Эш программалары

Аглиева Гульназ Фоатовна

Предварительный просмотр:

ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ӘЛМӘТ МУНИЦИПАЛЬ РАЙОНЫ

МУНИЦИПАЛЬ БЮДЖЕТ ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ УЧРЕЖДЕНИЯСЕ

«ТҮБӘН МАКТАМА  2 НЧЕ ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘБЕ»

«Каралган»

МБ утырышы беркетмәсе :

_Г.Ф.Әһлиева_________/

«_____»_______2018г.

«Килешенгән»

Милли белем һәм тәрбия бирү буенча директор урынбасары:

__________/Л.М.Вилданова/

«_____»______2018г.

«Раслыйм»

Директор:

_________/М.Г.Закирова /

Приказ №___ «__»________2018г.

Югары категорияле укытучы

 Әһлиева Гөлназ Фоат кызының

1 нче сыйныф өчен

туган телдән (татар төркеме)

эш программасы

ПЕДАГОГИК СОВЕТ УТЫРЫШЫНДА КАРАЛДЫ:

  ПРОТОКОЛ  №____

«___»__________2018.

2018-2019 НЧЫ УКУ ЕЛЫ


                                             1нче сыйныфның татар  төркемендә татар теле буенча планлаштырылган  нәтиҗәләр

Өйрәнелә торган бүлек

                                   Предмет нәтиҗәләре

                 Метапредмет нәтиҗәсе

Шәхескә кагылышлы нәтиҗәләр

Укучы өйрәнә

Укучы өйрәнү мөмкинчелеген ала

1

Телдән әзерлек чоры.

Дәрестә, мәктәптә, тормыш-көнкүрештә, төрле яшьтәге таныш яки таныш булмаган кешеләр белән телдән аралашканда, тел берәмлекләрен урынлы файдаланырга;

көндәлек тормышта сөйләм әдәбен һәм телдән аралашу нормаларын саклый (әңгәмәдәшен тыңлый белә, дөрес җавап бирә, сөйләшүне дәвам итә алырга);

сөйләм вакытында үз фикерен яклый һәм аның дөреслеген дәлилли белергә;

текстка исем бирергә;

текст буенча план төзергә;

хат, открытка яки записка кебек зур булмаган текстлар яза текстның эчтәлеген башка зат (үтәүче) исеменнән сөйләргә.

Сүзләрне төгәл, урынлы һәм сәнгатьле куллану ягыннан, үзеңнең һәм башкаларның сөйләмен дөрес бәяли белергә, үз сөйләмеңдәге хаталарны танырга һәм төзәтергә

аерым темага караган сурәтләү, хикәяләү характерындагы хикәяне телдән төзи;

җөмләдәге урыннары алышынган сүзләрне дөресли, сүз тәртибен мәгънәсенә  карап үзгәртә;

сөйләм әдәбе сакланмаган текстларны төзәтү.

Танып-белү күнекмәсе. 1. Укучының үз эшчәнлеген мөстәкыйль рәвештә оештыра белүе, бәяләве, үзенең кызыксынучанлык өлкәсен билгеләве Төрле мәгълүмат чаралары белән эшли, кирәкле мәгълүматны таба, анализлый һәм үз эшчәнлегендә куллана белү

2. Телне әдәбият, рәсем һәм музыка сәнгате белән бәйләп, сүз сәнгатенең кыйммәтен күрсәтү, матурлыкны танырга өйрәтү.

Татарчадан русчага, русчадан татарчага тәрҗемә итү юлы аша үзләштерү.

3. Мөстәкыйль рәвештә теманы, куелган проблеманы ача белү, фикер йөртү. Уку мәсьәләсе тирәсендә логик фикерләү. Фикерләүдә логик чылбыр төзү

Регулятив күнекмә. 1.Максатка ирешү юлларын билгеләү . Үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәле булуына ирешү, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу.

Укытучы белән бергәләп, үз эшен, иптәшләренең җавапларын бәяләү.

Кагыйдә, күрсәтмәләрне истә тоту һәм аларга ияреп гамәлләр кылу.

Эшләнгән эшкә бәя бирү, сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү.

Коммуникатив. 1.  Яшьтәшләре белән бердәм эшчәнлекне оештыра, төркемгә берләшә, индивидуаль һәм төркемдә эшли белә. Дәлилле итеп үз фикерен башкаларга җиткерә белү 

тыңлый белү;

Укылган текстлар буенча сораулар бирә алу.

Бирелгән текстларның дәвамын үзлектән сөйләп карау, фикер әйтү автор фикере белән чагыштыру.

Татар теленең байлыгын, матурлыгын тоярга өйрәнә; туган телне өйрәнүнең әһәмиятен аңлый; татар теленең эстетик кыйммәтен аңлый; туган телнең кешенең шәхси сыйфатларын үстерүдәге ролен аңлау;

Яхшы укучы булу теләге булдыру.

Үз фикереңне җиткерү

2

Әлифба чоры.

Аваз һәм хәрефләрне аерырга ;

татар телендәге авазларга характеристика бирә белергә: сузык авазларның калын һәм нечкә, тартык авазларның яңгырау һәм саңгырау булуын, аларга бәйле төп фонетик законнар (сингармонизм, ирен гармониясен);

  татар алфавитын, андагы хәрефләрнең урнашу тәртибен белергә, сүзләрне алфавит тәртибендә урнаштырырга һәм кирәкле мәгълүматны эзләп табу өчен, алфавиттан файдаланырга.

Сүзләргә фонетик-график (аваз-хәреф) анализы ясый, дәреслектәге үрнәк буенча сүзләрне мөстәкыйль рәвештә тикшерә һәм аның дөреслеген дәлилли;

дәреслектә бирелгән материал күләмендә укучы үзенең һәм әңгәмәдәше сөйләмендә татар әдәби теле нормаларын саклый;

сүзне дөрес әйтү-әйтмәве яки сүз басымын дөрес кую-куймавы хакында икеләнгән очракта, укучы үз җавабының дөреслеген дәреслектәге сүзлекчәдән карап яки укытучыдан мөстәкыйль рәвештә сорап белу, алу.

Танып-белү күнекмәсе. 1. Танып-белү юнәлешендәге максатларны билгеләү. 2. Укучының үз эшчәнлеген мөстәкыйль рәвештә оештыра белүе, бәяләве, үзенең кызыксынучанлык өлкәсен билгеләве. 3. Фонетик анализ ясау күнекмәләре булдыру. 4. Сүзлекләр, башка эзләнү схемаларын актив куллана белү

Регулятив күнекмә. 1.Кагыйдә, күрсәтмәләрне истә тоту һәм аларга ияреп гамәлләр кылу. 3. Эшләнгән эшкә бәя бирү

Коммуникатив күнекмә. 1.Яшьтәшләре белән төркемгә берләшү, индивидуаль һәм төркемдә эшли белү күнекмәсе булдыру. 2. Регуляцияләү өчен кирәк булган тел чараларын аңлы рәвештә куллана белү

Үзеңне милләтеңнең вәкиле итеп тану; кеше тормышында һәм җәмгыятьтә гаиләнең кирәклеген аңлау, гаилә әгъзаларына хөрмәт һәм кайгыртучан мөнәсәбәт; башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш

3

Татар теле

Сүзләргә лексик анализ ясарга; сүзләрнең синонимнар һәм антонимнар табарга; фразеологик әйтелмәләрне танырга; төрле лексик сүзлекләрдән тиешенчә файдаланырга

-туган телнең сөйләм төзелешен аңлый, аваз, иҗек, сүз, сүзтезмә, җөмлә, текст кебек тел берәмлекләрен образлы күзаллый;

-татар алфавиты басма һәм язма хәрефләренең график системасын;

һәр хәрефнең элемент формаларын.

Һәр укучы, үзенә генә хас темпта, басма һәм язма текстларны орфоэпик нормаларга туры китереп укырга;

-текстның аерым бер өлешләрен сөйләргә (2-3 җөмлә белән);

-укылган текст буенча бирелгән сорауларга җавап бирү;

тыңланган текстка исем кушу;

-әйтмә һәм язма сөйләмне тел берәмлекләренең төзелеше турында беренче сыйныф укучыларында формалашкан күзаллау нигезендә анализлау һәм тиешле символлар белән модельләштерү;

тыныш билгеләренә игътибар итеп, иҗекләп, орфоэпик, бәйләнешле итеп уку алымнарын куллану турындагы белем һәм күнекмәләрне уку эшчәнлегендә һәм көндәлек тормышта кулланырга

Танып-белү күнекмәсе. 1. Тема тирәсендәге төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру. 2. Татарчадан русчага, русчадан татарчага тәрҗемә итү юлы аша фразеологик берәмлекләрнең эчтәлегендәге фәлсәфәне үзләштерү.   4. Сүзлекләр, башка эзләнү схемаларын актив куллана белү.  Тема тирәсендәге төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру;

 Регулятив күнекмә. 1. Аерып алынган проблеманы мөстәкыйль хәл итү, рефлексия ясау. 2. Уку һәм танып-белү гамәленең эффектив юлларын сайлап ала белү. 3.Тәкъдим ителгән шартлар һәм таләпләр рамкасында чынбарлыкны үзгәртүгә юнәлтелгән адымыңның ысулларын билгеләү. 4.Уку мәсьәләләрен чишкәндә үз мөмкинлекләреңә бәя бирә белү

Коммуникатив күнекмә. 1. Дәлилле итеп үз фикерен башкаларга җиткерә белү, өлкәннәр һәм яшьтәшләре белән продуктив уртак гамәл оештыра белү. 2. Информацион-коммуникатив технологияләр өлкәсендә компетентлыкны үстерү

Туган телеңне, туган төбәгеңнең, милләтеңнең тарихын һәи мәдәни мирасын белү; мораль  (әхлакый)проблемаларны чишүдә үз гамәлләреңә аңлы һәм җаваплы караш формалаштыру; башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш; башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер булу

4

Сүздән җөмләгә.  

Җөмләләр ахырында куела торган тыныш билгеләре турында белергә, анда сүзнең кем яки нәрсә турында баруын һәм алар турында нинди яңалык хәбәр ителүен белдерә торган кисәкләрне билгеләргә,  аерым сүзләрдән җөмләләр төзергә. Сөйләм күнекмәләрен булдыру.

Әзер тексттан сүз, сүзтезмә һәм җөмләләрне дөрес итеп күчереп язарга. Аннан соң аларны укытучы әйтүе буенча сүзтезмә һәм җөмләләр төзеп язарга.

Танып-белү күнекмәсе. 1. Танып-белү юнәлешендәге максатларны билгеләү. 2. Укучының үз эшчәнлеген мөстәкыйль рәвештә оештыра белүе, бәяләве, үзенең кызыксынучанлык өлкәсен билгеләве. 3. Фонетик анализ ясау күнекмәләре булдыру. 4. Сүзлекләр, башка эзләнү схемаларын актив куллана белү

Регулятив күнекмә. 1.Кагыйдә, күрсәтмәләрне истә тоту һәм аларга ияреп гамәлләр кылу. 3. Эшләнгән эшкә бәя бирү

Коммуникатив күнекмә. 1.Яшьтәшләре белән төркемгә берләшү, индивидуаль һәм төркемдә эшли белү күнекмәсе булдыру. 2. Регуляцияләү өчен кирәк булган тел чараларын аңлы рәвештә куллана белү

Үзеңне милләтеңнең вәкиле итеп тану; кеше тормышында һәм җәмгыятьтә гаиләнең кирәклеген аңлау, гаилә әгъзаларына хөрмәт һәм кайгыртучан мөнәсәбәт; башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш


1 нче сыйныфның татар  төркемендә татар теле буенча укыту фәненең эчтәлеге

Бүлек исеме

Сәг.

 саны

                                      Кыскача эчтәлек

I.

Телдән әзерлек чоры

15

1

Танышу

1

Җөмләләрнең мәгънәләрен аңлап, Син кем? Исемең ничек?  Ул кем? Ул Саматмы? Бу кем? Аның исеме ничек? Сиңа ничә яшь? кебек сорауларга җавап бирү.

Әйе, юк, түгел сүзләре белән раслау һәм инкяр җөмләләр төзү.

 Үзләштерелергә тиешле сүзләр: малай, кыз, исемем, исеме, мин, син, рәхмәт, бар, исәнмесез, исәнме, сәлам, сау булыгыз, бу, кем, ничек, ничә, алты, җиде. Син кем? Исемең ничек? Ул кем? Аның исеме ничек? төзелмәләре.

 -мы/-ме? кисәкчәләре.әйе,юк, түгел  сүзләре. Зат алмашлыклары.

2

Безнең мәктәп (сыйныф)

2

Кем? Нәрсә? сорауларына җавап бирергә өйрәнеп, эшне үтәүчене билгеләү. Бу нәрсә? соравына җавап бирү. Сыйныф бүлмәсендәге уку-язу әсбапларының исемнәрен әйтә белү.

Кемнең? соравына җавап биреп, предметның кемгә караганлыгын белдерү.Предметның барлыгы яки юклыгы турында хәбәр итә белү.

Нинди? соравына җавап биреп, әйбернең билгесен белдерү.

Ничә? соравына җавап биреп, предмет саны турында хәбәр итә белү.

Нишли? соравына җавап биреп, предметның (затның) эше турында хәбәр итә белү.

Кайда? соравына җавап биреп, эшнең үтәлү урыны турында хәбәр итә белү. Саннарны актив кулланышка кертү.

 Үзләштерелергә тиешле сүзләр: мәктәп, сыйныф, тәрәзә, укый, яза, җырлый, ясый, бирә, керә, ишек, дәрес, зур, кечкенә. Уку-язу әсбаплары.

3

Безнең гаилә

2

Гаилә кешеләре, аларның исемнәре турында хәбәр итү.

Аларның эш-хәрәкәте турында хәбәр итү.

Эш-хәрәкәтнең үтәүчесе, үтәлү вакыты, үтәлү урыны турында хәбәр итү. Гаилә кешеләренең һөнәре, белгечлеге турында хәбәр итү. Аларга карата бар, юк сүзләрен дөрес кулланып, җөмләләр төзү.

Өйдәге әйбер атамаларын әйтә белү, аларның билгеләре турында хәбәр итү.

Предметның саны, аларның урыны турында хәбәр итү.

 Үзләштерелергә тиешле сүзләр: гаилә, әти, әни, апа, сатучы, өстәл, төзүче, урындык, йоклый, ял итә,бүген, иртәгә, тугыз, ун, шәфкать туташы.

4

Ашамлыклар

1

Бу темага караган атамаларны әйтү.

Милли ризыкларны санап күрсәтү, аларны кертеп, гади җөмлә белән сорауларга җавап бирү.Ризыкны әзерләүче (пешерүче) турында хәбәр итә белү. Белән бәйлеге + фигыль тезмәсен дөрес куллану.

Ризыкның сыйфаты турында турында хәбәр итү.

Үзләштерелергә тиешле сүзләр: аш, ботка, токмач, икмәк, катык, пешерә, кыздыра, кисә, бүлә, чәйнек, эчә, тәмле, булыша.

5

Кеше

2

Тән төзелешенә караган атамаларны әйтә белү.

Шәхси гигиенага караган эш-хәрәкәт турында хәбәр итү, эш-хәрәкәтнең объекты, коралы, үтәлү вакыты турында хәбәр итү.

Үзләштерелергә тиешле сүзләр: кеше, теш, борын, колак, чәч, сөртә, чиста, юына, сөлге, сабын, юа, уң, сул, чиста, пычрак.

6

Өс-баш һәм аяк киемнәре

1

Предметның кемнеке икәнлеге турында хәбәр итү, аның барлыгын яки юклыгын белдерү.

Үзләштерелергә тиешле сүзләр: Күлмәк, яулык, чалбар, бияләй, итек, иске, кара, зәңгәр, чишенә, элә, бәйли, тегә. өс-баш һәм аяк киемнәренең аталышы

7

Уеннар

2

Уенчыклар һәм уеннарның атамалары турында хәбәр итү.

Аларның кемнеке икәнлеген белдерү.

“Минем яраткан уенчыгым...” темасына сөйләшү үткәрү. Уенчыкның барлыгын яки юклыгын белдерү, аның билгесен атау.

Үзләштерелергә тиешле сүзләр: Чана, чаңгы, тимераяк, туп, шар, уен, тора, матур, җилле, тайгак, йомшак, каты.

8

Авылда

1

Яшелчә һәм җиләк-җимешләрнең, хайван, кош-кортларның исемнәрен әйтә белү.

Аларның эш-хәрәкәте турында хәбәр итү. Темага караган предметларның билгеләре турында хәбәр итү.

Кыргый һәм йорт хайваннарның яшәү урыны турында хәбәр итү.

Үзләштерелергә тиешле сүзләр: авыл, урман, бакча, чия, алма, кәбестә, көрән, сыер, ат, сарык, тавык, керпе, эт, төлке, куян, үрдәк, утырта, оча, йөгерә, кызыл, яшел, бүре, аю, керпе, кыяр, бәрәңге, кишер, суган, көрәк.

9

Кошлар

1

Кошлар исемен әйтә белү. Безнең якта кышлаучы кошларны атау. Җылы яктан кайтучы кошлар, аларның яшәү урыны турында хәбәр итү; кошларның табигатькә, кешеләргә китергән файдасы турында сөйләү. Күчмә һәм кышлаучы кошлар турында сөйләү.

Үзләштерелергә тиешле сүзләр: чыпчык, сыерчык оясы, бөркет, сандугач, саескан, тургай, кош оясы, очып кайта, җим, кара карга, бөркет, тургай, җимлек, карабүрек, күке, торна, песнәк.

10

Шәһәрдә

1

Шәһәр тормышына караган атамаларны әйтә белү, предметларның исемнәре, билгеләре турында хәбәр итү. Предметларның санын, эш-хәрәкәтен, эш-хәрәкәтнең билгесен, үтәлү урынын белдерү.

Кайчан? соравына җавап биреп, эш-хәрәкәтнең үтәлү вакытын белдерү.

Үзләштерелергә тиешле сүзләр: Шәһәр, урам, тукталыш, туктап тора, кайта, яши, киң, тар, тиз, акрын, һәм.

11

Бәйрәмнәр

1

Бәйрәмнәрне санап күрсәтү; милли бәйрәм – Сабан туе турында сөйләү (уеннары); бәйрәмнәрне уздыру вакыты турында хәбәр итү; бәйрәм белән котлау, бүләк тапшырганда әйтелә торган сүзләрне дөрес, урынла куллану.

Үзләштерелергә тиешле сүзләр: Туган көн, Яңа ел, Корбан бәйрәме, котлый, елмая, кунак итә, ярыша, колга, кадерле, бәхетле, мәчет, күчтәнәч, ихтирам итә.

II.

Әлифба чоры

32

Хәрефләрдән иҗекләр төзү, аннан соң иҗекләрдән сүзләр, сүзләрдән сүзтезмәләр төзеп уку.  Укучыларда сүзтезмәләрдән җөмләләр төзү күнекмәләре тәрбияләү. Сүзләрне иҗекләргә бүлү.

Эчтәлеген аңлап, кирәкле урыннанрда паузалар белән сүз басымын дөрес куеп уку.

Әлифба чорында татар һәм рус телләрендә бердәй әйтелешле авазлар белән танышу, алар кергән сүзләрне дөрес уку.

[а], [о], [э], [w], [гъ], [къ], [х], [ч], [ы] авазларының әйтелеш үзенчәлекләре һәм бу авазларны язуда дөрес күрсәтү.

Татар телендәге [ә], [ө], [ү], [җ], [ң], [һ] авазлары кергән сүзләрне, сүзтезмәләрне һәм җөмләләрне дөрес уку.

III.

Татар теле

15

Сөйләм. Телдән һәм язма сөйләм. Аралашу әдәбе.

Сүз һәм иҗек.Сүзләрне иҗекләргә бүлү.

Авазлар һәм хәрефләр. Алфавит. Сузык авазлар, аларның төрләре. Басым. Тартык авазлар, аларның  төрләре.

Җөмлә турында гомуми мәгълүмат; төрле интонация белән әйтелгән җөмләләрдән соң куелган тыныш билгеләре белән таныштыру. Дөрес язу һәм сөйләү күнекмәләре булдыру.

Калын һәм нечкә сузыкларны белдерә торган хәрефләрнең дөрес язылышы, яңгырау, саңгырау тартыкларны белдерә торган хәрефләрнең дөрес язылышы. Сүзләр иҗекләргә бүленүе, иҗек сузык аваз ярдәмендә төзелүе.

Кеше исемнәре, фамилияләр, шәһәр, авыл, елга исемнәре, хайван кушаматларының баш хәреф белән язылуы.Төрле интонация белән әйтелгән җөмләләрдән соң куелган тыныш билгеләре.

Сузык һәм тартык аваз хәрефләрнен дөрес язылышы

Сүз басымын дөрес кую, сузык авазга төшүе.

Исем, мәгънәсе, уртаклык, ялгызлык исемнәрнең язылышындагы үзенчәлек.

Фигыль, барлык-юклык формалары турында төшенчә.

Сыйфат, мәгънәсе, сораулары.

Әзер тексттан сүз, сүзтезмә,җөмләләрне дөрес итеп күчереп язу.

Аерым темалар буенча диктант язу. Матур язу көнекмәләрен үтәү.

Сөйләм күнекмәләрен булдыру өстендә даими эшләү.

IV

Сүздән җөмләгә. 

4

Җөмләләр ахырында куела торган тыныш билгеләре турында гомуми мәгълүмат. Сөйләмне барлыкка китерүдә җөмләнең әһәмияте. Анда сүзнең кем яки нәрсә турында баруын һәм алар турында нинди яңалык хәбәр ителүен белдерә торган кисәкләрне билгеләү. Аерым сүзләрдән җөмләләр төзү, сүзләр арасындагы бәйләнешне аңлату.

Әзер тексттан сүз, сүзтезмә һәм җөмләләрне дөрес итеп күчереп язу. Аннан соң аларны укытучы әйтүе буенча язу, ул тәкъдим иткән сүзләрдән сүзтезмә һәм җөмләләр төзеп язу.

Аерым темалар буенча өйрәнгән сүзләрне, сүзтезмә һәм җөмләләрне диктант итеп язу. Матур язу күнегүләрен үтәү. Сөйләм күнекмәләрен булдыру өстендә даими эшләү.

Барлыгы

66

1 нче сыйныфның татар  төркемендә татар теле буенча календарь-тематик план

Укытучы: Әһлиева Г.Ф.

Атнага 2 сәгать исәбеннән, елга 66 сәгать

                                                       

Өйрәнелә торган бүлек, уку материалының темасы

Сәг.

саны

Үткәрү вакыты

План.

вакыт

Фак

тик вакыт

                              1. Телдән әзерлек чоры (15 сәг.)

                              1. Танышу (1 сәгать)

1

Син кем? Исемең ничек? төзелмәләре белән танышу. мы/-ме? кисәкчәләре белән сораулар төзү.

1

03.09

                              2.Безнең мәктәп(сыйныф) (2 сәгать)

2

 Сыйныф бүлмәсендәге уку-язу әсбапларының исемнәрен  әйтү. Кемнең? соравына җавап бирү,әйбернең билгесен белдерү.  Ничә? соравы белән танышу.Предметларның санын  әйтү.

1

06.09

3

Кая?Кайда?Нишли?            сорауларын кертү. Предметның  урыны һәм эшен әйтә белү. Зат алмашлыкларын кулланып,предметның кемгә караганлыгын белдерү.

1

10.09

                             3.Безнең гаилә. (2 сәгать)

4

Гаилә кешеләренең һөнәре, белгечлеге белән танышу.

1

13.09

5

Бар,юк сүзләре белән җөмләләр төзү.  

“Безнең гаилә” темасына әңгәмә кору.

1

17.09

                     4. Ашамлыклар (1 сәгать)

6

“Савыт-саба” темасына караган  атамаларны әйтү. Милли ризыкларны санап күрсәтү. Ризыкны әзерләүче турында хәбәр итү.

1

20.09

                         5. Кеше (2 сәгать)

7

Тән әгъзаларын әйтә белү.

1

24.09

8

Шәхси гигиена әйберләре,аңа караган эш-хәрәкәт белән танышу.

Кайсы?соравына җавап бирергә өйрәнү.

1

27.09

                     6. Өс-баш һәм аяк киемнәре (1 сәгать)

9

Өс-баш һәм аяк киемнәренең аталышы белән танышу.

1

1.10

                    7. Уеннар (2 сәгать)

10

Уеннар һәм уенчыкларның атамалары белән танышу.

1

4.10

11

Балачакның яраткан уеннары турында әңгәмә кору.

1

8.10

                 8. Авылда (1 сәгать) 

12

Яшелчәләр һәм җиләк-җимешләрнең исемнәрен әйтә белү. Кыргый һәм йорт хайваннарының яшәү урыны турында сораулар бирү.

1

11.10

                9. Кошлар (1сәгать)

13

Күчмә һәм  кышлаучы кошлар турында җөмләләр төзү. Кошлар турында әңгәмә кору.

1

15.10

              10. Шәһәрдә (1 сәгать)

14

Шәһәр тормышына караган атамаларны әйтү. Туган шәһәр турында сөйләм оештыру.

1

18.10

              11. Бәйрәмнәр (1 сәгать)

15

Бәйрәмнәр белән танышу. Милли бәйрәм –Сабан туе турында сөйләү.

1

22.10

  1. Әлифба чоры (32сәг.)

16

Сөйләм белән танышу. Җөмләнең чикләрен аера белү. Җөмлә ахырында тыныш билгеләре белән танышу.

1

25.10

17

 Сүзләрне иҗекләргә бүлү.

1

29.10

18

Сузык [а] авазы,Аа хәрефләре белән танышу.

1

8.11

19

[ә] авазын ишетеп тану.Әә хәрефләрен   язу.

1

12.11

20

Сузык [ы] авазы, Ы ы хәрефләрен үзләштерү.

Сузык [э] авазы,Э э –е хәрефләре белән танышу.

