1. Ләкин безнең өчен шунысы бик әйбәт:төннең хәзер иң кыска чагы.
2. Колакларга җил кермәсен өчен, башларына яулык бәйлиләр.
3. Яфракның өске ягы шома һәм салкын булганга, халык аны үги ана белән чагыштыра.
4. Әмма ул тынычлана алмады, әйтерсең лә күңелендәге иске яра янә сыкрый башлады.
5. Кич җитү белән,  корыган чәчкә кача-поса бүлмәгә күз салды.
6. Беренче соравыңа җавап шул: азык-төлек документлар нигезендә җибәрелә.
7. Сәвилә карчык әйткән якка борылды.
8. Булатның шундый гадәте бар: ап-ак кар өстенә эре-эре кызыл кишерләр утыртып чыга.
9. Шулхәтле котыбыз алынды:кая керергә, нишләргә белмәдек.
10. Уена ни килсә, шуны җырлый Шөлдер.

1. Ләкин безнең өчен шунысы бик әйбәт:төннең хәзер иң кыска чагы.
2. Колакларга җил кермәсен өчен, башларына яулык бәйлиләр.
3. Яфракның өске ягы шома һәм салкын булганга, халык аны үги ана белән чагыштыра.
4. Әмма ул тынычлана алмады, әйтерсең лә күңелендәге иске яра янә сыкрый башлады.
5. Кич җитү белән,  корыган чәчкә кача-поса бүлмәгә күз салды.
6. Беренче соравыңа җавап шул: азык-төлек документлар нигезендә җибәрелә.
7. Сәвилә карчык әйткән якка борылды.
8. Булатның шундый гадәте бар: ап-ак кар өстенә эре-эре кызыл кишерләр утыртып чыга.
9. Шулхәтле котыбыз алынды:кая керергә, нишләргә белмәдек.
10. Уена ни килсә, шуны җырлый Шөлдер.

1.Ничек сөйләшенсә, шулай эшләдек тә. (Ә.Б.) 

2.Өйгә тәмле аш исе таралгач, Сирай бабай да кузгала. (Г.С.)

3.Олылар үз итмәсә дә, балалар Бикәне яратты. (Г.Б.)

4.Кеше ничаклы иркәләнсә, чир дигән нәрсә шулчаклы ярата аны. (М.Ә.)

5.Бер читтә авылда Сабантуйларда гына күренә торган лимонад сатыла иде, шунда киттек. (Н.Ә.)

6.Яңгыр юктан бар җир кипте, корды. (Р.Ф.)

7.Аптырап карама син миңа, чыланса керфегем, күзләрем, йөзләрем. (И.И.)

8.Өем минем яктырсын дип, ут элдердем шәмнәргә. (Л.Л.)

1.Ничек сөйләшенсә, шулай эшләдек тә. (Ә.Б.) 

2.Өйгә тәмле аш исе таралгач, Сирай бабай да кузгала. (Г.С.)

3.Олылар үз итмәсә дә, балалар Бикәне яратты. (Г.Б.)

4.Кеше ничаклы иркәләнсә, чир дигән нәрсә шулчаклы ярата аны. (М.Ә.)

5.Бер читтә авылда Сабантуйларда гына күренә торган лимонад сатыла иде, шунда киттек. (Н.Ә.)

6.Яңгыр юктан бар җир кипте, корды. (Р.Ф.)

7.Аптырап карама син миңа, чыланса керфегем, күзләрем, йөзләрем. (И.И.)

8.Өем минем яктырсын дип, ут элдердем шәмнәргә. (Л.Л.)

1.Ничек сөйләшенсә, шулай эшләдек тә. (Ә.Б.) 

2.Өйгә тәмле аш исе таралгач, Сирай бабай да кузгала. (Г.С.)

3.Олылар үз итмәсә дә, балалар Бикәне яратты. (Г.Б.)

4.Кеше ничаклы иркәләнсә, чир дигән нәрсә шулчаклы ярата аны. (М.Ә.)

5.Бер читтә авылда Сабантуйларда гына күренә торган лимонад сатыла иде, шунда киттек. (Н.Ә.)

6.Яңгыр юктан бар җир кипте, корды. (Р.Ф.)

7.Аптырап карама син миңа, чыланса керфегем, күзләрем, йөзләрем. (И.И.)

8.Өем минем яктырсын дип, ут элдердем шәмнәргә. (Л.Л.)

1.Ничек сөйләшенсә, шулай эшләдек тә. (Ә.Б.) 

2.Өйгә тәмле аш исе таралгач, Сирай бабай да кузгала. (Г.С.)

3.Олылар үз итмәсә дә, балалар Бикәне яратты. (Г.Б.)

4.Кеше ничаклы иркәләнсә, чир дигән нәрсә шулчаклы ярата аны. (М.Ә.)

5.Бер читтә авылда Сабантуйларда гына күренә торган лимонад сатыла иде, шунда киттек. (Н.Ә.)

6.Яңгыр юктан бар җир кипте, корды. (Р.Ф.)

7.Аптырап карама син миңа, чыланса керфегем, күзләрем, йөзләрем. (И.И.)

8.Өем минем яктырсын дип, ут элдердем шәмнәргә. (Л.Л.)

               Сәбәп һәм максат хәлләрен перфокартада билгеләргә

Сәбәп һәм максат хәлләрен перфокартада билгеләргә

               Сәбәп һәм максат хәлләрен перфокартада билгеләргә

Сәбәп һәм максат хәлләрен перфокартада билгеләргә

1. Карлар эрегәч , сулар кипкәч, болынны яшел үлән каплап ала.
2. Игеннәр бик уңган булса да, көннәр коры булу сәбәпле, быел кыр эшләре үз вакытында тәмам булды.
3. Кыш узып, язгы чәчүләр беткәч, безнең яктагы авылларда гадәт буенча Сабантуйлар башланып китә.
4. Шаһбаз җиде яшькә җиткәч, чабатачы Әхми карт та үлә, шул зур авылда минем дустым булган бу бала бөтенләй ятим кала.
5. Икесенең дә сүз әйтерлек хәле калмаган, күзләре генә көлә дә иреннәре елмая иде.

1. Карлар эрегәч , сулар кипкәч, болынны яшел үлән каплап ала.
2. Игеннәр бик уңган булса да, көннәр коры булу сәбәпле, быел кыр эшләре үз вакытында тәмам булды.
3. Кыш узып, язгы чәчүләр беткәч, безнең яктагы авылларда гадәт буенча Сабантуйлар башланып китә.
4. Шаһбаз җиде яшькә җиткәч, чабатачы Әхми карт та үлә, шул зур авылда минем дустым булган бу бала бөтенләй ятим кала.
5. Икесенең дә сүз әйтерлек хәле калмаган, күзләре генә көлә дә иреннәре елмая иде.

1. Карлар эрегәч , сулар кипкәч, болынны яшел үлән каплап ала.
2. Игеннәр бик уңган булса да, көннәр коры булу сәбәпле, быел кыр эшләре үз вакытында тәмам булды.
3. Кыш узып, язгы чәчүләр беткәч, безнең яктагы авылларда гадәт буенча Сабантуйлар башланып китә.
4. Шаһбаз җиде яшькә җиткәч, чабатачы Әхми карт та үлә, шул зур авылда минем дустым булган бу бала бөтенләй ятим кала.
5. Икесенең дә сүз әйтерлек хәле калмаган, күзләре генә көлә дә иреннәре елмая иде.

