Укучылар иҗаты

Габдулла Тукай безнең йөрәкләрдә

Габдулла Тукай- татар халкының бөек шагыйре. Тукай  белән татар халкы бөтендөнья исемлегендә зур урын тота. Без Тукай абыйның әкиятләре, шигырьләре белән бәләкәйдән үк танышабыз. Туган телдә сөйләшүче балалар  кече яшьтән үк аның “Туган тел”е, “ Кызыклы шәкерте” белән , “Су анасы” һәм “Шүрәле”се белән яши башлый, тәрбияләнә.  

Әти-әнисеннән яшьли калган кечкенә Апуш дөньяның ачысын-төчесен күп татый. Михнәтле  тормышта яшәсәдә, ул авырлыкларга бирешми, туган иле, халкы өчен иҗат итә, татар исемен мәңгеләштерергә тырыша. Туган илебез, туган республикабыз, күрше өлкәләр дә аның бөек исемен барча татарларга белдерергә тырыша, аның әсәрләрендә тәрбияләнергә өнди. Татар телен һәм әдәбиятын өйрәнү һәм белү бүгенге көндә бик тә актуаль сорау. Күпләребез туган телне санга сукмыйча, рус теленә генә күчеп, урысланып бетәләр. Габдулла абый күтәргән бөек татар исеме берәр кайчан югалмасмы соң?Саф татарлар бетмәсме соң?

 Без үзебезнең Шиңгәк-Күл мәктәбебездә бүгенге көндә туган телебезне, татар телен өйрәнүне дәвам итәбез. Татар мәдәниятын, тарихын, тормышын өйрәнәбез, чын туган татар телебездә сөйләшергә, укырга, язарга өйрәнәбез. Кеше баласы үзенең тормышын туган телсез күз алдына да китерә алмыйдыр ул.Барлык тормыш авырлыкларына карамыйча, туган телне, бөек татар телен саклап калу- безнең төп бурычыбыз, дип саныйм. Без бит- Тукай оныклары, татарның бүгенгесе һәм киләчәге.

 Министерство образования Республики Башкортостан

Муниципальное казённое учреждение Управление образования муниципального района Чишминский район

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение

Средняя общеобразовательная школа с. Шингак-Куль

 муниципального района Чишминский район

Конкурс сочинений  «Пою мою Республику»

 “Мне повезло с землей моей...

Ты –чудо, Башкирия!

Ты-свет в моей судьбе”

                                                                                  Выполнила: ученица

6 класса Карачурина Зилия

Руководитель: Хусаинова З.Р.

Чәчәкләрдән матур илең булу, 
       Анда яшәү нинди күңелле!
       Ерак үткәндәге йөз елга да
       Бирмәс идем бер көнемне.
       Бәхетле булып тудык без
       Бу якты илдә.
       Хуҗалар булып калырбыз
       Мәңге бу җирдә!

       Туган як һәркемгә дә якын. Башкортостан- минем туып-үскән, монда беренче тапкыр тәпи киткән, беренче сүзләремне әйткән, ярату хисләрен татыган, укып белем алган җирем.Һәркемнең дә туган җире, туган урыны, туган теле була. Монсыз кеше үзен бәхетсез итеп хис итәр иде.

        Минем дә туган авылым республикабызның аеруча матур җирендә  урнашкан. Авылым гап-гади генә булса да ,кечкенә чагымнан ук аның табигатенә сокланып үстем. Кайсы ел мизгелендә дә  авылым бик гүзәл. Һәр фасылда да  матурлыгы арта, күңелгә моң сала, мәхәббәт уята. Безнең өй кырыннан урман башлана. Андагы агачларның төрлелегенә хәйран каласың. Зифа каеннар да, мәһабәт имәннәр дә, юкәләр дә, җилбәзәк усаклар да күңелне үзенә җәлеп итеп тора. Шушы матурлыкка  кушылып төрле кошлар моңлы җырларын сузалар, серле урманга әверелдерәләр. Ә чылтырап аккан шифалы сулы чишмәләре ни тора аның?!