1

15.11

21

Сузык [и] авазын  дөрес әйтү.  И, и хәрефләрен  язу.

1

19.11

22

Сузык [у] авазы,У у хәрефләре белән танышу.

1

22.11

23

Сузык [ү] авазын ишетеп тану.  Үү хәрефләрен дөрес язу.

26.11

24

Сузык [о] авазы,О,о хәрефләре белән танышу .

.

1

29.11

25

Сузык [ө] авазы кергән сүзләрне дөрес әйтү. Ө,ө хәрефләрен  язу.

3.12

26

Тартык [н] авазы,Н, н хәрефләре белән танышу. Тартык [л] авазын ишетеп тану. Л, л хәрефләрен дөрес язу.

1

06.12

27

Тартык [м] авазы,М, м хәрефләре белән танышу. Тартык [р] авазы. Р, р хәрефләре кергән сүзләрне дөрес язу.

1

10.12

28

Тартык [й] авазы кергән сүзләрне дөрес әйтү. Й, й хәрефләрен язу.  Тартык [ң] авазы. ң хәрефе белән танышу.

1

13.12

29

 Я, я хәрефләре кергән сүзләрне дөрес уку һәм дөрес язу.  

1

17.12

30

Ю, ю хәрефләре белән танышу.

1

20.12

31

Сузык Е, е хәрефләренең [йы], [йэ] авазларын белдерүе.

1

24.12

32

Тартык [д] авазы кергән сүзләрне дөрес әйтү. Д, д хәрефләрен  язу.   Тартык [т] авазы. Т, т хәрефләре кергән сүзләрне дөрес язу.

1

10.01

33

Тартык [з] авазы, З, з хәрефләре белән танышу.

Тартык [с] авазы кергән сүзләрне дөрес әйтү.   С, с хәрефләрен язу

1

14.01

34

Тартык [гъ], [г] авазы. Г, г хәрефләре кергән сүзләрне дөрес язу.

1

17.01

35

Тартык [къ], [к] авазы. К, к хәрефләре белән танышу.

1

21.01

36

В, в хәрефләре. Ирен-ирен [w] һәм  ирен-теш [в] авазлары кергән сүзләрне дөрес уку.

1

24.01

37

Тартык [ф] авазы. Ф, ф хәрефләре кергән сүзләрне дөрес язу.

1

28.01

38

Тартык [б] авазы. Б, б хәрефләре белән танышу. Тартык [п] авазы кергән сүзләрне дөрес әйтү.    П, п хәрефләрен язу.

1

31.01

39

Тартык [ж]  авазы, Ж, ж хәрефләре кергән сүзләрне дөрес язу. Тартык [ш]  авазы, Ш, ш хәрефләре белән танышу.

1

04.02

40

Тартык [җ] авазы кергән сүзләрне дөрес әйтү.    Җ, җ хәрефләрен язу.

Тартык [ч] авазы. Ч, ч  хәрефләре кергән сүзләрне дөрес язу.

1

07.02

41

Тартык [х] авазы. Х, х хәрефләре белән танышу.

1

18.02

42

Тартык [һ] авазы. Һ, һ хәрефләре кергән сүзләрне дөрес язу.

1

21.02

43

 [ё] авазы,Ё, ё хәрефләре белән танышу.

1

25.02

44

Тартык [щ] авазы.Щ,щ хәрефләре кергән сүзләрне дөрес язу.Сүзлек диктанты.

1

28.02

45

Тартык [ц] авазы,Ц, ц хәрефләре белән танышу.

1

4.03

46

ь (нечкәлек һәм аеру) билгесе булган сүзләрне  язу.

1

07.03

47

ъ (калынлык һәм аеру билгесе) белән танышу. Татар алфавитын кабатлау.

1

11.03

                  Татар теле( 15 сәг.)

48

Сөйләм,аралашу әдәбе белән танышу. Сүзләрне иҗекләргә бүлүне үзләштерү. Алфавитны  куллана белү.  

1

14.03

49

Авазлар һәм хәрефләр турындагы белемнәрне ныгыту.

18.03

50

Баш хәрефтән языла торган сүзләр белән танышу.  

1

21.03

51

Татар теленең үзенчәлекле сузыклары,аларны белдерә торган хәрефләрне дөрес язу.

1

01.04

52

Сүзләрне юлдан-юлга күчерү кагыйдәләрен белү.

04.04

53

Тартык авазларга характеристика бирү.

1

08.04

54

Э-э(е),ө-е, о-ы хәрефләре кергән сүзләрне  язуны өйрәнү.

1

11.04

55

Я,ю,е хәрефләре кергән сүзләрне дөрес уку һәм язу.

1

15.04

56

Тартык,сузыкларны кабатлау

18.04

57

Диктант.

1

22.04

58

Й, в,к,г  хәрефләренең дөрес язылышы.

1

25.04

59

Сүз  басымын дөрес кую.

1

29.04

60

Исем турындагы белемнәрне үзләштерү.

1

02.05

61

Фигыльнең мәгънәсен аңлау.

1

06.05

62

Сыйфат сүз төркемен сөйләмдә дөрес куллану.

1

09.05

             Сүздән җөмләгә (4 сәг.)

63

 Җөмләдә сүзләр бәйләнеше турындагы белемнәрне ныгыту.

1

13.05

64

Җөмлә ахырында тыныш билгеләрен куя белүне кабатлау.

1

16.05

65

Күчереп язу

20.05

66

 Өйрәнгәннәрне йомгаклау.

1

23.05



Предварительный просмотр:

ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ӘЛМӘТ МУНИЦИПАЛЬ РАЙОНЫ

МУНИЦИПАЛЬ БЮДЖЕТ ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ УЧРЕЖДЕНИЯСЕ

«ТҮБӘН МАКТАМА  2 НЧЕ ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘБЕ»

«Каралган»

МБ утырышы беркетмәсе :

_Г.Ф.Әһлиева_________/

«_____»_______2018г.

«Килешенгән»

Милли белем һәм тәрбия бирү буенча директор урынбасары:

__________/Л.М.Вилданова/

«_____»______2018г.

«Раслыйм»

Директор:

_________/М.Г.Закирова /

Приказ №___ «__»________2018г.

Югары категорияле укытучы

 Әһлиева Гөлназ Фоат кызының

1 нче сыйныф өчен

әдәби укудан (татар төркеме)

эш программасы

ПЕДАГОГИК СОВЕТ УТЫРЫШЫНДА КАРАЛДЫ:

  ПРОТОКОЛ  №____

«___»__________2018.

2018-2019 НЧЫ УКУ ЕЛЫ


1нче сыйныфның татар  төркемендә әдәби уку(тат) буенча планлаштырылган  нәтиҗәләр

Өйрәнелә торган бүлек

                           Предмет нәтиҗәләре

Метапредмет нәтиҗәсе

Шәхескә кагылышлы нәтиҗәләр

Укучы өйрәнә

Укучы өйрәнү мөмкинчелеген ала

1.

Алган белем – ташка язган сүз белән бер

Төрле жанрдагы (хикәя, шигырь, әкият) әсәрләрне кычкырып укырга һәм эчтәлек буенча сорауларга җавап бирергә.

Укылган әсәрнең әхлакый эчтәлеген аңларга;әсәр һәм геройлар турында фикерләрен җиткерергә;

әсәр өзекләреннән укылган әсәрләрне танырга.

Танып белү УУГ(ТБУУГ):

- Аңлап уку (текстта тасвирланган вакыйга, күренеш, процесслар арасындагы  элемтәне билгеләү).

- Уку һәм танып-белү мәсьәләләрен чишү өчен модель, схемаларны   куллана белү.

- укучының үз эшчәнлеген мөстәкыйль рәвештә оештыра белүе,

- мөстәкыйль рәвештә төрле текстларны укый белү, өстәмә материалларны таба һәм тиешле урында куллана белү;

- кирәкле мәгълүматны таба, анализлый һәм үз эшчәнлегендә куллана белү;

- татар әдәбиятын рус әдәбияты, башка халыклар әдәбиятлары белән бәйләп укып, әдәбиятлар арасындагы уртак проблемаларны, уртак кыйммәтләрне күрсәтү аша, дөнья культурасы белән танышу;

- бәхәсләшү, үз фикерен дәлилләү, анализ ясау, йомгаклау.

Регулятив УУГ (РУУГ):

- мөстәкыйль рәвештә дәреснең проблемасын һәм максатларын формалаштыру;

- проблеманы аңлый белү, гипотеза чыгару, материалны төзү, үз фикереңне раслау өчен дәлилләр сайлый белү, нәтиҗәләрне формалаштыру;

- уку проблемасын чишү өчен план төзү;

- укытучы белән бергәләп, үз эшен, иптәшләренең җавапларын бәяләү.

Коммуникатив УУГ (КУУГ):

- төрле фикерләрне исәпкә алып эш итү;

- күмәк эш вакытында бер фикергә килә белү;

- коммуникатив күнекмәләрнең кеше тормышындагы ролен билгеләү;

- үз фикереңне телдән һәм язма формада җиткерә белү;

- текст буенча сораулар куя белү

- бәхәсләшү, үз фикерләрен дәлилләү

Шәхеснең әхлакый-рухи сыйфатларын камилләштерү, күпмилләтле илебезгә карата ярату хисләре, татар әдәбиятына һәм башка халыклар әдәбиятына, мәдәниятына ихтирамлы мөнәсәбәт булдыру;

- активлыкка, мөстәкыйль фикер йөртүгә, акыл һәм рухи эшчәнлеккә өйрәнү, шәхес буларак формалашуны дәвам итү;

- үзең белән идарә итүгә юнәлдерелгән белем һәм күнекмәләрне тормышның төрле шартларында куллана белергә өйрәнү, тормышта үз урыныңны күзаллый башлау;

- милли горурлык, гражданлык хисләре формалаштыру.

2.

Бишектәге бишкә төрләнер.( Халык авыз иҗаты)

Фольклор әсәрләрен (такмак, җыр, санамыш, табышмак, мәкаль, әйтем, әкиятне) аңлап зиһенгә кабул итә һәм аера белергә.

Әдәби әсәрләрне анализларга, аларның билгеле бер жанрга каравын, идеясен тотып ала белергә.

3.

Хәреф миңа карап тора, мин дә карыйм хәрефкә...

Әдәби әсәрне дөрес итеп әйтергә (авторның исем-фамилиясе, әсәрнең исеме).

Геройларга характеристика бирергә, төрле әсәрдәге бер яки берничә геройны чагыштыра белергә.

4.

Без хайваннар һәм кошлар  турында беләбезме?

Китап тышлыгын модельләштерергә : авторын, исемен, жанрын һәм темасын(туган ил, балалар, хайваннар, табигать турында сөйләргә).

Төрле жанрдагы әдәби әсәрләрне ишетеп кабул итергә, эчтәлекне дөрес аңларга.

5.

Кеше булу кыен түгел, кешелекле булу кыен

Диалог формасындагы кечкенә әсәрләрне рольләргә бүленеп укырга.

Әдәбиятның образлы дөньясын сүз сәнгате күренеше буларак аңларга, әдәби әсәрләрнең эстетик ягын кабул итәргә.

6.

Яз килә, яз көлә...

Укылган әсәр геройлары белән төрле вакыйгалар уйларга;

герой яки үз исеменнән әсәр эчтәлеген сөйләргә.

Укылган әсәрнең аерым эпизодларына рәсем ясарга;

аерым

эпизодларны парлап яки төркемләп сәхнәләштерергә;

телдән кечкенә хикәя, әкият уйларга.


     1 нче сыйныфның татар  төркемендә әдәби уку(тат)  буенча укыту предметының эчтәлеге

           

Бүлек исеме

Сәгать саны

Кыскача эчтәлек

1.

Балачакта алган белем – ташка язган сүз белән бер

1

Мәктәп – белем йорты. Китап белем чишмәсе. Сакчыл караш булдыру.

И.Гази. Китап, Җ.Тәрҗеманов. Якын дус.

2.

Бишектәге бишкә төрләнер.( Халык авыз иҗаты)

5

Халык авыз иҗаты үрнәкләре белән танышу, аларның тәрбияви тәэсире. Аларда халкыбызның җор күңеллелеге, тапкырлыгы, тирән акылы, рухи байлыгы чагылуы. Әкиятләр турында беренчел мәгълүмат бирү.

Бишек җырлары. Тел шомарткычлар. Такмаклар. Санамышлар.

Әйтем- сүзнең бизәге, мәкаль – сүзнең җиләге. Табышмак – зиһен ачкычы, мәзәк – күңел ачкычы..

 Алдавыч әкият.Татар халык әкияте Шүрәле . Ахмак бүре.

3.

Хәреф миңа карап тора, мин дә карыйм хәрефкә...

8

Татар сөйләменә хас авазларны дөрес әйтә белү. Туган телне белү. З.Туфайлова”Әлифбам” шигырьләре белән танышу.

Дәрдемәнд.“Балалар, әйдә мәктәпкә!”шигырендә автор фикерен ачыклау.Р.Вәлиева“Беренчеләр” шигыренең эчтәлеген тыңлап аңлау..Миңнуллин”Ата-ана.”Х.Халиков”Сакаллы малай”шигырендәге лексик берәмлекне ныгыту.Р.Бәшәр “Танышу” Ш. Маннур “Яхшы бел”шигырендә туган тел темасының чагылышы.Ш.Галиев”Витаминлы хәрефләр”әсәрендә автор фикерен ачыклау.

4.

Без хайваннар һәм кошлар  турында беләбезме?

7

Хайваннар, кошларга хас характерлы сыйфатларны ачыклауга ирешү. Балаларда күзәтүчәнлек сыйфатлары тәрбияләү. Текстларны уку барышында татар теленә генә хас авазларны дөрес әйтергә ирешү.

Г. Тукай“Гали белән кәҗә”,“Бала белән күбәләк”шигырьләре буенча әңгәмә кору. Иҗади эш.Г. Тукай “Карлыгач”

 Ш.Галиев“Танышмак өчен табышмак”Р. Батулла. “Аю Әппәс” әкиятендәге геройларга характеристика бирү. Р.Батулла”Иң-иң-иң”тексты өстендә эш.

Г.Сабитов “Балага-балык” хикәясе буенча сорауларга җавап бирү. Җ. Тәрҗеманов ”Табигать китабы”

5.

Кеше булу кыен түгел, кешелекле булу кыен

6

Балаларда уңай сыйфатлар тәрбияләү. Һәр җирдә тәртипле булуны үрнәк итеп кую.

Дәрдемәнд”Гали”, Җ.Тәрҗеманов “ Биш чия” әсәрләрен чагыштыру. Л.Лерон. “Супермалай”әсәрендә хезмәт темасының чагылышы. Ф.Яруллин“Хикмәтле сүз”, Р.Вәлиева“Дуслык”хикәяләре аша әдәплелек төшенчәсен ныгыту.Ш.Галиев “Светофорның өч күзе” шигырендәге лексик берәмлекне үзләштерү.Т.Әйди “Дачада”әсәренә  план төзү.

Р.Мәннан”Булышам”әсәрендә геройларга  характеристика бирү

6.

Яз килә, яз көлә...

6

Ел фасылларының үзенчәлекле билгеләрен белү. Табигатьтәге үзгәрешләргә игътибарлы булу.

Г.Тукай“Яз”,Б.Рәхмәт“Яз килә”әсәрләрендә табигатьтәге үзгәрешләрнең бирелүе. Г. Галиев “Кояш” шигырендә автор фикерен ачыклау.Г. Хәсәнов. “Ел язга аяк атлады” хикәясендәге кошлар тормышын сурәтләү.

Г.Сабитов“Кояшка да эш күбәйде”,Л.Лерон”Апрель ае”әсәрләре аша язгы табигатьтәге үзгәрешләр белән танышу.

Г. Зәйнәшева”Әниләр бәйрәме”, Р.Вәлиева “Әниләр бәйрәме” шигырьләре буенча әңгәмә кору. Проект эше

Р.Хафизова”Нәүрүз килә”

Барлыгы:

33 сәг.

 

     1 нче сыйныфның татар  төркемендә әдәби уку(тат)  буенча календарь-тематик план

Укытучы: Әһлиева Г.Ф.

Атнага 1 сәгать исәбеннән, елга 33 сәгать

Өйрәнелә торган бүлек, уку материалының темасы

Сәг.

са

ны

Календарь вакыт

План.

вакыт

Факт

вакыт

  1.Балачакта алган белем – ташка язган сүз белән бер (1 сәг.)

1

И.Гази.“Китап”,Җ.Тәрҗеманов. “Якын дус”әсәрләрен тыңлап кабул итү.

1

05.09

 2. Бишектәге бишкә төрләнер.( Халык авыз иҗаты) ( 5 сәг.)

2

Бишек җырлары,тел шомарткычлар, такмаклар,санамышлар белән танышу.  

1

12.09

3

Әйтем,мәкаль,табышмаклар, мәзәкләр турында  мәгълүмат бирү.

1

19.09

4

Алдавыч әкиятнең сюжетын, персонажларын аеру.

1

26.09

5

 “Шүрәле”,” әкияте

1

03.10

6

”Ахмак бүре”әкияте

1

10.10

 3.Хәреф миңа карап тора, мин дә карыйм хәрефкә... (8 сәг.)

7

З.Туфайлова”Әлифбам” шигырьләре белән танышу.

1

17.10

8

Дәрдемәнд.“Балалар, әйдә мәктәпкә!”шигырендә автор фикерен ачыклау.

1

24.10

9

Р.Вәлиева“Беренчеләр” шигыренең эчтәлеген тыңлап аңлау.

1

07.11

10

Р.Миңнуллин”Ата-ана.”

1

14.11

11

Х.Халиков”Сакаллы малай”шигырендәге лексик берәмлекне ныгыту.

1

21.11

12

Р.Бәшәр “Танышу”

1

28.11

13

Ш. Маннур “Яхшы бел”шигырендә туган тел темасының чагылышы.

1

05.12

14

Ш.Галиев”Витаминлы хәрефләр”әсәрендә автор фикерен ачыклау.

1

12.12

    4.Без хайваннар һәм кошлар  турында беләбезме? (7 сәг.)

15

Г. Тукай“Гали белән кәҗә”,“Бала белән күбәләк”шигырьләре буенча әңгәмә кору. Иҗади эш.

1

19.12

16

Г. Тукай “Карлыгач”

1

09.01

17

 Ш.Галиев“Танышмак өчен табышмак”

1

16.01

18

Р. Батулла. “Аю Әппәс” әкиятендәге геройларга характеристика бирү.

 

1

23.01

19

Р.Батулла”Иң-иң-иң”тексты өстендә эш.

1

30.01

20

Г.Сабитов “Балага-балык” хикәясе буенча сорауларга җавап бирү.

1

06.02

21

Җ. Тәрҗеманов ”Табигать китабы”

1

20.02

         5. Кеше булу кыен түгел, кешелекле булу кыен( 6 сәг.)

22

Дәрдемәнд”Гали”, Җ.Тәрҗеманов “ Биш чия” әсәрләрен чагыштыру.

1

27.02

23

Л.Лерон. “Супермалай”әсәрендә хезмәт темасының чагылышы.

1

06.03

24

Ф.Яруллин“Хикмәтле сүз”,Р.Вәлиева“Дуслык”хикәяләре аша әдәплелек төшенчәсен ныгыту.

1

13.03

25

Ш.Галиев “Светофорның өч күзе” шигырендәге лексик берәмлекне үзләштерү.

1

20.03

26

Т.Әйди “Дачада”әсәренә  план төзү.

1

03.04

27

Р.Мәннан”Булышам”әсәрендә геройларга  характеристика бирү.

1

10.04

         6. Яз килә, яз көлә... (6 сәг.)

28

Г.Тукай“Яз”,Б.Рәхмәт“Яз килә”әсәрләрендә табигатьтәге үзгәрешләрнең бирелүе.

1

17.04

29

Г. Галиев “Кояш” шигырендә автор фикерен ачыклау.

1

24.04

30

Г. Хәсәнов. “Ел язга аяк атлады” хикәясендәге кошлар тормышын сурәтләү.

1

01.05

31

Г.Сабитов“Кояшка да эш күбәйде”,Л.Лерон”Апрель ае”әсәрләре аша язгы табигатьтәге үзгәрешләр белән танышу.

1

08.05

32.

Г. Зәйнәшева”Әниләр бәйрәме”, Р.Вәлиева “Әниләр бәйрәме” шигырьләре буенча әңгәмә кору. Проект эше

1

15.05

33

Р.Хафизова”Нәүрүз килә”

1

22.05



Предварительный просмотр:

ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ӘЛМӘТ МУНИЦИПАЛЬ РАЙОНЫ

МУНИЦИПАЛЬ БЮДЖЕТ ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ УЧРЕЖДЕНИЯСЕ

 «ТҮБӘН МАКТАМА  2 НЧЕ ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘБЕ»

«Каралган»

МБ утырышы беркетмәсе :

_Г.Ф.Әһлиева_________/

«_____»_______2018г.

«Килешенгән»

Милли белем һәм тәрбия бирү буенча директор урынбасары:

__________/Л.М.Вилданова/

«_____»______2018г.

«Раслыйм»

Директор:

_________/М.Г.Закирова /

Приказ №___ «__»________2018г.

Югары категорияле укытучы

Әһлиева Гөлназ Фоат кызының

4 а сыйныфы өчен

туган телдән (татар төркеме)

эш программасы

ПЕДАГОГИК СОВЕТ УТЫРЫШЫНДА КАРАЛДЫ:

ПРОТОКОЛ  №____

«___»__________2018.

2018-2019 НЧЫ УКУ ЕЛЫ

Көтелгән нәтиҗәләр

Бүлекләрнең исемнәре

Предмет нәтиҗәләре

Метапредмет

Шәхескә кагылышлы

укучы өйрәнәчәк

укучы өйрәнергә мөмкинлек алачак

1

1-3 нче сыйныфларда үткәннәрне кабатлау

Аваз һәм хәрефләрне аерырга; татар телендәге авазларга характеристика бирергә;

татар алфавитын, андагы хәрефләрнең урнашу тәртибен,сүзләрне алфавит тәртибендә урнаштыру һәм кирәкле мәгълүматны эзләп табу өчен, алфавиттан файдаланырга

Сүзләргә фонетик-график (аваз-хәреф) анализы ясарга, дәреслектәге үрнәк буенча сүзләрне мөстәкыйль рәвештә тикшерергә һәм аның дөреслеген дәлилләргә;

сүзне дөрес әйтү-әйтмәве яки сүз басымын дөрес кую-куймавы хакында икеләнгән очракта, укучы үз җавабының дөреслеген дәреслектәге сүзлекчәдән карап яки укытучыдан мөстәкыйль рәвештә сорап белергә

Танып-белү күнекмәсе. 1. Танып-белү юнәлешендәге максатларны билгеләү. 2. Уку мәсьәләсе тирәсендә логик фикерләү. 3. Фикерләүдә логик чылбыр төзү 4. Сүзлекләр, башка эзләнү схемаларын актив куллана белү 5. Фонетик анализ ясау күнекмәләре булдыру.

Регулятив күнекмә. 1 Дәлилле итеп үз фикерен башкаларга җиткерә белү, өлкәннәр һәм яшьтәшләре белән продуктив уртак гамәл оештыра белү.

Коммуникатив. 1.  Яшьтәшләре белән бердәм эшчәнлекне оештыра, төркемгә берләшә, индивидуаль һәм төркемдә эшли белә. Дәлилле итеп үз фикерен башкаларга җиткерә белү

Татар теленең байлыгын, матурлыгын тоярга өйрәнә; туган телне өйрәнүнең әһәмиятен аңлый; татар теленең эстетик кыйммәтен аңлый; туган телнең кешенең шәхси сыйфатларын үстерүдәге ролен аңлау

2

Морфология

Исемнәрнең мәгънәсен, сорауларын, грамматик билгеләрен (берлек һәм күплек сан формаларын, килеш һәм тартым белән төрләнүен) үзләштерергә;

сыйфатларның мәгънәсен, сорауларын, дәрәҗә формаларын ;

микъдар һәм тәртип саннарының мәгънәсен, сорауларын өйрәнә;

фигыльләрнең мәгънәсен, сорауларын , барлык-юклык, хәзерге,үткән, киләчәк заманнар, зат-сан формаларын билгеләргә

Сүзтөркемнәре:исем,сыйфат,фигыль,зат алмашлыклары мәгълүмат ала; тәкъдим ителгән тексттан (җөмләдән) өйрәнелгән сүз төркемнәрен таба.

Төркемдә яки парларда фикер алышканда, үз уеңны, хисләреңне белдерү өчен, төрле сөйләм чараларыннан файдалана белергә, эшчәнлегеңне планлаштыру һәм, ситуациягә карап, аны регуляцияләргә, көйләргә

Танып-белү күнекмәсе. 1. Танып-белү юнәлешендәге максатларны билгеләү. 2. Укучының үз эшчәнлеген мөстәкыйль рәвештә оештыра белүе, бәяләве, үзенең кызыксынучанлык өлкәсен билгеләве.

Регулятив күнекмә. 1.Кагыйдә, күрсәтмәләрне истә тоту һәм аларга ияреп гамәлләр кылу. 3. Эшләнгән эшкә бәя бирү, сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү

Коммуникатив күнекмә. 1.Яшьтәшләре белән төркемгә берләшү, индивидуаль һәм төркемдә эшли белү күнекмәсе булдыру. 2.Үз фикерләрен телдән һәм язмача җиткерә белү.3.Башкаларны тыңлый, киңәш бирә белү;

Үз алдыңа максат кую, аңа ирешү юлларын эзләү;уңышларыңа яки уңышсызлыкларыңа, аларның сәбәпләренә дөрес бәя бирү; индивидуаль эшчәнлек стилен формалаштыру:

3

Синтаксис

Укучы сүз, сүзтезмә һәм җөмләләрне бер-берсеннән аерырга;

җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен табарга;

тиңдәш кисәкле җөмләләрне аерырга.