1. Карлар эрегәч , сулар кипкәч, болынны яшел үлән каплап ала.
2. Игеннәр бик уңган булса да, көннәр коры булу сәбәпле, быел кыр эшләре үз вакытында тәмам булды.
3. Кыш узып, язгы чәчүләр беткәч, безнең яктагы авылларда гадәт буенча Сабантуйлар башланып китә.
4. Шаһбаз җиде яшькә җиткәч, чабатачы Әхми карт та үлә, шул зур авылда минем дустым булган бу бала бөтенләй ятим кала.
5. Икесенең дә сүз әйтерлек хәле калмаган, күзләре генә көлә дә иреннәре елмая иде.

1. Ул һәркайда да игенчедән авыр хезмәт таләп итә. (Дания Гайнетдинова)

2. Минем әти, ат җигеп, тегермәнгә барырга җыйнала. (Фатих Хөсни)

3. Елның шушы фасылында гына һәр йортта күпереп торган мамык мендәрләр әзерләнә. (Дания Гайнетдинова)

4. Яшь кызлар, килен-апалар, чиратлашып, өйдән өйгә каз өмәсенә йөри. (Дания Гайнетдинова)

5. Чыпчыклар, язның рәхимле сулышын сизеп куанышкандай, ярсыбрак чыркылдыйлар.(Фатих Хөсни)

6. Мин, әтигә булышкан булып, шул тирәдә чуалырга тотындым: әле дугасын алып килеп бирәм, әле дилбегәсен рәтлим. (Фатих Хөсни)

7. Аларны чикләп, зәңгәр елан сыман бормалана-сырмалана, тын гына, талгын гына елга ага. (Нурислам Хәсәнов)

8. Елганың буеннан-буена бөдрә таллыклар оя-оя булып утырган камышлар белән бизәлгән. (Нурислам Хәсәнов)

9. Өй кыекларыннан, берсеннән-берсе элегрәк төшәргә ашыккандай, ак гәрәбәләр кебек тамчылар тама башладылар. (Фатих Хөсни)

1. Ул һәркайда да игенчедән авыр хезмәт таләп итә. (Дания Гайнетдинова)

2. Минем әти, ат җигеп, тегермәнгә барырга җыйнала. (Фатих Хөсни)

3. Елның шушы фасылында гына һәр йортта күпереп торган мамык мендәрләр әзерләнә. (Дания Гайнетдинова)

4. Яшь кызлар, килен-апалар, чиратлашып, өйдән өйгә каз өмәсенә йөри. (Дания Гайнетдинова)

5. Чыпчыклар, язның рәхимле сулышын сизеп куанышкандай, ярсыбрак чыркылдыйлар.(Фатих Хөсни)

6. Мин, әтигә булышкан булып, шул тирәдә чуалырга тотындым: әле дугасын алып килеп бирәм, әле дилбегәсен рәтлим. (Фатих Хөсни)

7. Аларны чикләп, зәңгәр елан сыман бормалана-сырмалана, тын гына, талгын гына елга ага. (Нурислам Хәсәнов)

8. Елганың буеннан-буена бөдрә таллыклар оя-оя булып утырган камышлар белән бизәлгән. (Нурислам Хәсәнов)

9. Өй кыекларыннан, берсеннән-берсе элегрәк төшәргә ашыккандай, ак гәрәбәләр кебек тамчылар тама башладылар. (Фатих Хөсни)

1. Ләкин безнең өчен шунысы бик әйбәт:төннең хәзер иң кыска чагы.
2. Кич җитү белән,  корыган чәчкә кача-поса бүлмәгә күз салды.
3. Беренче соравыңа җавап шул: азык-төлек документлар нигезендә җибәрелә.
4. Сәвилә карчык әйткән якка борылды.
5. Булатның шундый гадәте бар: ап-ак кар өстенә эре-эре кызыл кишерләр утыртып чыга.
6. Уена ни килсә, шуны җырлый Шөлдер.
7. Өйгә тәмле аш исе таралгач, Сирай бабай да кузгала. (Г.С.)
8. Иң гаҗәбе шул:аның бер җире дә авыртмый.

1. Ләкин безнең өчен шунысы бик әйбәт:төннең хәзер иң кыска чагы.
2. Кич җитү белән,  корыган чәчкә кача-поса бүлмәгә күз салды.
3. Беренче соравыңа җавап шул: азык-төлек документлар нигезендә җибәрелә.
4. Сәвилә карчык әйткән якка борылды.
5. Булатның шундый гадәте бар: ап-ак кар өстенә эре-эре кызыл кишерләр утыртып чыга.
6. Уена ни килсә, шуны җырлый Шөлдер.
7. Өйгә тәмле аш исе таралгач, Сирай бабай да кузгала. (Г.С.)
8. Иң гаҗәбе шул:аның бер җире дә авыртмый.

1. Эш күрсәткәнне ил онытмас.
2. Сабыр булган эшнең җаен табар.
3. Сез бу хатны минем укыганда, бик күп еллар узган булырлар.
4. Һәркемгә мәгълүм ки, илне хуҗасызлык тарката.
5. Ул йомыш шул: без сине Кырымга җибәрмәкче булабыз.
6. Кайда ныклы тәртип урнаштырыла, шунда эш яхшы сыйфатлы итеп  башкарыла.
7. Әнисе әйтеп өлгергәнче, Хәлим чыгып та китте.
8. Телең ни әйтсә, колагың шуны ишетер.

1. Эш күрсәткәнне ил онытмас.
2. Сабыр булган эшнең җаен табар.
3. Сез бу хатны минем укыганда, бик күп еллар узган булырлар.
4. Һәркемгә мәгълүм ки, илне хуҗасызлык тарката.
5. Ул йомыш шул: без сине Кырымга җибәрмәкче булабыз.
6. Кайда ныклы тәртип урнаштырыла, шунда эш яхшы сыйфатлы итеп  башкарыла.
7. Әнисе әйтеп өлгергәнче, Хәлим чыгып та китте.
8. Телең ни әйтсә, колагың шуны ишетер.

1.Ничек сөйләшенсә, шулай эшләдек тә. (Ә.Б.) 

2.Өйгә тәмле аш исе таралгач, Сирай бабай да кузгала. (Г.С.)

3.Кеше ничаклы иркәләнсә, чир дигән нәрсә шулчаклы ярата аны. (М.Ә.)

4.Өем минем яктырсын дип, ут элдердем шәмнәргә. (Л.Л.)

5.Уйлары кыска булды Фазылның, чөнки такси бик тиз килеп җитте.

6.Кая теләсәләр, шунда баралар.

1. Кайда ныклы тәртип урнаштырыла, шунда эш яхшы сыйфатлы итеп  башкарыла.
2. Яшенле яңгыр явып үткәч, ялтырап кояш та чыкты.
3. Казанга ничек кычкырсаң, ул шулай җавап бирә.
4. Җаның күпме тели, шулкадәрле җирдә син яшә.
5. Рәхимҗән сәламәтлеккә туймау сәбәпле, бөтен авыр эш хатыны җилкәсенә төшә.
6. Пошилар күренмәсме дип, балалар урман аланлыгында әле озак басып торды.

1.Ничек сөйләшенсә, шулай эшләдек тә. (Ә.Б.) 

