Урок-презентация "Нумерация", 1,4 класс Математика
план-конспект урока по математике (4 класс) по теме

Тема: Нумерация.

1дән 10 га                       кадәрге саннар.

 Ныгыту  дәресе.

Максат:   Нумерация темасын ныгыту; 1 дән 10 га кадәрге саннарны таный, укый, яза, гади мәсьәләләрне чишә белү күнекмәләрен үстерү; иҗади фикерли белергә өйрәтү;     сәламәтлекнең  хәрәкәт активлыгына бәйле булуына төшендерү.

Җиһазлау: компьютер, телевизор,

1 сыйныф дәреслеге М.И. Моро –

68-69 битләр,  тестлар, билетлар

Тема: Нумерация.

1000 нән зуррак  саннар.

  Ныгыту дәресе.

Максат:  Нумерация темасын ныгыту; тигезләмәнең тамырын тапканда  чишү ысулын гамәл компонентлары арасындагы бәйләнеш аша  аңлата  белүләренә ирешү; иҗади фикерләү сәләтләрен үстерү;  сәламәтлекнең  хәрәкәт активлыгына бәйле булуына төшендерү.

Җиһазлау:

 компьютер, телевизор,

4 сыйныф дәреслеге М.И.Моро –

35-36 битләр, тестлар, карточкалар,билетлар

Дәрес барышы:

1. Белемнәрне тигезләү, бәяләү

Укытучы: Исәнмесез, балалар!Утырыгыз.

                   Бүген безнең математика дәресе гадәти булмас. Аның темасын сез үзегез   ачарсыз.Моның өчен безгә телдән мисаллар исәпләргә кирәк булыр. Җаваплар эченә безгә кирәкле хәрефләр яшеренгән.

               Дәреснең темасын ачу.

Телдән исәпләү.

Укучылар телдән мисаллар чишәләр һәм җавапларын тактага язалар.

3+3=6   (н)                           45-25=20    (ц)

3+4=7   (у)                           37-20=17    (а)

5+4=9   (м)                           28-18=10    (е)

                            34+5=39     (я)

                                             39-28=11    (р)

                           13+14=27    (и)

(экранда таблицада җавап пәйда була)

Балалар: Нумерация.

Укытучы:Дөрес. Без  өйрәнгәннәрне ныгытырбыз, мисаллар, мәсьәләләр чишәрбез.

( Экранда 2013 саны чыга). Бу сан ничә урынлы? Ул кайсы сан артыннан соң килә? Кайсыгыз әйтер,  мин бу санны ни өчен яздым?

Балалар: 2013 – 4 урынлы сан. Ул 2012 дән соң килә.

Балалар. 2009 – 4 урынлы сан. Ул 2008 дән соң килә.

Укытучы. Рәхмәт, балалар. Укучылар, кайсыгыз әйтер, 2009 нчы ел нинди ел дип игълан ителде?

Балалар: 2009- физкультура һәм спорт елы. (Экранда рәсем пәйда була).

Укытучы: Әйе, укучылар, кеше өчен иң кирәклесе – сәламәтлек. Без үз сәламәтлегебез турында үзебез кайгыртырга тиешбез. Моның өчен нәрсә эшләргә кирәк соң?

Балалар: Спортны яратырга. Көндәлек режимны үтәргә, физкультура дәресләрен калдырмаска.

Укытучы: Сез барыгыз да спорт ярышларын  карарга яратасыз. Спортның кайсы төрләре сезгә күбрәк ошый?

Балалар: көрәш, футбол, хоккей.

Укытучы: Ә сезнең циркка барганыгыз, һавада очып йөргәннәрен күргәнегез бармы? Циркта эшләү өчен ныклы сәламәтлек, күп тырышлык кирәк. Безгә шәһәр ерак булса да, без бүген сезнең белән циркка барырбыз.  

   Цирк   артистларына үзебезнең белемебезне  күрсәтербез.Ә сез циркның нәрсә икәнен беләсезме?

Балалар: Нумерация.

Укытучы:Дөрес. Без  өйрәнгәннәрне ныгытырбыз, мисаллар, мәсьәләләр чишәрбез.( Экранда 2009 саны чыга). Бу сан ничә урынлы? Ул кайсы сан артыннан соң килә? Кайсыгыз әйтер,  мин бу санны ни өчен яздым?

Балалар. 2009 – 4 урынлы сан. Ул 2008 дән соң килә.

Укытучы. Рәхмәт, балалар. Укучылар, кайсыгыз әйтер, 2009 нчы ел нинди ел дип игълан ителде?

