КТП по башкирскому языку для 9 класса.
календарно-тематическое планирование (9 класс) на тему

  №

Дәрестәр темаһы

Һүҙлек һүҙҙәре

Йыһазландырыу

Үткәреү

ваҡыты

Үткәрелгән

ваҡыт

Иҫкәрмә

  I

                                                                   Һаумы, мәктәп!  (6 сәғәт)

  1

А.Игебаев. «Бик тә кәрәк тыныслыҡ!». Грамматика  буйынса үтелгәндәрҙе ҡабатлау.

Ҡаурый, тубырсыҡ, йыйыр-

сыҡ, йән эйәләре, зиһен, мауыҡтырғыс.

Башҡорт алфавиты,

таблицалар.

  2

М.Аҡмулла. «Көҙ». Синоним, антонимдар.

Ҡыш һулышы, туңыу, һы-

уыҡ һуғыу, һулыу, һарға-

йыу, уңыу, эс бошоу.

Таблица, төҫлө һүрәт.

  3

Ғ.Хөсәйенов. «Бәхет нимә?». Һөйләмдә тыныш  билдәләре.

Ғүмер кисереү, ҡәнәғәт

булыу, маҡсатҡа ирешеү.

Таблица, карточкалар.

  4

Аҡ ҡайын. Сифат.

Тыйнаҡһыҙ, уңалмаҫ, ки-

телеү, моңһоуланыу.

Таблица, карточкалар.

  5

Тикшереү диктанты. «Октябрь».

Күләүектәр, батҡаҡ, туңа

башлай, бурһыҡ, алйыр-

ҙан, тәлмәрйен.

Б.т.дикт. һәм изложение

йыйынтығы, 94 бит.

  6

Б.Бикбай. «Алтын тәңкәләр». Хаталар өҫтөндә эш.

Тәңкә, сөйөү, шәрә, уҡа,

әбей сыуағы, мөйөш.

  II

                                                      Ергә мәрхәмәт – илгә бәрәкәт. (7 сәғәт)

  7

Н.Мусин. «Мәңгелек урман». Ҡылымдың заман формалары.

Тын ҡурылыу, ҡороу, ри-

зыҡ, хәстәрлек, әҙәм заты

Һүҙлектәр, таблица.

  8

Т.Ғәниева. «Оло Ялан». Һөйләмдең баш киҫәктәре.

Ахыры, бесән өҫтө, һурпа,

һыр бирмәү, һыулай.

Таблица, карточка-

лар.

  9

Р.Ғарипов. «Кеше». Хәлдәр.Урын хәле.

Һыҡранмаһын, ҡорһон,

ғәм, тынғы белмәү.

Таблица, эл.дәрес-

лек.

  10

Телмәр үҫтереү. В.Э.Меостың «Октябрь. Ҡоштар китә» картинаһы буйынса инша. 

Йорт-ҡура, кәртә, ураҡ өҫ-

тө, бураҙна, һағыш, офоҡ,

ҡыштырлау, тойғо, иген

урыу, муллыҡ,быу.

Картинанан репро-

дукция, һүҙлектәр.

  11

«Башҡорттар ҡайҙан килеп сыҡҡан?». Ваҡыт хәле.

Һынсыл, энеләре, ырыу,

бүре пәйҙә булған, юрау,

тоҡом, таралыу, төш күреү.

Һүҙлектәр, таблица.

  12

Ф.Мөхәмәтйәнов. «Ғүмер». Хаталар өҫтөндә эш. Рәүеш хәле.

.

Ярһыу, бил, урғылыу, ғү-

мер, типтереү, тынғы.

Таблица, һүҙлектәр.

  13

А.Игебаев. «Донъябыҙҙан ни ҡала? Рәүеш хәле.

Хәсрәт, замандар, төтөн,

атайсал, һөрөм, һулау.

Һүҙлектәр.

  III

                                                                Атамалар ни һөйләй? (9 сәғәт)

  14

Ә.Атнабаев. «Ағиҙел». Күләм-дәрәжә хәле.

Атама, күп йәшәгән, күпте

белгән, яһалма суҡтар,

сәңгелдәк, мышнап.

Таблица, һүҙлектәр.

  15

Ҡ.Аралбай. «Каруанһарай». Яңғыҙлыҡ исемдәр.

Дала, дин, хәләл, хаҡлыҡ,

ҡалам хайран, туҡталҡа,

манара, маяҡ, мая.

Карточкалар, һүҙлектәр,

фотоальбом.

  16

Ҡ.Аралбай. «Янғантауға мәҙхиә». Шарт хәле.

Мәҙхиә, хозур, йәннәт, ҡуҙ,

ләззәт, сырхау, һаташыу,

сихри, дәрт, аҙашыу, етем-

һерәү, шифа, йән дауаһы.