2.Өйгә тәмле аш исе таралгач, Сирай бабай да кузгала. (Г.С.)

3.Кеше ничаклы иркәләнсә, чир дигән нәрсә шулчаклы ярата аны. (М.Ә.)

4.Өем минем яктырсын дип, ут элдердем шәмнәргә. (Л.Л.)

5.Уйлары кыска булды Фазылның, чөнки такси бик тиз килеп җитте.

6.Кая теләсәләр, шунда баралар.

1.Әти кеше ишетмәсен өчен, егетләр койма аркылы гына сөйләште.

2.Малайлар тавыш килгән якка борылдылар.

3.Күңеле нидер сизенгәндәй, Римма хастаханәгә йөгерде.

4.Шулхәтле котыбыз алынды: кая керергә, нишләргә белмәдек.

5.Эше муеннан булганлыктан, Гайнан ашыктыру чараларын да кулланды.

6.Ул өенә кире әйләнеп кергәч, ике туган сүзне дәвам иттерделәр.

1.Әти кеше ишетмәсен өчен, егетләр койма аркылы гына сөйләште.

2.Малайлар тавыш килгән якка борылдылар.

3.Күңеле нидер сизенгәндәй, Римма хастаханәгә йөгерде.

4.Шулхәтле котыбыз алынды: кая керергә, нишләргә белмәдек.

5.Эше муеннан булганлыктан, Гайнан ашыктыру чараларын да кулланды.

6.Ул өенә кире әйләнеп кергәч, ике туган сүзне дәвам иттерделәр.

1. Кайда ныклы тәртип урнаштырыла, шунда эш яхшы сыйфатлы итеп  башкарыла.
2. Яшенле яңгыр явып үткәч, ялтырап кояш та чыкты.
3. Казанга ничек кычкырсаң, ул шулай җавап бирә.
4. Җаның күпме тели, шулкадәрле җирдә син яшә.
5. Рәхимҗән сәламәтлеккә туймау сәбәпле, бөтен авыр эш хатыны җилкәсенә төшә.
6. Пошилар күренмәсме дип, балалар урман аланлыгында әле озак басып торды.

1. Карлар эрегәч , сулар кипкәч, болынны яшел үлән каплап ала.
2. Игеннәр бик уңган булса да, көннәр коры булу сәбәпле, быел кыр эшләре үз вакытында тәмам булды.
3. Кыш узып, язгы чәчүләр беткәч, безнең яктагы авылларда гадәт буенча Сабантуйлар башланып китә.
4. Икесенең дә сүз әйтерлек хәле калмаган, күзләре генә көлә дә иреннәре елмая иде.

1. Көннәр якты булсын өчен, 
   Йокы татлы булсын өчен, 
   Әни кирәк, әни кирәк. (Р. Миңнуллин).
2. Яңгыр явып, көн бераз аязгач, Дилбәр палата тәрәзәсен киң итеп ачып куйды.
3. Ирек күзләрен ачарга теләде, ләкин керфекләре бер-берсенә ябышканнар, күз кабакларының аларны тартып аерырга көче җитмәде
4. Яз уртасы җитүгә карамастан, көннәр салкын булу сәбәпле, карлар һаман эреми әле.

1. Карлар эрегәч , сулар кипкәч, болынны яшел үлән каплап ала.
2. Игеннәр бик уңган булса да, көннәр коры булу сәбәпле, быел кыр эшләре үз вакытында тәмам булды.
3. Кыш узып, язгы чәчүләр беткәч, безнең яктагы авылларда гадәт буенча Сабантуйлар башланып китә.
4. Икесенең дә сүз әйтерлек хәле калмаган, күзләре генә көлә дә иреннәре елмая иде.

1. Карлар эрегәч , сулар кипкәч, болынны яшел үлән каплап ала.
2. Игеннәр бик уңган булса да, көннәр коры булу сәбәпле, быел кыр эшләре үз вакытында тәмам булды.
3. Кыш узып, язгы чәчүләр беткәч, безнең яктагы авылларда гадәт буенча Сабантуйлар башланып китә.
4. Икесенең дә сүз әйтерлек хәле калмаган, күзләре генә көлә дә иреннәре елмая иде.

1. Көннәр якты булсын өчен, 
   Йокы татлы булсын өчен, 
   Әни кирәк, әни кирәк. (Р. Миңнуллин).
2. Яңгыр явып, көн бераз аязгач, Дилбәр палата тәрәзәсен киң итеп ачып куйды.
3. Ирек күзләрен ачарга теләде, ләкин керфекләре бер-берсенә ябышканнар, күз кабакларының аларны тартып аерырга көче җитмәде
4. Яз уртасы җитүгә карамастан, көннәр салкын булу сәбәпле, карлар һаман эреми әле.

1. Көннәр якты булсын өчен, 
   Йокы татлы булсын өчен, 
   Әни кирәк, әни кирәк. (Р. Миңнуллин).
2. Яңгыр явып, көн бераз аязгач, Дилбәр палата тәрәзәсен киң итеп ачып куйды.
3. Ирек күзләрен ачарга теләде, ләкин керфекләре бер-берсенә ябышканнар, күз кабакларының аларны тартып аерырга көче җитмәде
4. Яз уртасы җитүгә карамастан, көннәр салкын булу сәбәпле, карлар һаман эреми әле.

                         Фонетика буенча йомгаклау эше.

                                      1 нче вариант

I. 1.Фонетика нәрсәне өйрәнә?

А) сөйләм авазларын,  Б) телдәге сүзләр җыелмасын В) дөрес әйтү кагыйдәләрен.

2.Орфоэпия нәрсәне өйрәнә?

А) сөйләм авазларын,  Б) телдәге сүзләр җыелмасын В) дөрес әйтү кагыйдәләрен.

3. Татар телендә ничә сузык бар?

а) 10   б)   8    в) 12

4. Иренләшкән сузыкларны билгеләгез.

         а) [у],[о],[ө], [ү],

         б) [а],[ә],[ы];

         в) бер җавап та дөрес түгел;

5. ь билгесе  кайсы очракта аеру вазифасын башкара?

         а) ниһаять,  б) көньяк;   в) ямьле;  г) сәнгатьле

6. Сингармонизм законына буйсынган сүзләрне күрсәтегез.

        а) бодай , әни , ата-ана , гөлҗимеш ,

        б) Миңсылу , бераздан, дөнья , тау.

        в) тавык , Гөлшат , таза , бәби.

7. Алгы рәт сузыкларын күрсәтегез.

     А )[ а] , [у] , [ы] , [о] ;

     Б) [а] , [ә], [у] , [ү] , [ы] , [э] , [о] , [ө].

      В)  [ә] , [ү] , [ө] , [э].

8. Кайсы рәттәге сүзләрнең барысында да  бишәр аваз бар?

        а) яшьле, ватан, юрга, китап, бүләк;

        б) елан, ерак, сәхнә, тарак, кояшы;

        в) тоелу, хәвеф, ялгыз, сөенү.

II.Текстны укыгыз һәм биремнәрне үтәгез. Җавапларны сүз(сүзтезмә) яки цифрлар белән языгыз.

