Внеклассное мероприятие, посвященное дню рождения Коста Хетагурова
методическая разработка

Внеклассное мероприятие, посвященное дню рождения Коста Хетагурова

Зал празднично украшен, в центре – большой портрет Коста Хетагурова, рядом с портретом цветы, свеча (тихо звучит музыка, дети свободно заходят в зал и садятся на свои места)

Ведущая: Ребята, вы, наверное, знаете какой сегодня знаменательный день?

Почему так необычно украшен зал? (ответы детей)

Ведущая: Вы обратили внимание на то, что на столе стоит не только ваза с цветами, но и свеча. Это потому, что Коста Левановича Хетагурова давно нет с нами. Сегодня ему исполнилось бы 161 год.  Чтобы люди помнили человека столько лет, надо заслужить это своими делами, всей своей жизнью.

161 год назад в селе Нар, что находится в одном из самых удивительных уголков Северной Осетии, у одного уважаемого человека – Хетагурова Левана, родился сын. Старейшины села дали ему имя Коста.

Отец Коста пользовался широкой популярностью и почётом среди горцев Алагирского ущелья. Коста всегда отзывался о нем с большой теплотой и любовью.

Мама же Коста умерла рано, он её не помнил, но ему не хватало в жизни материнской любви.

После смерти матери воспитывала Коста тетя, которую он очень любил. Когда мальчик подрос, его определили во Владикавказскую гимназию – школу, там он начал рисовать и писать стихи.

Всю свою недолгую жизнь он посвятил народу Осетии, Кавказа – писал о жизни простых людей, рисовал людей, которые его окружали.

Ведущая: Камни хранят в горах,

Терек несёт в волнах.

Мы бережем в сердцах

Все песни твои.

Твой раздавался зов

В саклях бедняков,

Строки твоих стихов

Знал горец любой.

Песне греметь во всех краях!

Песне не смолкнуть на устах!

Песню любви поём мы тебе, Коста!

                                    (ПЕСНЯ О КОСТА)

Сценкæ «Сидзæргæс»

Архайджытæ:

Сидзæргæс: учитель (Кудзаева И.)

Хъуыбады: Цховребов Д. (9 А)

Æрра фыййау: Цховребов Д. (8 А)

Фатимæ: Кокова М. (7 Б)

Къоста: Хубаев О. (7 А)

Сценæйы фæлыст: стенд сываллæтты нывтæй арæзт. Дурыны дидинджытæ.

Мад. – Ма кæут, мæ хуртæ,

            Афыцой хъæдуртæ…

            Абадут æнцад…(сываллæттæ тынгдæр кæуынц)

Мад (залмæ):

                      Уауу, куыд ма цæ асайон…

                      Дудгæ фæбада

                      Зæйы бын нæ дарæг,

                      Мах чи фæсайдта!...

                      Фондзæй уæ ныууагъта

                      Иу ныййарæгæн,-

                     Мады зæрдæ скъахта,-

                     Цардæфтыд фæдæн!..

(Уалынмæ дуар чидæр æрбахоста, сывæллæттæ фамынæг сты са кæуынæй æмæ æрбахыст Хъуыбады).

Цховребов Давид-Тæхудиаг, буц хъæбулæй

Йæ уалдзæджы царды хурæй

Чи бафсæст йæ мады хъæбысы!

Тæхуды, æрæгвæззæджы.

Хъæлдзæгæй æнкъард рæстæджы

Йæ рагуалдзæг хорзæн чи мысы!

Тæхуды, йæ фыды зæххыл,

Йæ уарзон æмгæртты рæгъыл

Кæмæн хъуысы дардмæ йæ зарæг!

-Оо мæ хуртæ, фехъуыстон уын уæ кæуын æмæ мæ зæрдæ фæйнæрдæм тоны. Мæ царды зындзинæдтæ æрхъуыды кодтон, æмæ мæхи цæстысыгтæ дæр кæлынц. Æз дæр мæ ныййарджыты нал федтон, мæгуырæй схъомыл дæн, æмæ никæйы хъæуын. Мæгуырæн, уæдæ, цæй зын у йæ хъысмæт.  

