнителя. Его показатель – аффиксы –н/-ын/-ен: юам (стираю) , ю -ын -а-м (моюсь) , бизим (украшаю) , биз -ән -ә-м (наряжаюсь)
Төшем юнәлеше ( страдательный залог ) Выра жает исполнение действия логическим объектом и оформляется аффиксами -ыл/-ел/-л; а к глаголам, оканчиваю щ имся на звуки –ла/-лә/-л, присоединяются аффиксы –ын/-ен/-н: әйт -ел -ә (говорится) , өз -ел -ә (рвется)
Уртаклык юнәлеше ( совместный залог ) Выражает участие нескольких людей в выполнений действия и оформляется аффиксами –ыш/-еш/-ш: сөйлә -ш -ә (разговаривает) , бизә -ш -ә (помагает украшать)
У кыйм, ябынам, әшләнә, эшләшә, бизәнәм, кычкырыша, сайлана, с ө йли, яздыр, пешер, утырт, кичер.
У кыйм ( төп ю. ), ябынам ( кайтым ю. ), әшләнә ( төшем ю. ), эшләшә ( уртаклык ю. ), бизәнәм ( кайтым ю. ), кычкырыша ( уртаклык ю. ), сайлана ( төшем ю. ), с ө йли ( төп ю ) . яз дыр, пеш ер, утыр т, кич ер.
Йөкләтү юнәлеше ( понудительный залог ) Вы ражает участие двух или нескольких людей в совершений действия: один приказывает или просит,а другой выполняет. Аффиксы этого залога следующие: -дыр/-дер, -тыр/-тер : яз -дыр (заставь написать) , ал -дыр (заставь взять) ,сат -тыр (заставь продать)
-т (прибавляется к основе глаголов на гласные и звук р): уйла т (заставь думать) , кызар т (сделай красным) -ыр/-ер, -ар/-әр: пеш ер (вари) , кат ыр (заморозь) , кич ер (прости) -гыр/-гер, -кыр/-кер, -гыз/-гез, -кыз/-кез: ят кыр (уложи) , мен гез (подними) , җит кер (доведи)
Аффиксы залога в татарском языке могут присоединяться и друг за другом. Основная роль принадлежит последнему аффиксу: яз-дыр-ыл-ды (заставили написать и было написано), ал-дыр-т-тыр (ты заставь взять) и т.д.
Ул бүлмәне бизәште. Тәрәзәләр җил белән ачылган. Ул бүлмәне бизәде. Син аны үпкәләткәнсең. Ул бизәнде. Бүлмә бизәлде. Мин хат яздырдым. Ул бүлмәне бездән бизәтте.
Төп юнәлеш - Ул бүлмәне бизәде. Кайтым юнәлеше -Н, -ЫН, -ЕН Ул бизә н де. Төшем юнәлеше -Л, -ЫЛ, -ЕЛ Бүлмә бизә л де. Тәрәзәләр җил белән ач ыл ган. Уртаклык юнәлеше -Ш, -ЫШ, -ЕШ Ул бүлмәне бизә ш те. Йөкләтү юнәлеше -ДЫР, -ДЕР, -ТЫР, -ТЕР, -Т Ул бүлмәне бездән бизә т те. Мин хат яз дыр дым. Син аны үпкәлә т кәнсең.
Апам һаман буяна. Егетләр, тезелеп басып, буйларын үлчәштеләр. Чиста сөлге белән сөртен. Урман аша турыга гына чыксаң,юлны күпкә кыскартырбыз. Кино сәгать кичке алтыда башлана. Кече залда концерт куела. Балалар бер-берсенә табышмак әйтешәләр. Менә бу кечкенә кызның тавышы шундый матур,аны концертта җырлатырга кирәк.
Кайбер фигыльләрдән барлык юнәлешләрне ясап булмый , ә кайберләренең төп юнәлеше юк : Төп юнәлеш -н -л -ш -т,-ер,-тар, һ.б. - Өйрә н - - - Өйрә т - - Имгә н - - Имгә т - - Суы н - - - Суы т - Пеш- - - Пеш ер - Ик- Иге л - Иг еш - Ик тер - Тукта- Тукта л - Тукта т - Куп- Купт ар -
Йөкләтү юнәлеше ( понудительный залог ) Вы ражает участие двух или нескольких людей в совершений действия: один приказывает или просит,а другой выполняет. Аффиксы этого залога следующие: -дыр/-дер, -тыр/-тер : яз -дыр (заставь написать), ал -дыр (заставь взять),сат -тыр (заставь продать)
-т (прибавляется к основе глаголов на гласные и звук р ): уйла т (заставь думать) , кызар т (сделай красным) -ыр/-ер, -ар/-әр: пеш ер (вари) , кат ыр (заморозь) , кич ер (прости) -гыр/-гер, -кыр/-кер, -гыз/-гез, -кыз/-кез: ят кыр (уложи) , мен гез (подними) , җит кер (доведи)
Өй эше Буя, ю, сөрт, тарт, бәйлә, тап фигыльләрен төрле юнәлешләрдә язып килергә.