Таблица, һүҙлектәр.

  17

 Контроль  диктант. «Башҡортостан».

Ғибрәтле хикәйәт, иҫәп-

һеҙ-һанһыҙ, йылға-шишмә-

ләре, мәғдәндәре,бихисап,

ҡәҙәр,йәйелеп ятҡан.

Б.т.дикт. һәм изложе-

ниелар йыйынтығы,

98 бит.

  18

Ғ.Хөсәйенов. «Батырша». Яңғыҙлыҡ исемдәр.

Ихтилал, тиңһеҙ алыш,

шәхес, абруйлы, михнәт,

яһаҡ, яран, ғүмерлеккә.

Һүҙлектәр.

  19

Д.Мырҙаҡаева. «Өфө һуҫары».Хәлдәр.

Һуҫар, мисәт, ҡаймалау,

рәсми, өйәҙ, ерлек.

Райондарҙың эмблема-

лары.

  20

«Таштуғай». Сәбәп  хәлдәре.

Еҙ ҡурай, бөгөл, бисара,

төтөнһөҙ, теҙген, тал.

Таблица, һүҙлектәр,

аудиояҙма.

  21

«Хан менән Алдар» әкиәте. Маҡсат хәле.  

Хәйләгә оҫта, эйәр, көлкө-

гә ҡалған, атландырыу,

төшөрөү, үтә аҡыллы.

Таблица, карточкалар.

  22

Телмәр үҫтереү. Изложение. «Александр Матросов». 

Вафат булыу, мәжбүр бу-

ла, тотҡарланмай, юллана,

һәләк була, зәғиф.

Таблица, һүҙлектәр.

  IV

                                                               Беҙ ҡышты ла яратабыҙ. (7 сәғәт)

  23

Ф.Рәхимғолова. «Ҡыш». Хаталар өҫтөндә эш.

Тәлгәш-тәлгәш суҡтар,

ябалаҡлап, шау-гөр, саба-

лар, мамыҡ шәл.

Шағирҙың  портреты,

фотоальбом.

  24

Ш.Бабич. «Ҡышҡы юлда». Кире хәл.

Урлау, нур, зарар, ғәфү ит,

талғын ғына, ынйы мәрйен.

Таблица, аудиояҙма.

  25

«Уралда ҡыш». Өндәш һүҙҙәр.

Ваҡыты-ваҡыты менән, сыҙамлы ҡорҙар, ваҡ сел-дәр, арлы-бирле, үтәнән-үтә.

Һүҙлектәр, таблица,

карточкалар.

  26

М.Кәрим. «Мин фронтҡа китәм». Өндәш һүҙ.

Ярһыу ат, абыныу,дәһшәт,

ял, эйәрләү, абынмаҫ, яу.

Эл. дәреслек.

  27

«Ҡышҡы Нардуған». Өндәш һүҙ янында тыныш билдәләре.

Ишек шаҡыу, хәтерләткән,

тамаша ҡороу, нәфис һүҙ

оҫтаһы, йор телле, төп.

Таблица, карточкалар.

  28

Р.Шәкүр. «Өр-яңы йыл». Хаталар өҫтөндә эш.

Аҡ биләү, миҙгел, елеп ба-

ра, аҡ мамыҡтай, изгелек.

Һүҙлектәр.

  29

Контроль  диктант. «Театр тарихынан».

Күсерелә, театр бүлеге, үҙ-

гәртелә,булырға өлгөрә,

махсус, яугирҙар.

Б.т. диктанттар һәм

изложен.йыйынтығы,

102 бит.

  V

                                                           Башҡортостан театрҙары. (5 сәғәт)

  30

Ф.Фәтҡуллин. «Тәүге театр». Өҫтәлмә-лек.

Зыялый, һөргөн, тамаша,

сығыш яһаусы, ылыҡтыра,

үҫенте, лайыҡ булалар.

Башҡортостан театрҙа-

ры фоторәсемдәре,

таблица.

  31

Яңы театр. Өҫтәлмәлек.

Зиннәтле мәрмәр, күҙҙәр

ҡамаша, көмбәҙ, тәжрибә-

ле, ҡулайлама, күперсек.

Таблица, төҫлө һүрәт-

тәр.

  32

Ә.Абушахманов. «Арыҫлан Мөбәрәков». Сағыштырыу.

Ҡеүәт, тәбиғилек, һәләт,

иҫ киткес, кәүҙәләндереү,

тотош, сит, ситен, хас.

Һүҙлектәр.

  33

Ф.Латипова.  Балҡы, «Нур»! Өҫтәлмәлек янында  тыныш билдәләре.