Җөмләнең баш кисәкләрен таба белергә;аергыч һәм тәмамлыкны һәм аерырга; җыйнак һәм җәенке җөмләләрне аерырга;сүзләрне төгәл, урынлы һәм сәнгатьле куллану ягыннан, үзеңнең һәм башкаларның сөйләмен дөрес бәяли белергә, үз сөйләмеңдәге хаталарны танырга һәм төзәтергә

Танып-белү күнекмәсе. 1. Танып-белү юнәлешендәге максатларны билгеләү 2. укучының үз эшчәнлеген мөстәкыйль рәвештә оештырабелүе, бәяләве, үзенең кызыксынучанлык өлкәсен билгеләве.   . Регулятив күнекмә. 1. Үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәле булуына ирешү, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу.2.Укытучы белән бергәләп, үз эшен, иптәшләренең җавапларын бәяләү.2.Кагыйдә, күрсәтмәләрне истә тоту һәм аларга ияреп гамәлләр кылу.3.Эшләнгән эшкә бәя бирү, сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү.

Коммуникатив күнекмә. 1. Төрле фикерләрне исәпкә алып эш итү.2.Үз фикерен дәлилли белү, тормыштан мисаллар китерү.3.Төрле җавапларны тыңлау, чагыштыру, нәтиҗә ясау;

Шәхеснең әхлакый-рухи сыйфатларын камилләштерү:

милли горурлык, гражданлык хисләре формалаштыру;

әхлак нормаларын, җәмгыятьтә яшәү кагыйдәләрен үзләштерү;

4

Ел буена үткәннәрне гомумиләштереп

кабатлау

Алган белемнәрне урынлы итеп кулланырга

Күнегүләр эшләү вакытында, язма сөйләмдә һәм телдән сөйләмдә күнекмәләрне камилләштерергә.

Танып-белү күнекмәсе. 1. тема тирәсендәге төпбилгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдәформалаштыру

Регулятив күнекмә. 1. Эшчәнлектә проблеманы аерып алу, аның чишелеш юлларын билгеләү. 2.Мөстәкыйль рәвештә максатка ирешү юлларын, шулай ук альтернатив юлларын планлаштыра белү

Коммуникатив күнекмә. 1. Укытучы һәм яшьтәшләре белән бердәм эшчәнлекне оештыра белү. 2. Язма һәм телдән, монологик һәм контекст сөйләм төрләрен оста файдалана белү

 Үз гамәлләреңә аңлы һәм җаваплы караш булдыру; башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер булу һәм үзара аңлашуга ирешү; сәламәт һәм куркынычсыз яшәү рәвеше кыйммәтләре булу; кеше матурлыгын аңлау аша, үз илеңнең мәдәният тарихына хөрмәт булдыру

6

Бәйләнешле сөйләм үстерү

Сөйләм вакытында үз фикерен яклый һәм аның дөреслеген дәлилли белергә

Кешеләр белән телдән аралашканда, тел берәмлекләрен урынлы файдалану

Танып-белү күнекмәсе. 1.Телне әдәбият, рәсем һәм музыка сәнгате белән бәйләп, сүз сәнгатенең кыйммәтен күрсәтү, матурлыкны танырга өйрәтү. 2. Тел берәмлекләренең әдәби әсәр тудырудагы ролен билгеләү

Регулятив күнекмә. 1. Көтелгән нәтиҗәгә ирешә яки ирешә алмау сәбәпләрен аргументлаштырып, үз эшчәнлегеңә бәя бирү

Коммуникатив күнекмә. 1. Диалог барышында үз фикереңне дәлилләп бирә, партнер фикерен сорый белү. 2. Диалог барышында карар кабул итә һәм аны әңгәмәдәшең белән яраштыра белү

Башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш; башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер һәм сәләтле булу һәм үзара аңлашуга ирешү; үзең алган белем күнекмәләрен тормышның төрле шартларында куллана белергә өйрәнү

Программа эчтәлеге

Бүлекләр,темалар

Сәгать саны

Темага караган төп төшенчәләр

 Тема

саны

БСҮ саны

1

1-3 нче сыйныфларда  үткәннәрне кабатлау.

5

2

1-3 сыйныфларда авазлар һәм хәрефләр турында үткәннәрне кабатлау. Сузык һәм тартык авазлар авазлар. Татар һәм рус телләренең икесендә дә булган, әмма әйтелеше белән татар телендә аерылып торган авазлар ; татар теленең үзенчәлекле авазлары. Сүзләрнең басымын билгеләү. Фонетик анализ ясау.

Татар һәм рус телендә тамыр һәм кушымчаларның үзенчәлекләрен искә төшерү, өйрәнгәннәрне ныгыту.

Төрле сүз төркемнәрен (исем, сыйфат, фигыль) ясаучы кушымчалар.

Сүзләрнең грамматик мәгънәләрен үзгәртә торган мөнәсәбәт белдерүче кушымчаларны (исемнәрдә – күплек сан, килеш; фигыльләрдә – юклык, заман, зат-сан) дөрес билгеләү күнекмәләрен булдыру. Сүз төзелешен тикшерү күнегүләрен үтәү.

Морфология буенча үткәннәрне кабатлау.

Сүзлек диктанты, кереш диктанты, күчереп язу. Монологик –диалогик сөйләм үстерү.  Контроль диктант язу.

2

Морфология.

Исем

Сыйфат

Сан  

Алмашлык

Фигыль 

33

10

6

3

4

10

10

2

3

-

2

3

Исем.Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр.Яңгырау, саңгырау һәм борын авазларына беткән исемнәрнең килеш белән төрләнеше. Аларның дөрес әйтелеше, язылышы һәм сөйләмдә дөрес кулланышы. Исемнәрнең тартым белән төрләнеше турында мәгълүмат. Тартымның берлек һәм күплек сан формалары, аларны сөйләмдә дөрес куллану. Тартым мәгънәсенең рус телендә бирелеше.

Сыйфатның дәрәҗә формалары, аларның дөрес язылышы. Рус телендәге сыйфат дәрәҗәләреннән аермасы.

Сан. Предметның төгәл микъдарын, саналу тәртибен белдерә торган саннар. Аларның сөйләмдәге әһәмияте, дөрес куллану күнекмәләре. Татар телендә саналмышның кулланылу үзенчәлекләре.

Алмашлыклар. Тартым алмашлыклары. Аларның мәгънәләре. Тартым алмашлыкларын сөйләмдә дөрес куллану. Күрсәтү алмашлыклары. Рус телендә бу алмашлыкларның мәгънәләрен белдерү юллары.

Фигыль. Боерык фигыльләр. Аларның мәгънәләре, зат-сан белән төрләнеше. Боерык фигыльләрне тексттан табу, аларны сөйләмдә дөрес интонация белән куллану.

Үткән һәм киләчәк заман хикәя фигыльләр. Аларның зат-сан белән төрләнеше.

Хикәя фигыльләрнең барлык заман формаларын зат-сан белән төрләндерү, аларны сөйләмдә дөрес куллану.

Сүзлек диктанты, сочинение, аңлатмалы һәм искәртмәле диктант,изложение язу. Рәсем буенча хикәя төзү. Монологик сөйләм үстерү. Диалог өстендә эш.

3

Синтаксис.

15

3

Татар һәм рус телләрендә сүзтезмә һәм җөмлә, аларда сүзләрнең урнашу тәртибе.

Җөмләнең баш кисәкләре. Исемнәр һәм зат алмашлыкларының җөмләдә ия булып килүе.

Боерык һәм хикәя фигыльләрнең җөмләдә хәбәр булып килүе.

Җыйнак һәм җәенке җөмләләр.

Җөмләнең иярчен кисәкләре. Сыйфатларның, тәртип саннарының, исемне ачыклап, җөмләдә аергыч булып килүләре.

Тәмамлык турында мәгълүмат.

Җөмләнең тиңдәш кисәкләре.

Сүзлек диктантлары, контроль диктант, изложение, сочинение язу. Монологик сөйләм үстерү. Диалогик сөйләм үстерү..

5

Бәйләнешле сөйләм үстерү.

15

Барлыгы

68

15

4 нче сыйныф өчен туган телдән календарь тематик план

Дәрес темалары

Сәг.

саны

План

Факт

3 нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау (5+2сәг)

1

БСҮ. “Хуш, ямьле җәй! Исәнме, алтын көз! Саумы, мәктәбебез-белем йортыбыз!”       Авазлар һәм хәрефләр    

1

1.09

2

Сузык авазлар

1

3.09

3

Тартык авазлар

1

8.09

4

Татар теленең үзенчәлекле авазлары

1

10.09

5

Басым. Фонетик анализ

1

15.09

6

Тамыр һәм кушымча

1

17.09

   7

БСҮ. Рәсем буенча өйрәнгән сүз төркемнәрен кулланып хикәя төзү ”Юл йөрү кагыйдәләре”

1

22.09

   Морфология. Исем (10 + 2 сәгать)

8

Исем. Исемнәрнең килеш белән төрләнеше

1

24.09

9

Исемнәрнең килеш белән төрләнеше

29.09

10

Яңгырау һәм саңгырау тартыкларга беткән исемнәрнең килеш белән төрләнеше

1

1.10

11

Борын авазына беткән исемнәрнең килеш   белән төрләнеше

1

6.10

12

Борын авазына беткән исемнәрнең килеш    белән төрләнеше

1

8.10

13

Борын авазына беткән исемнәрнең килеш      белән төрләнеше

1

13.10

14

БСҮ. Аңлатмалы диктант. “Бакчада”

1

15.10

15

Хаталар өстендә эш.Исемнәрнең тартым белән төрләнеше

1

20.10

16

Тартымлы  исемнәрнең берлек  сан һәм  күплек формасы

1

22.10

17

Тартым мәгънәсенең рус телендә бирелеше

1

27.10

18

” Исем” темасын гомумиләштереп кабатлау

Сүзлек диктанты №1

29.10

19

БСҮ. “Татарстан Республикасы”

1

10.11

Сыйфат ( 6+3 сәгать)

20

 Сыйфат. Сүзлек  диктанты

1

12.11

21

Гади һәм чагыштыру дәрәҗәләре.

1

17.11

22

БСҮ.Ф.Васильевның “Яңгыр алдыннан” картинасы буенча  Муса Җәлил. “Яңгыр” шигыре

1

       

19.11

23

 Сыйфатларның артыклык  дәрәҗәсе 

1

24.11

24

БСҮ. Хикәянең эчтәлеге буенча план төзеп сөйләү. ( 73нче бит)

1

26.11

25

Сыйфатларның кимлек  дәрәҗәсе 

1

1.12

26

Сыйфат дәрәҗәләренең рус телендәгедән аермасы

1

3.12

27

Сыйфатларны гомумиләштереп кабатлау.

1

8.12

28

БСҮ. Контроль диктант “ Кышкы уеннар”

1

10.12

Сан ( 3)

29

Хаталар өстендә эш. Сан. Микъдар һәм тәртип саннары  

1

15.12

30

Татар телендә саналмышның куллану үзенчәлекләре. Сүзлек диктанты

1

17.12

31

 Татар телендә саналмышның кулланылу үзенчәлекләре. Саннарга морфологик анализ ясау

1

22.12

Алмашлык. ( 4+2 сәгать)

32

Алмашлык. Зат һәм сорау алмашлыклары.

1

24.12

33

Тартым алмашлыклары

1

        

12.01

34

БСҮ. Сочинение язу “Туган якка кыш килде”

1

14.01

35

 Хаталар өстендә эш. Күрсәтү  алмашлыклары

1

19.01

36

Алмашлыкларны кабатлау. Сүзлек диктанты №2

1

21.01

37

БСҮ “Театрда кунакта” (91 нче бит)

1

26.01

Фигыль-10+3 сәгать

38

Фигыль. Боерык фигыль

1

28.01

39

Боерык  фигыльләрнең зат-сан  белән төрләнеше (калын һәм нечкә төрләнешләр)

1

02.02

40

Хикәя фигыль

1

04.02

41

 Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше

1

09.02

42

БСҮ. И.Э. Грабарьның “ Февраль зәңгәрлеге” картинасы белән танышу

1

11.02

43

Үткән заман хикәя фигыль. Сүзлек диктанты

1

16.02

44

Үткән заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше

1

18.02

45

Киләчәк заман хикәя фигыль

1

23.02

46

Киләчәк заман хикәя фигыльләрнең калын һәм нечкә төрләнеше

1

25.02

47

 БСҮ  Сынлы сәнгать музеенда. Харис Якупов  “Аналар җәе” картинасы белән танышу

1

2.03

48

 Фигыльләргә морфологик анализ ясау

1

4.03

49

Фигыль темасын кабатлау

1

9.03

50

БСҮ. Тикшерү диктанты “Яз килде”

1

11.03

        Синтаксис -15+3 сәгать

51

Хаталар өстендә эш.Җөмләнең баш  кисәкләре. Ия.

1

16.03

52

Иянең исемнәр һәм зат алмашлыклары белән белдерелүе

1

18.03

53      

Хәбәр.  

1

1.04

54

Хәбәрнең хикәя һәмбоерык фигыльләр,  сыйфатлар   белән белдерелүе

1

6.04

55            

Ия белән хәбәрнең җөмләдә урнашу тәртибе.

  Сүзлек диктанты №3                 

1

8.04

56

Җөмләнең иярчен кисәге-тәмамлык .

1

13.04

57

БСҮ. Изложение ”Безнең Муса”

1

15.04

58

 Хаталар өстендә эш. Тәмамлык һәм аның белдерелүе

1

20.04

 59            

  БСҮ. Милли киемнәр

1

22.04

60

Җөмләнең иярчен кисәге-аергыч.

1

27.04

61

Аергычның сыйфат һәм тәртип саннары белән  белдерелүе

1

29.04

62

Җөмләнең иярчен кисәкләрен кабатлау. Сүзлек диктанты№4

1

4.05

 63              

Җыйнак һәм җәенке җөмләләр турында төшенчә

1

6.05

 64              

 Җәенке җөмләләрне сөйләмдә куллану күнекмәләрен үстерү

1

11.05

65

БСҮ. Контроль диктант « Җәй көне»

1

13.05

 66            

Хаталар өстендә эш. Җөмләнең тиңдәш кисәкләре , алар янында тыныш билгеләре

1

18.05

67

Гади һәм кушма җөмлә турында төшенчә

1

20.05

68

Синтаксис бүлеген гомумиләштереп кабатлау

1

25.05



Предварительный просмотр:

Предмет буенча планлаштырылган (көтелгән) нәтиҗәләр

Бүлек исеме

            Предмет нәтиҗәләре

Метапредмет нәтиҗәләр

Шәхескә бәйле        нәтиҗәләр

Укучы өйрәнәчәк

Укучы өйрәнергә мөмкинлек алачак

Сөйләм һәм уку эшчәнлеге төрләре

 укуга кызыксыну булдырырга, уку эшчэнлеген китап укучы тәҗрибәсен баету максатыннан кулланырга;

укый белү осталыган интеллектуаль, рухи-әхлакый, эстетик үсеш, белем һәм тәҗрибә туплау чарасы буларак кулланырга;

укуны төрле уку бурычларын хәл итү, китап укучы мәнфәгатен канәгатьләндерү, предметара дәрәҗәдә мәгълүмат эзләү максатыннан кулланырга;

укыганны аңларга мөмкинлек тудырырлык темпта кычкырып һәм эчтән укырга;

орфоэпик нормаларга туры китереп, сайлап алынган яки алдан өйрәнелгән әсәрләрне сәнгатьле итеп укырга;

укуның төрле төрләреннән (танышу максатыннан, өйрәнү максатыннан, карап чыгу максатыннан) файдаланырга;

сайлап алынган уку төрен һәм формасын аңлатырга;

әдәби, фәнни-популяр, уку һәм белешмә әсәрләрен аера белергә;

әдәби әсәр эчтәлегендә ориентлаша белергә; мөстәкыйль рәвештә әсәрнең темасын, жанр төрен, авторга мөнәсәбәтен һәм төп уен билгеләргә; вакыйгалар үсешенең сәбәп-нәтиҗә бәйләнешен, эзлеклелеген табарга; сорауларга җавап бирергә, үзең дә сораулар бирергә һәм башкаларның җавапларын тулыландырырга;

әдәби, фәнни-популяр һәм белешмә текстлар белән эшли белергә: мәгънәсен аңларга, темасын һәм микротемаларны(подтемаларны) билгеләргә, текст буенча сорауларга җавап бирергә һәм сораулар уйларга, җавапларны тулыландырырга, цитаталар белән дәлилләргә;

әсәр героеның эш-гамәлләрен аңларга һәм аңлатып бирергә, аларга карата үз фикереңне белдерергә, автор позициясен билгеләргә;

әсәр эчтәлеген телдән яки язмача тулы итеп, кыскартып яки сайлап алып сөйләргә;

шигъри әсәрләрне яттан сөйләргә;

үрнәк буенча әсәргә яки китапка кыскача аннотация язарга;

каталогтан файдаланырга, үзлектән китапханәдә кирәкле китапны табарга

әдәби әсәрне сәнгатьнең бер төре буларак кабул итәргә;

автор позициясен ачыкларга һәм әсәргә, әсәр геройларына, аларның эш-гамәлләренә мөнәсәбәтен белдерергә;

әдәби әсәрне укыганда, үзенең эмоциональ халәтендәге үзгәрешләрне билгеләргә;

аермалы якларына басым ясап, әдәби һәм фәнни-популяр әсәрләрне чагыштырырга;

втор текстына таянып, үз фикереңне монологик сөйләм формасында төзергә;

балалар өчен бастырылган вакытлы матбугат белән эшләргә

 Танып белү УУГ(ТБУУГ):

- укучының үз эшчәнлеген мөстәкыйль рәвештә оештыра белүе, бәяләү;

- мөстәкыйль рәвештә төрле текстларны укый белү, өстәмә материалларны таба һәм тиешле урында куллана белү;

- кирәкле мәгълүматны таба, анализлый һәм үз эшчәнлегендә куллана белү;

- татар әдәбиятын рус әдәбияты, башка халыклар әдәбиятлары белән бәйләп укып, әдәбиятлар арасындагы уртак проблемаларны, уртак кыйммәтләрне күрсәтү аша, дөнья культурасы белән танышу;

- бәхәсләшү, үз фикерен дәлилләү, анализ ясау, йомгаклау.

Коммуникатив УУГ (КУУГ):

- төрле фикерләрне исәпкә алып эш итү;

- күмәк эш вакытында бер фикергә килә белү;

- коммуникатив күнекмәләрнең кеше тормышындагы ролен билгеләү;

- үз фикереңне телдән һәм язма формада җиткерә белү;

- текст буенча сораулар куя белү

- бәхәсләшү, үз фикерләрен дәлилләү.

Регулятив УУГ (РУУГ):

- мөстәкыйль рәвештә дәреснең проблемасын һәм максатларын формалаштыру;

- проблеманы аңлый белү, гипотеза чыгару, материалны төзү, үз фикереңне раслау өчен дәлилләр сайлый белү, нәтиҗәләрне формалаштыру;

- уку проблемасын чишү өчен план төзү;

- укытучы белән бергәләп, үз эшен, иптәшләренең җавапларын бәяләү.

- шәхеснең әхлакый-рухи сыйфатларын камилләштерү, күпмилләтле илебезгә карата ярату хисләре, татар әдәбиятына һәм башка халыклар әдәбиятына, мәдәниятына ихтирамлы мөнәсәбәт булдыру;

- активлыкка, мөстәкыйль фикер йөртүгә, акыл һәм рухи эшчәнлеккә өйрәнү, шәхес буларак формалашуны дәвам итү;

- үзең белән идарә итүгә юнәлдерелгән белем һәм күнекмәләрне тормышның төрле шартларында куллана белергә өйрәнү, тормышта үз урыныңны күзаллый башлау;

- милли горурлык, гражданлык хисләре формалаштыру.

“Әдәби пропевдевти-ка” юнәлеше буенча

әдәби, шигъри, чәчмә әсәр һәм фәнни-популяр текстларны аерырга; текст төрләрен чагыштырырга;

төзелеше буенча фольклор әсәрләре жанрларын (әкият, җыр, мәсәл, мәкаль) чагыштырырга;

сөйләмдә әдәби төшенчәләрне (әсәр, әсәрнең темасы һәм төп уе, әсәрнең жанры, автор, төп һәм ярдәмчел геройлар, уңай һәм тискәре герой) кулланырга;

тексттан сәнгать чараларын(эпитет, чагыштыру, сынландыру (җанландыру), метафора, гиперболаны) гамәли таба беләргә, аларның ролен аңлатырга;

контексттагы мәгънәсенә карап, сүзләрнең синонимнарын, антонимнарын табарга

әдәби төшенчәләрне (шигъри һәм чәчмә әсәр, фольклор һәм автор әсәре) кулланып, текстларны чагыштырырга һәм аларга характеристика бирергә;

тексттан әсәр геройларының монологын, диалогын, пейзаж һәм геройларның сурәтен табарга;

“әсәр”, “китап”, “вакытлы матбугат”(газета, журнал) төшенчәләрен аерырга, аларны уку мәсьәләсен чишү өчен кулланырга

“Иҗади эшчәнлек” юнәлеше буенча

әдәби әсәрне рольләргә бүленеп укырга; әсәрне сәхнәләштерергә;

аналогия буенча төрле жанр әсәрләре (табышмак, әкият, хикәя, мәсәл) уйларга;

мөстәкыйль, парлап, төркемнәрдә иҗади проектлар төзергә; мәгълүмат тупларга, тупланган материалны кулъязма китап формасында бизәргә, эш нәтиҗәләре белән конкурсларда, күргәмәзләрдә, китапханә дәресләрендә, мәктәп бәйрәмнәрендә катнашырга;

тәкъдим ителгән тема, картина, репродукция буенча кечкенә сочинение, китап, әсәр геройлары турында бәяләмә язарга

герой исеменнән, үз исеменнән, автор исеменнән әсәр эчтәлеген үзгәртеп сөйләргә;

бирелгән рифма һәм строфа буенча шигырь уйларга;

аерым эпизодларны укып, әсәр эчтәлеген сөйләргә, әсәрнең аерым эпизодларын яттан укырга;

шәхси текстлар төзергә (аналогия буенча хикәяләргә, фикерләргә-сорауларга тулы җавап бирергә, сурәтләргә-геройларга характеристика бирергә һәм пейзажны сурәтләргә)

“Уку материалы белән эшләү” юнәлеше буенча

әсәр текстында төп һәм өстәмә мәгълүматны таба белергә;

исеме һәм эчтәлеге, аннотация һәм титул бите буенча китап эчтәлеген кузалларга;

пейзаж һәм герой портретларын сурәтләү өчен, әсәр текстындагы, мәгълүматны кулланырга;

төрле мәгълүмати чаралардан (сүзлек, энциклопедия, Интернет-ресурс) файдаланырга; төрле чыганаклардан алынган мәгълүматны чагыштырырга

белешмәләрдән һәм энциклопедияләрдән китап, автор турында мәгълүмат тупларга;

тема һәм бүлекләргә тәкъдим ителгән проектларны үтәү өчен кирәкле мәгълүмат җыярга, аларны гомумиләштерә белергә

 

4 нче  сыйныфның татар төркеме өчен әдәби уку буенча программа эчтәлеге

Бүлекләр,

темалар.

Темага бирелгән дәресләр саны

Өйрәнелергә тиешле әсәрләр

1

Халык сүзе алтындыр, аңлаганга акылдыр

8

“Җил арба” (Татар халык әкияте) “Җил иясе”(Миф)

“Тургай һәм кояш” (Миф)“Сак-Сок” бәете

Фатих Әмирхан “Ай өстендә Зөһрә кыз”Габдулла Тукай “Яшь агач”

Иван Крылов “Карга белән Төлке”Мәҗит Гафури “Чикерткә белән Кырмыска”

Мәҗит Гафури “Тавык белән Үрдәк”Әхмәт Исхак “Карт Имән белән яшь егет”

2

Язучылар һәм рәссамнар иҗатында табигать

9

Габдулла Тукай  “Ай һәм кояш”, “Фатыйма белән Сандугач”, “Шүрәле”

Мәҗит Гафури “Болын , Муса Җәлил “Яңгыр”, “Чишмә”

Абдулла Алиш “Койрыклар”,   Нәби Дәүли “Бала болыт”

Рәшит Бәшәр “Сандугачлы Ак инеш”,    Гәрәфи Хәсәнов “Кышкы урман”

Фәнис Яруллин “Иң бәхетле төн”,    Сания Әхмәтҗанова “Саклыйк, әйдә, Җир-ананы”

3

Балачак әдипләре

8

Шәүкәт Галиев “Камырша”,  “Күршеләрнең алмасы”,  “Минем абый шигырь ятлый”

Роберт Миңнуллин “Әни, мин көчек күрдем”,  “Спортның яңа төре”

Хәкимҗан Халиков “Дәү әти”, “Вакыты тар”,“Чыпчык баласы Чырчыр турында әкият”

Сынлы сәнгать музеенда. Харис Якупов “Аналар җәе” картинасы

Хәкимҗан Халиков “Нинди кош?”, Фәнис Яруллин “Юылмас хурлык”

4

Яхшылык эшләргә ашыгыйк...

4

Роза Хафизова “Күгәрчен һәм малай” , Сәрвәр Әдһәмова “Дуслар”

Дәрҗия Аппакова “Шыгырдавыклы башмаклар”

Михаил Зощенко “Мескен Федя”

5

Бәхетле балачак

2

Нәбирә Гыйматдинова “Сертотмас кәҗә”, Юрий Ермолаев “Сәгать ярдәм итте”

6

Серле дөнья, могҗизалы дөнья

3

Ганс Христиан Андерсен “Чыдам кургашын солдат”

Джонатан Свифт “Гулливер сәяхәте”

Ләбиб Лерон “Шүрәле малае”

Барлыгы

34

Календарь-тематик планлаштыру

Өйрәнелә торган бүлек

Укыту материалының темасы

Сә

гать

са

ны

Үткәрү вакыты

Уку эшчәнлеге төрләре

План

Факт

1. Халык сүзе алтындыр, аңлаганга акылдыр – 8сәг.

