Открытое занятие по грамоте в подготовительной группе «Сайылыкка» Икки дорҕоон ситимин кэтээн көрүү.
план-конспект занятия по обучению грамоте (старшая группа)

«Сайылыкка»

Икки дорҕоон ситимин кэтээн көрүү.

Группата: «Сардаана» бэлэмнэнии бөлөх

Уобаластар алтыһыылара: тылы сайыннарыы, тулалыыр эйгэ, эти-хааны сайыннарыы, кэрэ эйгэ.

Сыала: уус уран тылга умсугутуу, торообүт саҥарар тылы байытыы. Толкуйдуур дьоҕуру, болҕомтону сайыннарыы.

Соруга:

 - дорҕоону арааран истэр уонна чуолкайдык саҥарар үорүйэҕи салгыы сайыннарыы.

- 2 дорҕоонноох тыллар ханнык дорҕооннортон туралларын өйдөөн истэргэ үөрэтии.

 Туттуллар тэрил: «Дьиэ кыыллара» - остуол оонньуурдара, оҕо ахсаанынан кулунчук маскалара + дэйбиир, былаат, олбохтор, хас биирдии оҕоҕо фишкалар, дид.оонньуу «Cөптөөх ойууну уур ”, пропись тэтэрээтэ (илиис), боростуой харандаастар.

Дьарык хаамыыта:

I.-Үтүө күнүнэн, оҕолоор. (тогүрүччү турабыт)

- Бүгүн саҥа күн үүннэ. Мин эһиэхэ мичээрбин бэлэхтиибин, эһиги эмиэ бэйэ-бэйэҕитигэр мичээрдэ бэлэхтэһин.

- Көрүҥ эрэ, оҕолоор бүгүн биһиэхэ ыалдьыттар кэлбиттэр. Бары «Дорооболоһуоҕун уонна ыалдьыттарбытыгар эмиэ мичээрдэ бэлэхтиэҕин!”

II. (Чуораан тыаһыыр) Бэйбэрикээн эмээхсин киирэр (ыаҕыйа тутуурдаах)

-Үтүө күнүнэн оҕолор, күндү ыалдьыттар! Бу мин хана тиийэн кэллим?  (оҕолор эппиэттэрэ: Кэскил уһуйааҥҥа, «Сардаана” бэлэмнэнии болоххо) Ээ сөп, наһаа үчүгэй оҕолорго, уһуйааҥҥа кэлэн турар эбиппин.

Мин, оҕолорбор сайын устата хомуйбут кэһиибин илдьэ кэллим (барыанньа амсатар, ханнык сир аһыттан оноһуллубутун ыйыталаһар, оҕолор эппиэттиллэр)

Тыл оонньуута «Минньигэс барыанньа», “Үөһээ, аллараа тиистэргин ыраастаа”, “Ат туйаҕын тыаһа»

-Оҕолоор, биһиги билигин сайылыкка күүлэйдии барыахпыт. Барыаххытын баҕараҕыт дуо? (оҕолор эппиэттэрэ). Харахпытын симэбит, Аптаах чуораан тыаһынан сайылыкка баар буола түһэбит. Көрүүн, ол от бөҕөтө оттоммут. Сыһыы муҥунан сыспай сиэллээхтэр,- сылгылар аһыы тураллар. Хороҕор муостаахтар- ынахтар, сүөһүлэр мэччийэ сылдьаллар.

III. - Көрүн эрэ, оол ытым оҕото сүүрэн иһээхтиир дии. Бу баар буола түспут дии. Ээ, ытым бараххан (оҕолорго илииннэн ыыталыыбын). Оҕолоор, ытым оҕото аата суох. Аатта толкуйдуоҕун. Ким диэн ааттыаххытын баҕараҕыт?

 ( оҕолор аат толкуйдууллар: Доҕор). Наһаа үчүгэй, барсар баҕайы аат толкуйдаатыгыт!

Доҕоччугуом Доҕорум

Доҕордоһон дьоллоннум

доҕордоох буоламмын

Дьоллоохпун дэнэбин.

 (хатыылаатыы)

1. Доҕорбут сайылыкка күүлэйдии сылдьан ынахтарым иһэллэрин көрбүт уонна үрэн ньаҕыйбыт Оҥ!Оҥ! Оҥ!

- Үтүктүөҕүн эрэ! До5ор үрэригэр хас дорҕоону саҥарарый? Өйдөөн истиэҕин эрэ.

-Икки дорҕоону: бастакыта О, иккиһэ Ҥ.

- Икки дорҕоону холбуу этиэҕин: оҥ! оҥ!

-Доҕор кууруссаны куттаабыт, куурусса оҕолорун ыҥырбыт.Туох диэн ыҥырбыта буолуой?

- Ко-ко-коо!- диэбит.

-Куурусса оҕолорун ыҥырарыгар хас дорҕоону саҥарда?

- Икки дор5оону: бастакыта К, иккиһэ О.

- Икки дорҕоону холбуу этиэҕин: ко!ко!

-Ынахтар бу кэллилэр. Доҕорбут кыйаханна. Ньирэйи сиэри гынна: «Ар-ар!Арр!» Ханнык дорҕооннору таһаарда?

- А уонна Р дорҕооннору.

-Холбуу этиэҕин.

2. Чэйиҥ эрэ оонньуоҕун «Кыыл саҥатынан ким саҥарбытын таай»

- Ким таайааччы буоларый?

 (о5о кэннинэн турдаҕына кэнниттэн кэлэн хайа оҕо кыыл саҥатынан саҥарбытын таайыллыахтаах. Ат кистиирэ..., ынах «муу», ньирэй «мээ», бөтүүк «ку-ка-ре-ку»)

 Билигин оҕолор биһиги хамсанан ылыахпыт 

«Дьөһөгөй оҕолоро» физ. минутка

3. Таабырын таайсыы. Эппиэтэ икки дорҕоонтон турар. (Таайбыт оҕо биирдии хардыыннан иннин диэки тахсан иһэр.Эппиэтэ проекторга тахсар)

От, Ыт,Үүт,Саа,Ат

Ойууну көрөн хатыылыаҕын эрэ От, Ыт, Үүт, Саа, Ат - барыта икки дорҕоонтон турар.

4. Остуолга үлэ. Ойуулары көрөн фишка бэлиэлэринэн туруор. (Биир оҕо доскаҕа тахсан көрдөрөр.

5.  «Ойууну сөпкө уур”

6. Тэтэрээти кытта билиһиннэрии: таһа, илиистэрэ, илиис үөһэ, аллара, уҥа, хаҥас өттүлэрэ, сурааһыннара. Тэтэрээккэ үлэ.

IV. Рефлексия

V. Ырыа «Эбээлээххэ сайылыкка»