кажык

Слайд 1

Слайд 2

Сорулгалары : ϴ гбелерни ң ө нч ү кылдыр арттырып каан ёзу-ча ң чылдарын сагып , ойнап чораан оюннарын ойнап , улам сайзырадыры . Тыва улустарны ң чаагай ча ң чылдарынга уругларны ң х ү нд ү ткелин , ынакшылын оттурар . Уругларны ң дыл-домаан , угаан-медерелин сайзырадыры , к ү ш-ажылга өө редири.

Слайд 3

Кажык деп чул , билир сен бе , Кайы хире ойнаар сен че ? Тываларны ң Тыппазы чок , билбези чок . Бурун шагдан тура алзы , Бужар кажык ойнаар чон-дур .

Слайд 5

Кажык - амгы тываларны Ң , алтай болгаш хакастарны ң бурунгу ϴ гбелерини ң ойнап чораан оюннарыны Ң бирээзи . Оо Ң тодаргай херечизи болза , ук черлерден каскан базырыктардан тыпкылаан х ө й санныг кажыктары болур .

Слайд 6

Кажык-биле ойнаар оюн кончуг х ө й. Ону ойнаар кижилерни ң саны база э Ң межок . Ынчангаш кажыкты х ө йу-биле чыыр апаар . Бичии уруглар д ө герези кажык чыыр , а ң аа улуг улус дузалажыр . Кажыкты ң эвээш , х ө й ү ол ө гн ү н бай-шыыраан азы ядыызын бадыткап турар . Бир ө гге кажыкты му ң чедир чыыпкан болза , ол ө гнун кыштаанга хой кажаазыны ң иштинге ханы о ң гар каскаш х өө п каар , кажыкты катап чыып эгелээр . Хой кажаазында чыып каан кажыкты мал-маганны ң кежии деп санаар .

Слайд 7

Тура д ү шсе - хою ң ол-дур . Ойта д ү шсе- ө шку ң ол-дур . Дашкаар д ү шсе- аъды ң ол-дур . Ишкээр д ү шсе – инээ ң ол-дур .

Слайд 8

Кажык оюнуну Ң хевирлери Д ө рт берге Кажыкты чыттырып кагары Кажыкты д ү ж ү р ү п кагары Кажыкты хожулап кагары Кажык адары Кажык-биле аът чарыштырары Кажык-биле бодалажыры

Слайд 11

ДОРТ БЕРГЕ Д ө рт кажык-биле берге тыртар деп оюн бар. Кажыкты ң д ө рт талазын д ө рт чузун мал ады-биле адаан – хой , инек , аът , ө шку . Ойнакчы кижи д ө рт кажыкты холга аспактап алгаш черге д ү ж ү рер. Бир эвес д ү шкен кажыктар д ө рт ч ү з ү н мал бооп д ү шкен болза , ол кижини ң хууда аас-кежии , бай, тодуг чоруу ында илереттинген деп санаар . Д ө рт кажыкты ынчаар д ү ж ү рери берге , ынчангаш оюнну ынчаар адаан .

Слайд 12

Бурунгу кижилер ук оюнну бичии чаштарга аас саналгазын өө редиринге, д ү рген санап өө рениринге, чувени ң иштики-даштыкы ишкирин , улуг-бичезин даап тургаш шын кылдыр адаптарынга , ол ышкаш чувени д ү рген медереп билиптеринге ажыглап турган .

Слайд 13

Эжин- өө ру ң Эвилелдеп , б ө лгумнежип, Кажык адып , Кажык ойнап , маргыжы ң ар. Бурун тыва Буурул баштыг ϴ гбелерни ң ча ң чылдарын Чажы ң ардан өө ренинер!

Слайд 14

Улуу-биле четтирдим .