1

“Халык сүзе алтындыр, аңлаганга акылдыр” бүлегенә кереш .

“Җил арба” (Татар халык әкияте)

1

7.09

Татар халык авыз иҗаты төшенчәсен искә төшерү, бәет һәм миф  жанры белән танышу.

Әкият белән  танышу. Рольләргә бүленеп, дөрес интонация белән  уку, сорауларга җавап бирү.  Әсәрне өлешләргә бүлү, эчтәлеген сөйләү

2

“Җил иясе”(Миф)

 “Тургай һәм кояш” (Миф)

1

14.09

Миф  жанры белән танышу.  Дөрес интонация белән  уку. Персонажларның холкына, эш-гамәлләренә бәя бирү

3

Фатих Әмирхан “Ай өстендә Зөһрә кыз”

1

21.09

Әсәрне дөрес интонация белән  уку, Сорауларга тулы җавап бирү

4

“Сак-Сок” бәете

1

28.09

Әсәрне дөрес интонация белән  уку, сорауларга җавап бирү.   Әсәр эчтәлеге буенча рәсем ясау.  Әдәби әсәрдәге гомумиләштерелгән образлар, аларның эш-гамәлләре турында сөйләшү.  Символик образларны табу. Анализлау.

5

Иван Крылов “Карга белән Төлке”

1

5.10

Мәсәл жанры белән танышу. Сәнгатьле уку. Биремнәрне үтәү

6

Мәҗит Гафури “Чикерткә белән Кырмыска”, “Тавык белән Үрдәк”

1

12.10

Мәсәлнең сюжеты белән танышу. Сорауларга тулы җавап бирү. Чагыштыру һәм нәтиҗә ясау.

7

Г.Тукай “Яшь агач”

1

19.10

Агачлар турында әңгәмә.Әсәр буенча үз фикереңне әйтү. Рәсем белән эш

8

Әхмәт Исхак “Карт Имән белән яшь егет”

1

26.10

Персонажларның холкына,эш-гамәлләренә бәя бирү. Әсәр эчтәлеге буенча рәсем ясау

2. Язучылар һәм рәссамнар иҗатында табигать - 9 сәг. 

9

Габдулла Тукай  “Ай һәм кояш”.

“Фатыйма белән Сандугач”

1

9.11

Авторның тормыш юлы, иҗаты турында кыскача күзаллау.  Төп мәгълүматны аеру.

Рольләргә бүленеп, дөрес интонация белән  уку, сорауларга җавап бирү.  Сүзле рәсем ясау

10

Габдулла Тукай “Шүрәле”

1

16.11

Эчтәлекне аңлап дөрес уку. Әдәби әсәрдәге гомумиләштерелгән образлар, аларның эш-гамәлләре турында сөйләшү.   Сынлы сәнгать музеенда.

Байназар Әлменовның “Шүрәле” картинасы белән танышу.

11

Мәҗит Гафури “Болын”

1

23.11

М.Гафури иҗаты белән танышу. Аңлап, йөгерек, сәнгатьле уку. Шигырьдән чагыштыруларны табу. Анализ.

12

Муса Җәлил “Яңгыр”. “Чишмә”

1

30.11

М.Җәлил иҗаты белән танышу. Шигырь һәм Ф.А. Васильевның “Яңгыр алдыннан” картинасын чагыштыру. Сәнгатьле уку.

Шигырьне сәнгатьле уку, темасын ачыклау. Үз фикереңне әйтү.

13

Абдулла Алиш “Койрыклар”

1

7.12

Әкият белән танышу, төрен билгеләү.  Рольләргә бүленеп, дөрес интонация белән  уку. Әкияттән эпитет, эндәш сүз, чагыштыруларны табу. Анализ

14

Нәби Дәүли “Бала болыт”

1

14.12

Хикәя  белән танышу. Укытучының соравына тексттагы вакыйга яки эпизодны кулланып җавап бирү. Рольләргә бүленеп уку

15

Рәшит Бәшәр “Сандугачлы Ак инеш”

1

21.12

Төп герой турында күзаллау булдыру.Өстәмә әдәбият белән эшләү.

16

Гәрәфи Хәсәнов “Кышкы урман”

1

11.01

Әсәрнең идеясын билгели  алу, эчтәлеген сөйләү, план төзү, картина белән чагыштыру. Чагыштыру алымын куллану

17

Фәнис Яруллин “Иң бәхетле төн”

 Сания Әхмәтҗанова “Саклыйк, әйдә, Җир-ананы”

1

18.01

Әсәр, андагы вакыйгалар белән танышу. Проблемага карата үз фикереңне белдерү

3. Балачак әдипләре -8 сәг.

18

Шәүкәт Галиев “Камырша”

1

25.01

Әсәрнең жанр төрен билгеләү, геройга характеристика бирү. Сөйләм телен үстерү

19

Шәүкәт Галиев “Күршеләрнең алмасы”

Шәүкәт Галиев “Минем абый шигырь ятлый”

1

1.02

Шәүкәт Галиев шигырьләрен уку. Төп герой турында күзаллау булдыру. Әсәрләрне аңлап уку

20

Роберт Миңнуллин “Әни, мин көчек күрдем”.

“Спортның яңа төре”.

1

8.02

Авторның тормыш юлы, иҗаты турында   сөйләшү.  Аңлап,йөгерек, сәнгатьле уку.

Дөрес интонация белән  уку, сорауларга җавап бирү.  Нәтиҗә чыгару.

21

 Хәкимҗан Халиков “Дәү әти”, “Вакыты тар”

1

15.02

Дөрес интонация белән  уку. Әңгәмә кору. Сораулар өстендә эш.

Шигырьләрнең эчтәлекләрен ачыклау, “юмор”, “портрет”төшенчәләрен үзләштерү Рольләргә бүлеп уку

22

Хәкимҗан Халиков “Чыпчык баласы Чырчыр турында әкият”

1

22.02

Әкият жанры,  андагы вакыйгалар бирелеше. Аңлап, йөгерек,  сәнгатьле уку. Төп герой турында күзаллау булдыру Фикереңне дәлилләү

23

 Сынлы сәнгать музеенда.

Харис Якупов “Аналар җәе” картинасы

1

1.03

Сорауларга тулы җавап бирү  Өстәмә әдәбият белән эшләү.

24

Хәкимҗан Халиков “Нинди кош?”

1

8.03

Сәхнә әсәрләре турында  әңгәмә. Белемнәрне практикада куллану Темага караган белемнәрне гомумиләштерү

25

Фәнис Яруллин “Юылмас хурлык

1

15.03

Әкиятнең эчтәлеген билгеләү, кисәкләргә бүлү. Әсәрнең тематикасын ачу. Әсәрнең идеясен ачыклау, сорауларга җавап бирү. Сәнгатьле уку. Мөстәкыйль эш

4. Яхшылык эшләргә ашыгыйк... – 4 сәг.

26

Роза Хафизова “Күгәрчен һәм малай”

1

22.03

Әсәрнең төп уен һәм жанр төрен билгеләү . Чагыштыру һәм нәтиҗә ясау

27

Сәрвәр Әдһәмова “Дуслар”

1

5.04

Әсәрне уку, төп уен билгеләү, сорауларга җавап бирү. Сәнгатьле уку.

28

Дәрҗия Аппакова “Шыгырдавыклы башмаклар”

1

12.04

Әсәрне уку, төп уен билгеләү, сорауларга җавап бирү. Хикәя геройларына бәяләмә бирү.  Сөйләм телен үстерү .

29

Михаил Зощенко “Мескен Федя”

1

19.04

Рус әдәбияты үрнәкләре белән танышу.

5. Бәхетле балачак – 2 сәг.

30

Нәбирә Гыйматдинова “Сертотмас кәҗә”

1

26.04

Хикәяне дөрес, йөгерек һәм сәнгатьле уку.  Чагыштыру һәм нәтиҗә ясау. Хикәядә юмор элементларын билгеләү

31

Юрий Ермолаев “Сәгать ярдәм итте”

1

3.05

Хикәяне уку, төп уен билгеләү, геройга характеристика бирү.  “Тел,сүз,сөйләшә белү”темасына караган мәкальләр һәм әйтемнәр белән танышу. Сөйләм телен үстерүгә күнегүләр эшләү

6. Серле дөнья, могҗизалы дөнья – 3 сәг.

32

Ганс Христиан Андерсен “Чыдам кургашын солдат”

1

10.05

Дөньякүләм әдәбият үрнәкләре белән танышу. Чагыштыру һәм нәтиҗә ясау. Әкиятне өлешләргә бүлү, аларга исем бирү. Китап белән эш итү

33

Джонатан Свифт “Гулливер сәяхәте”

1

18.05

Дөньякүләм әдәбият үрнәкләре белән танышу . Гипербола” төшенчәсен үзләштерү. Белемнәрне практикада куллану

34

Ләбиб Лерон “Шүрәле малае”.Йомгаклау.

1

25.05

Дөрес, йөгерек һәм сәнгатьле уку.  Сорауларга җавап бирү

Әдәби уку буенча укучыларның белем һәм күнекмәләрен бәяләү нормалары

  1. Телдән җавап бирүне бәяләү

Укучыларның телдән сөйләм күнекмәләрен тикшергәндә һәм бәяләгәндә, билге җавапның сыйфатына карап һәм түбәндәге таләпләрне искә алып куелырга тиеш:

     1)   сөйләмнең орфоэпик, интонацион һәм грамматик яктан дөреслеге һәм төгәлләге;

     2)   сөйләмнең эчтәлеге ягыннан дөреслеге, тулылыгы һәм эзлеклелеге;

     3)   сөйләмнең аңлаешлылыгы;

     4)   сөйләмдә сүз байлыгы, җөмлә калыпларының төрлелеге.

Җавапның бәяләгендә, укытучы аның уңай һәм кимчелекле якларын әйтеп, хаталар яңадан кабатланмасын өчен, киләчәктә нәрсәгә игътибар итәргә кирәклеген күрсәтергә

       1.Тыңлап аңлау күнекмәләрен бәяләү

Тыңлап аңлау күнекмәләрен бәяләү өч төрле була:

  1. “тулаем аңлады”;
  2. “өлешчә аңлады”;
  3. “аңламады”.

2.Укучының монологик сөйләмен бәяләү:

    Бирелгән тема (рәсем яки ситуация) буенча хикәя төзи белсә; дөрес интонация белән,тулы,эзлекле итеп,текст эчтәлегенә үз мөнәсәбәтен,бәясен биреп сөйли алса, тупас булмаган пауза хаталары булса да, “5” ле куела.

    1 нче сыйныфта бәйләнешле  сөйләм 5-6,  2 нче сыйныфта 7-8,  3 нче сыйныфта 8-9, 4 нче сыйныфта  10-12 җөмлә тәшкил итә.

    Аерым паузалар, 1-2 сөйләм хатасы ясаса, укытучы тарафыннан 1-2 ачыклаучы сорау бирелсә, “4”ле куела.

    Теманың төп эчтәлеген ачса, 4-6 сөйләм хатасы җибәрсә, укытучы тарафыннан икедән артык ачыклаучы сорау бирелсә яки укытучы ярдәменнән башка сөйләмне башлый (тәмамлый) алмаса, “3”ле куела.

    Сөйләмдә эзлеклелек  сакланмаса, паузаларда төгәлсезлекләр китсә, 6 дан артык сөйләм хатасы һәм грамматик хата ясаса, “2” ле куела.

       3.Диалогик сөйләмне бәяләү

   Тиешле темпта дөрес интонация белән сорау куйса,әңгәмәдәшенең сорауларына тулы җавап кайтарса, “5” ле куела.

   Дөрес сорау биреп, үзе дә әңгәмәдәшенең  соравына дөрес җавап кайтарса, ләкин сөйләм вакытында укытучы ярдәменә мохтаҗ булса, 2-3сөйләм хатасы җибәрсә, “4” ле куела.

   Укытучы ярдәмендә генә сорау бирсә яки җавап кайтарса, сораулар биргәндә,сүзләр һәм грамматик формалар табуда төгәлсезлекләр  җибәрсә яки өйрәнгән җөмлә калыпларының бер өлешен генә үзләштерсә, 4-5 сөйләм хатасы җибәрсә, “3” ле куела.

   Әңгәмә вакытында зур авырлык белән генә  сорау бирсә, сорауларга үз көче белән җавап бирә алмаса, 6 дан артык хата җибәрсә, “2” ле куела.

     

 4.Укуның күләме һәм аны бәяләү

   Баланың уку сәләтен бәяләгәндә, текстның эчтәлеген аңлап, тиешле тизлектә, авазларны һәм сүзләрне дөрес әйтеп, интонацияне саклап, башкалар ишетерлек һәм аңларлык  итеп уку мөһим. Кычкырып  укыганда, сүзләрнең дөрес әйтелешенә игътибар ителә.

   Кычкырып уку  белән бергә, баланың эчтән уку мөмкинлекләрен камилләштерү турында да онытмаска кирәк. Эчтән уку тизлеге дә гомуми таләпләргә туры килергә иеш.

    Укуны  билгеләү өчен, укучыга 2-3 минутлык тоташ текст бирелә. Шуннан соң  1 минутка ничә сүз укуын табарга мөмкин.

Уку тизлеген бәяләү күрсәткече

Сыйныфлар

Хәрефләр саны

Сүзләр саны

Кычкырып уку

Эчтән уку

Кычкырып уку

Эчтән уку

1

85-95

-

20-25

-

2

95-140

140-290

25-35

40-70

3

140-210

290-360

35-55

70-105

4

210-360

360-420

55-70

105-120

       5.Уку күнекмәләрен бәяләү

    Программа таләпләрен үтәсә (авазларны, сүзләрне, җөмләләрне дөрес, сәнгатьле итеп укыса), укытучы сорауларына җавап бирә алса, текст эчтәлеген аңлап үзләштерсә, “5” ле куела.

     Уку тизлеге гомуми таләпләргә   туры килсә; сәнгатьлелек сакланса да, 2-3 әйтелеш хатасы җибәрсә; пауза һәм интонация белән бәйле төгәлсезлекләр булса да, эчтәлекне аңлап, укытучының сорауларына җавап бирә алса, “4” ле куела.

     Уку  тизлеге гомуми таләпләргә туры килмәсә; сәнгатьле итеп укымаса; логик басымны дөрес куймаса; 3-4 әйтелеш хатасы җибәрсә; текстны өзеп-өзеп укыса; укытучы сорауларына җавап биргәндә, төгәлсезлекләр китсә; 4-5 әйтелеш хатасы җибәрсә, “3” ле куела.

     Уку тизлеге бик акрын булса; барлык сүзләрне дә иҗекләп укыса; текстны сәнгатьле, аңлаешлы итеп укымаса; әйтелеш нормаларын тупас бозса; орфоэпия һәм интонация хаталары эчтәлекне аңлауга җитди комаучаулык тудырса; сүзләрне әйткәндә,6 дан артык тупас бозып әйтү булса, “2” ле куела.



Предварительный просмотр:

8 нче сыйныфның татар төркемендә татар теле программасын үзләштерүдән көтелгән нәтиҗәләр

Бүлек  исеме

Предмет нәтиҗәләре

Метапредмет нәтиҗәләр

Шәхескә кагылышлы нәтиҗәләр

Укучы өйрәнәчәк

Укучы үзләштерү мөмкинлеге алачак

1.    5-7нче   сыйныфларда үткәннәрне кабатлау  

Татар сөйләм һәм язма теленә  караган кагыйдәләрне файдалана, фонетик, морфологик, лексик анализлар ясый һәм сүзләрне төзелеше һәм ясалышы буенча тикшерә белә;

  Аралашу    мәсьәләсен тормышка  ашыру максатында,  үз фикереңне белдерү, үз эшчәнлегеңне оештыру өчен, сөйләмнең төрле чараларыннан  нәтиҗәле файдалану

Регулятив күнекмә 1. Теләсә нинди эшчәнлектә иң беренче проблеманы аерып алу, аның чишелеш юлларын билгеләү; 2.Мөстәкыйль рәвештә максатка ирешү юлларын, шулай ук альтернатив юлларын планлаштыра белү

Танып-белү күнекмәсе.1. Логик фикерләү, дөрес нәтиҗә һәм йомгак ясый белү; 2. Аңлап уку

Коммуникатив күнекмә.1.Яшьтәшләре белән төркемгә берләшә, индивидуаль һәм төркемдә эшли белү

1. Татар халкының    теленә, диненә, мәдәни мирасына хөрмәт белән карау. 2. Башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш. Башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер   булу һәм үзара аңлашуга ирешү

2. Синтаксис. Сүз һәм җөмлә

Укучы синтаксисның төп берәмлекләреннән сүзтезмә һәм җөмләләрне, аларның төрләрен аерырга өйрәнә

Синтаксик конструкцияләрне функциональ-стилистик үзенчәлекләре ягыннан тикшерү, аларның сөйләмне сәнгатьле итү чарасы булуын аңлау

Регулятив күнекмәләр 1.Үзгәреп торучы ситуацияләрдә үз гамәлләреңә төзәтмәләр кертә белү; 2.Уку мәсьәләләренең дөреслегенә, аны чишкәндәге үз мөмкинлекләреңә бәя бирә белү

Танып-белү күнекмәсе 1.Уку һәм танып-белү мәсьәләләрен чишү өчен билге, символ, модель, схемаларны  үзгәртү һәм куллана белү

Коммуникатив күнекмә 1. Язма һәм телдән, монологик һәм контекст сөйләм төрләрен оста файдалана белү

1.Үз милләтеңә,үз телеңә хөрмәт тәрбияләү.  Татар теленең татар халкы өчен төп милли –мәдәни кыйммәт булуын, ана телендә шәхеснең әхлакый һәм рухи яктан формалашуындагы ролен аңлау; уңышларыңа яки уңышсызлыкларыңа, аларның сәбәпләренә дөрес бәя бирү

2.1. Җөмләдә сүзләр бәйләнеше

Сүзтезмәне, аларның төрләрен аерырга өйрәнә; сүзтезмәне  төзелеше һәм мәгънәләре, кулланылу үзенәлекләре ягыннан тикшерә

Фәнни һәм махсус эш стилендә кулланыла торган синтаксик чараларны белү

Регулятив күнекмә. 1. Мөстәкыйль рәвештә уңышыңның яки уңышсызлыгыңның сәбәпләрен ачыклый белү.

Танып-белү күнекмәсе.   1. Укучының үз эшчәнлеген мөстәкыйль  рәвештә  оештыра белүе, бәяләве, үзенең кызыксынучанлык өлкәсен билгеләве;  мөстәкыйль рәвештә теманы, куелган проблеманы ача белү, фикер йөртү.

Коммуникатив күнекмә.  1. Диалог барышында үз фикерен  дәлилләп бирә, партнер фикерен сорый  белү

1.Үзеңне милләтеңнең вәкиле итеп тану. 2. Кеше тормышында һәм җәмгыятьтә гаиләнең кирәклеген  аңлау, гаилә әгъзаларына хөрмәт һәм кайгыртучан мөнәсәбәт. 3.Башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш. 4. Әйләнә-тирә дөньяны эстетик, эмоциональ кыйммәт аша күзаллау

2.2. Җөмлә кисәкләре

Җөмлә кисәкләрен дөрес билгели, сөйләмне  җанландыру һәм матурлау өчен, җөмләләрдә синонимия күренешләреннән файдалана

Аерым текстлар белән эшләгәндә, төп фикерне аерып алып, аны тезис рәвешендә кыска, җыйнак һәм төгәл итеп, график (таблица, схема) формасында җиткерү

Регулятив күнекмә. 1.Уку мәсьәләләрен  чишкәндә  үз мөмкинлекләреңә бәя бирә белү.

Танып-белү күнекмәсе .1.Уку һәм танып-белү мәсьәләләрен чишү өчен билге, символ, модель, схемаларны  үзгәртү һәм куллана белү

Коммуникатив күнекмә. 1.Информацион һәм коммуникатив уку мәсьәләләрен чишү өчен  компьютер технологияләрен куллана белү.

1.Туган телеңне, туган төбәгеңнең, милләтеңнең тарихын һәи мәдәни мирасын белү.  2.  Мораль  (әхлакый) проблемаларны чишүдә  үз гамәлләреңә аңлы һәм җаваплы караш формалаштыру

2.3.  Җөмләнең баш кисәкләре  

 Җөмләнең грамматик нигезен дөрес билгели

Регулятив күнекмә. 1.Уку һәм танып-белү  гамәленең эффектив юлларын сайлап ала белү

Танып-белү күнекмәсе. 1. Логик фикерләү, дөрес нәтиҗә һәм йомгак ясау

  Коммуникатив күнекмә 1.Яшьтәшләре белән төркемгә берләшә, индивидуаль һәм төркемдә эшли белү

1.Башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле карашта булу. Башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер булу

2.4. Гади һәм кушма җөмлә

 Гади һәм кушма җөмләләрне аера һәм аларны таный белә

Публицистик һәм әдәби жанрдагы текстларда синтаксик чараларны тану

Регулятив күнекмә. 1.Уңышсызлык ситуацияләреннән чыгу юлларын таба белү

Танып-белү күнекмәсе. 1. Сәбәп-нәтиҗә элемтәләрен урнаштыру, логик фикерләү, дөрес нәтиҗә һәм йомгак ясау  

Коммуникатив күнекмә 1. Язма һәм телдән, монологик һәм контекст сөйләм төрләрен оста файдалана белү

1.Күпмилләтле  Рәсәй җәмгыятенең гуманистик, демократик, традицион кыймәтләрен күңелең белән кабул итү. 2.Шәхси сайлау нигезендә  әхлакый проблемаларны чишүдә компетентлык һәм камилләшкән мораль аң, әхлакый хисләр һәм әхлакый тәртип (үзеңне тоту), үз гамәлләреңә аңлы һәм җаваплы караш формалаштыру

2.5.  Җөмләнең иярчен кисәкләре    

Җөмләнең иярчен  кисәкләрен таный белә, сүз төркемнәренең төрле синтаксик формаларын хәзерге татар әдәби теле нормалары кысаларында куллана

 Үзенең һәм иптәшләренең  сөйләмен төгәллеге, сүзләрне урынлы һәм  һәм сәнгатле куллана белүе ягыннан бәяләү

 Регулятив күнекмә. 1.Чынбарлыкны үзгәртүгә юнәлтелгән адымнарның кайсылары уку мәсьәләләрен чишкәндә уңай продукт алуга китерүен үткәнгә карап (ретроспективно) билгеләү

Танып-белү күнекмәсе 1.Сүзлекләр,башка эзләнү схемаларын актив куллана белү

Коммуникатив күнекмә.1.Яшьтәшләре белән төркемгә берләшү, индивидуаль һәм төркемдә эшли белү күнекмәсе булдыру(бердәм эшчәнлектә билгеле бер рольне башкара белү; төркемдә уку эшчәнлеген оештыра белү (гомуми максатлар билгели белү, рольләрне бүлешү, бер-берең белән уртак фикергә килү).

1.Башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер һәм сәләтле булу һәм үзара аңлашуга ирешү (үзеңне аралашуның тигез хокуклы субьекты итеп тою, диалог буенча партнер образын  төзүгә әзерлек, мөмкин булган диалог оештыру ысулларын төзүгә әзерлек;  кызыксынуларын, эшчәнлекләрен (процедураларын)  конверсияләү (үзгәртү) буларак, диалог барышын оештыруга әзерлек; аралашу алып баруга әзерлек һәм сәләтлелек)

2.6. Җөмләнең  модаль кисәкләре

Модаль кисәкләрне таный, сөйләмдә дөрес куллана, тыныш билгеләрен кирәкле урынга  куюда  интонациянең әһәмиятен аңлый

Телнең төрле сәнгатьле уку, сурәтләү чараларының әһәмиятен аңлау

 Регулятив күнекмә.

1.Нәтиҗәгә ирешү процессында үз эшчәнлегеңә контроль ясый белү

Танып-белү күнекмәсе.

1.Уку һәм танып-белү мәсьәләләрен чишү өчен билге, символ, модель, схемаларны  үзгәртү һәм куллана белү Коммуникатив күнекмә. 1. Үз хисләреңне,фикерләреңне бирү,үз эшчәнлегеңне планлаштыру (коммуникация бурычларын билгели белү һәм аңа туры килгән сөйләм чараларын сайлап ала белү).

1.Сәламәт һәм  куркынычсыз яшәү рәвеше кыйммәтләре булдыру . 2. Кеше матурлыгын аңлау  аша, үз илеңнең мәдәният тарихына хөрмәт булдыру

3. Грамматик анализ төрләре

Морфологик, синтаксик, морфологик-синтаксик, синтаксик-морфологик анализ ясый

 Танып-белү эшчәнлегендә мөстәкыйль рәвештә  үз  алдыңа максат  кую һәм аңа ирешү юлларын билгеләү

Регулятив күнекмә .

1. Теләсә нинди эшчәнлектә иң беренче проблеманы аерып алу, аның чишелеш юлларын билгеләү

2.Үзгәреп торучы ситуацияләрдә үз гамәлләреңә төзәтмәләр кертә белү

Танып-белү күнекмәсе.

1. Логик фикерләү, дөрес нәтиҗә һәм йомгак ясау

Коммуникатив күнекмә. 1.Яшьтәшләре белән төркемгә берләшә, индивидуаль һәм төркемдә эшли белү

1.Социаль тирәлек һәм институтлар белән уңышлы хезмәттәшлек итүче яшүсмерләрнең иҗтимагый оешмаларында катнашырга әзер тору

4.Җөмләнең баш, иярчен, модаль кисәкләрен кабатлау

Җөмлә кисәкләрен  таный белә һәм сөйләмдә дөрес куллана

Регулятив күнекмә.