    1)Иҗат юлын мин шигырьдән башладым. 2)Куллар әле каләм тотарлык хәлдә түгел иде, больницаның алты кешелек палатасы көндезге ыгы-зыгыдан тынгач, төннең серле караңгылыгы мине хыял дөньясына алып кереп китә: уй-хыяллар өр-яңадан сәп-сәламәт кеше итә, әллә нинди озын юлларга алып чыга, чибәр кызлар белән очраштыра. 3)Шунда син, вакыт һәм простраство чикләрен узып, дөнья белән икәүдән-икәү генә каласың. 4)Күңелгә бик тә мәгънәле, бик тә акыллы булып тоелган шигъри юллар килә. ( Ф.Яруллиннан)

1. 1 җөмләдән сингармонизм законына буйсынмаган сүзне табып яз.

2. 3 җөмләдән ь(аеру билгесе) булган сүзне табып яз.

3. 6 җөмләдәге нинди сүзләрдә аваз саны хәреф саныннан күбрәк?

                         Фонетика буенча йомгаклау эше.

                                         2 нче вариант

I. 1.Фонетика нәрсәне өйрәнә?

А) сөйләм авазларын,  Б) телдәге сүзләр җыелмасын В) дөрес әйтү кагыйдәләрен.

2.Орфография нәрсәне өйрәнә?

А) сөйләм авазларын,  Б) дөрес язу кагыйдәләрен  В) дөрес әйтү кагыйдәләрен.

3. Татар телендә ничә тартык бар?

а) 40   б)   28    в) 12

4. Яңгырау тартык авазларны билгеләгез.

         а) [а], [ә], [о], [ө], [у];

         б) [к], [п], [с], [т], [ф];

         в) [м], [н], [ң];

5. ь билгесе  кайсы очракта аеру вазифасын башкара?

         а)сәгать,  б) дөнья;   в) фигыль;  г) мөстәкыйль

6.  Сүзләрдә ирен гармониясе булган рәтне билгелегез.

         А) тормыш, Шөгер, омтылыш, бөтенесе;

         Б) роман, океан, урын, түземсез;

         В) дөньяда, тәрбия, Гөлшат, армия;

7. Арткы рәт сузыкларын күрсәтегез.

     А )[ а] , [у] , [ы] , [о] ;

     Б) [а] , [ә], [у] , [ү] , [ы] , [э] , [о] , [ө].

      В)  [ә] , [ү] , [ө] , [э].

8. Кайсы рәттәге барлык сүзләрнең  әйтелеше белән язылышы туры килә? а) кояш, каләм, мәктәп;

            б) төзелеш, саулык, гомер;

            в) урман, үсемлек, халык;

II.Текстны укыгыз һәм биремнәрне үтәгез. Җавапларны сүз(сүзтезмә) яки цифрлар белән языгыз.

    1)Иҗат юлын мин шигырьдән башладым. 2)Куллар әле каләм тотарлык хәлдә түгел иде, больницаның алты кешелек палатасы көндезге ыгы-зыгыдан тынгач, төннең серле караңгылыгы мине хыял дөньясына алып кереп китә: уй-хыяллар өр-яңадан сәп-сәламәт кеше итә, әллә нинди озын юлларга алып чыга, чибәр кызлар белән очраштыра. 3)Шунда син, вакыт һәм простраство чикләрен узып, дөнья белән икәүдән-икәү генә каласың. 4)Күңелгә бик тә мәгънәле, бик тә акыллы булып тоелган шигъри юллар килә. ( Ф.Яруллиннан)

1.  2 җөмләдән ь(нечкәлек билгесе) булган сүзне табып яз  2 җөмләдән ь(нечкәлек билгесе) булган сүзне табып яз.

2.  1 җөмләдәге нинди сүздә аваз саны хәреф саныннан күбрәк?

3.2 җөмләдән ирен гармониясенә буйсынган сүзләрне табып яз.

1. Сингармонизмның беренче төренә буйсынган һәм буйсынмаган сүзләрне ике баганага аерып языгыз.

Китап, курчак, бүлмә, гимназия, мирас, каникул, сурәт, юмарт, дөнья, елмаю, театр, гармун, үзаң, Айгөл, күгәрчен.

2. Сингармонизмның икенче төренә буйсынган сүзләрне сайлап алыгыз.

Болан, борын, дошман, дөге, борыч, төлке, йомшак, йомырка, котлет, көнгерә, кычыткан, орлык, мөгез, орчык.

1. Сингармонизмның беренче төренә буйсынган һәм буйсынмаган сүзләрне ике баганага аерып языгыз.

Китап, курчак, бүлмә, гимназия, мирас, каникул, сурәт, юмарт, дөнья, елмаю, театр, гармун, үзаң, Айгөл, күгәрчен.

2. Сингармонизмның икенче төренә буйсынган сүзләрне сайлап алыгыз.

Болан, борын, дошман, дөге, борыч, төлке, йомшак, йомырка, котлет, көнгерә, кычыткан, орлык, мөгез, орчык.

1. Сингармонизмның беренче төренә буйсынган һәм буйсынмаган сүзләрне ике баганага аерып языгыз.

Китап, курчак, бүлмә, гимназия, мирас, каникул, сурәт, юмарт, дөнья, елмаю, театр, гармун, үзаң, Айгөл, күгәрчен.

2. Сингармонизмның икенче төренә буйсынган сүзләрне сайлап алыгыз.

Болан, борын, дошман, дөге, борыч, төлке, йомшак, йомырка, котлет, көнгерә, кычыткан, орлык, мөгез, орчык.

1. Сингармонизмның беренче төренә буйсынган һәм буйсынмаган сүзләрне ике баганага аерып языгыз.

Китап, курчак, бүлмә, гимназия, мирас, каникул, сурәт, юмарт, дөнья, елмаю, театр, гармун, үзаң, Айгөл, күгәрчен.

2. Сингармонизмның икенче төренә буйсынган сүзләрне сайлап алыгыз.

Болан, борын, дошман, дөге, борыч, төлке, йомшак, йомырка, котлет, көнгерә, кычыткан, орлык, мөгез, орчык.

1. Сингармонизмның беренче төренә буйсынган һәм буйсынмаган сүзләрне ике баганага аерып языгыз.

Китап, курчак, бүлмә, гимназия, мирас, каникул, сурәт, юмарт, дөнья, елмаю, театр, гармун, үзаң, Айгөл, күгәрчен.

2. Сингармонизмның икенче төренә буйсынган сүзләрне сайлап алыгыз.

Болан, борын, дошман, дөге, борыч, төлке, йомшак, йомырка, котлет, көнгерә, кычыткан, орлык, мөгез, орчык.

1. Сингармонизмның беренче төренә буйсынган һәм буйсынмаган сүзләрне ике баганага аерып языгыз.

Китап, курчак, бүлмә, гимназия, мирас, каникул, сурәт, юмарт, дөнья, елмаю, театр, гармун, үзаң, Айгөл, күгәрчен.

2. Сингармонизмның икенче төренә буйсынган сүзләрне сайлап алыгыз.

Болан, борын, дошман, дөге, борыч, төлке, йомшак, йомырка, котлет, көнгерә, кычыткан, орлык, мөгез, орчык.

1. Сингармонизмның беренче төренә буйсынган һәм буйсынмаган сүзләрне ике баганага аерып языгыз.

Китап, курчак, бүлмә, гимназия, мирас, каникул, сурәт, юмарт, дөнья, елмаю, театр, гармун, үзаң, Айгөл, күгәрчен.