       Нәкъ шушы вакытта безнең йортыбыз тирәсе  әкияттәге сыман алтынга манчылып утыра. Алтын көз безне үзенең матурлыгына гашыйк итә,сокландыра, шулай ук бераз күңелгә моңсулык та өсти.Сары яфракларга коену, алар арасында йөгереп уйнау, яфрак бураны ясау-болар безнең балачагыбызның яраткан уеннары. Ә күп тә үтмәс, алтын яфраклар ап-ак тунга әверелер. Безне пакъ карлар да, зәмһәри суыклар да каршылар.Аларны яшел күлмәкле ямьле язлар да, эссе җәйләр дә алыштырыр.

      Туган якның  матурлыгын  күреп, тоеп, аның белән сокланып үсү –үзе зур бәхет. Ә шушындый данлыклы, гүзәл табигатьле, бар нәрсәгә дә бай булган Башкортостан республикасында яшәү,безне тагы да ирекле итә, иртәгәсе көнебезгә ышаныч, өмет уята. Яратам сине, туган җирем!

“Без – татарлар, туган телебез – татар теле.Кемнәр генә сиңа сокланмаган hәм мактау җырламаган ?! Кемнәр генә синең ярдәмеңдә дөньяны танып белмәгән hәм үзенең уй-хисләрен башкаларга сөйләмәгән?!”

«И минем җандай кадерлем,

И җылы, тере телем!

Кайгылар теле түгел син,

Шатлыгым теле бүген.

Тик синең ярдәм белән мин,

Уйларын йөрәккәемнең

Дөньяга әйтә беләм».

Туган тел! Бу сүз һәркем өчен кадерле, газиз! Ул ватан, туган җир, ата- ана сүзләре белән бергә торган бөек, изге һәм кадерле сүз! Туган тел турында безнең бөек шагыйребез Габдулла Тукайдан да матур итеп әйтүче юктыр.

« И туган тел, и матур тел,

Әткәм-әнкәмнең теле...”

Күпме мәгънә салынган бу шигырь юлларына.

Минем туган телем - татар теле. Ул миңа бик якын тел, чөнки телем татар телендә ачылган, кечкенәдән бу телдә иркен сөйләшәм. Әнием миңа татар телендә бишек көйләре көйләгән, татар әкиятләрен сөйләгән. Хәзер, зур үсеп җиткәч тә, мин татар эстрадасы артистлары җырларын рәхәтләнеп тыңлыйм. Татар халкының кызыклы, бөек шәхесләре, театр дөньясы, сәнгате турында күбрәк белергә тырышам. Мәктәп тормышындагы туган телемә кагылышлы чараларны яратам. Без үзебезнең Шиңгәк-Күл мәктәбебездә бүгенге көндә туган телебезне, татар телен өйрәнүне дәвам итәбез. Минем күп кенә дусларым -татар балалары. Рус мәктәбендә укуыбызга карамастан, без алар белән татарча аралашабыз.

Сыйныфыбызда татар балалары булып та, татарча сөйләшә белмәүчеләре дә бар. Минем өчен туган телеңне белмәү - бик кызганыч күренеш. Моның сәбәбе - гаиләдә үз телеңдә сөйләшү мөмкинчелеге булмау, дип уйлыйм. Бу яктан мин үземне бик бәхетле кеше дип хис итәм, чөнки барлык туганнарым белән туган телемдә сөйләшә алам. Һәм шуның өчен дә ата-анама, дәү әниләрем белән дәү әтиләремә рәхмәтлемен.

 Татар телен һәм әдәбиятын өйрәнү һәм белү бүгенге көндә бик тә актуаль сорау. Габдулла абый күтәргән бөек татар исеме берәр кайчан югалмасмы соң?Саф татарлар бетмәсме соң?Менә шушы сораулар бүген безнең өчен бик тә мөһим.Билгеле булганча, безнең татар телебез - ЮНЕСКО тарафыннан Бөтен дөнья халыкара аралашу теле дип саналган 14 телнең берсе. Татар телендә аралашабыз икән, димәк, татар милләте яши, үсә. Милләтебезнең югалмавы, телебезнең үсүе безнең кулда.

Кеше баласы үзенең тормышын туган телсез күз алдына да китерә алмыйдыр ул.Барлык тормыш авырлыкларына карамыйча, туган телне, бөек татар телен саклап калу- безнең төп бурычыбыз, дип саныйм. Без бит- Тукай оныклары, татарның бүгенгесе һәм киләчәге.Телебез исән икән, димәк, без, татарлар да,  исән булырбыз!