Балалар: 2009- физкультура һәм спорт елы. (Экранда рәсем пәйда була).

Укытучы: Әйе, укучылар, кеше өчен иң кирәклесе – сәламәтлек. Без үз сәламәтлегебез турында үзебез кайгыртырга тиешбез. Моның өчен нәрсә эшләргә кирәк соң?

Балалар: Спортны яратырга. Көндәлек режимны үтәргә, физкультура дәресләрен калдырмаска.

Укытучы: Сез барыгыз да спорт ярышларын  карарга яратасыз. Спортның кайсы төрләре сезгә күбрәк ошый?

Балалар: көрәш, футбол, хоккей.

Укытучы: Ә сезнең циркка барганыгыз, һавада очып йөргәннәрен күргәнегез бармы? Циркта эшләү өчен ныклы сәламәтлек, күп тырышлык кирәк. Безгә шәһәр ерак булса да, без бүген сезнең белән циркка барырбыз.  

   Цирк   артистларына үзебезнең белемебезне  күрсәтербез.Ә сез циркның нәрсә икәнен беләсезме?

Балалар: Циркта өйрәтелгән атлар, филләр, этләр, аюлар, башка җәнлекләр  төрле чыгышлар ясыйлар,  

Укытучы: Казанда  цирк 1890 нчы елда ачыла. 1967 нче елда без белгәне – тәлинкә формасындагысы төзелә.Тамаша залында 2400 урын. Казан дәүләт циркы каршында цирк артистлары әзерләү мәктәбе дә ачылды.   (слайдта  Казан дәүләт цирк бинасы күренеше)

II. Уку мәсьәләсен кую

Укытучы:

-Балалар, циркка керү өчен безгә нәрсә кирәк?              

Балалар: Билетлар.

Укытучы: Әйе. Билетларыгызны алыгыз, ә урыныгызны үзегез табарсыз.

Укытучы. Рәхмәт, балалар. Укучылар, кайсыгыз әйтер, 2013 нче елны Татарстанда нинди  ярыш була?

Балалар: 2013нче елның июль аенда Казанда  Бөтендөнья җәйге студентлар уены -Универсиада була. (Экранда Универсиада  эмблемасы, символы пәйда була).

Укытучы: Әйе, укучылар,6 июльдән 17 нче июльгә кадәр Татарстанның башкаласы Казанда Бөтендөнья җәйге студентлар уены булачак.  

Укытучы: Сез барыгыз да спорт ярышларын  карарга яратасыз. Спортның кайсы төрләре сезгә күбрәк ошый?

Балалар: көрәш, футбол, хоккей.

Укытучы: Ә сезнең циркка барганыгыз, һавада очып йөргәннәрен күргәнегез бармы? Циркта эшләү өчен ныклы сәламәтлек, күп тырышлык кирәк. Безгә шәһәр ерак булса да, без бүген сезнең белән циркка барырбыз.  

   Цирк   артистларына үзебезнең белемебезне  күрсәтербез.Ә сез циркның нәрсә икәнен беләсезме?

Балалар: Циркта өйрәтелгән атлар, филләр, этләр, аюлар, башка җәнлекләр  төрле чыгышлар ясыйлар,  

Укытучы: Казанда  цирк 1890 нчы елда ачыла. 1967 нче елда без белгәне – тәлинкә формасындагысы төзелә.Тамаша залында 2400 урын. Казан дәүләт циркы каршында цирк артистлары әзерләү мәктәбе дә ачылды.

  (слайдта  Казан дәүләт цирк бинасы күренеше)

II. Уку мәсьәләсен кую

Укытучы:

-Балалар, циркка керү өчен безгә нәрсә кирәк?              

Балалар: Билетлар.

Укытучы: Әйе. Билетларыгызны алыгыз, ә урыныгызны үзегез табарсыз.

Укытучы: Бик яхшы. Ни өчен кечкенә санлы урынны сайладыгыз?

Балалар:Тамаша  яхшырак күренсен өчен.

2. Уку мәсьәләсен чишү.

    Нумерация темасы - цирк аренасында

(экранда жонглер пәйда була)

 Укытучы. Ничек уйлыйсыз, бу кем?

Балалар. Туп белән уйнаучы.

Укытучы. Циркта аларны жонглер  дип атыйлар. (Сүзлек өстендә эш)  Жонглер -  берничә әйберне берьюлы ыргытып тотып алучы.

