История Удинской средней школы Хоринского района
Вложение | Размер |
---|---|
![]() | 41 КБ |
Удинскын дунда һургуулиин түүхэһээ.
1952 оной ноябриин 15-да Удинск тосхондо ликбезэй һургуули нээгдэһэн байна. Багахан модон гэр соо нэгэдэхиһээ дүрбэдэхи класс арбан дүрбэн хүн һуража эхилээ. Тэрэ сагта багша Малкова Елизавета Савватеевна шэнэ һургуули барихые дурадхаа. Дүрбэн класс дүүргэһэнэй һүүлдэ, үхибүүд Тарбагатайн долоон жэлэй һургуулида һуралсалаа үргэлжэлүүлдэг һэн.
1957 онһоо 1960 он болотор директорээр физикын багша Шаров Сергей Дмитриевич хүдэлһэн. Һургуулияа долоон жэлэй болгохын түлөө ажал ябуулжа эхилээ. Тиихэ сагта сэлгеэхэн Үдынгөө эрьедэ һургуулиин хоёр дабхар гэрнүүд баригдаа. Шэнэ багшанарай тоодо ород хэлэнэй ба литературын багша Салдруева Галина Ардановна ерэжэ, һуралсалай талаар директорай орлогшо боложо, үрэжэлтэйгөөр хүдэлжэ эхилһэн байна. 1958 ондо Тарбагатайн ба Удинскын һургуулинууд ниилэжэ, үхибүүд Удинск тосхоной долоон жэлэй һургуулида һурадаг болобо. Августын хуушаар шэнэ һургуулиин байшангууд байбашье, парта, һуудалнууд угы байба. Харин заншалта конференциһаа багшанарай ерэхэдэнь, хоройгоор дүүрэн хэрэгсэлнүүд бууһан байжа, сентябриин нэгэндэ һургуули үүдэ нээгээ һэн.
1960 ондо Удинскын һургуули найман жэлэй болоһон. 1960 онһоо 1962 он болотор директорээр Салдруева Галина Ардановна хүдэлөө. Галина Ардановна хадаа ехэ ажалдаа ехэ оролдостойгоор хандадажа, багшанараа эбтэй эетэйгээр, эдэбхитэйгээр хүдэлхөөр ажалыень эмхидхэдэг байгаа. Һурагшад хони хайшалжа, хашаануудые сэбэрлэлсэжэ, үбһэ хуряалганда хабаадалсажа түрэл совхоздоо ехэ туһа хүргэдэг һэн. Тэрээнһээ гадна үхибүүд ашаа шэрэдэг машинаар дүтын тосхонуудаар( Баян гол, Баруун- Хасуурта, Тарбагатай, Зүүн- Хасуурта) ябажа, концерт наада харуулдаг байгаа. Жэлһээ жэлдэ үхибүүдэй олон болоходо, үшөө нэгэ дабхар байшангууд баригдаа. Тэндэ эхин классай, физикын, химиин, тоо бодолгын, географиин, ород хэлэнэй кабинедууд байгша һэн. Харин спортзалай үгы байһан дээрэһээ физкультурын хэшээлнүүд ямаршье сагта газаа болодог байгаа. Үхибүүд ехэ дуратайгаар физикын багша Сабылин Иннокентий Васильевичай, географиин багша Струнаева Елизавета Петровнагай, тоо бодолгын багша Серых Лина Александровнагай кружогуудта ябадаг һэн. Тэрэ үедэ интернат баригдажа, Баруун- Хасууртайн, Доодо голой, Санномыскын, Наринай, Тарбагатайн тосхонуудай үхибүүд һурадаг болоо. Һурагшад гэртэхинээрээ һургуулидаа түлеэ бэлдэдэг байгаа. Найман класс дүүргэһэнэй удаа үхибүүд Дээдэ Тайлсын, Тээгдын, Хориин дунда һургуулинуудта һуралсалаа үргэлжэлүүлдэг һэн.
1962 ондо директор һэлгэгдэбэ. Һургуулиин шэнэ хүтэлбэрилэгшэ буряад хэлэнэй багша Арсаланов Дугар Токтохоевич болобо. Тэрэнэй орлогшонуудаар тоо бодолгын багша Перминова Ирина Семёновна, Лосева Валентина Ивановна томилогдоһон байна. 1962 онһоо 1969 он болотор нютагаархинай хүсөөр спортзал, хоёр дабхар һургуулиин байшан, котельнэ, багшанарай гэрнүүд, һайн стадион баригдаа. Түрүүшынхеэ һургуули өөрынгөө «ЗИС- 5» машинатай болоо. Дугар Токтохоевич бүхы багшанартаа урма зориг, эрмэлзэл, дүршэл шэнгээхэ гэжэ оролдодог байгаа гэхэдэ алдуу болохогүй. Хаанашье ябахадаа урагшаа һанаатай Дугар Токтохоевич багаһаа ударидагшын түһөөтэй байгаа. Хододоо һурагшадтаяа хамта турпоход, волейболоор мүрысөөнүүдтэ, концерт табилганда ябалсадаг байһан. Тэрэ үедэ һургуулимнай дунда гэжэ тоологдодог болобо. Түрүүшын аттестадуудые һурагшадтаа барюулба. Аймагай нэгэдэмэл команда соо манай эдир футболистнууд орожо, бүхысоюзна «Кожаный мяч» клубай шангай мүрысөөндэ хабаадажа, 4- дэхи һуури эзэлээд һэн. Залуу директорай ажалые сэгнэжэ, Зүүн- Хуурайн һургуулиин, һүүлдэнь Хориин ПТУ- гай хүтэлбэрилэгшөөр табигдаһан байна. Тэндэ хадаа хорёод гаран жэл соо үрэ дүнтэйгөөр хүдэлөө. 1981 ондо «Заслуженный учитель БурАССР» нэрэ зэргэдэ хүртөө.