1. Теләсә нинди эшчәнлектә иң беренче проблеманы аерып алу, аның чишелеш юлларын билгеләү

2.Мөстәкыйль рәвештә максатка ирешү юлларын, шулай ук альтернатив юлларын планлаштыра белү

Танып-белү күнекмәсе. 1.Уку һәм танып-белү мәсьәләләрен чишү өчен билге, символ, модель, схемаларны  үзгәртү һәм куллана белү

Коммуникатив күнекмә.1. Язма һәм телдән, монологик һәм контекст сөйләм төрләрен оста файдалана белү

1.Җәмгыятьтә яшәү кагыйдәләрен үзләштерү;

күршеңә ярдәм итүдә танып-белү инициативасы күрсәтү

5.Гади җөмләләрне төркемләү. Әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләре

 Җөмләләрне төзелеше һәм мәгънәләре, кулланылу үзенчәлекләре ягыннан тикшерә; тыныш билгеләрен кирәкле урынга  куюда  интонациянең әһәмиятен аңлый; тыныш билгеләрен кирәкле урынга  куюда  интонациянең әһәмиятен аңлый

Төрле фикер алышуларда катнашу, үз фикереңне белдереп,аны  тормыш һәм укылган китап белешмәләре белән дәлилләү

Регулятив күнекмә .1. Теләсә нинди эшчәнлектә иң беренче проблеманы аерып алу, аның чишелеш юлларын билгеләү; 2.Үзгәреп торучы ситуацияләрдә үз гамәлләреңә төзәтмәләр кертә белү; 3.Уку мәсьәләләренең дөреслегенә,аны чишкәндәге үз мөмкинлекләреңә бәя бирә белү

Танып-белү күнекмәсе 1. Логик фикерләү, дөрес нәтиҗә һәм йомгак ясау; 2. Экологик фикерләүне танып-белү, социаль практикада куллана белү;

3. Сүзлекләр,башка эзләнү схемаларын актив куллана белү сәләтен мотивлаштыруны үстерү

Коммуникатив күнекмә.1. Укытучы һәм яшьтәшләре белән бердәм эшчәнлекне оештыра белү күнекмәсе булдыру

1.Кеше тормышында һәм җәмгыятьтә гаиләнең кирәклелеген  аңлау, гаилә әгъзаларына хөрмәт белән караш һәм кайгыртучан мөнәсәбәт булдыру

 

5.1.Раслау һәм инкяр җөмләләр

  Раслау һәм инкяр җөмләләрне таный, аларны татар әдәби теле нормалары кысаларында куллана

Көтелгән нәтиҗәгә ирешүдә аралашуның төрле ситуацияләрендә  урынлы кулланылган  сүзләрне анализлау, аралашуда килеп чыккан төгәлсезлекләрнең  сәбәбен аңлау

Регулятив күнекмә. 1.Мөстәкыйль рәвештә максатка ирешү юлларын, шулай ук альтернатив юлларын планлаштыра белү

Танып-белү күнекмәсе. 1.Төшенчәләрне билгели, йомгаклый, аналогияләрне табу

Коммуникатив күнекмә. 1.Дәлилле итеп үз фикерен башкаларга җиткерә белү, өлкәннәр һәм яшьтәшләре белән продуктив уртак гамәл оештыра белү

1.Шәхси сайлау нигезендә мораль (әхлакый) проблемаларны чишүдә компетентлык һәм камилләшкән мораль аң, әхлакый хисләр һәм әхлакый тәртип (үзеңне тоту), үз гамәлләреңә аңлы һәм җаваплы караш формалаштыру (әхлакый үзкамилләшүгә сәләтлелек;  диннәргә түземлелек, кешеләрнең дини карашларына, хисләренә хөрмәт белән карау)

5.2.Җыйнак һәм җәенке җөмләләр

 Җыйнак һәм җәенке җөмләләрне аера белә

Регулятив күнекмә .

1.Алынган проблеманы мөстәкыйль хәл итә, рефлексия ясый белү

Танып-белү күнекмәсе. 1. Сәбәп-нәтиҗә элемтәләрен урнаштыру, логик фикерләү, дөрес нәтиҗә һәм йомгак ясау  

Коммуникатив күнекмә. 1.Үз хисләреңне, фикереңне бирү, эшчәнлегеңне планлаштыру, регуляцияләү өчен өчен кирәк булган тел чараларн аңлы рәвештә куллану

1.Регион, этник катлам, социаль һәм икътисади үзенчәлекләрен исәпкә алып, төрле яшь кысаларында укучыларның мәктәп үзидарә эшендә һәм иҗтимагый тормышта катнашу. 2.Әйләнә-тирә дөньяны эстетик, эмоциональ кыйммәт аша күзаллау;  дөньяны эстетик, эмоциональ кыйммәт аша үзләштерү  

5.3. Ике составлы һәм бер составлы җөмләләр

 Җөмләләрне төзелеше  ягыннан тикшерә

 Регулятив күнекмә 1.Проблема чишелешен тагын да эффектив итү өчен үзенә нәрсә эшләү

 Коммуникатив күнекмә.  1. Диалог барышында үз фикереңне дәлилләп бирә, партнер фикерен сорый  белү. 2. Диалог барышында карар кабул итә һәм аны әңгәмәдәшең белән яраштыра белү.

1.Укучыларның үзләре теркәлгән яки оештырган социаль мөнәсәбәтләрне яхшырту процессында катнашырга әзер булуы. 2.Үз-үзеңне күрсәтү һәм мәдәниятнең әдәби, әхлакый  киңлегендә  ориентлаша белү сәләте формалаштыру

5.4.Тулы һәм ким җөмләләр

Тулы һәм ким  җөмләләрне танып белә

Регулятив күнекмә 1.Нәтиҗәгә ирешү процессында үз эшчәнлегеңә контроль ясый белү

Танып-белү күнекмәсе 1. Предмет һәм күренешләрне билге һәм символлар белән билгеләү

Коммуникатив күнекмә. 1.Язма һәм телдән монологик һәм контекст сөйләм төрләрен оста файдалана белү

1.Шәхси сайлау нигезендә  әхлакый проблемаларны чишүдә компетентлык һәм камилләшкән мораль аң, әхлакый хисләр һәм әхлакый тәртип (үзеңне тоту), үз гамәлләреңә аңлы һәм җаваплы караш формалаштыру

6. Җөмлә төрләрен кабатлау

Гади җөмләләргә синтаксик анализ ясый һәм сөйләмдә урынлы куллана

Синтаксик конструкцияләрне функциональ-стилистик үзенчәлекләре ягыннан тикшерү, аларның сөйләмне сәнгатьле итү чарасы булуын аңлау

Регулятив күнекмә .

1.Үзеңнең чынбарлыкны үзгәртүгә юнәлтелгән адымыңны планлаштырылган нәтиҗәләр белән тиңләштерә белү

Танып-белү күнекмәсе.

1. Логик фикерләү, дөрес нәтиҗә һәм йомгак ясау

2.Уку һәм танып-белү мәсьәләләрен чишү өчен билге, символ, модель, схемаларны  үзгәртү һәм куллана белү Коммуникатив күнекмә.1.Яшьтәшләре белән төркемгә берләшә,индивидуаль һәм төркемдә эшли белү

1.Заманча дөньяның социаль, мәдәни, тел, рухи төрлелеген истә тотып, фән һәм иҗтимагый практиканың  тиешле заманча үсеш дәрәҗәсенә туры килә торган   дөньяга тулы бер  караш булдыру. Башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер һәм сәләтле булу һәм үзара аңлашуга ирешү (үзеңне аралашуның тигез хокуклы субьекты итеп тою, диалог буенча партнер образын  төзүгә әзерлек, мөмкин булган диалог оештыру ысулларын төзүгә әзерлек;  кызыксынуларын, эшчәнлекләрен (процедураларын)  конверсияләү (үзгәртү) буларак, диалог барышын оештыруга әзерлек; аралашу алып баруга әзерлек һәм сәләтлелек).

7. 8 нче сыйныфта өйрәнгәннәрне кабатлау

Укучылар синтаксистан булган белем һәм күнекмәләрен башка төрле анализлар вакытында да куллана белә

Эшчәнлегеңдә максатка ирешү юлларын мөстәкыйль рәвештә планлаштырып, уку һәм танып-белү  мәсьәләләренең иң мөһим  алымнарын  куллану

Регулятив күнекмә.

1.Үзгәреп торучы ситуацияләрдә үз гамәлләреңә төзәтмәләр кертә белү

2. Уку һәм танып-белү процессында үзбәя, карар кабул итүне аңлы рәвештә сайлый белү

Танып-белү күнекмәсе.

1. Логик фикерләү, дөрес нәтиҗә һәм йомгак ясау

2.Уку һәм танып-белү мәсьәләләрен чишү өчен билге, символ, модель, схемаларны   үзгәртү һәм куллана белү

Коммуникатив күнекмә.

11.Яшьтәшләре белән төркемгә берләшә,индивидуаль һәм төркемдә эшли белү күнекмәсе булдыру

1.Башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш булдыру

Эш программасының эчтәлеге

Бүлекләр, темалар

Кыскача эчтәлеге

Сәгать саны

тема

бсү

1.    5-7нче   сыйныфларда үткәннәрне кабатлау  

Сүз ясалышы. Сүз төзелеше. Сүз төркемнәре. Фигыль сүз төркеме. Җөмләдә сүзләр тәртибе.Сүзләргә фонетик, лексик, морфологик анализлар ясау

4

1

2. Синтаксис. Сүз һәм җөмлә

 Сннтаксис. Гади җөмлә синтаксисы һәм пунктуация. Синтаксис  буенча гомуми мәгълүмат.  Телебезнең синтаксик  һәм сөйләм берәмлекләре (сүз, сүзтезмә, җөмлә кисәкләре, җөмлә һәм текст)  турында төшенчә

1

-

2.1. Җөмләдә сүзләр бәйләнеше

 Җөмләдә сүзләр бәйләнеше турында гомуми мәгълүмат. Тезүле бәйләнеш. Җөмләнең тиңдәш кисәкләре. Аларны үзара теркәүче чаралар. Тиңдәш кисәкләр янында гомумиләштерүче сүзләр.  Тиңдәш кисәкләр  һәм  гомумиләштерүче сүзләр янында тыныш билгеләре. Ияртүле бәйләнешнең  сөйләм оештырудагы роле. Сүзтезмә турында гомуми төшенчә. Сүзтезмәдә ияртүче һәм иярүче кисәкләр. Татар телендә сүзтезмәләрнең төрләре  һәм үзенчәлекләре. Җөмләдә сүзләр бәйләнешен кабатлау

5

1

2.2. Җөмлә кисәкләре

Җөмлә кисәкләре  турында гомуми мәгълүмат (башлангыч сыйныфларда үткәннәрне кабатлау һәм тирәнәйтү)

1

-

2.3.  Җөмләнең баш кисәкләре  

Җөмләнең баш кисәкләре. Ия һәм аның  белдерелүе, төрләре.  Хәбәр һәм аның  белдерелүе, төрләре.  Ия белән хәбәрнең җөмләдәге урыны. Ия белән хәбәр арасына сызык кую очраклары

3

1

2.4. Гади һәм кушма җөмлә

Гади һәм кушма җөмлә турында гомуми мәгълүмат

1

-

2.5.  Җөмләнең иярчен кисәкләре    

Җөмләнең иярчен кисәкләре.      Аергыч һәм аның белдерелүе һәм аерылмыш белән бәйләнеше. Тиңдәш һәм тиңдәш түгел аергычлар. Тәмамлык һәм аның белдерелүе. Туры һәм кыек тәмамлыклар. Хәл һәм аның төрләре. Урын хәле. Вакыт хәле. Рәвеш хәле. Күләм хәле. Сәбәп хәле. Максат хәле. Шарт хәле. Кире хәл. Төрле хәлләрнең аерымлануы һәм алар янында тыныш билгеләре. Аныклагыч турында гомуми мәгълүмат. Аныклагычның аныкланмыш белән бәйләнеше.   Аныклагычларның аерымлануы һәм алар янында тыныш билгеләре. Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен гомумиләштереп кабатлау

 15

5

2.6. Җөмләнең  модаль кисәкләре

Модаль кисәкләр. Эндәш сүзләр, аларны куллану үзенчәлекләре. Эндәш сүзләрнең  җөмләдәге урыны, алар янында тыныш билгеләре. Кереш сүзләр , аларны мәгънә ягыннан төркемләү.  Кереш сүзләр янында тыныш билгеләре

3

1

3. Грамматик анализ төрләре

Грамматик анализ турында гомуми төшенчә.(алдагы сыйныфта өйрәнгәннәргә нигезләнү) . Морфологик, синтаксик, морфологик-синтаксик, синтаксик-морфологик анализ төрләре

1

-

4.  Җөмләнең баш, иярчен, модаль кисәкләрен кабатлау

Җөмләнең баш, иярчен, модаль кисәкләре. Алар янында тыныш билгеләре. Грамматик анализ төрләре

3

-

5.Гади җөмләләрне төркемләү. Әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләре

Гади җөмләләрне төркемләү. Әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләре: хикәя җөмлә, сорау җөмлә, боеру җөмлә  һәм тойгылы җөмләләр. Әйтү максаты ягыннан  төрле җөмләләр янында куела торган тыныш билгеләре

3

1

5.1.Раслау һәм инкяр җөмләләр

Раслау һәм инкяр җөмләләр турында гомуми төшенчә һәм аларның кулланылышы. Инкяр җөмләләрне белдерүче чаралар

1

1

5.2.Җыйнак һәм җәенке җөмләләр

Җыйнак һәм җәенке җөмләләр турында гомуми төшенчә (башлангыч сыйныфларда үткәннәрне кабатлау һәм тирәнәйтү)

1

-

5.3. Ике составлы һәм бер составлы җөмләләр

Бер составлы җөмлә төрләре һәм аларның үзенчәлекләре.Бер составлы исем җөмлә.  Бер составлы фигыль җөмлә

3

1

5.4.Тулы һәм ким җөмләләр

Тиешле җөмлә кисәгенең кулланылу-кулланылмавына карап, җөмлә төрләре: тулы һәм ким җөмләләр. Аларны куллану үзенчәлекләре

2

-

6. Җөмлә төрләрен кабатлау

Әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләрен, раслау һәм инкяр,җыйнак һәм җәенке,  ике һәм бер составлы, тулы һәм ким җөмләләрне куллану үзенчәлекләре

2

1

7. 8 нче сыйныфта өйрәнгәннәрне кабатлау

Гади җөмлә синтаксисы. Гади җөмләләрне төркемләү.Җөмләдә сүзләр бәйләнеше. Җөмләнең баш, иярчен, модаль, тиңдәш һәм аерымланган кисәкләре.  Грамматик анализ төрләре. Алар янында тыныш билгеләре

6

2

Бәйләнешле сөйләм үстерү

Диктант – 4, изложение – 2, сочинение -2

15

15

Барлыгы

70

Календарь-тематик план

Өйрәнелә торган бүлек, дәрес темасы

Сәгать саны

Календарь вакыт

Уку эшчәнлегенең төрләре

план

фактик

 

                                                                       1 .5-7 нче   сыйныфларда үткәннәрне кабатлау – 4+1

     

Сүз ясалышын кабатлау

1

1.09

Тамыр һәм ясалма нигезле сүзләрне аеру; сүзьясалыш ысулын билгеләү;  ясагыч кушымча ялгау, сүзләр кушылу, сүзләрне кыскарту ысуллары белән яңа сүзләр ясау. Сүзләргә лексик анализ ясау

Сүз төзелешен  кабатлау

1

6.09

Сүзне нигез, тамыр, сүзьясагыч, модальлек, бәйләгеч кушымчаларга бүлү; сүзләргә фонетик анализ ясау

Сүз төркемнәрен  кабатлау

1

8.09

Мөстәкыйль һәм ярдәмче сүз төркемнәрен төркемнәргә аеру; морфологик анализ ясау

Җөмләдә сүзләр тәртибен кабатлау

1

13.09

Җөмләдә сүзләр тәртибен искә төшерү; тәрҗемә күнегүләре эшләү

БСҮ Концертта алган тәэсирләр турында сөйләшү.

1

15.09

Концертка яки театрга баргач алган тәэсирләр турында сөйләшү

2. Синтаксис. Сүз һәм җөмлә   - 1

 Синтаксис. Сүз һәм җөмлә

1

20.09

Җөмләләрне синтаксик берәмлекләргә бүлү (сүз, сүзтезмә, җөмлә кисәкләре, җөмлә һәм текст); җөмләдә тыныш билгеләре

                                                                         2.1. Җөмләдә сүзләр бәйләнеше. – 5+1

Җөмләдә сүзләр бәйләнеше турында гомуми мәгълүмат . Тезүле бәйләнеш

1

22.09

Җөмләне сүзтезмәләргә бүлү; сүзләрне бәйләүче чараларны күрсәтү; ияртүле һәм тезүле бәйләнешне табу

Җөмләнең тиңдәш кисәкләре. Тиңдәш кисәкләр янында гомумиләштерүче сүзләр һәм алар  янында тыныш билгеләре

1

27.09

Җөмләнең тиңдәш кисәкләрен билгеләү; аларны үзара теркәүче чараларны күрсәтү,  гомумиләштерүче сүзләрне билгеләү

Картина буенча сочинение язу. Фәридә Хәсьянова «Матур өй»

1

29.09

Картина буенча сочинение язу үзенчәлекләрен искә төшерү; план язу;  план нигезендә язма эш үтәү

Хаталар өстендә эш. Ияртүле бәйләнешнең  сөйләм оештырудагы роле

1

4.10

Җөмләне сүзтезмәләргә бүлү; сүзләрне бәйләүче чараларны күрсәтү; ияртүле  бәйләнешнең сөйләм оештырудагы ролен аңлату күнегүләре башкару.

Сүзтезмә турында гомуми төшенчә. Сүзтезмәдә ияртүче һәм иярүче кисәкләр

1

6.10

Җөмләне сүзтезмәләргә бүлү; сүзләрне бәйләүче чараларны билгеләү ; ияртүче һәм иярүче кисәкләрне күрсәтү

 Татар телендә сүзтезмәләрнең төрләре  һәм үзенчәлекләре

1

11.10

Җөмләне сүзтезмәләргә бүлүияртүче һәм иярүче кисәкләрне күрсәтү; сүзтезмәләрнең төрләрен һәм үзенчәлекләрен атау

                                                                                         2.2. Җөмлә кисәкләре-1

2.2. Җөмлә кисәкләре

1

13.10

Җөмлә кисәкләрен искә төшерү

                                                                                    2.3.Җөмләнең баш кисәкләре  - 3+1

 Җөмләнең баш кисәкләре.  Ия һәм аның  белдерелүе, төрләре

1

18.10

Җөмләнең баш кисәкләрен билгеләү; ия һәм аның ничек  белдерелүен, төрләрен күрсәтү

Хәбәр һәм аның  белдерелүе, төрләре

1

20.10

Җөмләнең баш кисәкләрен билгеләү; хәбәр һәм аның ничек  белдерелүен,

төрләрен күрсәтү

Грамматик биремле контроль  диктант  “Күзләрегезне саклагыз”.

1

25.10

Диктантны язу; грамматик биремне үтәү

Хаталар  өстендә эш.

Ия белән хәбәрнең җөмләдәге урыны . Ия белән хәбәр арасына сызык кую очраклары

1

27.10

Җөмләнең баш кисәкләрен билгеләү; нинди сүз төркеме белән белдерелүләрен ачыклау; икесе арасына сызык кую очракларын күрсәтү

                                                                               2.4. Гади һәм кушма җөмлә - 1

 Гади һәм кушма җөмлә

1

8.11

Җөмләнең баш кисәкләрен билгеләү; ничә нигезе барлыгын ачыклау; гади һәм кушма җөмләләрне  аеру

                                                                              2.5.  Җөмләнең иярчен кисәкләре    - 15+5

Җөмләнең иярчен кисәкләре

1

10.11

Гади җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен табу

Аергыч һәм аның белдерелүе,  аерылмыш белән бәйләнеше

1

15.11

Гади җөмләнең баш кисәкләрен күрсәтү; аергычны аерып алу һәм аның нинди сүз төркемнәре белән белдерелүен ачыклау; аерылмыш белән бәйләнешен күрсәтү

Тиңдәш һәм тиңдәш түгел аергычлар

1

17.11

Гади җөмләнең баш кисәкләрен күрсәтү; аергычны аерып алу; тиңдәш һәм тиңдәш түгел аергычларны билгеләү

Тәмамлык һәм аның белдерелүе. Туры һәм кыек тәмамлыклар

1

22.11

Гади җөмләнең баш кисәкләрен күрсәтү; тәмамлыкны аерып алу;

нинди сүз төркеме белән белдерелүен ачыклау; нәтиҗә ясау; ныгытуга күнегүләр эшләү. Ике тәмамлыкны чагыштырып нәтиҗә ясау.

Изложение  “Җиңәсем килде”

24.11

Әсәр эчтәлеге белән танышу; эчтәлеге буенча әңгәмә; план төзү; мөстәкыйль язу; тикшерү

Хаталар өстендә эш . Хәл һәм аның төрләре. Урын хәле

1

29.11

Гади җөмләнең баш кисәкләрен күрсәтү; хәлне аерып алу;

нинди сүз төркеме белән белдерелүен ачыклау; нәтиҗә ясау; урын хәлен ныгытуга күнегүләр эшләү

Вакыт хәле

1

1.12

Гади җөмләнең баш кисәкләрен күрсәтү; хәлне аерып алу;

нинди сүз төркеме белән белдерелүен ачыклау; нәтиҗә ясау; вакыт  хәлен ныгытуга күнегүләр эшләү

 Рәвеш хәле

1

6.12

Гади җөмләнең баш кисәкләрен күрсәтү; хәлне аерып алу;

нинди сүз төркеме белән белдерелүен ачыклау; нәтиҗә ясау; рәвеш  хәлен ныгытуга күнегүләр эшләү

БСҮ Әдәби әсәр героена адресланган хат язу

1

8.12

Әдәби әсәр героена адресланган хат язу

Күләм хәле

1

13.12

Гади җөмләдән хәлне аерып алу;нинди сүз төркеме белән белдерелүен ачыклау; нәтиҗә ясау;күләм  хәлен ныгытуга күнегүләр эшләү

Сәбәп хәле

1

15.12

Гади җөмләнең баш кисәкләрен күрсәтү; хәлне аерып алу;

нинди сүз төркеме белән белдерелүен ачыклау; нәтиҗә ясау; вакыт  хәлен

ныгытуга күнегүләр эшләү

Грамматик биремле контроль диктант  ”Әдәп башы -  тел”

1

20.12

Диктантны язу; грамматик биремне үтәү

Хаталар өстендә эш .

Максат хәле .

1

22.12

Гади җөмләнең баш кисәкләрен күрсәтү; хәлне аерып алу;

нинди сүз төркеме белән белдерелүен ачыклау; нәтиҗә ясау; вакыт  хәлен ныгытуга күнегүләр эшләү

Шарт хәле

1

10.01

Гади җөмләнең баш кисәкләрен күрсәтү; хәлне аерып алу;

нинди сүз төркеме белән белдерелүен ачыклау; нәтиҗә ясау; вакыт  хәлен ныгытуга күнегүләр эшләү

Кире хәл

1

12.01

Гади җөмләнең баш кисәкләрен күрсәтү; хәлне аерып алу;

нинди сүз төркеме белән белдерелүен ачыклау; нәтиҗә ясау; вакыт  хәлен ныгытуга күнегүләр эшләү

Төрле хәлләрнең аерымлануы һәм алар янында тыныш билгеләре

1

17.01

Гади җөмләгә синтаксик анализ ясау; ике җөмләдәге хәлләрне чагыштыру; нәтиҗә ясау; аерымланган хәлләрнең үзенчәлеген табу; күнегүләр эшләү.

БСҮ Кыска текстларны тәрҗемә итү күнегүләрен үтәү.

1

19.01

Татар телендәге сүз тәртибе үзенчәлекләрен чагылдырган кыска текстларны тәрҗемә итү күнегүләрен үтәү.

Аныклагыч турында гомуми мәгълүмат. Аныклагычның аныкланмыш белән бәйләнеше

1

24.01

Аныклагыч кергән җөмләләрне тикшерү; аныклагычка хас үзенчәлекләрне күрсәтү; күнегүләр үтәү

Аныклагычларның аерымлануы һәм алар янында тыныш билгеләре

1

26.01

Аныклагыч кергән җөмләләрне тикшерү; тыныш билгеләренең ни өчен куелуын ачыклау; ныгытуга күнегүләр эшләү

 Картина буенча сочинение язу  Станислав Жуковский «Рояльле кунак бүлмәсе»,

1

31.01

Аңлатмалы сүзлек белән эш (шөгыль сүзенең мәгънәсен карау); әңгәмә; мәкаль, цитаталар белән эш; план төзү; сочинение язу

                                                                         2.6. Җөмләнең  модаль кисәкләре.-3 +1

Хаталар  өстендә эш. Модаль кисәкләр. Эндәш сүзләр, аларны куллану үзенчәлекләре

1

2.02

Эндәш сүз кергән гади җөмләгә синтаксик анализ ясау; эндәш сүзләрнең үзенчәлекләрен табу; ныгытуга күнегүләр башкару

Эндәш сүзләрнең  җөмләдәге урыны, алар янында тыныш билгеләре

1

7.02

Эндәш сүз кергән гади җөмләгә синтаксик анализ ясау; эндәш сүзләрнең җөмләдәге урыннарын һәм алар янына тыныш билгеләре кую үзенчәлекләрен ачыклау ; ныгытуга күнегүләр башкару

 Кереш сүзләр , аларны мәгънә ягыннан төркемләү. Кереш сүзләр янында тыныш билгеләре

1

9.02

Кереш сүз кергән гади җөмләгә синтаксик анализ ясау; кереш сүзләрнең үзенчәлекләрен, мәгънәләрен табуКереш сүз кергән гади җөмләгә синтаксик анализ ясау;

БСҮ Әдәби геройга характеристика язу

1

14.02

Әдәби геройларга характеристика язарга өйрәнү

                                                                            3. Грамматик анализ төрләре-1

Грамматик анализ төрләре

1

16.02

Морфологик, синтаксик, морфологик – синтаксик, синтаксик-морфологик анализ төрләре белән танышу; ныгытуга күнегүләр башкару

                                                                    4.  Җөмләнең баш, иярчен, модаль кисәкләрен кабатлау- 3

Җөмләнең баш  кисәкләрен кабатлау

1

21.02

Җөмләнең баш кисәкләрен һәм ия белән хәбәр арасына сызык кую очрагын  ныгытуга күнегүләр үтәү

Җөмләнең  иярчен кисәкләрен кабатлау

1

23.02

Җөмләнең  иярчен кисәкләрен кабатлау

Җөмләнең модаль кисәкләрен кабатлау

1

28.02

Җөмләнең модаль кисәкләрен кабатлауга күнегүләр эшләү

                                                                      5.Гади җөмләләрне төркемләү. Әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләре- 3 +1

Хаталарны төзәтү  өстендә эш. Гади җөмләләрне төркемләү. Әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләре. Хикәя җөмлә

1

2.03

Бирелгән җөмләләрне әйтү максты ягыннан төркемнәргә аеру; хикәя җөмләләрнең үзенчәлекләрен табу; ныгытуга күнегүләр эшләү  

Сорау җөмлә. Боеру җөмлә

1

7.03

Сорау һәм боерык җөмләләрнең үзенчәлекләрен табу; ныгытуга күнегүләр эшләү  

Тойгылы җөмләләр

1

9.03

Тогылы җөмләләргә хас үзенчәлекләрне табу; ныгытуга күнегүләр эшләү

Грамматик биремле контроль диктант   “Дуслык”

1

14.03

Диктантны язу; грамматик биремне үтәү

                                                                            5.1.Раслау һәм инкяр җөмләләр -1+1

 Раслау һәм инкяр җөмләләр. Инкяр җөмләләрне белдерүче чаралар.

