Минии уг гарбал

Будаева Алтана,Улаан-Үдэ хотын

35-дахи дунда һургуулиин

 7-дохи ангин һурагша

Минии уг гарбал

Манай буряад арад уг гарбалаа hайнаар мэдэхэ гэжэ оролдодог байгаа. Тиимэhээ үхибүүн бүхэнэй түрэлхид уг гарбалаа хэлэжэ, заажа үгэхэ ёhотой.

«Угаа уhанда хаяжа болохогүй» гэдэг ёhоор өөhэдынгөө гарбалые эсэгынгээ (абганар) талаhаа мэдэхэhээ гадна, эхынгээ (нагасанар) талаhаа мэдэхэ гэжэ бидэ оролдохо ёhотойбди.

Уг гарбалаа үхибүүд юундэ мэдэхэ ёhотойб гэхэдэ, ямар угай хүнбиб гэжэ ойлгохо, мэдэхэ болоно. Үшөө абынгаа нэрые, уг гарбалыень саашань үргэлжэлүүлжэ, хүнэй зэргэ хүн болохые оролдожо ябаха.

Нютагаймнай үндэhэ яhатан эхирэд-булагадай угай зон Байгал далайн урда бэеhээ нүүжэ ерэhэн түүхэтэй.

Мүнөө сагта уг гарбалаа hайн мэдэхэ үхибүүд үсөөн болоо. Тиимэhээ би өөрынгөө уг гарбал мэдэхын тула эжы абаhаан hуража абааб. Анхаралтайгаар шагнажа түрэлхид тухайгаа мэдэхэ болооб. Уг гарбалай онсо шэнжые намда эжымни ойлгуулаа.

Би эхирэд угсаатанай үри hадаhан гээшэб. Огтоошхо гэжэ хүнhөө эхи табиhан уг гарбалтайб. Тоолон хэлэхэдэ:

Элинсэг абамни болохо Буда Базарович Будаев тухай минии хөөрөөн. Буда Базарович1921 ондо Улаан- газар нютагта түрэhн намтартай. Үхибүүн ябаhанhаа хойшо мал ажалда ябажа, хонишоноор ажаллаа. Дашиихан нүхэртэёо зургаан үхибүүдые түрэжэ, дээшэнь үргэжэ гарынь ганзагада, хүлынь дүрөөдэ хүргөө. Элдэб мэргэжэлтэй боложо, олон үхибүүдтэй боложо, эсэгынгээ нэрэ дээрэ үргэжэ ябадаг. Мүнөө үедэ элинсэг абымнай 16 аша зээнэр, 28 гушанар, 6 дүшэ нэрыень нэрлүүлжэ, уг гарбалаа үргэлжэлүүлжэ, мүнхэлжэ ябанабди.

Дугар абынгаа жэшээ дээрэ зүб замда гарахаяа эрмэлзэжэ, сагаан hанаатай, hайхан сэдьхэлтэй ябахаяа би оролдоноб.

Угаа уhанда хаянгүй,

Гарбалаа газарта булангүй

Хүн гэhэн нэрэеэ

Хододоо үргэжэ ябая!