(Аддейæ хъæр æрбайхъуыст æмæ мидæмæ æрбахыст «Æрра фыййау»).

Цховребов Дима:

Зымæг нæ хæхты цух нæ уадзы,-

Лæджы æмбæрц æруары мит;

Æфцæгæй коммæ уад дзыназы;

Их доныл саразы йæ хид.

Æхсæвæн нæм кæрон кæм вæййы…

Тæхудиаг кæм нæ у сæрд!

Сæнар кæмæ нæй, уый ныссайы

Цырагъ нæм чи ссудзы фæсхæрд!

(Мидæмæ æрбахыст  Фатимæ)

Мад:  (Фатимæйæн): Мæ хур, цæй æнкъард дæ?

Фатимæ: (Кокова М.)  Æнæбар адæймаг æнæбар фосы цард кæны. Фæлæ куыд ис афтæ цæрæн, уæд та иу адæймагмæ куы разынид ахæм хъару, æмæ нын нæ бартыл чи сдзурид.  Сæфтмæ цæуæм, цы уыдзæн нæ фидæн, нæ дарддæры цард?

Æрра фыййау:  (Фатимайæн):  Мæ хур, дæу хуызæн рæсугъд чызг хъуамæ æнкъард ма кæна.   

                                   (кафынц «Хонгæкафт»)

Фатимæ: Уæд дæр мын æнкъард у. (Бердиева А., Кокова М.).

Хъуыбады (сыстад) (Давид):  Мæнæ чызг, раст зæгъыс, хуыздæр цард  куы уаид, бæргæ, нæ Иры дзыллæты хсæн.

Æрра Фыййау: (Дима) Кæм дæ, на ирвæзынгæнæг, кæм дæ нæ цæугæмæсыг!

(Дуарæй æрбахыст Къоста).

Къоста: Цæйут, æфсымæртау,

               Радтæм нæ къухтæ

               Абон кæрæдзимæ,

               Иры лæппутæ!..

                 Скæнæм нæ тырыса

                 Дзыллæйы номæй.

                 Рухсмæ æнæзивæг

                 Цомут æнгомæй!..

            Рæстдзинад уарзынæй

            Скæнæм нæ фæндаг…

            Гъе, мардзæ, магуса!

           Фесæф, нæуæндаг!.. (Хубаев О. 7 а).

Ведущая: Коста Хетагуров очень любил детей и писал для них стихи.

СТИХИ (на осетинском и русском языке) – «Завещание» -Карсанов С., «Уасæг» - Дзарахохов Дж., «Петушок» - Батков Я., «Лето» -Туаева А., «Осень» - Тлатов Р., «Зæрватыкк» - Челохсаев А., «Дзывылдар» Ханикаев А., «Гино» - Албегова Инга, «Дыууæ халоны»- Хуриев Данил.

Ведущая: Ребята, Коста Леванович был ещё и художником. На своих

картинах он изображал жизнь своей родной Осетии, осетинского

народа, природу Кавказа. Вот некоторые из них.

Ведущая: А теперь посмотрим сценку «Школьник» на осетинском языке.

Сценка

1. - Кæй фырт дæ?

-Толайы.

 - Кæм уыдтæ?

 - Скъолайы,

 Алы бон дæр дзы вæййын.

 Фæкæсын

 А-бе-тæ,

 Фæфыссын

 Бе-ве-тæ,

 Ахуыр кæнынмæ бæллын.

А теперь посмотрим м/ф по произведению Коста «Что кому?»

        -Пройдут годы, пройдут века, но имя Коста не померкнет и будет сиять по-прежнему, подобно снежным вершинам Осетии.

На этом завершим наш праздник, посвященный дню рождения великого осетинского писателя, поэта, художника Коста Хетагурова.