1

16.03

Раслау һәм инкяр җөмләләрнең үзенчәлекләрен ачыклау; ныгытуга күнегүләр эшләү. Инкяр җөмләләрне белдерүче чараларны күрсәтү

БСҮ Очерк язу.

1

21.03

Тормышта үрнәк булырдай берәр кеше турында очерк язу.

                                                                                      5.2.Җыйнак һәм җәенке җөмләләр - 1

Җыйнак һәм җәенке җөмләләр

1

4.04

Бирелгән җөмләләрне тикшерү, үзенчәлекләрен табу; нәтиҗә ясау; җыйнак һәм җәенке җөмләләр турындагы белемнәрне ныгытуга күнегүләр эшләү

                                                                     .3. Ике составлы һәм бер составлы җөмләләр -3+1

Бер составлы җөмлә төрләре һәм аларның үзенчәлекләре

1

6.04

Тәкъдим ителгән җөмләләрне тикшерү, үзенчәлекләрен табу; нәтиҗә ясау; бер составлы җөмләләрне  ныгытуга күнегүләр эшләү

Бер составлы исем җөмлә

1

11.04

Бер составлы исем җөмләләрнең үзенчәлекләрен күрсәтү;  ныгытуга күнегүләр эшләү

Бер составлы фигыль җөмлә

1

13.04

Бер составлы фигыль җөмләләрнең үзенчәлекләрен күрсәтү;  ныгытуга күнегүләр эшләү

 Изложение   “Актәпи”

1

18.04

Изложение язу

                                                                                     5.4.Тулы һәм ким җөмләләр -2

Хаталар  өстендә эш. Тулы,   ким җөмләләр

1

20.04

Тәкъдим ителгән җөмләләрне чагыштырып, аерманы күрсәтү; нәтиҗә ясау; ныгытуга күнегүләр эшләү

 Тулы,   ким җөмләләрне  куллану үзенчәлекләре

1

25.04

Тулы һәм ким җөмләләрнең куллану үзенчәлекләрен ачыклау; әдәби әсәрләрдән мисаллар табу күнегүләре башкару

                                                                              6. Җөмлә төрләрен кабатлау - 2 +1

Әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләрен, раслау һәм инкяр  җөмләләрне кабатлау

1

27.04

Әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләрен кабатлау һәм ныгытуга күнегүләр эшләү

Җыйнак һәм җәенке, ике һәм бер составлы, тулы һәм ким җөмләләрне кабатлау.

1

2.05

Җыйнак һәм җәенке, ике һәм бер составлы, тулы һәм ким җөмләләрне кабатлау һәм ныгытуга күнегүләр эшләү.

БСҮ. Татар һәм рус телләрендәге кушма җөмләләрне чагыштыру

1

4.05

Татар һәм рус телләрендәге кушма җөмләләрне төзелешләре,  бәйләүче   чаралары   һәм   функцияләре   ягыннан чагыштыру

                                                                         7. 7-8 нче сыйныфта өйрәнгәннәрне кабатлау – 6+2

Җөмләдә сүзләр бәйләнешен кабатлау

1

9.05

Җөмләдә сүзләр бәләнешен кабатлауга күнегүләр эшләү

Сүзтезмәне кабатлау, тикшерү

1

11.05

Сүзтезмәләргә анализ ясау

Җөмлә кисәкләрен кабатлау

1

16.05

Җөмләләргә синтаксик анализ ясау

Грамматик биремле контроль диктант  “Тукай маршы”.

1

18.05

Грамматик биремле контроль диктант

Хаталарны төзәтү  өстендә эш. Аерымланган хәлләр һәм аныклагычлар янында тыныш билгеләрен кабатлау

1

23.05

Аерымланган хәлләрне табу, тыныш билгеләрен дөрес итеп куюга күнегүләр башкару

Грамматик анализ төрләре

1

25.05

Морфологик, синтаксик, морфологик- синтаксик, синтаксик-морфологик анализ төрләрен ныгытуга күнегүләр башкару

БСҮ Проектлау-тикшеренү эше башкару

1

29.05

Индивидуаль һәм төркемнәрдә проектлау-тикшеренү эше башкару

Үккәннәрне гомумиләштереп кабатлау. Йомгаклау

1

30.05

Үтелгән темаларны ныгытуга күнегүләр эшләү

                                                                                                   



Предварительный просмотр:

8 нче сыйныфның татар төркемендә татар әдәбияты программасын үзләштерүдән көтелгән нәтиҗәләр

Бүлек исеме

Предмет  

Метапредмет

Шәхескә кагылышлы

Укучы өйрәнә

Укучы өйрәнергә мөмкинлек ала

Лена Шагыйрьҗан.

“Мәктәпкә мәдхия” шигыре

Шигырьне укып анализлап, мәктәпнең кеше тормышындагы урыны турында үз фикерен әйтә белүе

Үз мәктәпләрендә укыган танылган шәхесләр турында әңгәмә

Укылган әсәр буенча һәм тормыштан алган фикер- карашларга, хис – кичерешләргә нигезләнеп, үз фикерен башкаларга җиткерә белү

Мәктәпкә, китапка һәм туган телгә мәхәббәт тәрбияләү

Халык авыз иҗаты

Халык авыз иҗаты белән танышып, төрле жанрдагы әсәрләрне ишетеп кабул итү, аңлаешлы уку, эчтәлекне дөрес аңлау

 

Татар халык авыз иҗатының  бәет, мөнәҗәт жанрларын өйрәнү;   иҗади эшләр башкару

Әдәбиятны музыка, рәсем сәнгате белән бәйләп, сүз сәнгатенең кыйммәтен күрсәтү, матурлыкны танырга өйрәтү

Милли хисләр тәрбияләү; туган халкы белән горурлану

Борынгы әдәбият үрнәкләре

Төрле чорда язылган әдәби әсәрләрне аңлап һәм иҗади уку; эчтәлекләрен үзләштерү

Әдәби әсәрләрне анализлау, аларның билгеле бер жанрга каравын, теманы аңлау һәм формалаштыру, идеясен, әдәби әсәрнең әхлакый ягын аңлау, геройларга характеристика бирү, төрле әсәрдәге бер яки берничә герой белән чагыштыра белү

Әдәбиятны тел белеме белән бәйләп, әдәби әсәр теленең үзенчәлекләрен, әсәр стиле бкебек төшенчәләрне җиткерү

Әхлак нормаларын, җәмгыятьтә яшәү кагыйдәләрен үзләштерү

XIX  йөз әдәбияты

Бу чорда татар әдәбиятында иҗат ителгән әдәби әсәрләрнең идея-эстетик кыйммәтен ачыклау; анализлау

Әдәби әсәрләр буенча һәм тормыштан алган фикер-карашларга, хис-кичерешләргә нигезләнеп сөйләмдә куллану

Үз фикерен телдән һәм язма формада җикерә, проблеманы аңлый белү

Шәхеснең әхлакый- рухи сыйфатларын камилләштерү, күпмилләтле илебезгә карата ярату хисләре, татар әдәбиятына һәм башка халыклар әдәбиятына, мәдәниятенә ихтирамлы мөнәсәбәт тәрбияләү

XX йөз башы әдәбияты

XX йөздә иҗат ителгән әсәрләр белән танышу; әдәби әсәрләрнең чор һәм язылышы арасындагы бәйләнеш, аларга салынган вакыт, шәхси кыйммәтләр, аларның яңача яңгырашын

Өлешчә фәнни эзләнү-тикшеренү эшләре башкара алу; сыйныфташлары каршында чыгышлар ясау

Уку проблемасын чишү өчен план төзү; эшне шушы план нигезендә оештыру

Татар әдәбиятына, мәдәниятенә ихтирамлы хисләр тәрбияләү; әхлакый-рухи сыйфатларны камилләштерү

XX йөз әдәбияты

Татар әдәбиятының һәм сәнгатенең күренекле вәкилләре, аларның иҗаты турында белү

Төрле жанрдагы әдәби әсәрләрне ишетеп кабул итү, аңлаешлы уку, эчтәлекне дөрес аңлау

Укучының үз эшчәнлеген мөстәкыйль рәвештә оештыра белүе, бәяләү, үзенең кызыксынучанлык өлкәсен билгеләве

Укучының үзенә бәя бирә белүенә, үз-үзен тәрбияләвенә ирешү

Драма жанры

Драма жанры турында өйрәнүне дәвам итү. Татар әдәбиятының һәм сәнгатенең күренекле вәкилләре, аларның иҗаты турында белү

Әдәби әсәрне, язучы иҗатын мөмкин кадәр мөстәкыйль анализлау, чор белән бәйләү өчен кирәкле булган тарихи, сәяси һ.б. мәгълүматлар бирү

Әдәбиятны музыка, рәсем сәнгате белән бәйләп, сүз сәнгатенең кыйммәтен күрсәтү, матурлыкны танырга өйрәтү

Укучыларда патриотизм хисләре, әдәбиятка һәм халыкның мәдәни кыйммәтләренә ярату һәм хөрмәт тәрбияләү

                                                       XX гасыр татар шигърияте

Әдәби төрләр һәм жанрлар, шигырь төзелеше, тезмә һәм чәчмә сөйләм үзенчәлекләре хакында белергә

Шигъри текстларны яисә чәчмә әсәрдән өзекләрне яттан өйрәнү

Сәнгатьнең башка төрләре ярдәмендә укучыда әдәбиятны мөстәкыйль үзләштерерлек күнекмәләр булдыру

Баланың үзаңын үстерү, милләтне, ватанны яратырга өйрәтү, горурлык хисләре тәрбияләү

Татар хикәяләре

Әсәрләрнең эчтәлегенә төшенү; композиция, сюжет элементларын, телнең сурәтләү чараларын, аларның әсәр эчтәлеген ачудагы ролен ачыклау

Әдәби әсәрләр буенча һәм тормыштан алган фикер-карашларга, хис- кичерешләргә нигезләнеп, сочинение язу

Укучының мөстәкыйль рәвештә төрле текстларны укып (төп текст, астөшермә һ.б.), өстәмә материалларны таба һәм тиешле урында куллана белүе; бер мәгълүматны икенче төрле итеп үзгәртә алуы (план төзү, таблица, схема)  

Матур әдәбиятта халык тарихы, милләт язмышы гәүдәләнешенә укучыларның игътибарын туплау; кешелеклелек, горурлык, үз кадереңне   белү хисләрен тәрбияләү

                                                                                                  Предметның эчтәлеге

Бүлек

Кыскача эчтәлек

Сәгать саны

Лена Шагыйрьҗан

Лена Шагыйрьҗан. “Мәктәпкә мәдхия” шигыре

1 сәг.

Халык авыз иҗаты

Бәет жанры. “Сөембикә” бәете. “Уңмаган килен бәете”. “Рус-француз сугышы бәете». Равил Фәйзуллин. “Пароход бәете”. Мөнәҗәтләр. “Мөнәҗәтем бәнем бетмәс...”. Э. Шәрифуллина. “Ата хакы, ир хакы” мөнәҗәте. Л. Шагыйрьҗан. “Мөнәҗәт тыңлаганда”. Ф. Сәлахов. “Мөнәҗәт турында фикерләр”

3 сәг.

Борынгы әдәбият үрнәкләре

Гаруз шигырь системасы һәм газәл жанры. Р. Гаташ. «Газәл».М. Мирза. “Газәл”

1 сәг.

XIX  йөз әдәбияты

XIX  йөз әдәбияты. Акмулланың тормыш юлы һәм иҗаты. М. Әгъләмов.”Акмулла арбасы” поэмасы. “Акмулла бәете”.

1 сәг.

XX йөз башы әдәбияты

Г. Тукайның Казан чоры иҗатына күзәтү.”Пар ат” шигыре. “Пар ат” шигыре турында.  Г. Тукайның “Бер татар шагыйренең сүзләре”шигыре.  Г. Ибраһимовның тормыш юлы һәм иҗаты. “ Алмачуар “хикәясе. Г. Ибраһимовның “Алмачуар” хикәясе белән танышуны дәвам итү.  С. Рәмиевнең тормыш юлы һәм иҗаты. “Мин”, “Син”, “Ул”, “Сызла, күңелем!”шигырьләре.

5 сәг.

XX йөз әдәбияты

С. Хәким. “Җырларымда....”, “Клиндерләр эзлим” шигырьләре. М. Вәлиевнең  “Әни” шигыре. СТУ. Фатих Хөсни. “Сөйләнмәгән хикәя”. БСҮ. Әдәбият теориясе. Аннотация. Г. Афзалның тормыш юлы һәм иҗаты. Г. Афзалның “Юл газабы”, “Йөз кабат” шигырьләре. Лирика жанрлары. М. Әгъләмовның тормыш юлы һәм иҗаты. М. Әгъләмовның “Каеннар илендә” шигыре. Ренат Харис. “Тукайның мәхәббәт төшләре”. Драма жанры. Ренат Харис. “Тукайның мәхәббәт төшләре” әсәре белән танышуны дәвам итү.

5 сәг.

Драма жанры

Мирхәйдәр Фәйзинең тормыш юлы һәм иҗаты. “Галиябану” драмасы.Мирхәйдәр Фәйзинең “Галиябану” драмасы.Балтач районында М. Фәйзи музее. Туфан Миңнуллинның тормыш юлы һәм иҗаты. Кама Тамагында Туфан Миңнуллин музее.Туфан Миңнуллинның укытучы сайлаган, балалар яраткан бер әсәрен уку.

4 сәг.

                                                       XX гасыр татар шигърияте

Татар шигърияте тарихы. Кыска шигырьләр. Р. Фәйзуллин. . “Җанымның ваклыгын сылтама заманга...”. Г. Рәхим. “Тик мин” шигыре.Р. Гаташ “Европада – татар шагыйрьләре”, “Мин дөресен сөйлим” шигырьләреСТУ. Әниләр турында җырлар. Р. Миңнуллин. “Әнкәмнең догалары”; Р. Вәлиев. “Нигә, әни, нигә картаясың?”; М. Галиев. “Су буеннан әнкәй кайтып килә” шигырьләре. Л. Шагыйрьҗан . “Татар шагыйренең бәясе” шигыре. Р. Зәйдулла. “Карап торам Казаныма” шигыре

8 сәг.

                                                          Татар хикәяләре

Ф. Латыйфи. “Аяклы каза” хикәясе.  Ф. Шәфигуллин. “Зәңгәр шугалак”хикәясе. Г. Гыйльманов. “Яшел тутый” новелласы. Новелла  жанры. Г. Гыйльманов. “Яшел тутый” новелласы белән танышуны дәвам итү.

6 сәг.

Йомгаклау

1 сәг.

                                                                                             

Календарь-тематик план

Бүлек. Дәрес темасы

Сәгсаны

Төп эшчәнлек төрләре

Үткәрү  вакыты

План

факт

       1

Лена Шагыйрьҗан. “Мәктәпкә мәдхия” шигыре.

        1

Сәнгатьле уку, шигырьне анализлау

7.09

Халык авыз иҗаты  

2

Бәет жанры. “Уңмаган килен бәете”, “Сөембикә”,

“Рус-француз сугышы бәете”

  бәете.

1

 Сәнгатьле уку, бәетләрне анализлау;

14.09

3

Равил Фәйзуллин. “Пароход бәете”

Мөнәҗәтләр. “Мөнәҗәтем, бәнем бетмәс...”

1

Шагыйрь Р. Фәйзуллин турында белгәнннәрне искә төшерү. Бәетне уку. ”Пароход бәете”нең алда өйрәнгән бәетләрдән аермалы якларын билгеләү.

Бәеттә телгә алынган фактлардан чыгып, вакыйганы сөйләү

21.09

4

Э.Шәрифуллина. “Ата хакы, ир хакы” мөнәҗәте, Л.Шагыйрьҗан. “Мөнәҗәт тыңлаганда”, Ф. Сәләхов. “Мөнәҗәт турында фикерләр”

1

“Пароход бәете”нең алда өйрәнгән бәетләрдән аермалы якларын билгеләү

28.09

Борынгы әдәбият үрнәкләре

       5

Гаруз шигырь системасы һәм газәл жанры. Р. Гаташ. “Газәл”, М. Мирза. “Газәл”

         1

Теоретик материал белән танышу. Сорауларга җавап эзләү, әсәрне ишетеп аңлау

5.10

XIX  йөз әдәбияты

6

XIX йөз әдәбияты. Акмулланың тормыш юлы һәм иҗаты

М. Әгъләмов. “Акмулла арбасы” поэмасы. Акмулла бәете.

1

XIX йөз әдәбияты схемасы буенча эш.

Автор әйтергә теләгән фикерне табу, әдәби әсәр турында фикер алышу

12.10

XX йөз башы әдәбияты

7

Г. Тукайның Казан чоры иҗатына күзәтү. “Пар ат” шигыре. “Пар ат” шигыре турында

1

Сүзлек белән эш, фронталь әңгәмә, парлы эш, үз фикерләрен текст белән раслау

19.10

8

Г. Тукайның “Бер татар шагыйренең сүзләре” шигыре

1

Әсәрне сәнгатьле уку, сораулар буенча эчтәлекне ачыклау

26.10

   9

Г.Ибраһимовның тормыш юлы һәм иҗаты. “Алмачуар” хикәясе.

1

Әсәр эчтәлеге белән танышу, сорауларга җавап, әсәрне анализлау, өлешләргә бүлү, эчтәлек сөйләү, план төзү

9.11

10

Р. Харис. “Алмачуарныңң һәлак булуы хакында”

1

әсәрне анализлау

16.11

      11

С. Рәмиевнең тормыш юлы һәм иҗаты. “Мин”, “Син”, “Ул”, “Сызла, күңелем!” шигырьләре

1

Уку, тыңлау, сүзлек эше, сорауларга җавап, биремнәр буенча эчтәлекне ачу

23.11

XX йөз әдәбияты

12

С. Хәким. “Җырларымда телим...”, “Клиндерләр эзлим” шигырьләре. М. Вәлиевнең “Әни” шигыре

      1        

Сәнгатьле уку күнегүләре. Әниләр турында җырлар тыңлау, мөстәкыйль эшчәнлек

30.11

13

Г. Афзалның тормыш юлы һәм иҗаты

Г. Афзалның “Юл газабы”, “Йөз кабат” шигырьләре. Лирика жанрлары

1

Шагыйрь иҗаты буенча хронологик таблица төзү.

Шигырьләрне уку. Сүзлек эше. Әдәби әсәргә анализ ясау

7.12

14

М. Әгъләмовның тормыш юлы һәм иҗаты

М. Әгъләмовның “Каеннар илендә” шигыре

Презентация карау. Автор иҗаты буенча фикер алышу. Күргәзмәне карап, таныш китапларны табу. “Каеннар илендә” шигырен сәнгатьле уку, анализлау.

14.12

15

Ренат Харис. “Тукайның мәхәббәт төшләре”. Драма жанры

1

Драма жанры турында төшенчә бирү. Тукай биографиясен искә төшерү.

21.12

16

Ренат Харис. “Тукайның мәхәббәт төшләре”.

1

Тест эшләү. Иҗади эшчәнлек.Сайлап уку күнегүләре .

11.01

                                                                                           Драма жанры

17

Мирхәйдәр Фәйзинең тормыш юлы һәм иҗаты. “Галиябану” драмасы.

1

Уку, тыңлау, сүзлек эше, сорауларга җавап, биремнәр буенча эчтәлекне ачу

18.01

18

Балтач районында М.Фәйзи музее

1

Драматург иҗаты буенча хронологик таблица

25.01

   19

Т.Миңнуллинның тормыш юлы һәм иҗаты. Кама Тамагында Туфан Миңнуллин музее.

1

Драматург иҗаты буенча хронологик таблица төзү. Сәнгатьле уку, сорауларга җавап бирү

1.02

20

СТУ. Язучының укытучы сайлаган, балалар яраткан бер әсәрен уку.

1

мөстәкыйль уку, сорауларга җавап бирү

8.02

                                                                                         XX гасыр татар шигърияте

21

Татар шигърияте тарихы

1

Укытучыны тыңлау. Таблица өстендә эш. Дәреслектә бирелгән текстны уку, сорауларга җавап

15.02

22

Кыска шигырьләр. Р.Фәйзуллин. “Җаныңның ваклыгын сылтама заманга...”

1

Шигырьләрне сәнгатьле уку. Берьюллык шигырьләрдә мәгънәле кисәкне табу

22.02

23

Г.Рәхим. “Тик мин” шигыре

1

“Тик мин” шигыре өстендә эш. Әсәр турында фикер алышу. Сораулар төзү

1.03

24

Р.Гаташ. “Европада татар шагыйрьләре”, “Мин дөресен сөйлим” шигырьләре

1

Шигырьгә анализ, чылбыр буенча, тулысынча сәнгатьле уку. Эчтәлек буенча фикер алышу

8.03

25

СТУ. Әниләр турында җырлар. Р.Миңнуллин. Әнкәмнең догалары”; Р.Вәлиев. Нигә, әни, нигә картаясың?”

1

Шигырьләрне сәнгатьле уку, төркемнәрдә фикер алышу, сораулар һәм биремнәрне үтәү.

15.03

26

М.Галиев. “Су буеннан әнкәй кайтып килә” шигыре

Шагыйрь һәм композиторның уй-фикерләр уртаклыгын билгеләү

22.03

27

Л. Шагыйрьҗан. “Татар шагыйренең бәясе” шигыре

1

Татар шагыйренә бирелгән бәя турында сөйләшү. Сәнгатьле уку. Сүзлек эше.

5.04

28

Р. Зәйдулла. “Карап торам Казаныма” шигыре

1

Текст ахырындагы биремнәрне үтәү. Казан турында белемнәрне тирәнәйтү .

12.04

Татар хикәяләре

29

Ф. Латыйфи. “Аяклы каза” хикәясе

1

Хикәянең эчтәлеген аңлау, фикер алышу.

19.04

30

Ф. Латыйфи. “Аяклы каза” хикәясе

1

Сораулар буенча эш

26.04

31

Фаил Шәфигуллин. “Зәңгәр шугалак”

1

Хикәяне укып анализлау.

3.05

32

Фаил Шәфигуллин. “Зәңгәр шугалак”

Сорауларга җавап. Сәнгатьле уку.

10.05

33

Г.Гыйльманов. “Яшел тутый” новелласы. Новелла жанры

1

“Яшел тутый” хикәясен сәнгатьле уку. Эчтәлеге буенча бер-берләренә сораулар

17.05

34

Л.Шагыйрьҗан. “Рухи икмәк”.

1

Эчтәлеге буенча бер-берләренә сораулар бирү

24.05

35

Йомгаклау дәресе

1

31.05

                                                                                           



Предварительный просмотр:

ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ӘЛМӘТ МУНИЦИПАЛЬ РАЙОНЫ

МУНИЦИПАЛЬ БЮДЖЕТ ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ УЧРЕЖДЕНИЯСЕ

«ТҮБӘН МАКТАМА  2 НЧЕ ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘБЕ»

«Каралган»

МБ утырышы беркетмәсе :

_Г.Ф.Әһлиева_________/

«_____»_______2018г.

«Килешенгән»

Милли белем һәм тәрбия бирү буенча директор урынбасары:

__________/Л.М.Вилданова/

«_____»______2018г.

«Раслыйм»

Директор:

_________/М.Г.Закирова /

Приказ №___ «__»________2018г.

Югары категорияле укытучы

Әһлиева Гөлназ Фоат кызының

10 нчы сыйныф өчен

туган телдән (татар төркеме)

эш программасы

ПЕДАГОГИК СОВЕТ УТЫРЫШЫНДА КАРАЛДЫ:

ПРОТОКОЛ  №____

«___»__________2018.

2018-2019 НЧЫ УКУ ЕЛЫ

10 нчы сыйныфның татар төркемендә татар теле программасын үзләштерүдән көтелгән нәтиҗәләр

 “Фонетик, орфоэпия һәм графика” бүлеге буенча

Укучы түбәндәгеләрне өйрәнә:

  • сүзләргә  фонетик анализ ясый;
  • сөйләмдә татар теленең орфоэпик нормаларын саклый;
  • татар теленең орфоэпик сүзлегеннән, белешмә әдәбияттан кирәкле мәгълүматны сайлап ала һәм аларны төрле сөйләм ситуацияләрендә куллана.