Жонглер ничә туп белән уйный ала? Без бүген шушы сорауга җавап эзләрбез. Моның өчен 4ләр тигезләмә чишәр, ә1ләр мисаллар эшләр

Укучылар дәфтәрләрдә һәм тактада эшлиләр,  төшеп калган саннарны табалар, телдән сөйләп аңлаталар

3 + * = 5

4 + * = 7

2 + * = 6

Эшнең дөреслеген тикшерү (экранда пәйда була)

       3 + 2= 5

4 + 3 = 7

2 + 4 = 6

         Х x 5= 100

(1 укучы тактада эшли, калганнар дәфтәрләрдә башкара)

Укытучы. Искә төшерик: Нәрсә ул тигезләмә?

 Көтелгән җавап: Билгесез санны эченә алган тигезлек тигезләмә дип атала.

Эшнең дөреслеген тикшерү

(экранда тигезләмә чишелеше пәйда була)

       Х x 5= 100

Х = 100: 5                                                

Х= 20

_________

20x5=100

100=100

Нәтиҗә ясау.

Укытучы: Тигезләмәне ничек чишәбез?

Көтелгән җавап: Билгесез тапкырлаучыны табу өчен тапкырчыгышны билгеле тапкырлаучыга бүләбез.

Укытучы : Жонглер ничә туп белән уйный?

Җавап: Жонглер иң элек 2,3, 4 туп белән уйнаган. (экранда җавап пәйда була)

Аннан соң ул 20 туп белән чыгыш ясый башлый. (экранда  җавап пәйда була)

Укытучы: Тырышып өйрәнгәч,  Жонглер 20 туп белән дә уйный башлаган. Уңышка ирешү өчен, без нәрсә эшләргә тиеш булабыз?

Көтелгән җавап: Тырыша –тырыша укырга, спорт белән дус булырга. 

 (Экранда фил рәсеме). Карагыз әле, Африкадан безгә нинди кунак килгән?                                          

Укучылар: Фил.

Укытучы: Ул бер аягында ничә минут басып тора ала икән? Моны белү  өчен экрандагы мисалны чишәргә кирәк. Берегез тактада эшләр.

2.Фил биреме. (экранда )

   7           8                 9

  / \         /\                / \                                      

     1        2          3

Җавап. 6 с.                                    Фил бер аягында иң элек 6 секунд кына басып торган.

24 000 000 : 4 : 100 000=

Укучы: Аннан соң  60 с басып тора ала.

Укытучы: Ничә тапкыр арткан?

Укучы: 10 тапкыр.

Укытучы: Күрәсез, фил тырыша – тырыша физик күнегүләр ясаган, югары нәтиҗәләргә ирешкән.

 Физкультминутка . Күзләр өчен күнегү ясату. ( Компьютерда эшләгәнгә күрә,  күзләргә ял бирү максатыннан түбәндәге хәрәкәтләр ясала: күзләрне уңга – сулга, аска- өскә, сигезле, боҗра сызыклары буйлап йөртү)

4.Укытучы:  Ял итеп алдык, тамаша дәвам итә. (экранда клоун )

Аренада - безне көлдерүче клоун. Ул үзенең өстәмә озын аякларында чыгыш ясый.   Үз янына ул берәр укучыны чакыра. Сез клоунга чыгыш ясарга ярдәм итәрсез,   мисалларны  эшләрсез.

3+1=

2+2=

3+2=

5+2=

Тикшерү: (экранда )

3+1=4

2+2=4

3+2=5

5+2=7

371 X 10 =

84 X 100 : 10 =

47 X 100 X 100=

5 000 : 10=

Тикшерү: (экранда )

      3 710

       840

470 000

500

5.Укытучы:   Укучылар,  экранга карагыз әле. (экранда ат өстендәге кыз)  Нәни генә кыз-  ат өстендә.Аның чыгышы катлаулы, шуңа күрә  биремнең авырын сайлаган .                                                

Ат өстендәге кыз биреме: саннар язарга.

     *  ,  7 , *

     *  ,  5 , *

    *  , 10 , *

     *  , 13 , *

     *   , 4  , *

     *   , 6 ,  *

Тикшерү : (экранда ) 

  6 , 7, 8

  4, 5 , 6

  9 ,10 , 11

  12 ,13 , 14

   3 , 4 , 5

   5 , 6 , 7

Ат өстендәге кыз биреме: тигезләмә чишү

4 x (X -120) =36

Тикшерү : (экранда ) 

         Тигезләмәнең чишелеше:

4 x (X -120) =36

Х-120=36:4

Х-120=9

Х=120+9

Х=129

______________

4 x (129-120)=36

4 x 9=36

36=36

                                     (экранда Арыслан ) Укытучы.