2. Сингармонизмның икенче төренә буйсынган сүзләрне сайлап алыгыз.

Болан, борын, дошман, дөге, борыч, төлке, йомшак, йомырка, котлет, көнгерә, кычыткан, орлык, мөгез, орчык.

1. Сингармонизмның беренче төренә буйсынган һәм буйсынмаган сүзләрне ике баганага аерып языгыз.

Китап, курчак, бүлмә, гимназия, мирас, каникул, сурәт, юмарт, дөнья, елмаю, театр, гармун, үзаң, Айгөл, күгәрчен.

2. Сингармонизмның икенче төренә буйсынган сүзләрне сайлап алыгыз.

Болан, борын, дошман, дөге, борыч, төлке, йомшак, йомырка, котлет, көнгерә, кычыткан, орлык, мөгез, орчык.

ь, ъ хәрефләренең тиешлесен яз.

1 нче карточка

Акварел_        , бер_        еллык, васыят__        , гар_        лек, дәг_ва, иг_лан,  лагер_,  мәг_ рифәт,  мөрәҗәгат_, печат_, рул_  сәгат_        , токар_        , феврал_, аш_яулык, әг_за.

ь, ъ хәрефләренең тиешлесен яз.

2 нче карточка

Ал_        япкыч, бер_юлы, вермишел_ ,  дөн_я, көн_ як, медал_,          мөстәкыйл_,  повест_,  сентябр_,  сәнгат_,  тәк_дим,  фонар_, шөгыл_,  ар_як.

ь, ъ хәрефләренең тиешлесен яз.

1 нче карточка

Акварел_        , бер_        еллык, васыят__        , гар_        лек, дәг_ва, иг_лан,  лагер_,  мәг_ рифәт,  мөрәҗәгат_, печат_, рул_  сәгат_        , токар_        , феврал_, аш_яулык, әг_за.

ь, ъ хәрефләренең тиешлесен яз.

2 нче карточка

Ал_        япкыч, бер_юлы, вермишел_ ,  дөн_я, көн_ як, медал_,          мөстәкыйл_,  повест_,  сентябр_,  сәнгат_,  тәк_дим,  фонар_, шөгыл_,  ар_як.

ь, ъ хәрефләренең тиешлесен яз.

1 нче карточка

Акварел_        , бер_        еллык, васыят__        , гар_        лек, дәг_ва, иг_лан,  лагер_,  мәг_ рифәт,  мөрәҗәгат_, печат_, рул_  сәгат_        , токар_        , феврал_, аш_яулык, әг_за.

ь, ъ хәрефләренең тиешлесен яз.

2 нче карточка

Ал_        япкыч, бер_юлы, вермишел_ ,  дөн_я, көн_ як, медал_,          мөстәкыйл_,  повест_,  сентябр_,  сәнгат_,  тәк_дим,  фонар_, шөгыл_,  ар_як.

ь, ъ хәрефләренең тиешлесен яз.

1 нче карточка

Акварел_        , бер_        еллык, васыят__        , гар_        лек, дәг_ва, иг_лан,  лагер_,  мәг_ рифәт,  мөрәҗәгат_, печат_, рул_  сәгат_        , токар_        , феврал_, аш_яулык, әг_за.

ь, ъ хәрефләренең тиешлесен яз.

2 нче карточка

Ал_        япкыч, бер_юлы, вермишел_ ,  дөн_я, көн_ як, медал_,          мөстәкыйл_,  повест_,  сентябр_,  сәнгат_,  тәк_дим,  фонар_, шөгыл_,  ар_як.

ь, ъ хәрефләренең тиешлесен яз.

1 нче карточка

Акварел_        , бер_        еллык, васыят__        , гар_        лек, дәг_ва, иг_лан,  лагер_,  мәг_ рифәт,  мөрәҗәгат_, печат_, рул_  сәгат_        , токар_        , феврал_, аш_яулык, әг_за.

ь, ъ хәрефләренең тиешлесен яз.

2 нче карточка

Ал_        япкыч, бер_юлы, вермишел_ ,  дөн_я, көн_ як, медал_,          мөстәкыйл_,  повест_,  сентябр_,  сәнгат_,  тәк_дим,  фонар_, шөгыл_,  ар_як.

ь, ъ хәрефләренең тиешлесен яз.

1 нче карточка

Акварел_        , бер_        еллык, васыят__        , гар_        лек, дәг_ва, иг_лан,  лагер_,  мәг_ рифәт,  мөрәҗәгат_, печат_, рул_  сәгат_        , токар_        , феврал_, аш_яулык, әг_за.

ь, ъ хәрефләренең тиешлесен яз.

2 нче карточка

Ал_        япкыч, бер_юлы, вермишел_ ,  дөн_я, көн_ як, медал_,          мөстәкыйл_,  повест_,  сентябр_,  сәнгат_,  тәк_дим,  фонар_, шөгыл_,  ар_як.

Лексикология бүлеген кабатлау өчен  тест

1.Лексикология фәне нәрсәне өйрәнә?

а)телнең сүзлек байлыгын

б)телнең сүзлек составын

в) сүзнең лексик мәгънәсен

2. Лексика сүзенең аңлатмасын тап

а)сүзләр төзү турындагы фән

б)авазларны өйрәнә торган фән

в) телнең сүзлек составы.

3. Омонимнарны табарга.

а) тәүге, беренче

ә) озын, кыска

б) картаю – карт аю

4. Кайсы төркемдә антонимнар бирелгән?

а) тәүге, беренче

ә) тар, киң

б) кызарган, кыз арган

5. Кайсы төркемдә антонимнар бирелгән?

а) көн, төн

ә) ат-ат

б) кечкенә-бәләкәй

6.Фонетика,теорема,молекула -бу нинди сүзләр?

а) гомумхалык сүзләре

б) һөнәрчелек сүзләре

в) терминнар

7. Бирелгән сүзләр арасыннан диалекталь сүзне билгеләргә.

а) мәктәп

ә) синоним

б) ызба

8.Ошбу сүзенең бүгенге көндә кулланганын  табыгыз

а)  бу

б)шушы

в)монда

Лексикология бүлеген кабатлау өчен  тест

1.Лексикология фәне нәрсәне өйрәнә?

а)телнең сүзлек байлыгын

б)телнең сүзлек составын

в) сүзнең лексик мәгънәсен

2. Лексика сүзенең аңлатмасын тап

а)сүзләр төзү турындагы фән

б)авазларны өйрәнә торган фән

в) телнең сүзлек составы.

3. Омонимнарны табарга.

а) тәүге, беренче

ә) озын, кыска

б) картаю – карт аю

4. Кайсы төркемдә антонимнар бирелгән?

а) тәүге, беренче

ә) тар, киң

б) кызарган, кыз арган

5. Кайсы төркемдә антонимнар бирелгән?

а) көн, төн

ә) ат-ат

б) кечкенә-бәләкәй

6. Фонетика,теорема,молекула-бу нинди сүзләр?

а) гомумхалык сүзләре

б) һөнәрчелек сүзләре

в) терминнар

7. Бирелгән сүзләр арасыннан диалекталь сүзне билгеләргә.

а) мәктәп

ә) синоним

б) ызба

8.Ошбу сүзенең бүгенге көндә кулланганын  табыгыз

а)  бу

б)шушы

в)монда

9.Фразеологизмның  (Күз ачып йомганчы) дөрес мәгънәсен табыгыз

а) ялганлау

б) шатлану

в) бик тиз

10.Кайсы җөмләдә фразеологизм очрый?

