Презентация

Слайд 1

Бына беҙҙең өйөбөҙ, Тартынмайынса инегеҙ! Эшсән, йомарт атайымды, Йомшаҡ ҡуллы әсәйемде Бөтәгеҙ ҙә күрегеҙ.

Слайд 2

А ғ ас Б а шҡортостан Ағ и ҙел Ө л әсәй Ә сәй

Слайд 3

ИСЕМ (кем? нимә?) яңғыҙлыҡ уртаҡлыҡ Айгөл, Дима сәскә, парта

Слайд 4

Бер туғандар – родные Атай – папа, отец Әсәй – мама Ҡусты – младший брат Ағай – старший брат Һеңле - сестренка Апай – сестра Өләсәй, ҡартәсәй – бабушка Олатай – дедушка

Слайд 1

Кеше күрке – йөҙ, Йөҙҙөң күрке – күҙ, Уйҙың күрке – тел, Телдең күрке – һүҙ. (Башҡорт халыҡ мәҡәле .) Краса человека – лицо, Краса лица – глаза, Краса мысли – речь, Краса речи – слово. (Башкирская народная пословица.)

Слайд 2

Артикуляцион күнегеү: Ҡунаҡбай, Ҡунаҡбай, төнө буйы уйнаҡлай.

Слайд 3

Дәрестең маҡсаты: Ф.Ғөбәйҙуллинаның « Тамырҙар » тексты менән танышыу, уртаҡлыҡ һәм яңғыҙлыҡ исемдәр темаһын ҡабатлау; Уҡыусыларҙың телмәрен үҫтереү, һүҙлек байлығын арттырыу,фекерләү ҡеүәһен байытыу; Башҡорт теленә ҡарата һөйөү тәрбиәләү.

Слайд 4

Ағиҙел- Башҡортостанда иң ҙур йылға. Ағиҙел буйында Белорет, Мәләүез, Ишембай, Салауат, Стәрлетамаҡ, Өфө, Благовещен, Бөрө ҡалалары урынлашҡан. Ул Каманың һул ҡушылдығы. Йылға Ирәмәлтау тирәһенән баш ала. Ағиҙелдең иң ҙур ҡушылдыҡтары – Нөгөш, Ҡариҙел, Бөрө, Танып; Һул ҡушылдыҡтары – Ашҡаҙар, Өршәк, Дим, Ҡармасан, Сәрмәсән, Баҙы… Башҡорт халыҡ ижадында һәм йәнле һөйләштә Ағиҙел Иҙел тип тә йөрөтөлә.

Слайд 5

Ҡ айһы бер һүҙҙәр кешенең исемен, фамилияһын, ҡала, йылға, тау, күл исемдәрен белдерә. У лар ошо предметтың ғына исеме булып йөрөй. У лар тик берәү генә була. М әҫәлән: ө фө –ҡала исеме. у ндай ҡала башҡа юҡ. б ындай исемдәрҙе яңғыҙлыҡ исемдәр (имена собственные)тип атайҙар. Я ңғыҙлыҡ исемдәрҙе һәр саҡ ҙур хәреф менән яҙырға кәрәк,улар күплектә үҙгәрмәй.

Слайд 6

Егерме етенсе ноябрь. Шәмбе. Ф.Ғөбәйҙуллина “Тамырҙар”. Яңғыҙлыҡ исемдәр. Уртаҡлыҡ исемдәр .

Слайд 7

Парта, ҡәләм, дәфтәр, уҡыусы, көн, иртә, көҙ, ай, япраҡ, ҡар, ут, турғай,ағас, төн, икмәк, әсәй, сувенир,ҡояш…

Слайд 8

Предметтар күп булғанда, бөтәһенә бер генә исем бирелә. Мәҫәлән: ҡартуф, парта, китап… Предметтың күплеген белдереү өсөн уға ялғауҙар ҡушып була: китап-китап + тар , парта-парта + лар … Бындай исемдәрҙе уртаҡлыҡ исемдәр (имена нарицательные) тип атайҙар.Улар күплек һанда килә ала.

Слайд 9

Бирелгән һүҙҙәргә күплек ялғауы ҡушып яҙ(к данным словам допиши окончания в множественном числе). Тупраҡ…, ҡала…, әсәй…, Әхмәт…, бала…, төш…. , тамыр…,Бөрө…, аҙым…, аҙыҡ…, батша…, балта…, ваҡыт…, гөлләмә…, ғалим…, дауахана…, диңгеҙ…, Айгөл…,заман…, икмәк…, ишек…, Мишкә…,йәшник…,ҡом….

