Литературлуг номчулгага план. 3 класс
календарно-тематическое планирование по чтению (3 класс) по теме

№

№

Кичээлдиң темазы

шагы

Кыска допчузу

Эрттирер хүнү

Факты кырында

1-ги улдуң (27 шак).

Экии, Литературлуг номчулга! (2 шак)

1

1

Мɵɵрей «Угаанныглар, сагынгырлар»

1

2-ги класска ɵɵренген темаларынга даянып, уругларның билиин хынаар.

2

2

Е. Танова. Тыва черге йɵрээл.

1

Шүлүктүң утказын дамчыштыр тыва чоннуң биче сеткилдиг, дузааргак, чончу ёзу-чаңчылдарын билиндирер. Тɵрээн Тывазын делегейге алдаржыдып чоруур, тыва чоннуң оолдар, кыстарының чижээнге уругларны тɵлептиг аажы-чаңга кижизидер.

Улустуң аас чогаалының биче хевирлери (5 шак)

3

1

Тывызыктар

1

Улустуң аас чогаалының биче хевирлери-биле таныштырар; оларның тургузуун сайгарып кɵɵр.

Амыдыралга тɵлептиг кижи бооп хевирлеттинеринге, ажыл-агыйга чайчыгып ɵɵрениринге оюннарның ужур-дузазын, салдарлыын билиндирер.

4

2

Үлегер домактар

1

5

3

Оюн үдээн чугаалар. Салаалар-биле ойнаар оюннар «Чыдыг кодан», «Алагатай»

1

6

4

Узун-тыныш

1

7

5

Тест.

1

ϴɵренген темаларынга алагн билиглерин хынаар.

ϴɵренип ɵɵрен (5 ш)

8

1

С.Сүрүң-оол. Аккырмаа биле ийи

1

Школачы кижиниң хуузунда ажылынга - ɵɵредилгезинге кызымак, харыысалгалыг, сонуургалдыг болур чоруун оттуруп, билиг чедип алырының үндезинин билиндирер.

9

2

Н.Носов. Бодалга бодааным.

1

10

3

Е.Танова Ийи 2.

1

11

4

Ч.Ондар Эдилелдиң ээзинде

1

ϴɵреникчи кижиниң эт-херекселдеринге хумагалыг, бодунуң болгаш хɵй-ниитиниң ɵнчүзүнге камналгалыг болурунга кижизидер.

12

5

Класстан дашкаар номчулга.

М.Эргеп. Хараар-Коля.

1

Школачы кижиниң багай чаңчылдарындан адырлып, эки аажы-чаңныг болурунга кижизидер.

Чылдың үелери.  Тодуг-догаа күзүмейни (5 ш)

13

1

О. Саган-оол Күскү аргага.

1

Чылдый аңгы-аңгы үелериниң иштинден күскү бойдустуң чурумалын чогаалдардан ханы билип ап, боттарының хайгааралдары-биле холбап билиринге чаңчыктырар; ыяштарның, оът-сигенниң, бүгү-ле дириг амытаннарның чайгы турганындан ылгалын эскерип билири.

14

2

Э Кечил-оол. Кайгамчыктыг картошкам.

1

Шүлүктүң утказынга дүүштүр уругларның ногаа аймаанга үнелелин деткиир; картошка болгаш ɵске-даа нога аймаан ɵстүрүп, ооң  эки дүжүдүн алыр дизе, ажылгыр болур чорукка чаңчыгарын сагындырар.

15

3

Ч.Ондар Кыштың тыныжы.

1

Орай күстүң демдектерин, бойдустуң ɵскерлиишкиннериниң онзагай чүүлдерин   шиңгээдип алыр.

16

4

Чурук-биле ажыл. «Алдын күс»

1

Чурук ёзугаар харылзаалыг чугаа тургузуп, чогаадыг бижиир.

17

5

Класстан дашкаар номчулга.  С.Сарыг-оол. Шончалай. ар.137

1

Эки кылган ажыл – элеп-читпес алдар.(5ш)

18

1

Ю. Кюнзегеш. Шартылаа биле кымыскаяк.

1

Кижиниң амыдыралынга күш-ажылдың ужур-дузазын билиндирип, күш-ажылды хүндүлээр, ажыл кылырынга чүткүлдүг болурунга кижизидер. Хɵй-ниитиниң ажыл-херээнге киржип, ажыл кылып ɵɵрениринге, ажылга харыысалгалыг болурунга чаңчыктырып, «чалгааның мурнунда  - кочу» деп чүвени билиндирер.

19

2

Ю.Кюнзегеш. Ажыл.