а)Суган әчесеннән кечкенә кыз чыраен сытты

б)Әхәт бабай пычакларны кайрап утыра иде.

в)Кичә бик күңелле узды

11.Сүзлекләр төзү турындагы фән. Бу билгеләмә кайсы фәнгә туры килә?

а)лексикология

б)лексикография

в)морфология

12. Кекс,торт,сумса,өчпочмак,ипи-бу сүзләр кайсы һөнәр ияләре куллана?

а)табиб

б)пешекче

в)повар

13.Офис,бакалавр ,спонсор,имидж-бу нинди сүзләр?

а)фразеологизмнар

б)терминнар

в)неологизмнар

9.Фразеологизмның  (Күз ачып йомганчы) дөрес мәгънәсен табыгыз

а) ялганлау

б) шатлану

в) бик тиз

10.Кайсы җөмләдә фразеологизм очрый?

а)Суган әчесеннән кечкенә кыз чыраен сытты

б)Әхәт бабай пычакларны кайрап утыра иде.

в)Кичә бик күңелле узды

11.Сүзлекләр төзү турындагы фән. Бу билгеләмә кайсы фәнгә туры килә?

а)лексикология

б)лексикография

в)морфология

12. Кекс,торт,сумса,өчпочмак,ипи-бу сүзләр кайсы һөнәр ияләре куллана?

а)табиб

б)пешекче

в)повар

13.Офис,бакалавр,спонсор,имидж-бу нинди сүзләр?

а)фразеологизмнар

б)терминнар

в)неологизмнар

           1 нче карточка

1. “Русча-татарча сүзлек”тән ледяной, приказ сүзләренең тәрҗемәсен язып алыгыз.

2. Синонимнар сүзлегеннән файдаланып, бирелгән сүзләрнең синонимнарын языгыз:  ялган, ихлас, кырыс, һәвәскәр.

3. Орфографик сүзлектән файдаланып, сүзләрне дөрес итеп языгыз.

Алма(чуар),  ак(кош), ак(сөяк), бал(кашык), рәхим(шәфкать), бала(чага).

4.Урман, утар, таш сүзләренең мәгънәләрен аңлатмалы сүзлектән карап языгыз.

            2 нче карточка.

1. Синонимнар сүзлегеннән файдаланып, бирелгән сүзләрнең синонимнарын языгыз:  ялган, ихлас, кырыс, һәвәскәр.

2. Орфографик сүзлектән файдаланып, сүзләрне дөрес итеп языгыз.

Алма(чуар),  ак(кош), ак(сөяк), бал(кашык), рәхим(шәфкать), бала(чага).

3. “Русча-татарча сүзлек”тән ледяной, приказ сүзләренең тәрҗемәсен язып алыгыз.

4.Урман, утар,таш сүзләренең мәгънәләрен аңлатмалы сүзлектән карап языгыз.

           3 нче карточка

1. Орфографик сүзлектән файдаланып, сүзләрне дөрес итеп языгыз.

Ак(түш), алма(чуар),  ак(кош), ак(сөяк), бал(кашык), рәхим(шәфкать), бала(чага).

2. “Русча-татарча сүзлек”тән ледяной, приказ сүзләренең тәрҗемәсен язып алыгыз.

3. Синонимнар сүзлегеннән файдаланып, бирелгән сүзләрнең синонимнарын языгыз: кырыс, һәвәскәр, ялган, ихлас.

4.Утар , урман, таш сүзләренең мәгънәләрен аңлатмалы сүзлектән карап языгыз.

           4 нче карточка

1.Утар , урман, таш сүзләренең мәгънәләрен аңлатмалы сүзлектән карап языгыз.

2. Орфографик сүзлектән файдаланып, сүзләрне дөрес итеп языгыз.

Алма(чуар),  ак(кош), ак(сөяк), бал(кашык), рәхим(шәфкать), бала(чага).

3. “Русча-татарча сүзлек”тән ледяной, приказ сүзләренең тәрҗемәсен язып алыгыз.

4. Синонимнар сүзлегеннән файдаланып, бирелгән сүзләрнең синонимнарын языгыз: кырыс, һәвәскәр, ялган, ихлас.

           1 нче карточка

1. “Русча-татарча сүзлек”тән ледяной, приказ сүзләренең тәрҗемәсен язып алыгыз.

2. Синонимнар сүзлегеннән файдаланып, бирелгән сүзләрнең синонимнарын языгыз:  ялган, ихлас.

3. Орфографик сүзлектән файдаланып, сүзләрне дөрес итеп языгыз.

Алма(чуар),  ак(кош), ак(сөяк), бал(кашык), рәхим(шәфкать), бала(чага).

4.Келәм, бәйге, ташсүзләренең мәгънәләрен аңлатмалы сүзлектән карап языгыз.

            2 нче карточка.

1. Синонимнар сүзлегеннән файдаланып, бирелгән сүзләрнең синонимнарын языгыз: кырыс, һәвәскәр, ялган, ихлас.

2. Орфографик сүзлектән файдаланып, сүзләрне дөрес итеп языгыз.

Алма(чуар),  ак(кош), ак(сөяк), бал(кашык), рәхим(шәфкать), бала(чага).

3. “Русча-татарча сүзлек”тән ледяной, приказ сүзләренең тәрҗемәсен язып алыгыз.

4.Урман, утар, таш сүзләренең мәгънәләрен аңлатмалы сүзлектән карап языгыз.

А” өлеше.
“Артык сүзне тап!”уены.
Бирем: Һәр синонимик рәттән артык сүзне тап һәм 3 синоним кертеп җөмлә төзе.

1. Эндәшмәү, сөйләмәү, бер сүз дә әйтмәү, сөйләшмәү, күңелен күтәрү, дәшми калу.
2. Әдәпле, инсафлы,мактанчык, тәртипле,тыйнак.
3. Зур, эре,дәү,олы, мәрхәмәтле, өлкән.
4. Зирәк, катлаулы, зиһенле,тапкыр,акыллы,булдыклы.

Б” өлеше.
Түбәндәге җөмләләрдән омонимнарны табыгыз һәм мәгънәләрен аңлатыгыз:

1. Бер тауда ун чишмә
Сереңне син чишмә.
2. а) Менә берзаман казанда ботка пешә башлады
б) Казан – бик матур һәм бик зур шәһәр.
3. а) Мин кулларымны сабын белән юдым
   б) Әти ялгыш кына балтаның сабын сындырды.
4. а) Кулыма көзге алып,чәчләремне тарый башладым.
   б) Бөтен җир көзге яфрак белән тулган иде.
5. ”-Улым,тор,үләннәргә чык төшкән,” - диде ул. “-Бар,тышка чык .”

“С” өлеше.
Түбәндәге фразеологизмнар белән җөмләләр төзергә.
1. Җир тишегенә кереп китәрдәй булү.
2. Ике арага кара мәче керү.
3. Күз ачып йомганчы.
4. Авыз еру.
5. Башы күккә тию.

А” өлеше.
“Артык сүзне тап!”уены.
Бирем: Һәр синонимик рәттән артык сүзне тап һәм 3 синоним кертеп җөмлә төзе.