Министерство образования Республики Башкортостан

Муниципальное казённое учреждение Управление образования муниципального района Чишминский район

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение

Средняя общеобразовательная школа с. Шингак-Куль

 муниципального района Чишминский район

Конкурс «Пою мою Республику»

«Бессмертие народа -в его языке...»

                                                                                    Выполнила: ученица

 9 класса Насырова Карина

 Руководитель: Хусаинова З.Р.

Башҡортостан республикаһы Мәғариф министрлығы

Муниципаль район Шишмә районы

муниципаль ҡаҙна учреждениеһы Мәғариф идаралығы

Шишмә районы Шөңгәккүл ауылы  урта дөйөм белем биреү

мәктәбе муниципаль бюджет дөйөм белем биреү учреждениеһы

«Республикама дан йырлайым» конкурсына инша

“Халҡымдың үлемһеҙлеге-уның телендә”

                                                                        Башҡарҙы: 9 класс

 уҡыусыһы Насырова Карина

 Етәксеһе: татар теле һәм әҙәбиәте

 уҡытыусыһы Хөсәенова З.Р.

           Министерство образования Республики Башкортостан

Муниципальное казённое учреждение Управление образования муниципального района Чишминский район

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение

Средняя общеобразовательная школа с. Шингак-Куль

 муниципального района Чишминский район

Республиканский конкурс краеведческих сочинений

 «Сто лет моей республике-100 лет моей семье»

Номинация «История одной семьи»

Подготовила:

ученица 1 класса

Хусаинова Камелия

СОШ с.Шингак-Куль

Руководитель:

Хусаинова З.Р.учитель

 СОШ с.Шингак-Куль

89876215842

zulja.81@maul.ru

История одной семьи

         Я очень люблю свою семью. Она у нас дружная и крепкая. Проживаем мы

 в селе Шингак-Куль.

         Наша семья  корнями уходит в далекое прошлое. Как мне рассказывала  мама, мой прапрадед Гумер  в 1919 году в Миякинском районе  создал свою семью с прапрабабушкой Загирой, семью Мусавировых. . В их прекрасной семье родились 2 дочери и 1 сын. Прапрадед Гумер  был учителем. А еще  был участником Великой Отечественной войны, сражался за наше мирное небо, за наше счастливое детство. Он на войне был ранен вражеской пулей. Когда он вернулся в свою родную деревню Миякитамак, работал в колхозе. Учителем теперь была его невестка –Нафиса нэнэй. Она была очень хорошей учительницей начальных классов. У нее много наград. И моя мама, внучка ее, также продолжила семейное дело. Она работает в нашей школе.

        Я горжусь, что нашей семье в этом году исполнилось 100 лет. Как говорят мои родители, это целая история . А еще ровно столько же и нашей республике. Они вместе шли целый век по этой жизни. За эти годы мои предки не потеряли свои корни. А наоборот, нашли в архиве имена  своих родственников и создали  родословное дерево. Это для того, чтоб мы тоже знали и не забывали, кем были наши прадеды и прабабушки. На этом дереве есть и мое имя. Здорово, что я тоже часть истории нашей семьи. Я думаю, что с годами на этом дереве будет еще много листочков с разными именами моих родственников.

                                          Учитель XXI века

                                                                                                                  «Педагог –это инженер    

                                                                                                                 человеческих душ.»

                                                                                                                     М. И. Калинин

    XXI век – век научно-технологического прогресса , нанотехнологий , новых идеологий и учений. И все это лавиной обрушилось на человечество.

      Кто же учитель XXI века? Как сказал Д.И. Менделеев – «местные светочи науки». И кроме этого, учитель должен владеть высокой нравственностью, добротой и самообладанием.

     Профессия учителя – это очень ответственный и тяжелый труд. Ведь он формирует человека. А  чтобы из ребенка вырастить настоящего человека, надо дать ему не только знания, но и помочь развиваться дальше. Когда  уроки  интересные, увлекательные,  у учеников появляется огромное  желание учиться, стать высокообразованными людьми.  Современный учитель  должен сам всегда учиться , чтобы идти в ногу со временем , быть психологом детской души и, наверное, быть чуточку ребенком.

