Аннотация к исследовательской работе Чонаева Джиргала Ивановича МБОУ «Средняя общеобразовательная школа № 23 имени Эрдниева П.М.», 5 «В» класс «Моя родословная» на родном языке.
Руководитель: Сухаева Заяна Александровна, учитель начальных классов.
Цель исследовательской работы: Исследование «корней» семьи, сохранение информации об истории своей семьи, сохранение памяти о предках.
Методы проведенных исследований: Опрос (беседа, интервью). Основные результаты исследования: Собрана и обобщена информация о родственниках (биографические данные, особенности характера, увлечения), создано родословное «древо». В перспективе – продолжение сбора информации о предках, дальних родственниках.
Вложение | Размер |
---|---|
![]() | 29.5 КБ |
Дөрвдә нутгт зун хөрн миңһн әмтн бәәҗ. Эдниг Моңһлын һазрас 1609 (миңһн зурһан зун йисдгч) җил Далай-Баатр тәәҗ Хо-Урлг хаанта хамдан Иҗл һолур дахулҗ ирсн болдг. 1735 (миңһн долаһн зун һучн тавдгч) җил Дондук Омбо Аршан-Зельмнә һолын өөр орс хаанд андһаран тәвсн болдг. Хойр җил болад, энд цуг зәәсңгүд хурсн бәәҗ. Энд дөрвдә нойн Батра-Маляга һурвн хурул тогтахин тускар келҗ. Эн Ик хурл, Дунд хурул, Баһ хурул. Дөрвдә әәмг болһнас тәвәд – зуд өрк-бүлмүд өгх болҗ. Иигәд»Аршан-Зелмнә һолын өөр Ик-Хурл тогтҗ, Дунд-Хурл «Ханата» һолын өөр тосхгдна, Баһ-Хурул «Хорта» гидг нертә бәәҗ. Ик-Хурлын йосн нернь «Талдан Шараблинг» гидг нертә бәәҗ. Энд нертә ламнр-багшнр сурһдг бәәҗ. Зурхач Бор-Маңгна, энүнә өвкнрнь йир ик медрлтә зурхачнр бәәҗ. Төвд орад сурһуль сурсн улс болдг. Тер цагт Ик-Хурулд дала мөргүл давулдг. Цаһан Сар, Зул, Yрс Сар гидг олн ән өдрмүд темдглдг болна. Аршан-Зелмн тер цагт Шебенер гидг нертә бәәҗ. Эн һазр дөрвдә нутга ставк бәәҗ. Тегәд цуг дөрвдә нойдуд җил болһн нааран ирәд, мөргдг бәәҗ. Энд Тибетас авч ирсн бурхд дала бәәсн гинә. Ик Хурл тогтасн Баатр-Маляга нойна нернь мөңкрв. Ода эн һазрт бәәх һол «Баатр Маля» гиҗ нерәдгднә. Манна цагт «Баатр» гидг һазр йир сән өвстә һазр. Җил болһн энд дала өвс халад, малдан үвлин хот манахс белдцхәнә. Миңһн йисн зун һурвдгч җил Ик-Хурлд тавн зун найн нәәмн ишкә гермуд бәәҗ. 12 арвн бәәҗ гинә. Ода манна цагт нәәмн арвн бәәнә:
Давшуд арвн
Номчуд арвн
Шәрәд арвн
Баахн багшин арвн
Буурл арвн
Анҗасуд арвн
Монһл арвн
Цоохр арвн
Миңһн йисн зун йирн негдгч җил майин һучн Аршан - Зелмнд Ик-Хурла һазрт суврһн тосхгдв. Тер өдр ик хур орв гиҗ көгшгдүд байрлцхана. Миңһн йисн зун йирн дөрвдгч җил Аршан-Зелмнд Хурл тосгдв. Хойр зун нәәмдгч җил ноха сарла Хотна тал дунд Суврһ тосхв. Мана Аршан-Зелмнә әмтн иигәд бурхндан шүтәд, зальврад бәәцхәнә.
Мана тохм Чон гидг күүнәс эклнә.Чонын көвүн Эрнцен, Эрнценән көвүн Боова, Боован көвүн Ваня, Ванян көвүн Баатр (Андрей), Баатрин көвүн Ваня, Ванян көвүн Эрнцен, Ванян көвүн Җирһл.
Мана өрк-бүл Ик-Хурла Буурл арвна. Мана аав-ээҗ хойр күүктә, негн көвүтә. Һанцхн көвүн мана эцк. Мана аав - ээҗ дөрвн ачта, дөрвн зеетә. Ода аав маднд заагт уга. Аавин нернь оньдин мана зүркнд. Ээҗ школд көдлнә.
Мана өрк-бүлд зурһан күн бәәнә. Мана эцк машитә йовулач. Эк школд багшлҗана. Ах Эренцен гертән мал хәләнә. Эгч Алтана Краснодар балһснд сурчанав. Би тавдгч класст сурчанав. Дү күүкн Даяна негдгч класст сурчанав. Би дү күүкд йир дуртав.
Сторож
Про пингвинов
В поисках капитана Гранта
Как нарисовать небо акварелью
Денис-изобретатель (отрывок)