1. Эндәшмәү, сөйләмәү, бер сүз дә әйтмәү, сөйләшмәү, күңелен күтәрү, дәшми калу.
2.Әдәпле, инсафлы,мактанчык, тәртипле,тыйнак.
3. Зур, эре,дәү,олы, мәрхәмәтле, өлкән.
4. Зирәк, катлаулы, зиһенле,тапкыр,акыллы,булдыклы.

А” өлеше.
“Артык сүзне тап!”уены.
Бирем: Һәр синонимик рәттән артык сүзне тап һәм 3 синоним кертеп җөмлә төзе.

1. Эндәшмәү, сөйләмәү, бер сүз дә әйтмәү, сөйләшмәү, күңелен күтәрү, дәшми калу.
2. Әдәпле, инсафлы,мактанчык, тәртипле,тыйнак.
3. Зур, эре,дәү,олы, мәрхәмәтле, өлкән.
4. Зирәк, катлаулы, зиһенле,тапкыр,акыллы,булдыклы.

Б” өлеше.
Түбәндәге җөмләләрдән омонимнарны табыгыз һәм мәгънәләрен аңлатыгыз:

1. Бер тауда ун чишмә
Сереңне син чишмә.
2. а) Менә берзаман казанда ботка пешә башлады
б) Казан – бик матур һәм бик зур шәһәр.
3. а) Мин кулларымны сабын белән юдым
   б) Әти ялгыш кына балтаның сабын сындырды.
4. а) Кулыма көзге алып,чәчләремне тарый башладым.
   б) Бөтен җир көзге яфрак белән тулган иде.
5. ”-Улым,тор,үләннәргә чык төшкән,” - диде ул. “-Бар,тышка чык .”

“С” өлеше.
Түбәндәге фразеологизмнар белән җөмләләр төзергә.
1. Җир тишегенә кереп китәрдәй булү.
2. Ике арага кара мәче керү.
3. Күз ачып йомганчы.
4. Авыз еру.
5. Башы күккә тию.

СҮЗ ЯСАЛЫШЫН КАБАТЛАУ.

         1 нче вариант

1. Тамыр сүзне тап.

1) Дәреслек   2) Ата-ана

3) Дәфтәр   4) Сыйныфташ

 2. Тамыр исем кергән җөмләне күрсәт.

 1) Китапны саклагыз!

2) Савыт-сабаларны сөртеп куй!

3) Каен агачы бик матурланды хәзер.

 4) Күзлегем парлангач, салып куйдым.

3. Ясалма сүзләр рәтен билгелә.

 1) Күзлек, язгы, басма 2) Күз, кыргыч, мәгариф

 3) Кулъяулык, әти-әни, җәмгыять 4) Бала-чага, юлдаш, болында

4. Ясалма сүз кергән җөмләне тап.

 1) Безнең гаилә - бик тату. 2) Клубка эшләпә киеп барам.

3) Ярдәмчеләрең күп бит синең. 4) Хакыйкать гади иде.

 5. Кушма сүзләр рәтен күрсәт.

1) Кулъязма, алмагач, көнозын. 2) Сабан туе, иләс-миләс, төнбоек.

3) Туган-тумача, нәсел, шәҗәрә. 4) Такта, алачык, Арча.

 6. Кушма сүзле җөмләне тап

1) Бабайның хуш исле алмалары мул уңыш биргән иде.

2) Агачлар да елмая кебек.

 3) Төнбоеклы күлгә апам белән бардым.

4) Бала-чага тик тормый шул.

 7. Парлы сүзне билгелә.

1) Туган-тумача 2) Каенлык

3) Бала 4) Китаплар

8. Парлы сүз кергән җөмләне тап.

1) Дуслык җиңеп чыгарга тиеш! 2) Дуслар белән күңелле.

3) Дус-ишләрем күп минем. 4) Дустыма чын күңелдән ышанам.

 9. Тезмә сүзләр рәтен билгелә.

1) Каен гөмбәсе, кура җиләге, миләш агачы 2) Килә-китә, йорт, аучы

3) Урындык, дәреслек, китапханә 4) Китапханә, алмалык, боз сарае

 10. Тезмә сүзне күрсәт.

1) Алма 2) Урындыклар

3) Кура җиләге 4) Тора-бара

11. Кыскартылма сүз кергән җөмләне тап.

1) Мәскәүдә булганың бармы? 2) КФУга 1804 нче елда нигез салынган.

 3) Ул бүлекне укымадыңмы? 4) Туган-тумачалар да килеп җитте.

 12. Кыскартылма сүзне күрсәт.

1) ЗИЛ   2) җиләклек

 3) бүлмәдәш 4) Республика

13. Тамырдаш  сүзләрне   күрсәтегез:

1)    Урак,  урман, урды;

2)    Карга,  карлы,  карсыз;

3)    Көйлә,  көйле,  көйсез.

14. Сандугач сүзенең хәрефләреннән яңа сүзләр ясагыз.

СҮЗ ЯСАЛЫШЫН КАБАТЛАУ.

         2 нче вариант

1. Ясалма сүзне тап.

1) Дәреслек  2) Ата-ана

3) Дәфтәр  4) Сыйныфташ

 2. Ясалма исем кергән җөмләне күрсәт.

 1) Китапны саклагыз!

2) Савыт-сабаларны сөртеп куй!

3) Каен агачы бик матурланды хәзер.

 4) Күзлегем парлангач, салып куйдым.

3. Тамыр сүзләр рәтен билгелә.

 1) Күзлек, язгы, басма 2) Күз, китап, мәгариф

 3) Кулъяулык, әти-әни, җәмгыять 4) Бала-чага, юлдаш, болында

4. Тамыр сүз кергән җөмләне тап.

 1) Безнең гаилә - бик тату. 2) Каен агачы бик матурланды хәзер.

3) Ярдәмчеләрең күп бит синең. 4)Савыт-сабаларны сөртеп куй!

 5. Тезмә сүзләр рәтен күрсәт.

1) Кулъязма, алмагач, көнозын. 2) Сабан туе, кура җиләге, тимер юл.

3) Туган-тумача, нәсел, шәҗәрә. 4) Такта, алачык, Арча.

 6. Тезмә сүзле җөмләне тап

1) Быел сабан туе күл буендагы матур аланда булачак.

2) Агачлар да елмая кебек.

 3) Төнбоеклы күлгә апам белән бардым.

4) Бала-чага тик тормый шул.

 7. Кушма сүзне билгелә.

1) Туган-тумача 2) Төньяк

3) Бала 4) Китаплар

8. Кушма сүз кергән җөмләне тап.

1) Дуслык җиңеп чыгарга тиеш! 2) Гөлшат минем чын дустыма әйләнде.

3) Дус-ишләрем күп минем. 4) Дустыма чын күңелдән ышанам.

 9. Парлы сүзләр рәтен билгелә.

1) Каен гөмбәсе, кура җиләге, миләш агачы 2) Килә-китә, ата-ана, бала-чага

3) Урындык, дәреслек, китапханә 4) Китапханә, алмалык, боз сарае

 10. Парлы сүзне күрсәт.

1) Алма 2) Урындыклар

3) Кура җиләге 4) Тора-бара

11. Кыскартылма сүз кергән җөмләне тап.

1) Мәскәүдә булганың бармы? 2) Ул АКШ та туып-үскән.