     Я думаю ,чтобы быть учителем, надо любить свою профессию , любить и уважать своих учеников , и ,главное, быть справедливой.

      В наше время профессия учителя очень востребована , но не очень актуальна среди нового поколения. Молодежь все больше выбирает профессии , в которых большой заработок . Люди стали бояться ответственности за детей . А вы представьте себе, каково учителям нашего века? Дети стали неуправляемы , непослушны и избалованы . Учителям все труднее  управляться с нами . Но дело не только в детях,

но и в некоторых учителях .Ведь педагог должен быть не только специалистом  своего дела ,но и иметь  талант, потому что от него зависит будущее поколение . Это-  не профессия, это- призвание !

Учитель  - это сплетение знаний, доброты, чести и благородства.

Учитель XXI века

                                                               Учитель! Нет прекрасней слова.

Все в этом слове: нежность, суета,

         Улыбка, смех, нахмуренные брови,

                                                             Души порывы, искорки добра…

У каждого человека на свете есть свой учитель. С учительским именем у нас складывается дальнейшая судьба. Благодаря этим людям  мы учимся вступать в жизнь, познаем себя, раскрываемся  как личность. Благородный труд учителя с древнейших времен бесценный.

Учитель-это проводник детских душ, он отдает каждому ребенку чуточку себя. Он предстаёт перед учеником самым заботливым человеком.

По моему представлению, учитель XXI века должен быть ещё ближе к ученику и знать разные подходы к нему, что очень усложняет профессию преподавателя, но повышает доверие к нему. Из-за этого каждое слово, произнесенное учителем, влияет на ученика: в общении, социуме, даже сказывается в выборе  друзей и морали. Преподаватель, не предполагая, воспитывает детей и становится для них примером, и это играет огромную роль в жизни ученика, меняя его. Учителем быть очень сложно и для этого надо им родиться, ведь это умение передавать знания другому человеку есть не у всех. Учитель в моих глазах это - безупречный человек: он воспитан, умён, справедлив, трудолюбив и заботлив, добр и ,в тоже время, немного строг. Ему всегда приходиться подстраиваться под детей , плавно переходя с одного душевного состояния и настроения к другому.

Учитель- это благородный  человек, ведь он подбирает сотни ключиков к детским душам. Он лепит из ребенка человека, формируя, делает его лучше, а иногда и вовсе помогает встать с колен. Некоторые педагоги заменяют родителей, некоторые- друзей. Учителя бывают разными: одни - добрые, другие- строгие, третьи- справедливые. Однако, какими они ни были, ученики их любят и будут любить.  Они- наши кумиры.

Я- ученик 21 века. Мои любимые учителя навсегда останутся в моем сердце. Как и все мы, они все разные, с разными подходами к своей работе. Но в них  то общее, что вызывает у меня уважение - справедливость, внимательность, умение интересно объяснить, понимание. Я уверена, что нам есть, за что быть благодарными нашим учителям, ценить их. Лучшая благодарность учителю от ученика, это его готовность перенимать знания и успешность в будущей жизни.

Ал чәчәкле туган җиребез,

Гөл чәчәкле туган җиребез.

Җир шарында кояш булып

Балкый безнең туган җиребез.

Минем туган җирем-Башкортостан. Һәркемгә дә үз ягы иң кадерлесе, якыны, яратканы. Мин дә туган илемне, туган республикамны һәм авылымны яратам, алар белән горурланам.

Башкортстанны без җырлар иле дип тә әйтә алабыз. Аның бик күп исемнәре күпләргә таныш, әллә кайларга барып җиткән. Урал таулары, Агыйдел, Ашкадар, Дим , Сөн буйлары җырларда җырланган да, шигырьдә сөйләнгән. Бөтен дөняны урап чыксаң да, үзеңнең ватаның  кебек кадерле җирне тапмассың.Матур табигате, саф һавасы, шифалы, тәмле сулары, куе урманнары, биек таулары, яхшы кешеләре-болар барсы да сокландыргыч.Алар һәрчак  безнең барыбызның  да күңелендә.

Әни берәү булган кебек, туган җир дә бер генә.  Безнең дә туган илебез җырлар бишеге, көйләр ватаны, моң  чишмәсе, шигырь бакчасы. Яратам сине туган илем!