1

20

3

О. Сувакпит. Арзылаң биле пар.

1

21

4

О. Сувакпит. Салаалар

1

22

5

Класстан дашкаар номчулга.

1

23

6

Чогаадыг.  Эки кылган ажыл – элеп-читпес алдар.

1

Хɵктүг ужуралдар, солун болуушкуннар (3 ш)

24

1

К-Э. Кудажы Мыйыт.

1

Амыдыралда болуп турар хɵктүг ужуралдарга, солун болуушкуннарга үндезилээш, уругларны тɵрээн черинге ынакшылды, ооң кайгамчык каас-чаражынга чоргааралын оттурар.

25

2

С.Сүрүң-оол. Ууттунмас тоорук.

1

26

3

Класстан дашкаар номчулга. С.Пюрбю. Шынаппайның чугаалары. Ар 234

1

27

4

Хыналда ажыл.

1

Шиңгээдип алган билиглеринге хыналда ажылды чорудар.

II-ги улдуң (21 шак)

Бойдустуң чажыттары (5 ш)

28

1

М.Пришвин. Алдын шынаа.

1

Бойдустуң хайгаарап, ооң онзагай  чараш демдектерин эскерип билиринге, ону сеткил-сагыштың хайныышкыны-биле шиңгээдип алырынга чаңчыктырар.

Тɵрээн чериниң каас-чараш, бай-байлак бойдузунга уругларның чоргааралын оттуруп, аңаа хумагалыг болурун болгаш дириг амытаннарга сагыш човаачал, кээргээчел биче сеткилин кижизидер.

29

2

С.Комбу. Чогум чүл ол уруглар?

1

30

3

С.Сүрүң-оол Хек.

1

31

4

Г.Скребицкий. Кушкаштарның медээзи.

1

32

5

Класстан дашкаар номчулга.

1

Чылдың үелери. Аккыр харлыг кыжым (9  ш)

33

1

Б.Хɵвеңмей. Кыш.

1

Кыштың онзагай демдектерин, ооң болуушкуннарын шиңгээдип ап, кыш дугайында бижиттинген уран-чечен бодалдарны сактып алырын билиндирер.

Кышкы бойдустуң чурумалынга ɵɵреникчилерниң эстетиктиг хамаарылгазын кижизидер

34

2

М.Кенин-Лопсан. Кыштың шүлүкчүзү.

1

35

3

А.Пушкин. Кыш.

1

36

4

М.Кенин-Лопсан. Харжыгаш

1

37

5

Л.Толстой Ак кодан.

1

38

6

Л.Чадамба. Соок-Ирей.

1

39

7

Класстан дашкаар номчулга. К. Ушинский. Хуулгаазын кыш (тоол) ар 148.

1

40

8

Чогаадыг «Кышкы чурумал»

1

Чуруктарны болгаш планны ажыглап тургаш, дес-дараалашкак уткалыг домактар тургузуп  ɵɵренир. 5-6 хире домактан тургустунган кыш дугайында чогаадыг бижиир.

41

9

Бистиң проективис. «Кыштың онзагай демдектери»

1

Кыш дугайында шүлүктер, ырылар чыып бижиир. Хана-солун үндүрер. Уругларның бойдуска эстетиктиг хамаарылгазын кижизидер.

Бойдуска хумагалыг болуулу!(8 ш)

42

1

М.Кенин-Лопсан. ϴскүс аңгыр.

1

Бойдус деп чүл дээрзин билиндирбишаан, кижи – тɵрээн бойдузунуң ээзи, ооң камгалакчызы болур; ооң каас-чаражынга, бай-байлаанга сагыш-сеткили ɵɵрүп, аңаа хумагалыг болур күзелдерни уругларга шиңгээттирер.

Бойдусту камгалап, камнаар, ону кайы хамаан чокка тɵтчеглеп болбас ужурну сагыыр чорукка тыва кижиниң сүзүглелиниң кижизидилгеге ужур-дузазын чогаал дамчыштыр билиндирер.

43

2

Ч.Кара-Күске. Хүрээлелди камгалаңар

1

44

3

О. Сувакпит. Эмнеп алган.

1

45

4

Класстан дашкаар номчулга. М.Эргеп Долуглуг болгулаар. Ар 122.

1

46

5

Чоннуң эскериглери. Бойдустуң болуушкуннары.

1

47

6

Бистиң проективис. «Маадырлыг чорук»

1

48

7

Хыналда ажыл. Номчуурунуң дүргенин хынаар.

1

Авторлуг тоолдар.(7 ш)

49

1

С.Пюрбю. Сагынгыр күске.