3) Ул бүлекне укымадыңмы? 4) Туган-тумачалар да килеп җитте.

 12. Кыскартылма сүзне күрсәт.

1) алма  2) райүзәк

 3) бүлмәдәш 4) Республика

13. Сүз ясагыч   кушымчалары   булган  сүзләр:

1)    Кием,  белгеч,  йонлач;

2)    Мәктәптә,  яшьрәк,  сигезенче;

3)    Көткәннәр,  балалар,  җиңелчә.

14. Карлыгач сүзенең хәрефләреннән яңа сүзләр ясагыз.

Сыйфат фигыль      1 нче вариант

1. Затланышлы фигыльләр генә булган җавапны сайлап ал: 
1) боерык фиг.,шарт фиг.,сыйфат фиг.;  2) хикәя фиг.,сыйфат фиг.,шарт фиг; 
3) боерык фиг.,шарт фиг.,хикәя фигыль. 
2. Затланышлы фигыльләр зат – сан белән төрләнәме? 
1) юк;   2) әйе;    3) кайберсе. 
3. Сыйфат фигыльнең ничә заманы бар? 
1) 4;   2) 5;   3) 6. 

4. Сыйфат фигыль нинди җөмлә кисәге булып килә?

1)аергыч  2) хәбәр   3) хәл

5. Хәзерге заман сыйфат фигыль нинди кушымчалар белән белдерелә? 
1) –ы, - е ;  2) –чы, - че;  3) – учы, - үче. 
6.Үткән заман сыйфат фигыль нинди кушымчалар белән белдерелә? 
1) – ачак, - әчәк;  2) – ыр, - ер, - р; 3) –ган, -гән. 
7. Киләчәк заман сыйфат фигыль нинди кушымчалар белән белдерелә? 
1) –ды, - де; -ты, -те; 2) -ган, -гән; - кан, -кән;  3) -ачак, -әчәк; -асы, әсе; -ыр, -ер, -р. 
8. Килүче (кунак), кайтучы(кеше), сүзләре нинди сүз төркеменә керә? 
1) хәзерге заман сыйфат фигыль ;    2) исем;    3) сыйфат. 

9. Үткән заман сыйфат фигыль булган җөмләне билгелә.

1) Калган эшкә кар ява. 2) Минем сумка карда күмелеп калган.

3)Ул бүген соңга калган.
                                Сыйфат фигыль    2 нче вариант

1. Затланышлы фигыльләр генә булган җавапны сайлап ал: 
1) боерык фиг.,шарт фиг.,сыйфат фиг.;  2) хикәя фиг.,сыйфат фиг.,шарт фиг; 
3) боерык фиг.,шарт фиг.,хикәя фигыль. 

2. Сыйфат фигыль заман белән төрләнәме?

1) әйе 2) юк.

 3. Хәзерге заман сыйфат фигыль кушымчасы.

 1) –ган, -гән 2) учы, -үче   3) –ды, -де

 4. Үткән заман сыйфат фигыльнең кушымчалары

1) –учы, -үче 2) –ган, -гән 3) –ачак, -әчәк

5. Киләчәк заман сыйфат фигыль кушымчалары

1) –ачак, -әчәк 2) –са, -сә 3) –учы, -үче

6. Киләчәк заман сыйфат фигыльне тап

1) Олимпиадага ул да барыр.  2) Сиңа әйтер сүзләрем күп минем.

3) Алсу тиздән Казанга барачак.

7. Хәзерге заман сыйфат фигыльне билгелә.

 1) Югары очтан килүче кеше күренде.  2) Фәрит аны укымаячагын белә.

3) Күнегүне башта укыгыз.

8. Үткән заман сыйфат фигыль кергән җөмләне тап.

1) Әни дә җыелышка барган икән.  2) Ул – тиздән Казанда укыячак кеше.

3) Кичәдә катнашкан укучыларга рәхмәт әйттеләр.

9. Сыйфат фигыль нинди җөмлә кисәге булып килә?

1) ия  2) хәбәр   3) аергыч

                                Сыйфат фигыль      1 нче вариант

1. Затланышлы фигыльләр генә булган җавапны сайлап ал: 
1) боерык фиг.,шарт фиг.,сыйфат фиг.;  2) хикәя фиг.,сыйфат фиг.,шарт фиг; 
3) боерык фиг.,шарт фиг.,хикәя фигыль. 
2. Затланышлы фигыльләр зат – сан белән төрләнәме? 
1) юк;   2) әйе;    3) кайберсе. 
3. Сыйфат фигыльнең ничә заманы бар? 
1) 4;   2) 5;   3) 6. 

4. Сыйфат фигыль нинди җөмлә кисәге булып килә?

1)аергыч  2) хәбәр   3) хәл

5. Хәзерге заман сыйфат фигыль нинди кушымчалар белән белдерелә? 
1) –ы, - е ;  2) –чы, - че;  3) – учы, - үче. 
6.Үткән заман сыйфат фигыль нинди кушымчалар белән белдерелә? 
1) – ачак, - әчәк;  2) – ыр, - ер, - р; 3) –ган, -гән. 
7. Киләчәк заман сыйфат фигыль нинди кушымчалар белән белдерелә? 
1) –ды, - де; -ты, -те; 2) -ган, -гән; - кан, -кән;  3) -ачак, -әчәк; -асы, әсе; -ыр, -ер, -р. 
8. Килүче (кунак), кайтучы(кеше), сүзләре нинди сүз төркеменә керә? 
1) хәзерге заман сыйфат фигыль ;    2) исем;    3) сыйфат. 

9. Үткән заман сыйфат фигыль булган җөмләне билгелә.

1) Калган эшкә кар ява. 2) Минем сумка карда күмелеп калган.

3)Ул бүген соңга калган.
                                Сыйфат фигыль    2 нче вариант

1. Затланышлы фигыльләр генә булган җавапны сайлап ал: 
1) боерык фиг.,шарт фиг.,сыйфат фиг.;  2) хикәя фиг.,сыйфат фиг.,шарт фиг; 
3) боерык фиг.,шарт фиг.,хикәя фигыль. 

2. Сыйфат фигыль заман белән төрләнәме?

1) әйе 2) юк.

 3. Хәзерге заман сыйфат фигыль кушымчасы.

 1) –ган, -гән 2) учы, -үче   3) –ды, -де

 4. Үткән заман сыйфат фигыльнең кушымчалары

1) –учы, -үче 2) –ган, -гән 3) –ачак, -әчәк

5. Киләчәк заман сыйфат фигыль кушымчалары

1) –ачак, -әчәк 2) –са, -сә 3) –учы, -үче

6. Киләчәк заман сыйфат фигыльне тап

1) Олимпиадага ул да барыр.  2) Сиңа әйтер сүзләрем күп минем.

3) Алсу тиздән Казанга барачак.

7. Хәзерге заман сыйфат фигыльне билгелә.

 1) Югары очтан килүче кеше күренде.  2) Фәрит аны укымаячагын белә.

3) Күнегүне башта укыгыз.

8. Үткән заман сыйфат фигыль кергән җөмләне тап.

1) Әни дә җыелышка барган икән.  2) Ул – тиздән Казанда укыячак кеше.

3) Кичәдә катнашкан укучыларга рәхмәт әйттеләр.

9. Сыйфат фигыль нинди җөмлә кисәге булып килә?

1) ия  2) хәбәр   3) аергыч