 Урман патшасы  арифметик  табышмаклар чишәргә ярата.

Берничәсен сезгә дә тәкъдим итә.

Без ничәү?

Әтием бар,

Әнием бар,

Ике апам

Әниемнең

Әнисен дә

Бик яратам

Шулай булгач,

без барыбыз

Ничәү инде?

Балалар җавабы: 6 кеше.

(Әби, әти, әни, 2 апам һәм мин).

Чикерткә җәен һәр тәүлекнең яртысын йоклаган, 1/3ен биеп, 1/6 ен җырлап үткәргән, ә калган вакытында кышка әзерләнгән. Ул тәүлекнең ничә сәгатендә кышка әзерләнгән?

Балалар җавабы: 12 сәгать йоклый,  8 сәгатен бии, 4 сәгатен җырлап үткәрә. Кышка әзерләнергә вакыты калмый. 

Укытучы. Рәхмәт балалар. Хәзер белемнәребезне барлап, тест эшләп алырбыз. (экранда тест биреме) 

>,<, =

9 * 8

1 * 3

5* 3

4 * 8

6 * 7

15 * 5

1. Әгәр 1 000 нән 100 не алсаң, була:

1. 9 000             2) 900          

     3)  1 100

      2. 39 999 га 10 кушсаң, була:

1. 30 000         2) 40 009          

 3) 39 910

       3. Х- ?

       2000 – Х = 1999

1. 1        2) 10            3) 100     4)1 000

4. 2 200 не 100 тапкыр киметсәң, була:

1) 220   2) 22              3) 2 100

5. 300 см да ничә м?

1) 3 м        2) 30 м               3) 300 м

6. 3 сәгатьтә ничә минут?

1) 60 мин   2) 120 мин     3) 180 мин

Укытучы. Хәзер эшләрегезнең дөреслеген тикшереп, үзегезгә үзегез билге куярсыз. (Укучылар  үзләренә  поляда билге куялар).

                             (экранда тест җаваплары) 

Җаваплар:

9 > 8

1 < 3

5 < 3

4 < 7

6 < 7

15 > 5

Җаваплар:

1.    900
2.    40 009
3.    1
4.    22
5.    3 м
6.   180 мин

Укытучы. 4 нче сыйныфлар, сез “Кем баскычтан  тизрәк менә” уенын үти торасыз. Урыннарда тигезләмәләрнең тамырын табарга кирәк булачак. Кем эшләп бетерә, флажок күтәрә. (Укучылар урыннарда эшли). 1 нче сыйныфлар белән без дәресне тәмамлыйбыз. Бүген дәрестә барыгыз да актив катнашты. Җәнлекләр  циркка билет калдырдылар. Көзге каникулда кунакка чакырдылар.

(Укучыларны озата)

“Кем баскычтан  тизрәк менә” уены. (экранда бирем) 

                                          Х-28=100

                              Х:20 = 10             72 - х = 60

                      84 : Х = 42                           Х х 7 = 70

              83 + Х = 100                                    8 х Х = 56

         Х х 4 = 80                                          Х + 36 = 89

12. Тикшерү: (экранда “Кем баскычтан тизрәк менә” уенының җаваплары) 

                               Х=128

                    Х=200           Х=12

                  Х=2                               Х=10

            Х=17                                          Х=7

    Х=20                                                         Х=53

Укытучы: Рәхмәт, балалар. Сез тигезләмәләрне бик тиз  чиштегез. Сезнең кебекләр турында халык ничек әйтә?

Җавап: Сәламәт тәндә - сәламәт акыл.

Укытучы. Цирк артистлары кебек көчле, нык булу өчен һәр көнне иртән күнегүләр ясарга, спорт белән даими шөгыльләнергә, саф һавада хәрәкәтле уеннар уйнарга, күбрәк хәрәкәтләнергә кирәклеген исегездән чыгармагыз. Мин сезнең цирк кунаклары кебек матур, көчле булуыгызны телим. Матур кеше – сәламәт кеше. Ә кешенең ни дәрәҗәдә сәламәт булуы аның хәрәкәт активлыгына бәйле.

      IV. Рефлексия.

Бүген дәрестә нинди эшләр башкардык?   Дәрес  сезгә ошадымы?

      V.Йомгаклау.

          Билгеләр кую.

  (экранда  өй эше)       Өй эше бирү.  №18 , 36нчы бит

                          *мәсьәлә , 37 нче бит

                         ** Саннар кулланып,  “Циркта” темасына

                             хикәя язарга.