1

Авторлуг тоолдар дугайында билигни бээр.

Аразында эп-найыралдыг болурунга, бот-боттарын хүндүлежип чаңчыгарынга уругларны кижизидер.

«Бодун боду билинмес, морзук калчанын билинмес» деп үлегер домактың утказын билиндирер.

Багай аажы-чаңга ɵɵренмейн, чараш үлегер-чижекке бот-кижизидилгениң хевирлеттинери. Аныяк салгалды тɵлептиг мɵзү-шынарга кижизидери.

50

2

С.Маршак. Угаанныг күске.

1

51

3

С.Пюрбю. Кажар дииң.

1

52

4

С.Пюрбю. Оптуг Чыккылаа.

1

53

5

Т.Кызыл-оол. Бодаган.

1

54

6

Т.Кызыл-оол Багай чаңчыл.

1

55

7

Класстан дашкаар номчулга С.Сүрүң-оол Хунажык. Ар 58.

1

Тɵрээн чуртум камгалакчылары.(4ш)

56

1

Э.Кечил-оол. Шолалатканым.

1

Чогаалдарның уткаларын дамчыштыр Тɵрээн чуртун кымдан камгалап турарын болгаш дайын хүннеринде бистиң Шериивистиң маадырлыг чоруун, оларның чүү дээш демисежип чораанын билиндирер.

57

2

А.Барто. Ийи алышкы.

1

58

3

Класстан дашкаар номчулга. С.Пюрбю. Тываның эрес оглу. Ар. 209

1

59

4

Бистиң проективис. «Бистиң ачаларывыс (акыларывыс) – Ада-чуртувустуң камгалакчылары.

1

Чурт камгалакчыларынга тураскааткан шүлүктер, ырлар, чуруктар тып, белеткээр.

Ачаларынга, акыларынга байыр чедирер.

Улус аразындан ие кара чымчак.(4 ш)

60

1

Б.Хɵвеңмей. Ием холлу.

1

Ие кижиниң ишчи-шевер, буян-ачылыг, чылыг-чымчак холунуң, ажы-тɵлүнге сагыш човаашкынының, ачы-дузазының дугайында билиндирип, иелерге хүндүткелди кижизидер.

Авазы-биле уругларының аразында быжыг найыралды, авазынга тɵлүнүң чоргааралын, аваның тɵлү дээш сагыш човаашкынын үнелеп, ооң чижээнге уругларны кижизидер

61

2

С.Тока. Ававыс чокта.

1

62

3

Э.Кечил-оол. Ава сɵзүн дыңнаваска.

1

63

4

Чогаадыг. «Мээң авам»

1

Чылдың үелери. Хɵглүг чазым.(4 ш)

64

1

О.Саган-оол. Онза үе.

1

Бойдуста частың баштайгы демдектерин эскерип билирин болгаш аянныг номчуп, час дугайында одуругларны утка ударениезин барымдаалап, шын илередирин чедип алыр.

Хову-шɵлге ажылдар-биле тараны амгы үениң сайзыраңгай техниказы-биле канчаар тарыырын таныштырар.

65

2

Л.Чадамба. Часкы тарылга.

1

66

3

Класстан дашкаар номчулга. Л.Чадамба. Час ар 158

1

67

4

Чогаадыг. «Час»

1

Улустуң аас чогаалы. Тоолдар.(4 ш)

68

1

Чыраа кулун

1

Тоолдарның мɵзүлүг болгаш мɵзү чок маадырларының аажы-чаңнарын тодарадыр.

Тоолдарда тайбың дээш, эки чуртталга дээш, шынчы чорук дээш күзелдер сиңникенин билиндирер.

69

2

Хам Бɵрү биле Шинчээчи Бɵрү

1

70

3

Хараган бажында дүк

1

71

4

Класстан дашкаар номчулга. Эки_Бора аъттыг Бапыыдай. Ар 15

1

Бистиң бичии ɵңнүктеривис.(5 ш)

72

1

К.Ондар. Мени таныыр.

1

Бойдусту камгалап, камнаар, ону кайы хамаан чокка тɵтчеглеп болбас, дириг амытаннарга камгалаар, кадагалаар чорукка болгаш оларны, кээргеп, дуза чедириксээр хɵɵннүг болурунга кижизидер.

73

2

С.Комбу. Сайдаяк.

1

74

3

О.Саган-оол. Оол биле кушкаш.

1

75

4

О.Саган-оол. Элик оглу.

1

76

5

Класстан дашкаар номчулга. В.Бианки. Карактар болгаш кулактар. Ар. 226.

