сценарий праздника "Шагаа-2017"
материал на тему

Шагаа-2017

Чыыш «Шагаам-сузуглелим!»

Сорулгазы: Чоннун национал байырлалы-Шагаа дугайында уругларга билиндирер, чоннун чаагай чанчылдары-биле таныжып, тыва чонунга, чуртунга чоргаарланып чоруурунга кижизидер; Оюннарга даянып, уругларнын аас чугаазын, дыл-домаан,

сагынгыр-тывынгыр чоруун сайзырадыр.

Белеткел ажылдары: ог македин дериир, 5-6 класстарга сценарийни белекээр, башкарыкчыларны белеткээр.

Чыыштын чорудуу:

1. Организастыг кезээ:

1. Класс-оглернин рапорттарын хулээп алыр.
2. Аалдын тугун киирер.

Санчы:

Тываларнын тыны тудуш

Сузуглели чогум чудел?

Тыва кижи чоргааралы

Сулде-куду, ыдыы чудел?

Сухбат:

Сагыызын дег хумагалыг

Чанчылдарда, ужурларда

Буян оргээн шажынында

Бурун шагнын шагаазында.

Башкарыкчы 1.

Ажы-толдун, эштин-оорнун

Ада-огбе, торел-чоннун

Аас-кежик алгап –йорээр

Ачылыг хун –Шагаа-биле!

Башкарыкчы 2.

Моге кижи хурежир-даа

Мангыр кижи чаржыр-даа,

Оюн-тоглаа морей кылыр

Онзагай хун – Шагаа-биле!

Танцы «Аяк шайым» /2, 5 класстар/

Башкарыкчы 1.

Шагдан тура манаанывыс

Шагаавысты ажыдар дээш,

Ак-Сал ирей уруу-биле

Аалдап келди, уткуулунар!

Ак-Сал ирей:

- Амыр тур бе, Тайбын тур бе, эргим чонум!

Шупту: амыр-ла, амыр!

Ак-Сал: Аал-оранынар, ыт-куш, дума-ханаадан сол-ла тур бе?

Шупту: Сол-ла, сол!

Башкарыкчы:

Данза солчуп чугаалажыр,

Ак-Сал огбе  силер-биле

Амырлажып чолукшуулу!

   (Сухбат, Санчы Ак-Сал-биле чолукшуур)

Акы-дунмам, ажы-толум

Амырлажып чолуктувус.

Ада-хунге, ие черге

Ак-кок дээрге, аржаан сугга

айдыс кылып, чажыг чажып

авыралдап чудуп тур бис.

Оршээ-оршээ!!!

(Санчы, Сухбат холдарын чудуй тудуп сан чанында тыва чемин, артыжын тудуп алган турар. Ак-Сал ирей санны долгандар артыжап, чем дээжизин санче салыр. Оон залды долгандыр артыжаар. Олу уеде Алдын-кыс сан долгандыр чажыг чажар)

Алдын-Кыс:

Алдан-сарыг чылыг хунум

Аалы болур ортемчейим!

Чуктер сана бажы бедээн

Суур ыдык тандыларым!

Улуг чуртумга чаа-дайын турбазын!

Улус-чонум амыр-тайбын чурттазын

Албаты чонга аарыг,хай турбазын!

Азыраан малга хамчык, чут турбазын!

Оршээ, хайыракан!

Башкарыкчы 1.

Хамык чоруун чогуткан

Мечи  чылын удээл!

Чоруп турар чылывыс

Чайыр алдын оваадайын

 Чаа чылга чаларатсын!    /Оваадайны Санчыга тутсуп хулээдир/

/Мечи чылдары танцылаар/

Башкарыкчы 1.

Чырык чаа чыл унуп келди.

Чылан кежи тулей берди.

Чанып турар дагаа чылы

Менди-чаагай!

Чаагай улуг ууленер дээш, могейдивис.

Башкарыкчы 2.

Чаа чылым, Дагаа  чылым
Сагыш ышкаш моорлап келдин.
Чаа чылым амыр-ла бе!
Ажы-толге башкыларга
Аас кежиин шаннап келем.

Башкарыкчы 1.

Кузунгу дег ширээже

Дагаа чылын уткуул!

Чаа чылдын ээзинге

Оваадайны кедирээли!

/Санчы оваадайны кедирер, Сухбат даянгыышты тутсур/

Башкарыкчы 2.

Манаанывыс дагаа чылы

Моорлап келди: «Курай-курай!»

Башкарыкчы 1:

Унуп келген дагаа чылда

Эжим-оорум, арат-чонум

Аразында найыралдыг

Ажыл-херээ уламчылап,

Амыр-тайбын чурттаар болзун!

Башкарыкчы 2:

Адап-сурап аалдап келген

Алдар-аттыг Дагаа чылы!

Ада-чуртум ак-кок дээри

Аяс турзун бургетпейн кор.

/ыры «Шагаа»/

Санчы:

Тыва чоннун сузуглээни

Тыны тудуш ыдыы чудел?

Тыва кижи омакшылын

Кыптыктырар соруу  чудел?

Сухбат:

Оглаа-дайлар девиржиинде

Сайзанактын  оюнунда

Экер эрлер хурежинде

Эзир-самы –девижинде.

Танцы «Аъдым»

Организастыг кезээнин туннели:

Дружина даргазы:

-Аалдын уруглары деннежинер! Томаанныг!

Чыыштын байырлыг ырын ырлаар.

-Аалдын уруглары деннежинер! Томаанныг!

- Тукту ундурер!

2. Чыыштын моорейлиг кезээ

Башкарыкчы 1.

Аалдап келген Ак-Сал ирей

Ажы-толу силерлерге

Анаа куруг кайыын келир.

Чараш самны ойнааннарны

Аас чогаал билирлернин

Адын адап шаннап мактаар.

Башакрыкчы 2.

Чанчыл ындыг ужур ындыг,

 Чалы салгал уламчылаал!

Аалдарга уступ алгаш,

 адаан-моорей кылыылынар!

Кайы аалдын уруглары

аас чогаалынга кончуг эвес корээлинер, уруглар!

1-ги моорей «Улегер состе нугул чок».

Тыва чоннун аас-чогаалы

Салгал дамчып чедип келген

Оттур соглээн улегер домаа

Озуп орар салгалдарны кижизидер.

2-ги моорей «Узун тыныш»

Дурген чугаа, узун тыныш чугаалаанда

Дужуп бербес болгай силер

Дургеденер келинерем

 узун тыныш кымда барыл?

   Башкарыкчы 1. - Эр-хейлер, узун тынышка  кайынар-даа дужуп беребес-тир силер. Ам дараазында 3-ку моорей «Дурген чугаага» кужувус шенежиптер бис бе?!

 4-ку моорей «Тывызыктажыр»

- Оюн-тоглаавысты уламчылап тывызыктажып, ойнаптар бис бе? Бир эвес тып чадай берзинзе, баажызын айтырып ап болур. Че-ве, ойнаптаалынар!

5-ки моорей «Чечен менде, чечек черде»

6-гы моорей «Кожамыктажыр»

Улус чондан ужукталган

Уран состуг кожамыындан

Уярадыр бадырыптаал,

Уян сеткил таалазын!

7-ги моорей «Йорээлдер»

Башкарыкчы:

Унуп орар аът чылда

Чаяалганнар будер болзун,

Ада-ие, ажы-толге,

Ачы-чолдуг башкыларга,

Эртем оруу ажык болзун!

Эге оруу ажык болзун!

Туннел кезээ:

Шанналдарны тыпсыр. Чыыш тонер.