Укучы түбәндәгеләрне өйрәнү мөмкинлеген ала:

  • сәнгатьле уку чараларын тану;
  • төрле жанрлардагы текстларны сәнгатьле итеп уку;
  • татар теленең орфоэпик сүзлегеннән, белешмә әдәбияттан кирәкле мәгълүматны мультимедия формасында алу һәм аларны төрле сөйләм ситуацияләрендә куллану.

“Лексикологиябүлеге буенча

Укучы түбәндәгеләрне өйрәнә:

  • мәгънәсе, килеп чыгышы, куллану  активлыгы һәм өлкәсе буенча  сүзгә лексик анализ ясый;
  • сүзләрне тематик төркемнәргә берләштерә;
  • бәйләнешле сөйләмгә ирешү максатыннан урынсыз кабатлауларны булдырмый;
  • метафора һәм эпитетларны аера;
  • аңлатмалы, фразеологик, синонимнар һәм антонимнар сүзлекләрен куллана.

Укучы түбәндәгеләрне өйрәнү мөмкинлеген ала:

  • татар теленең лексик составын классификацияләү;
  • сүзләрнең лексик һәм грамматик аермалыкларын билгеләү;
  • төрле сүзлекләрдән һәм мультимедия чараларыннан кирәкле мәгълүматны аерып чыгару;
  • үзенең һәм чит кеше сөйләмендәге сүзләренең мәгънә аермалыкларын  билгеләү;
  • төрле жанрлардагы (публицистик һәм әдәби, фәнни-рәсми) тектлардагы лексик-фразеологик чаралардан файдалану.

“Сүз төзелеше һәм сүз ясалышы” бүлеге буенча

Укучы түбәндәгеләрне өйрәнә:

  • сүзләрнең төзелешен тикшерә;
  • сүз ясалышы ысуларын билгели һәм мисаллар китерә;
  • укытучы тәкъдим иткән сүзләрдән тамырдаш сүзләр ясый;
  • сүзнең морфема төзелеше буенча сүз төркемнәрен һәм җөмлә кисәкләрен таный.

Укучы түбәндәгеләрне өйрәнү мөмкинлеген ала:

  • тамырдаш сүзләр арасында семантик бәйләнеш булдыру;
  • белешмә әдәбияттан кирәкле мәгълүматны мультимедия формасында алу һәм аларны төрле сөйләм ситуацияләрендә куллану;
  • сүзнең орфографик һәм лексик мәгънәсен үзләштерү максатыннан чыгып, аның этимологиясен ачыклау.
  • Уку предметының эчтәлеге

Бүлекләр һәм темалар

Сәгать саны

1

V–IX сыйныфларда үткәннәрне кабатлау

3с.

 2

Тел- аралашу чарасы, иҗтимагый һәм сәяси күренеш булуын өйрәнү. Телнен төп функцияләре.

3с.

3

Төрки телләр. Төрки телләр арасында татар теле. Татар теле турында гомуми мәгълүмат. Татар һәм рус телләренең үзара мөнәсәбәте.

3с.

4

Татар теле белеменең төп бүлекләре. Фонетика. Орфоэпия. Графика. Сузык һәм тартык авазларның сөйләмдә үзгәрүе. Сүз басымы. Интонация.

6с.

5

Лексикология.Сүзләрнең лексик мәгънәсе. Бер һәм күпмәгънәле сүзләр.Сүзләрнең туры һәм күчерелмә мәгънәләре. Фразеологизмнар. Лексикография.

5с.

6

Сүз төзелеше һәм сүз ясалышы.

9с.

7

Бәйләнешле сөйләм телен үстерү

6 с.

Барлыгы

35 с.

Календарь-тематик план

Бүлек исеме һәм дәрес темасы

Сәг.

 План

 

Факт

V–IX сыйныфларда үткәннәрне кабатлау – 3 +1

1

Кушма җөмлә синтаксисын кабатлау

1

3.09

2

Тезмә һәм иярчен кушма җөмләләрне кабатлау

1

10.09

3

БСҮ Кереш диктант “Туган җир”

1

17.09

4

Хаталар өстендә эш.Пунктуация темасын кабатлау.

1

24.09

Тел- аралашу чарасы – 3 сәг.

5

Тел- аралашу чарасы, иҗтимагый һәм сәяси күренеш

1

1.10

6

Телнен төп функцияләре

1

8.10

7

Шәхесне формалаштыруда ана теленең роле.

1

15.10

Төрки телләр - 3 +1

8

Дөньядагы телләр һәм аларны төркемләү.  Төрки телләр.

22.10

9

Башка телләр арасында татар теленең урыны. Татарлар яши торган төбәкләр.

29.10

10

Татар һәм рус телләренең үзара мөнәсәбәте. Татар теленең төп тармакларын, сөйләм  төрләрен өйрәтү.

1

12.11

11

Бәйләнешле сөйләм үстерү.

Изложение        “Халык көйләре һәм Илһам Шакиров”

19.11

Татар теле белеменең төп бүлекләре  - 6+1

12

Хаталар өстендә эш.

Аваз үзгәрешләрен өйрәтү. Татар телендә сузык һәм  тартык авазларның  үзгәрешләре.

1

26.11

13

  Сүзләргә транскрипция ясау. Басым һәм интонация.

Авазларның дөрес әйтелеше.

1

3.12

14

Орфография, орфоэпия төшенчәләре. Авазларның  дөрес  әйтелеше. Орфографик принциплар.

1

10.12

15

Контроль диктант “Исәнбикә аланында”

17.12

16

Хаталар өстендә эш.

Сүзләргә фонетик анализ ясау.

1

24.12

17

Сузык һәм тартык авазларның сөйләмдә үзгәрүе. Сүз басымы. Интонация

1

14.01

18

Бу өлкәләрдә эшләгән галимнәр һәм  аларның төп хезмәтләре.

21.01

Лексикология – 5+1

19

Лексика һәм лексикология. Сүзнең лексик мәгънәсе.

1

28.01

20

Сүзнең күпмәгънәлелеге. Туры һәм күчерелмә мәгънәле сүзләр.

1

4.02

21

Бәйләнешле сөйләм үстерү. Изложение  “Синең әниең”

1

11.02

22

Хаталар өстендә эш.Омоним, синоним, антоним сүзләр.

1

18.02

23

Этимология турында төшенчә. Телдәге сүзләрнең килеп чыгышы, куллану өлкәсе һәм кулланылу ешлыгы буенча составы.

1

25.02

24

  Фразеологизмнар. Лексикография.

1

4.03

Сүз төзелеше һәм ясалышы-9 +2

25

Сүз төзелеше һәм сүз ясалышы буенча үтелгәннәрне кабатлау һәм тирәнәйтү. Сүзнең тамыры, нигезе һәм кушымчалар.

1

11.03

26

Сүз ясалышы ысуллары.

1

18.03

27

Татар һәм рус телләрендәге сүз төзелеше һәм сүз ясалышы үзенчәлекләре.

1

1.04

28

Бу өлкәдә эшләгән галимнәр һәм аларның төп хезмәтләре. Сүзләрнең төзелешен һәм ясалышын тикшерү.

1

8.04

29

Бәйләнешле сөйләм үстерү.

Инша “Кеше һәр яктан гүзәл булырга тиеш”.

1

15.04

30

Хаталар өстендэ эш. Фонетика бүлеген гомумиләштереп  кабатлау.

1

22.04

31

Орфоэпия. Графика бүлеген гомумиләштереп  кабатлау.

1

29.04

32

Лексикология бүлеген гомумиләштереп кабатлау.

1

6.05

33

БСҮ Еллык контроль диктант.  “Вөҗдан һәм намус”

1

13.05

34

Сүз төзелеше һәм ясалышы бүлеген гомумиләштереп кабатлау.

1

20.05

35

Йомгаклау дәресе

1

27.05



Предварительный просмотр:

        

ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ӘЛМӘТ МУНИЦИПАЛЬ РАЙОНЫ

МУНИЦИПАЛЬ БЮДЖЕТ ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ УЧРЕЖДЕНИЯСЕ

«ТҮБӘН МАКТАМА  2 НЧЕ ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘБЕ»

«Каралган»

МБ утырышы беркетмәсе :

_Г.Ф.Әһлиева_________/

«_____»_______2018г.

«Килешенгән»

Милли белем һәм тәрбия бирү буенча директор урынбасары:

__________/Л.М.Вилданова/

«_____»______2018г.

«Раслыйм»

Директор:

_________/М.Г.Закирова /

Приказ №___ «__»________2018г.

Югары категорияле укытучы

Әһлиева Гөлназ Фоат кызының

10 нчы сыйныф өчен

әдәбияттан  (татар төркеме)

эш программасы

ПЕДАГОГИК СОВЕТ УТЫРЫШЫНДА КАРАЛДЫ:

ПРОТОКОЛ  №____

«___»__________2018.

2018-2019 НЧЫ УКУ ЕЛЫ

10 нчы сыйныф укучылары ия булырга тиешле гомумкүнекмәләр:

-матур әдәбиятның сәнгать төрләре арасындагы урынын, үзенчәлекләрен билгеләү;

-татар матур әдәбиятының чорларга бүленешен, ул чорларга хас үзенчәлекләрне күрә белү;

-әдәбиятның халык тарихы белән бәйләнгән булуы, аларның язучыларга ясаган тәэсирен күрсәтеп бирү;

-классик язучыларның әдәбият үсешендәге ролен аңлату;

-матур әдәбиятның сәнгатьлелек ягыннан эволюциясен тоемлау;

-әдәбиятның үзләренә танышгомуми мәсьәләләре, аерым язучыларның иҗаты, аларның әсәрләре турында инша, изложение, реферат кебек язма эшләрдә һәм ирекле рәвештә үз карашларын бәян итү;

-укучының мөстәкыйль фикерләве, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау сәләте;

-әдәбият теориясеннән: хикәя, фантастик хикәя, очерк, повесть, нәсерне аера белү; шигырь һәм поэма үзенчәлекләрен, комедия, мәсәл жанрының үзенчәлеген күрсәтә белү; әдәби әсәрләрдән сурәтләү чараларын таба белү һәм мисаллар белән дәлилли алу һ.б.

Таләпләр:

Уку эшчәнлеген оештыра белү юнәлешендә

Китап, өстәмә мәгълүмат белән эш итү

Фикерләү белән бәйле күнекмәләр

Телдән һәм язма сөйләм үстерү һәм аралаша белү юнәлеше

1. Уку мәсьәләләрен мөстәкыйль билгеләү

2.Уку операцияләрен планлаштыру.

3. Белем алуның рациональ ысулларын сайлау.

4Үзеңнең уку һәм танып-белү эшчәнлегеңне анализлау, аңа бүя бирү.

5.Мөстәкыйль белем алу буенча эшне планлашты -рырга өйрәнү.

1. Дәреслек белән эш итә белү.

2. Төрле чыганаклар белән мөстәкыйль эш итә белү

3. Төрле текстлардан төп фикерне аерып ала белү, текстның логик схемасын билгеләү, гади һәм катлаулы план белән эш итү.

4.Белемнәрне система-

лаштыру өчен таблица, график, схемалардан файдалану. .

5.Эчтәлекне аңлап, тиеш-

ле тизлектә, дөрес уку

6.Сүзлекләрдән файдалана белү, белешмә әдәбият белән системалы эшләү.7. Вакытлы матбугат басмалары белән даими эшли  белү

1.Уку мәсьәләсен куя белү.

2. Яңа теманы аңлауга мотив тудыру.

3. Танып белү активлыгын үстерү.

4.Укучының мөстәкыйль фикерләве.

5 Гомумиләштереп нәтиҗә ясый белү

6. Тикшеренү ысуллары:

- модельләштерү;

-охшатып эшләү.

1. Телдән сөйләм:

-текстның исеме, андагы таныш сүзләр ярдәмендә  эчтәлекне аңлау;

- укылган текст буенча әңгәмәдә катнаша алу, сөйләмдә гади һәм җәенке җөмләләрдән файдалана алу;

-өйрәнелгән язучылар турында сөйләп бирү;

-эчтәлек сөйли белү

-бирелгән темага монолог төзү;

2. Язма сөйләм:

-фикер йөртү элементлары кертеп, әзер план буенча бирелгән темага сочинение язу

Программаның эчтәлеге

Бүлекләр һәм темалар

Сәг.

саны

Темага караган төп төшенчәләр

Татар әдәбияты тарихына кереш.

1с.

1с.

Татар әдәбияты тарихына кереш. Әдәбиятның чорларга бүленеше. Борыегы һәм урта гасыр әдәбиятына кыскача күзәтү.

1

Татар әдәбияты тарихына кереш.

1с.

Татар әдәбияты тарихына кереш. Әдәбиятның чорларга бүленеше. Борыегы һәм урта гасыр әдәбиятына кыскача күзәтү.

2

Кол Гали.

1с.

Кол Гали. Тормыш юлы иҗаты турында төшенчә бирү.

«Кыйссаи Йосыф» әсәрен өйрәтү.Аның сюжеты, төп образлар, автор күтәргән төп мәсьәләләр, әсәрнең үзеннән соңгы әдәбиятыбыз үсешенә ясаган тәэсире.

3

Сәйф Сараи.

1с.

Сәйф Сараи. Тормыш юлы һәм иҗаты турында төшенчә бирү. Алтын Урда чоры мәдәниятына кыскача күзәтү.

«Сөхәйл вә Гөлдерсен», “Гөлстан” әсәрләрен өйрәтү. Әсәрдәге вакыйгаларның чынбарлыктагы нигезе, реальлеге, геройлар сурәтләнешенең үзенчәлекләре, мәхәббәт темасын күтәрүдә авторның шәркый традицияләренә таянуы.

4

«Идегәй» дастаны.

1с.

Дастан турында төшенчә бирү. «Идегәй» дастанын өйрәтү.Аның иҗат ителү тарихы. Дастан турында төшенчә. Дастанда төп образларның бирелеше. Әсәрдә ил идарәсе, халык, дәүләт язмышы мәсьәләсе.

5

Мөхәммәдьяр  

1с.

Мөхәммәдьяр  иҗатын өйрәтү. Казан ханлыгы чоры әдәбияты һәм мәдәнияты турында кыскача мәгълүмат.

«Төхвәи мәрдан», поэмасын өйрәтү. “Нуры содур” поэмасын өйрәтү.

6

Мәүлә Колый

1с.

Мәүлә Колый иҗатын өйрәтү. XVII-XVIIIйөз әдәбиятына кыскача күзэтү

7

XIX йөз әдәбияты һәм мәдәниятына күзәтү

1с.

XIX йөз әдәбияты һәм мәдәниятына күзәтү ясау. Иҗтимагый-тарихи , мәдәни мөхит, әдәби иҗаттагы төп юнәлешләрне

8

Габделҗәббар Кандалый.  

1с.

Габделҗәббар Кандалый  иҗаты һәм тормыш юлы турында белешмә. «Иляһи, барча галәмне…» шигыре

Г. Кандалый әсәрләреннән үрнәкләр уку. «Сәхипҗәмал» поэмасы(өзек). Шагыйрьнең  әдәбиятка алып килгән яңалыгы.

9

Шиһабеддин Мәрҗани.

1с.

Шиһабеддин Мәрҗани Тормыш юлы һәм күпкырлы  эшчәнлеге.

Ш. Мәрҗани турында татар әдипләре.Мәрҗанинең татар иҗтимагый фикер үсешендәге роле.

10

Мифтахетдин Акмулла.

1с.

Мифтахетдин Акмулла Тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә. «Башка милләт алга таба барыр булды...», “Сүз чыгар шагыйрьләрдән хикмәт берлән” шигырьләре. «Дамелла Шиһабеддин хәзрәтнең мәрсиясе» поэмасы.(өзек)

11

Каюм Насыйри

3с.

Каюм Насыйри Тормышы һәм күпкырлы эшчәнлеге.

 «Әбугалисина» кыйссасын турында. Фантастик сурәтләү алымының сюжетны оештырудагы әһәмияте, гуманистик идеяләрнең яклануы, хаксызлыкка каршы көрәш. Каюм Насыйри һәм татар фольклоры.Сатирик әсәрдә алымнар, иронияле сурәтләүләр. К.Насыйри китапларыннан үрнәкләр.

12

Муса Акъегетзадә.

2с.

Муса Акъегетзадә.Тормышы һәм иҗаты турында белешмә.

«Хисаметдин менла» повесте. Татар әдәбиятында җәдидчелек- .кадимчелек мәсьәлэсәнең мәйданга чыгуы.

Романның идея – сәнгатьчә үзенчәлеге. Искелек тарафдарларының тәнкыйтьләнүе, аларга алмашка килгән яңа кешеләрне курсәтергә омтылыш,  хатын –кыз язмышы мәсьәләсе күзаллау.

13

Заһир Бигиев.

2с.

Заһир Бигиев. Тормышы һәм иҗаты турында белешмә. «Меңнәр яки гүзәл кыз Хәдичә» романы (өзек)

Әсәрнең темасы, идеясы. Роман жанры турында искә төшерү һәм белемне киңәйтү. Романда образлар бирелеше, төзелеше.

14

Гаяз Исхакый.

3с.

Гаяз Исхакый. Әдип иҗатының яңалыгы. Татарча яшәү рәвешен башка мөхиткә куеп карауда автор позициясе.

«Ул әле өйләнмәгән иде» әсәре (өзекләр), анда катнаш гаилә мәсьәләсенең чагылышы. Әсәрдә образлар бирелеше. Холык, әхлакый нигез һәм кеше язмышы мәсьәләләренең үзара нык керешүе.

15

Габдулла Тукай.

3с.

Габдулла Тукай.  Шагыйрьнең XX гасыр башы әдәбияты үсешенә керткән өлеше.”Милли моңнар”«И, каләм!», «Өзелгән өмид» , “Сәрләүхәсез”шигырьләре.Шагыйрь  һәм милләт язмышы мәсьәләсе.Әсәрнең темасы, идеясе. Тукай образының әдәбиятта, музыкада, сынлы сәнгатьтә чагылышы.

16

Композитор Нәҗип Җиhанов

1с.

Композитор Нәҗип Җиhанов. Музыка сәнгате өлкәсендәге эшчәнлеге турында белешмә. “Кырлай” симфоник поэмасын тыңлауга әзерләнүдә Г.Тукайның “Шүрәле” әсәре белән таныш булуның мөһимлеге.

17

Рәссам Бакый Урманче.

1с.

Рәссам Бакый Урманче иҗаты турында белешмә. Тукай образын гәүдәләндергән әсәрләр.

18

Дәрдемәнд.

1с.

Дәрдемәнд. Тормыш юлы, иҗаты турында белешмә.

«Кораб», “Видагъ», «Татар угълы татармын»,”Бәллү”шигырьләрен өйрәтү.

Дәрдемәнд- “Кабатланмас шәхес”. Әсәрләрнең темасы, идеясе.

19

Сәгыйть Рәмиев.

1с.

Сәгыйть Рәмиев. Тормыш юлы һәм  иҗаты турында белешмә.

«Таң вакыты», «Мин» шигырьләре.Авторның аларда үткәргән карашлары. Шагыйрь иҗатында гыйсъянчы герой.

20

Галиәсгар Камал.

1с.

 Галиәсгар Камал иҗаты турында белешмә.

 «Бүләк өчен» комедиясе. Әсәрнең проблематикасы, көлкечел конфликт.Комедиядә образлар бирелеше.

21

Габдулла Шамуков иҗаты.

1с.

Артист һәм язучыГабдулла Шамуков иҗаты. Аның татар театр сәнгатен үстерүдәге эшчәнлеге.

22

Фатих Әмирхан

2с.

Фатих Әмирхан иҗаты турында белешмә.

 «Хәят» повесте (өзекләр)

Әсәрнең идеясе, кеше психологиясен тасвирлауда авторның осталыгы, образлар бирелеше.

23

Мирхәйдәр Фәйзи.

2с.

Мирхәйдәр Фәйзи. Тормыш юлы, иҗаты турында белешмә.«Галиябану» драмасыӘсәрдә мәхәббәт гүзәллеге һәм сафлыгы гәүдәләнеше, образлар бирелеше.“Көрәшче драма”. Драманың җыр hәм музыка белән үрелгән беренче сәхнә әсәре булуы.

24

Шәехзадэ Бабич.

1с.

Шәехзадэ Бабич. Тормыш юлы һәм  иҗаты турында белешмә.”Исемнәр бакчасы”, “Тукай үлгәч”, “Язгы җыр” шигырьләре. Әсәрләрдә хатын-кызга мәхәббәтле караш, күренекле шәхесләребезне зурлау алгы планга чыгуын билгеләү.  Шагыйрьнең күңел дөньясы чагылышы.,

25

Үткәннәрне гомумиләшереп кабатлау

1с.

Үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау.

XIX һәм XX йөз әдәбияты буенча  еллык контроль эш.

Барлыгы

35с.

Календарь - тематик план

№        

Дәрес темасы

сәг

 план

 факт

1

Татар әдәбияты тарихына кереш..Әдәбиятның чорларга бүленеше. Борынгы һәм урта гасыр әдәбиятына кыскача күзәтү.

1

6.09

2

Кол Гали. Тормыш юлы иҗаты. «Кыйссаи Йосыф» поэмасының сюжеты, төп образлар, автор күтәргән төп мәсьәләләр, әсәрнең үзеннән соңгы әдәбиятыбыз үсешенә ясаган тәэсире.

1

13.09

3

Сәйф Сараи. Тормыш юлы һәм иҗаты турында төшенчә. Алтын Урда чоры мәдәниятына кыскача күзәтү. «Сөхәйл вә Гөлдерсен», “Гөлстан” әсәрләре. Әсәрдәге вакыйгаларның чынбарлыктагы нигезе, реальлеге, геройлар сурәтләнешенең үзенчәлекләре.

1

20.09

4

Дастан турында төшенчә.

«Идегәй» дастаны. Аның иҗат ителү тарихы. Дастанда төп образларның бирелеше.

1

27.09

5

Мөхәммәдьяр  иҗаты. Казан ханлыгы чоры әдәбияты һәм мәдәнияты турында кыскача мәгълүмат. «Төхвәи мәрдан», “Нуры содур” поэмалары.

1

4.10

6

Мәүлә Колый иҗаты. XVII-XVIIIйөз әдәбиятына кыскача күзәтү        XIX йөз әдәбияты        

1

11.10

7

XIX йөз әдәбияты һәм мәдәниятына күзәтү ясау. Иҗтимагый-тарихи , мәдәни мөхит, әдәби иҗаттагы төп юнәлешләре.

1

18.10

8

Габделҗәббар Кандалый  иҗаты һәм тормыш юлы турында белешмә. «Иляһи, барча галәмне…» шигыре. «Сәхипҗәмал» поэмасы(өзек). Шагыйрьнең  әдәбиятка алып килгән яңалыгы

1

25.10

9

Шиһабеддин Мәрҗани Тормыш юлы һәм күпкырлы  эшчәнлеге. Ш. Мәрҗани турында татар әдипләре.Мәрҗанинең татар иҗтимагый фикер үсешендәге роле.

1

8.11

10

Мифтахетдин Акмулла Тормыш юлы һәм иҗаты. «Башка милләт алга таба барыр булды...», “Сүз чыгар шагыйрьләрдән хикмәт берлән” шигырьләре. «Дамелла Шиһабеддин хәзрәтнең мәрсиясе» поэмасы.(өзек)

1

15.11

11

Каюм Насыйри Тормышы һәм күпкырлы эшчәнлеге.

1

22.11

12

 «Әбугалисина» кыйссасы. Фантастик сурәтләү алымы, гуманистик идеяләрнең, хаксызлыкка каршы көрәш.

1

29.11

13

Каюм Насыйри һәм татар фольклоры.Сатирик әсәрдә алымнар, иронияле сурәтләүләр.

Дәрестән тыш уку.Каюм Насыйри “Тәрбия китабы”

1

6.12

5.12

14

Муса Акъегетзадә.Тормышы һәм иҗаты турында белешмә. «Хисаметдин менла» романы. Татар әдәбиятында җәдидчелек- кадимчелек мәсьәләләре.

1

13.12

15

«Хисаметдин менла» .Романның идея – сәнгатьчә үзенчәлеге.  Искелекнең тәнкыйтьләнүе,  хатын –кыз язмышы.

Бәйләнешле сөйләм үстерү.

“Мәгърифәт учаклары” (мәшһүр татар мәдрәсәләре)

1

20.12

16

 Заһир Бигиев. Тормышы һәм иҗаты турында белешмә «Меңнәр яки гүзәл кыз Хәдичә» романы (өзек) Әсәрнең темасы, идеясы. Роман жанры турында искә төшерү һәм белемне киңәйтү.

1

10.01

17

«Меңнәр яки гүзәл кыз Хәдичә» Романда образлар бирелеше, төзелеше.

 БСҮ.“Минем яраткан героем”

1

17.01

XX йөз башы әдәбияты

18

XX йөз башы әдәбиятына күзәтү ясау.Гаяз Исхакый. Әдип иҗатының яңалыгы. Татарча яшәү рәвешен башка мөхиткә куеп карауда автор позициясе.

1

24.01

19

«Ул әле өйләнмәгән иде» әсәре (өзекләр), анда катнаш гаилә мәсьәләсенең чагылышы. Әсәрдә образлар бирелеше. Холык, әхлакый нигез һәм кеше язмышы мәсьәләләренең үзара нык керешүе.

1

31.01

20

БСҮ “Катнаш гаилә”

 Дәрестән тыш уку. Гаяз Исхакый “Кәләпүшче кыз”

1

7.02

21

Габдулла Тукай.  Шагыйрьнең XX гасыр башы әдәбияты үсешенә керткән өлеше.”Милли мәңнар”

1

14.02

22

 «И, каләм!», «Өзелгән өмид» , “Сәрләүхәсез”шигырьләре. Шагыйрь  һәм милләт язмышы мәсьәләсе. Әсәрнең темасы, идеясе. Тукай образының әдәбиятта, музыкада, сынлы сәнгатьтә чагылышы.