1

Тɵɵгү болгаш тоолчургу чугаалар (4 ш)

77

1

Дуза дилээн адыг. (Тɵɵгү чугаа)

1

 Тɵɵгү болгаш тоолчургу чугааларда бижип кɵргүскен хуулгаазын күштерни, оларның үүлгедиглерин, овур-хевирин болгаш дириг амытаннарның тыптып келгенин, оларның бот-боттарындан ылгалын азы бот-боттарынга дɵмейлежип турар онзагай чүүлдерин билиндирер. Тɵɵгү болгаш тоолчургу чугааларга уругларның сонуургалын оттурар.

78

2

Аскыр Дагаа чүге даң бажында алгырар апарганыл? (Тоолчургу чугаа)

1

79

3

Дээлдиген үнү. (Тоолчургу чугаа)

1

80

4

Класстан дашкаар номчулга

Мифтер. Ар 46

1

Ойнаксанчыг оюннарым. (4 ш)

81

1

Ч.Кара-Күске. Чылгылаар мен.

1

Амыдыралга тɵлептиг кижи бооп хевирлеттинеринге, ажыл-агыйга чаңчыгып ɵɵрениринге оюннарның ужур-дузазын, салдарлыын билиндирер.

82

2

Ч.Кара-Күске. Чуңгу.

1

83

3

А.Шоюн. Таныжылга.

1

84

4

Класстан дашкаар номчулга. Бодалгалыг тывызыктар. Ар 56.

1

Кижи болуру чажындан.(5 ш)

85

1

С.Сүрүң-оол. Шериг-оолдуң олчазы.

1

Багай аажы-чаңга ɵɵренмейн, чараш үлегер-чижекке бот-кижизидилгениң хевирлеттинери. Аныяк салгалды тɵлептиг мɵзү-шынарга кижизидери.

86

2

Ч.Кара-Күске. Алышкылар.

1

87

3

И.Крылов. Чаан болгаш Моська.

1

88

4

Л.Толстой.ϴшкү биле Бɵрү.

1

89

5

Класстан дашкаар номчулга В.Эренчин. Ийи ɵңнүк. Ар 82.

1

ϴске чоннарның аас чогаалы. (3 ш)

90

1

Ыят чок крокодил. (Кхмер тоол)

1

ϴске национал чоннарның аас чогаалы-биле таныштырар.

«Чаг берген кижи-биле чаргы үндүрер» деп үлегер домактың утказын билиндирер.

91

2

Ийи элчиген. (Кыргыс улустуң тоолу)

1

«Чарын эъдин чааскаан чивес» деп үлегер домактың утказын дамчыштыр эш-ɵɵрүнден, чоок кижилеринден чүнү-даа харамнанмас, үргүчү бот-боттарныга дузалажып чоруур чорукка кижизидер.

92

3

Класстан дашкаар номчулга Ашак болгаш күчүтеннер. Ар 31.

1

Чонум чаагай ёзу-чаңчылдары. (4 ш)

93

1

К-Э.Кудажы. Таңды кежии.

1

Кижи бойдустуң ээзи болганда, ол  ооң камгалакчызы болур; ооң каас-чаражынга, бай-байлаанга сагыш-сеткили ɵɵрүп, аңаа хумагалыг болур күзелдерни уругларга шиңгээттирер.

«Кижи биле бойдус тудуш» деп бодалды билиндирер.

94

2

М.Кенин-Лопсан. Муңгашталган балыктар.

1

95

3

Е.Танова. Артыш.

1

96

4

Класстан дашкаар номчулга

М.Кенин-Лопсан. Ёзулалдар. Ар 101

1

Чылдың үелери. Чараш чайым. (6 ш)

97

1

Л.Чадамба. каас үе.

1

Шүлүктерниң утказын барымдаалап, чай келгенин, ооң каас-чараш бойдузун магадап, аңаа камналгалыг болурунга уругларны кижизидер; чайгы ажыл-ишке үлүүн киирип, ада-иезинге дузалажыксаар күзелдиг болурунге белеткээр.

98

2

С.Сүрүң-оол Чодураа.

1

99

3

С.Сарыг-оол. Чайлагга.

1

100

4

Э. Кечил-оол. Солун чайым.

1

101

5

Бистиң проективис. «Мээң ынак чогаалчым»

1

Ынак чогаалчызының дугайында дыңнадыг белеткээр.

102

6

Хыналда номчулга.

1

Номчуурунуң дүргенин болгаш номчаан чүүлүнүң утказын канчаар билип турарын хынаар.