Слайд 10

Физминутка: Сәп-сәп сәпәкәй, Минең ҡустым бәләкәй. Ҡулын күтәргән була, Сәпәкәй иткән була.

Слайд 12

Уҡыусылар, һеҙ бөгөн дәрестә нимәләр белдегеҙ ? ( Ч то вы узнали сегодня на уроке? ) - Һеҙгә дәрес оҡшанымы ? ( У рок вам понравился? )

Слайд 13

Өй эше: 74- се күнегеү 45 , 49 -сы биттә ҡағиҙә уҡырға 51 -се бит текст буйынса телдән һорауҙарға яуап бирергә.

Слайд 1

2012 Я лғау төрҙәре Төҙөнө : Рәмилә Юлай ҡыҙы Торомтаева “ Ир ә ндек » лицейы Сибай ҡалаһы

Слайд 2

ялғау төрҙәре үҙгәртеүсе ялғауҙар һүҙ яһаусы ялғауҙар

Слайд 3

Үҙгәртеүсе ялғауҙар Күплек ялғауҙары -дар, -дәр -лар, -ләр -тар, -тәр -ҙар, ҙәр Килеш ялғауҙары Килештәр Килеш һорауҙары Төп килеш кем? нимә? Эйәлек килеш кемдең? Нимәнең? Төбәү килеш кемгә? нимәгә? Төшөм килеш Кемде? Нимәне? Урын-ваҡыт килеш кемдә? нимәлә? Сығанаҡ килеш кемдән? нимәнән?

Слайд 4

Төп килеш бала колхоз туй шарф бүлмә бесән баҙар һандыҡ тормош көн әсәй тормош өлгө ҡәләм ҡыҙ көрәк

Слайд 5

бала+ның колхоздың туйҙың шарфтың, бүлмә+нең бесәндең баҙарҙың һандыҡтың, тормош+тоң көндөң әсәйҙең тормоштоң өлгө+нөң ҡәләмдең ҡыҙҙың көрәктең, Эйәлек килеш

Слайд 6

Төбәү килеш бала+ға колхозға туйға шарфҡа бүлмә+гә бесәнгә баҙарға һандыҡҡа тормош+ҡа көнгә әсәйгә тормошҡа өлгө+гә ҡәләмгә ҡыҙға көрәккә

Слайд 7

Төшөм килеш бала+ны колхозды туйҙы шарфты бүлмә+не бесәнде баҙарҙы һандыҡты тормош+то көндө әсәйҙе тормошто өлгө+нө ҡәләмде ҡыҙҙы көрәкте

Слайд 8

Урын-ваҡыт килеш бала+ла колхозда туйҙа шарфта бүлмә+лә бесәндә баҙарҙа һандыҡта тормош+та көндә әсәйҙә тормошта өлгө+лә өлгөлә ҡыҙҙа көрәктә

Слайд 9

Сығанаҡ килеш баланан колхоздан туйҙан шарфтан бүлмәнән бесәндән баҙарҙан һандыҡтан тормоштан көндән әсәйҙән тормоштан өлгөнән ҡәләмдән ҡыҙҙан көрәктән

Слайд 10

Һүҙ яһаусы ялғауҙар эш─ эш + сән, эш +лекле, эш+ мәкәр. йәм─ йәм +ле, йәм +ләй. буяу─ буяу+сы, буяу+лыҡ, буяу+лы. буран─буран+лы, буран+лай, буран+ ҡай

Слайд 11

Яңылышма! үҙгәртеүсе һүҙ яһаусы юл юлда юлдаш таш ташты ташлыҡ баҡса баҡсалар баҡсасы балыҡ балыҡҡа балыҡсы

Слайд 12

Мәҡәлдәрҙә ялғауҙарҙы айырып әйт, уларҙың төрөн билдәлә. Батыр кеше баҡыр өҙөр. Егет булһа, батыр булһын. Егет кешегә етмеш төрлө һөнәр ҙә аҙ. Ҡоштоң матурлығы төҫөнә ҡарап, Кешенең матурлығы эшенә ҡарап . Ҡыҙлы йорттоң нуры бар. Аталы бала – арҡалы бала. Ожмах әсәйҙәрҙең аяғы аҫтында.

Слайд 13

Бирелгән һүҙҙәрҙән яңы һүҙҙәр яһа, ялғау төрөн билдәлә. ҡыр там йыр һал