1

21.02

23

БСҮ. “Шигърияттә милләт язмышы”

 Дәрестән тыш уку. Ибраһим Нуруллин “Тукай”

1

28.02

24

Композитор Нәҗип Җиhанов. Музыка сәнгате өлкәсендәге эшчәнлеге. “Кырлай” симфоник поэмасы. 

БСҮ.“Композиторлар”

1

7.03

25

Рәссам Бакый Урманче иҗаты турында белешмә. Тукай образын гәүдәләндергән әсәрләр.

БСҮ. “Тарих һәм сәнгать”

1

14.03

26

Дәрдемәнд. Тормыш юлы, иҗаты турында белешмә.«Кораб»,“Видагъ»,  «Татар угълы татармын»,

”Бәллү”шигырьләрен өйрәтү. Әсәрләрнең темасы, идеясе.

1

21.03

27

Сәгыйть Рәмиев. Тормыш юлы һәм  иҗаты турында белешмә. «Таң вакыты», «Мин» шигырьләре.Авторның аларда үткәргән карашлары.Гыйсъянчы герой.

1

4.04

28

Галиәсгар Камал иҗаты турында белешмә. «Бүләк өчен» комедиясе. Әсәрнең проблематикасы, көлкечел конфликт.

1

11.04

29

Артист һәм язучы Габдулла Шамуков иҗаты. Аның татар театр сәнгатен үстерүдәге эшчәнлеге.

1

18.04

30

Фатих Әмирхан иҗаты турында белешмә. «Хәят» повесте (өзекләр)

1

25.04

31

Дәрестән тыш уку. Хәят” повесте.

Әсәрнең идеясе, кеше психологиясен тасвирлауда авторның осталыгы, образлар бирелеше.

1

2.05

32

Мирхәйдәр Фәйзи. Тормыш юлы, иҗаты турында белешмә. «Галиябану» драмасы

1

9.05

33

«Галиябану» драмасы. Әсәрдә мәхәббәт гүзәллеге һәм сафлыгы гәүдәләнеше, образлар бирелеше.

1

16.05

34

Шәехзадэ Бабич. Тормыш юлы һәм  иҗаты турында белешмә.”Исемнәр бакчасы”, “Тукай үлгәч”, “Язгы җыр” шигырьләре. Хатын-кызга мәхәббәтле караш.

1

23.05

35

Борынгы һәм Урта гасыр әдәбиятын, XIX һәм XX йөз әдәбиятын кабатлау

1

30.05



Предварительный просмотр:

ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ӘЛМӘТ МУНИЦИПАЛЬ РАЙОНЫ

МУНИЦИПАЛЬ БЮДЖЕТ ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ УЧРЕЖДЕНИЯСЕ

«ТҮБӘН МАКТАМА  2 НЧЕ ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘБЕ»

«Каралган»

МБ утырышы беркетмәсе :

_Г.Ф.Әһлиева_________/

«_____»_______2018г.

«Килешенгән»

Милли белем һәм тәрбия бирү буенча директор урынбасары:

__________/Л.М.Вилданова/

«_____»______2018г.

«Раслыйм»

Директор:

_________/М.Г.Закирова /

Приказ №___ «__»________2018г.

Югары категорияле укытучы

Әһлиева Гөлназ Фоат кызының

11 нче сыйныф өчен

туган телдән (татар төркеме)

эш программасы

ПЕДАГОГИК СОВЕТ УТЫРЫШЫНДА КАРАЛДЫ:

ПРОТОКОЛ  №____

«___»__________2018.

2018-2019 НЧЫ УКУ ЕЛЫ


11 нче сыйныфның татар төркемендә татар теле программасын үзләштерүдән көтелгән нәтиҗәләр

“Морфология”  бүлеге буенча

Укучы түбәндәгеләрне өйрәнә:

  • сүз төркемнәрен тикшерә;
  • хәзерге татар әдәби теле кысаларында  төрле сүз төркемнәрен файдалана;
  • орфографик нормаларны үти һәм анализ ясау өчен, морфологиядән алган белемннәрне файдалана.

Укучы түбәндәгеләрне өйрәнү мөмкинлеген ала:

  • грамматик омонимнарны аеру;
  • публицистик һәм әдәби, фәнни һәм рәсми эш стильләрендә сүз төркемнәренең төрле формаларын файдалану;
  • төрле сүзлекләрдән,  белешмә әдәбияттан һәм мультимедия чараларыннан морфология буенча кирәкле мәгълүматны табу һәм аларны төрле сөйләм ситуацияләрендә куллану.

“Синтаксис” бүлеге буенча

Укучы түбәндәгеләрне өйрәнә:

  • сүзтезмәләрне һәм җөмләләрне җөмләдә кулланылу мөмкинлекләреннән чыгып анализлый;
  • хәзерге татар әдәби теле кысаларында,  сүз төркемнәренең синтаксик формаларын аера;
  • төрле анализлар ясаганда, синтаксистан алган белем һәм күнекмәләрне файдалана.

Укучы түбәндәгеләрне өйрәнү мөмкинлеген ала:

  • төрле жанрдагы текстларда синтаксик чараларны файдалану;
  • функциональ-стилистик үзенчәлекләрненнән чыгып, синтаксик анализ ясау.

“Орфография һәм пунктуация” бүлеге буенча

Укучы түбәндәгеләрне өйрәнә:

  • программа кысалары нигезендә орфография һәм пунктуация нормаларын куллана;
  • аерым сүзләрнең телдән һәм язма аңлатмаларын әйтә;
  • орфография һәм пунктуация хаталарын аера һәм төзәтә.

Укучы түбәндәгеләрне өйрәнү мөмкинлеген ала:

  • телдән һәм язма сөйләмдә орфография һәм пунктуация нормаларын саклауның әһәмиятлелеген һәм кирәклеген аңлау;
  • төрле сүзлекләрдән (аңлатмалы, синонимнар, антонимнар, чит тел сүзләре, фразеологик) һәм мультимедия чараларыннан сөйләмдә дөрес куллану өчен кирәкле мәгълүматны алу.

“Стилистика” бүлеге буенча

Укучы түбәндәгеләрне өйрәнә:

  • фәнни, рәсми эш һәм публицистик стильләрне һәм аларның жанр үзенчәлекләрен билгели;
  • иптәшләре каршында (аудиториядә) чыгыш ясау үзенчәлеген ачыклый: тематикасын билгели, максатын һәм бурычларын ачыклый;
  • чыгышына материалны укучыларның яшь һәм психологик үзенчәлекләрен, аларның белем, осталык һәм күнекмәләре дәрәҗәсен истә тотып кертә.

Укучы түбәндәгеләрне өйрәнү мөмкинлеген ала:

  • телдән һәм язма сөйләмнең үзенчәлеген аеру;
  • төрле жанрдагы һәм стильләге текстлар (әзер текстларны уку, яки куелган бурыч һәм максатлар буенча аны үзгәртү) белән эшләү;
  • телдән һәм язма сөйләм нормаларын саклап, төрле жанрдагы һәм стильләге текстларны рус теленнән татар теленә һәм татар теленнән рус теленә тәрҗемә итү.

“Тел һәм мәдәният”  бүлеге буенча

Укучы түбәндәгеләрне өйрәнә:

  • халык авыз иҗаты әсәрләреннән, тарихи романнардан һ.б. этнокультура компоненты булган лингвистик берәмлекләрне аера;
  • телне өйрәнү илнең тарихын һәм мәдәниятен өйрәнүгә ярдәм итә дигән фикерне исбатлау өчен, әдәби әсәрләрдән мисаллар таба;
  • көндәлек тормышта урынлы куллану өчен, татар сөйләм әдәбе кагыйдәләрен өйрәнә (уку процессында һәм сыйныфтан тыш эшләрдә).

Укучы түбәндәгеләрне өйрәнү мөмкинлеген ала:

  • телнең халык мәдәнияте һәм тарихы белән тыгыз бәйләнештә яшәвен өйрәнелгән фәннәр үрнәгендә тасвирлау;
  • татар сөйләм әдәбен Россиядәге башка милләтләрнеке белән чагыштыру күнекмәләрен булдыру.

Этномәдәни һәм иҗтимагый-мәдәни компетенция

Тел белән мәдәниятнең үзара бәйләнеше.

Татар көнкүрешенә караган лексика: тарихи сүзләр, халык авыз иҗатына караган сүзләр һәм фразеологизмнар; татар исемнәре. Мәкаль һәм әйтемнәр.

Татар телендә татар, рус һәм башка халкыларның матди һәм рухи мәдәнияте чагылышы. Рус һәм башка телләрдән татар теленә күчкән сүзләр.

Сүзлек составының милли мәдәниятләрнең үзара тәэсир итешүе нәтиҗәсе буларак баюы.

Татар теленең төрле милләтләр мәдәнияте белән бәйләнеше.

Татар теленә рус һәм Европа телләреннән кергән сүзләр. Милли телләрнең бер-берсенә тәэсир итү нәтиҗәсе буларак алынмалар.

Татар сөйләм әдәбенә караган сүзләр, аларның лексик-грамматик үзенчәлекләре.

Иҗтимагый-мәдәни компетенция түбәндәге осталыкларны булдыруны күзаллый:

  • өйрәнелә торган телнең мәдәни нормаларын һәм традицияләрен белү;
  • иҗтимагый-мәдәни шартларга туры килгән уңайлы аралашу стилен сайлау;
  • иҗтимагый-мәдәни эчтәлектәге ыгы-зыгыларны булдырмау һәм, килеп чыккан очракта, аларны уңай хәл итә белү;
  • җәмгыятьтә, гаиләдә һәм эштә шәхеснең үз урынын белүе;
  • өйрәнгән телдә аралашканда, сабырлык, түземлелек  күрсәтү һәм әңгәмәдәшкә ихтирамлы булу һ.б.

  • Уку предметының эчтәлеге

Кабатлау.

2

Грамматика.

Грамматика турында гомуми төшенчә. Грамматиканың бүлекләре.

2

Укучыларны грамматиканың төп терминнары белән таныштыру: грамматик мәгънә, грамматик форма һәм грамматик категория. Хәзерге татар әдәби теле грамматикасының үзенчәлекләре турында белемнәрне камилләштерү.

Морфология.

Татар теленең сүз төркемнәре. Морфологик анализ.

9

Татар теле морфологиясеннән алган белемнәрне системага салу: сүз төркемнәренең төрләре,  аларның исемләшүе. Телдән һәм язма сөйләмдә төрле сүз төркемнәрен урынлы итеп куллану. Мөстәкыйль, бәйләгеч һәм модаль мәгънәле сүз төркемнәре турында өйрәнгәннәрне системага салу, аларны телдән һәм язмача аралашканда тиешенчә куллану һәм морфологик анализ ясау.

Синтаксис.

Төп синтаксик берәмлекләр: сүз, сүзтезмә һәм җөмлә. Гади һәм катлаулы җөмлә синтаксисы.

9

Синтаксистан  алган белемнәрне системага салу: төп синтаксик берәмлекләр, җөмләдә сүзләр бәйләнешенең үзенчәлекләре һәм төрләре. Гади җөмлә төрләре турында белемнәрне камилләштерү. Телдән һәм язма сөйләмдә сүз тәртибен саклау. Катлаулы җөмләләрнең үзенчәлекләрен өйрәнү (баш һәм иярчен җөмләләр арасында синтетик һәм аналитик бәйләнеш). Төрле җөмләләргә синтаксик анализ ясау.

Текст.

Текст турында төшенчә, аның төп билгеләре.

Туры һәм кыек сөйләм.

4

Телнең синтаксик берәмлеге буларак текст төшенчәсе белән танышу. Аның төп билгеләрен күрсәтү; тәкъдим ителгән текстның темасын, идеясен әйтү; текстны микротемаларга аеру; бирелгән микротемалардан текст төзү. Тыңлаган һәм язма тексттан кызыл юлны билгеләү.

Укыган (тыңлаган) текст буенча план төзү. Ишеткән яки язма текстны темасы, идеясе һәм төзелеше буенча тикшерү. Текст төзегәндә тишле нормаларга таяну (темага туры килүе, мәгънәле кисәкләрнең эзлеклелеге һәм бәйләнеше). Үзең төзегән текстны һәм иптәшләреңнекен бәяләү һәм төзәтү.

Туры һәм кыек сөйләм турындагы белемнәрне системага салу. Аларны файдаланып, телдән һәм язма сөйләм оештыру. Туры һәм кыек сөйләмдә тыныш билгеләрен кую очракларын истә калдыру. Туры сөйләмне кыек сөйләмгә, кыек сөйләмне туры сөйләмгә әйләндерү.

Сөйләм үстерү.

8

Текст өстендә эшләү: аңа исем бирү, планын төзү. Тәкъдим ителгән темалар яки план буенча текстлар төзү. Фәнни темага чыгышлар ясау; аннотация, рефератлар язу.

Барлыгы:

34

т/с

Дәрес темасы

Сәг.  

саны

     Үткәрү

план

факт

1

10 нчы сыйныфта үткәннәрне кабатлау. Лексикология.

1

3.09

2

10 нчы сыйныфта үткәннәрне кабатлау. Сүз төзелеше һәм ясалышы.

1

10.09

3

Грамматика турында гомуми төшенчә. Грамматиканың бүлекләре.

1

17.09

4

Хәзерге татар әдәби теле грамматикасының үзенчәлекләре. Татар теле грамматикасына нигез салган галимнәр

1

24.09

5

Исем.Исемнәрнең тартым һәм килеш белән төрләнеше.  Исемнәрнең ясалышы

1

1.10

6

Диктант. №1 “Табигатьне саклагыз” Татар теле. Контроль эшләр һәм диктантлар.

1

8.10

7

Сыйфат.Сыйфат дәрәҗәләре.   Актуаль темага сөйләшү үткәрү.

1

15.10

8

Сан,аның төркемчәләре.

1

22.10

9

Алмашлык турында гомуми мәгълүмат

Укучылардан,укытучылардан интервью алу.

1

29.10

10

Фигыль турында гомуми мәгълүмат.Фигыльгә хас морфологик һәм лексик-грамматик категорияләр.

Фигыль юнәлешләре һәм фигыль формаларында басым

1

12.11

11

Б.С.Ү.Изложение №1  “Ана” З.Н.Хәбибуллина, М.А.Вәлиуллин, Х.Г.Фәрдиева, 91 бит

19.11

12

Рәвеш.Аның мәгънә төркемчәләре. Конспектлар төзү.

1

26.11

13

Теркәгечләр һәм бәйлекләр. Хәбәрлек һәм модаль сүзләр турында мәгълүмат

1

3.12

14

Кисәкчәләр. Ымлыклар һәм аваз ияртемнәре.

  Аларның дөрес язылышы

1

10.12

15

Контроль диктант №2 “ Тылсымлы куак” Татар теле. Контроль эшләр һәм диктантлар

1

17.12

16

Морфология бүлеген кабатлау.Сүзгә морфологик анализ.  

1

24.12

17

Синтаксис.Җөмләдә сүзләр бәйләнеше.Синтаксис.Синтаксис пунктуация буенча үткәннәрне кабатлау.

1

14.01

18

Сүз.Сүзтезмә.Аларның төзелеше.Сүзтезмәләрнең синонимлыгы

1

21.01

19

Җөмлә. Җөмлә баш кисәкләре.Ия,хәбәр.Җөмлә текст.

1

28.01

20

Җөмләнең иярчен кисәкләре. Җөмләнең модаль кисәкләре.

1

4.02

21

Сочинение.№1

1

11.02

22

Гади җөмлә төрләре Гади җөмлә синтаксисы. Ике составлы һәм бер составлы җөмләләр

1

18.02

23

Тезүле ияртүле бәйләнеш.Җөмләдә сүз тәртибе һәм логик басым.

1

25.02

24

Изложение. №2 “Безнең кадерле кунак”

 З.Н. Хәбибуллина, И.Г.Гыйләҗев, 229 бит

1

4.03

25

Кушма җөмлә.Тезмә кушма җөмләләр.

1

11.03

26

Диктант. №3  “Батырлык” Татар теле. Контроль эшләр һәм диктантлар

18.03

27

Иярченле кушма җөмләләр, аларның мәгънә ягыннан төрләре  

1

1.04

28

Катлаулы кушма җөмләләр. Төрле җөмләләргә синтаксик анализ ясау.

1

8.04

29

Текст төзелеше.Текстта синтаксик бөтеннәрнең оешуы. 

1

15.04

30

Стилистика сөйләм культурасы

1

22.04

31

Туры һәм кыек сөйләм. Туры сөйләмне кыек сөйләмгә, кыек сөйләмне туры сөйләмгә әйләндерү.

1

29.04

32

Контроль диктант №4 “Хатирәләр” Татар теле. Контроль эшләр һәм диктантлар

1

6.05

33

Сочинение.№2

1

13.05

34

Ел буена үтелгәннәрне кабатлау

Иҗтимагый-публицистик стильдәге текстларны тәрҗемә итү.

1

20.05



Предварительный просмотр:

ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ӘЛМӘТ МУНИЦИПАЛЬ РАЙОНЫ

МУНИЦИПАЛЬ БЮДЖЕТ ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ УЧРЕЖДЕНИЯСЕ

«ТҮБӘН МАКТАМА  2 НЧЕ ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘБЕ»

«Каралган»

МБ утырышы беркетмәсе :

_Г.Ф.Әһлиева_________/

«_____»_______2018г.

«Килешенгән»

Милли белем һәм тәрбия бирү буенча директор урынбасары:

__________/Л.М.Вилданова/

«_____»______2018г.

«Раслыйм»

Директор:

_________/М.Г.Закирова /

Приказ №___ «__»________2018г.

Югары категорияле укытучы

Әһлиева Гөлназ Фоат кызының

11 нче сыйныф өчен

әдәбияттан (татар төркеме)

эш программасы

ПЕДАГОГИК СОВЕТ УТЫРЫШЫНДА КАРАЛДЫ:

ПРОТОКОЛ  №____

«___»__________2018.

2018-2019 НЧЫ УКУ ЕЛЫ

11 нче сыйныф укучылары ия булырга тиешле гомумкүнекмәләр:

-матур әдәбиятның сәнгать төрләре арасындагы урынын, үзенчәлекләрен билгеләү;

-татар матур әдәбиятының чорларга бүленешен, ул чорларга хас үзенчәлекләрне күрә белү;

-әдәбиятның халык тарихы белән бәйләнгән булуы, аларның язучыларга ясаган тәэсирен күрсәтеп бирү;

-классик язучыларның әдәбият үсешендәге ролен аңлату;

-матур әдәбиятның сәнгатьлелек ягыннан эволюциясен тоемлау;

-әдәбиятның үзләренә танышгомуми мәсьәләләре, аерым язучыларның иҗаты, аларның әсәрләре турында инша, изложение, реферат кебек язма эшләрдә һәм ирекле рәвештә үз карашларын бәян итү;

-укучының мөстәкыйль фикерләве, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау сәләте;

-әдәбият теориясеннән: хикәя, фантастик хикәя, очерк, повесть, нәсерне аера белү; шигырь һәм поэма үзенчәлекләрен, комедия, мәсәл жанрының үзенчәлеген күрсәтә белү; әдәби әсәрләрдән сурәтләү чараларын таба белү һәм мисаллар белән дәлилли алу һ.б.

Таләпләр:

  1. сүз сәнгатенең образлы табигате;
  2. өйрәнгән әдәби әсәрнең эчтәлеге;
  3. классик әдипләрнең тормыш һәм иҗат юлларының төп факторлары;
  4. төп әдәби-теоретик төшенчәләр;
  5. әдәби-тарихи процессның төп закончалыклары һәм әдәби юнәлешләрнең үзенчәлекләре;
  6. әдәби текстның эчтәлеген сөйләп аңлату;
  7. әдәбият тарихы һәм теория буенча белемнәргә (тема, проблема, идея, пафос, образлар системасы, сюжет-композиция, телнең сәнгати сурәтләү чаралары, әдәби деталь) нигезләнеп, әдәби әсәрне анализлау һәм шәрехләү; өйрәнелә торган әсәрнең аерым эпизодын (яисә күренешне) анализлау, аның тулы әсәр эчтәлеге белән бәйләнешен аңлату;
  8. әдәби әсәрне иҗтимагый һәм мәдәни тормыш күренешләре белән бәйлелектә аңлату; әдәби әсәрдә тарихи-конкрет һәм гомумкешелек кыйммәтләрен ачу; әдәбияттагы “үтәли” һәм “мәңгелек” проблемаларны ачыклау; әсәрне чорга хас әдәби юнәлеш белән бәйлелектә тикшерү, аңлату;
  9. әдәби әсәрнең төрен һәм жанрын ачыклау;
  10. әдәби әсәрне чагыштырып бәяләү;
  11. автор позициясен ачыклау;
  12. әдәби әйтелеш таләпләрен саклаган хәлдә, өйрәнелгән әсәрләрне (өзекне) сәнгатьле итеп уку;
  13. өйрәнелгән әсәргә дәлилле рәвештә  үз мөнәсәбәтеңне белдерү;
  14. укыган әсәргә рецензия һәм әдәби темаларга төрле жанрда сочинениеләр язу;
  15. рус һәм татар телендәге уртак һәм милли үзенчәлекләрен билгеләү, әхлакый кыйммәтләрнең чагылышын чагыштырып бәяләү;
  16. әдәби сурәт чараларын тиешенчә кулланып, татар әдәби текстларын рус теленә һәм киресенчә тәрҗемә итү;
  17. татар һәм рус телендәге әсәрләргә телдән һәм язмача фикереңне белдерү, аларга бәя бирү;
  18. диалогта яисә бәхәстә катнашу;
  19. сүз сәнгатенең аерым күренешләре белән мөстәкыйль танышу һәм аларның эстетик кыйммәтен бәяләү;
  20. татар әдәби теленең нормаларына нигезләнеп, кирәкле темага телдән һәм язмача бәйләнешле текст төзү;
  21. эстетик зәвыкка туры килә торган әдәби әсәрләрне сайлау һәм аларны бәяләү;

Эш программасының эчтәлеге  

Эчтәлеге

Сәгать саны

1

1917 елдан соңгы әдәбият

1

2

1920-1930 нчы еллар  әдәбиятына күзәтү.Х.Такташ,Г.Кутуй.

4

3

1940-1950 нче еллар әдәбиятына күзәтү.Муса Җәлил.Фатих Кәрим.

4

4

1960 нчы еллар hәм хәзерге чор поэзиясе.

8

5.

1960 нчы еллар hәм хәзерге чор прозасы.

11

5

1960 еллар hәм хәзерге чор драматургиясе.

2

6

Балалар әдәбияты.

4

Барлыгы

34

Календарь - тематик план

Дәрес темасы

Сәг.

саны

Үткәрү вакыты

План

Факт

1

Кереш. 1917 елдан соңгы әдәбият.Әдәбиятта көрәш темасы.

1

7.09

2

1920-30 еллар әдәбиятына күзәтү ясау.

1

14.09

3

Һади Такташ иҗаты.Мәхәббәт тәүбәсе.

1

21.09

4

Гадел Кутуй.     Тапшырылмаган хатлар

1

28.09

5

Гадел Кутуй.     Тапшырылмаган хатлар

1

5.10

6

40-50 нче еллар әдәбияты.

1

12.10

7

М.Җәлил иҗатына күзәтү ясау.

1

19.10

8

“Җырларым”, “Ышанма”,”Тик булса иде ирек“Моабит дәфтәрләре”. Берничә шигырьгә анализ ясау.    Әңгәмә.Туган як моңнары.

1

26.10

9

Ф.Кәрим“Разведчик язмалары”

1

9.11

10

1960 нчы еллар һәм хәзерге чор поэзиясенә күзәтү

1

16.11

11

Х.Туфан. Тормыш юлы һәм иҗаты белән танышу

1

23.11

12

Х.Туфан.“Агыла да болыт агыла”, “Ә үткәнгә хатлар бармыйлар” шигырьләренә анализ ясау”

1

30.11

13

С.Хәким.”Гел кояшка карый тәрәзәләрең”,  “Башка берни дә кирәкми” шигырьләре

1

7.12

14

Г.Афзал “Өф-өф итеп, “Мыек борам”

1

14.12

15

Р.Гаташ “Ирләр булыйк”, “Укытучы ” шигырьләре

1

21.12

16

Р. Харис иҗатына күзәтү. “Кеше кайчан матур?”, “Шагыйрь мәхәббәте”операсы

1

11.01

17

Р.Фәйзуллин иҗаты. “Яздан аерып булмый Тукайны!”

1

18.01

18

1960 нчы еллар һәм хәзерге чор прозасы

1

25.01

19

Гомәр Бәширов.Җидегән чишмә.

1

1.02

20

Гомәр Бәширов.Җидегән чишмә.

1

8.02

21

Ә.Еники. “Әйтелмәгән васыять”.

1

15.02

22

Ә.Еники. “Әйтелмәгән васыять”.

1

22.02

23

М.Хәсәнов. “Язгы аҗаган” романы.

1

1.03

24

М.Хәсәнов. “Язгы аҗаган” романы.

1

8.03

25

Н.Фәттах “Итил суы ака торур”

1

15.03

26

Н.Фәттах “Итил суы ака торур”

1

22.03

27

М.Мәһдиев “Бәхилләшү”

1

5.04

28

М.Мәһдиев “Бәхилләшү”

1

12.04

29

1960  еллар һәм хәзерге чор драматургиясе

1

19.04

30

Т.Миңнуллинның тормыш юлы һәм иҗаты

“Үзебез сайлаган язмыш”.

1

26.04

31

Балалар әдәбияты Җ.Тәрҗеманов  “Әнием тәсбихы”.

1

305

32

Ш.Галиев “Урман күчә урамга”, “Багана”

1

10.05

33

Х.Халиков һәм Җ.Дәрзаман иҗаты

1

17.05

34

Р.Миңнуллин “Туган телемә”, “Һәйкәлләрне тыңлыйк”. Йомгаклау

1

24.05