1970 онһоо 1977 он болотор директорээр Борисова Зоя Петровна хүдэлөө. Һуралсалай талаар орлогшо Хориһоо ерэһэн ород хэлэнэй багша Болдырева Александра Михайловна болоо. Зоя Петровнагай хүсөөр Удинскын дунда һургуули аймаг соогоо эгээ һайн һургуулинуудай тоодо ороһон байна. Энэ сагта онсо физкультурын багшанарые тэмдэглэхээр. Эдэ хадаа Дмитриев Р.П. ба Карбаинов К.Н. болоно. Тэдэ хоккей, футболоор һургуулиин команда эмхидхэжэ, олон жэлдэ аймагтаа түрүү һууринуудые эзэлдэг байһан. Өөһэдөө энэ багшанар бүмбэгэтэй хоккей наадаар республикын нэгэдэмэл командада орожо, Сибирь ба Дальний Восток соо түрүүшын һуури эзэлээ һэн.
1978 онһоо 2008 он болотор директорээр Муруева Людмила Фроловна хүдэлөө. Шэнэ шулуун һургуулиин байшанай барилга эхилээ. Үглөөнһөө багшанар,һурагшад хэшээлнүүдтээ, үдэһөө хойшо харанхы болотор булта шэнэ һургуулидаа хүдэлэгшэ һэн. 1980 ондо барилга дүүрээ. Баяртай хүн зон элдэб хэрэгсэлнүүдые тэбэринхэй тосхоной нэгэ захаһаа нүгөө заха хүрэтэр ябажа, һургуулияа шэнэ байшанда зөөлгэлсөө һэмди гээд нютагаархин һанадаг. Людмила Фроловнагай оролдолгоор һургуули бүхы хэрэгсэлнүүдээр хангагдаа. Наяад онуудаар һургуулимнай «Федеральна экспериментальна площадка» болохо гэһэн ажалаа эхилһэн юм.. 1980 ондо һургуулиин дэргэдэ аймаг соохи түрүүшын «Улаалзай» гэжэ ажалай ба амаралтын лагерь эмхигдээ. 1987 ондо һургуулимнай Ленинэй комсомолой премиин лауреат болоо бэлэй. 1993 онһоо Удинскын дунда һургуули «Школа- ВУЗ» гэһэн экспериментальна түсэбөөр хүдэлжэ эхилээ. Һургуулиин багшанар БГПИ- гай ба БСХИ- гай багшанартай суг хамта ажалаа ябуулдаг болобо. Людмила Фроловна БСХИ- тай хэлсэжэ, һурагшадтаа энэ институт хүнгэлтэтэйгөөр орохо эрхэ олгобо. 1996 ондо һургуулида һонирхолтой уулзалга болоһон. Аяар холын Америкаһаа Хедер Шелдон «Программа адаптации сельского предпринимательства» гэһэн асуудалаар ерэһэн байна. Муруев Юра, Батуев Зоригто, Цынгуева Рита гэгшэд США ошожо, хүдөө ажахыгаар һонирходог үхибүүдтэй танилсажа ерээ бэлэй.
2000 оной декабрь һарада Удинскын дунда һургуули одоол «Федеральна экспериментальна площадка» болоһон байна. Бэрхэ хүтэлбэрилэгшын, эдэбхитэй багшанарай, нютагаархинай хүсөөр һургуулимнай ганса аймаг соогоо бэшэ, бүхы республика соо мэдээжэ болоо һэн. Людмила Фроловна хадаа «Отличник народного просвещения», «Заслуженный учитель РФ» нэрэ зэргэнүүдтэ хүртэнхэй, кавалер ордена «Дружбы народов» болон бэшэшье тоолошогүй олон тэмдэглэлнүүдтэй.
Мүнөө Людмила Фроловна наһанайнгаа амаралтада гаранхай, Улаан-Үдэдэ ажаһууна.
2008 онһоо һургуулиин директорээр түүхын багша Карбаинова Инна Константиновна ехэ оролдостойгоор хүдэлжэ байна. Инна Константиновнагай эжы аба хоёр наһаараа Удинскын дунда һургуулида хүдэлһэн Наталья Николаевна, Константин Николаевич Карбаиновтан болоно. Залуу хүтэлбэрилэгшын халаан багшанарай урда шэнэ зорилгонуудые табин ажалаа эмхидхэжэ, сагай эрилтээр һургуулияа дээшэн үргэжэ, бэлигтэй багшанарые ургуулжа, бэрхэ бэрхэ һурагшадые хүмүүжүүлхэ байха гэжэ найданабди.
Астрономический календарь. Декабрь, 2018
Алые паруса
Свадьба в Малиновке
Рисуем белые грибы пастелью
Простые летающие модели из бумаги