Мәшһүр, үҙгәртеп ҡороу,

йәшәйеш, тантана, абруй,

башҡарма комитеты.

Таблица,төҫлө һүрәт-

тәр.

  34

Телмәр үҫтереү. Инша. «Мин театрға барҙым».

Тамашасылар, алҡыштар,

шаршау, тәнәфес, һәүәҫ-

кәр, башҡарыусы, ваҡиға.

Һүҙлектәр.

VI

                                                         Башҡорт халыҡ ижады. (9 сәғәт)

  35

Ә.Сөләймәнов. «Халыҡ ижады». Ике һәм бер  составлы һөйләмдәр.

Телдән телгә, быуындан

быуынға, фәлсәфә, донъя-

ға ҡараш, камиллашырға.

Таблица, һүҙлектәр.

  36

Р.Шәкүрова. «Урал батыр» эпосы тураһында. Ике һәм бер составлы һөйләмдәр.

Йәрәбә һалыу, байман,зат,

ҡанескес, тыңлаусан, йә-

шәү маҡсаты, мәжбүр була

Таблица.

  37

«Урал  батыр» эпосы. Ябай һөйләм төрҙәре.

Әкрен генә тороп аяғына

баҫа, тереһыу, бөркөргә,

һыу  уртларға, мөгөҙ.

Таблица, һүҙлектәр.

  38

«Алпамыша батыр» әкиәте. Бер составлы һөйләм төрҙәре.

Донъяға килгән, батша-

лыҡ, ҡаршы төшкән.

Таблица, карточкалар.

  39

«Алпамыша батыр» әкиәте. Бер составлы һөйләм  төрҙәре.

Баҙнат итергә, тубыҡ тиңе,

һурып алырға, сөйөп ебә-

рергә, күҙәү, һүҙҙә тороу.

Һүҙлектәр.

  40

«Алпамыша батыр» әкиәте. Бер составлы һөйләм төрҙәре.

Ҡаты йоҡоға тала, үс алыу,

һыбайлы, соҡорға осора-

лар, юҡһа эш насар.

Тестар.

  41

Таҡмаҡтар. Бер составлы һөйләм төрҙәре.

Ҡоҙаса, сыҙап булмай, хуш

итәбеҙ, мәҡәл, һынамыш.

Һүҙлектәр.

  42

Башҡорт халыҡ ижады жанрҙары. Ҡабатлау.

Әйтем, тиҙәйткес, йомаҡ,

халыҡ йыры, оҙон көй.

Карточкалар.

  43

Телмәр үҫтереү. Изложение. «Умырзая».

Кәйеф-сафа, ярһыу арғы-

маҡтарын еккән,ҡолаҡ

тешләтеү йолаһы, вәзир.  

Башҡорт теле, 9 класс,

132 бит.

VII

                                                                            Башҡорт аты.  (9 сәғәт)

  44

И.Иҙелбай. «Ел, ерәнем».Тиң киҫәкле һөйләмдәр.

Ел етмәҫ ергә, ҡолон, егет

күрке, иҫән-һау, яуҙа, утҡа

ингән, дан.

Таблица, һүҙлектәр.

  45

Б.Байым. «Бәләкәс». Хаталар өҫтөндә эш.

Ҡазаланырға, һайлап ал,

етем, байып китмәҫһең,

мыҡты егет.

Һүҙлектәр.

  46

«Башҡорт аты ниндәй була?». Тиң киҫәкле һөйләмдәр.

Үрсетеү, йәлеп ителгән,

һағыҙаҡ күсе кеүек, сығы-

шы менән, соҡор-саҡырлы.

Төҫлө  рәсемдәр.

  47

«Ҡара юрға». Тиң киҫәктәр эргәһендә тыныш билдәләре.

Дағаларға, юрға, ҡырас,

ҡырпыу, үңдек, нағышлау.

Таблица.

  48

М.Кәрим. «Минең атым». Тиң киҫәктәр эргәһендә дөйөмләштереүсе һүҙҙәр.

Тарһыныу, башын сайҡай-

сайҡай, ауыҙлыҡ, хәтәр ел,

өҙәңге, эс бошоу, дәрт.

Яҙыусының портреты,

фотоальбом, таблица.

  49

Ә.Әминев. «Турат». Тиң киҫәктәр эргәһендә тыныш билдәләре.

Инеп сыҡтым, шырт ял, ел-

дә елберләү, эйәләшеү,

эҫенергә, ҡаршы елеү.

Һүҙлектәр, таблица.

  50

Контроль диктант. «Бәләкәсем – минең  атым».

Имен-һау, иҫемә килдем,

кешнәү, һыҙғырыу, иҫтән

яҙыу, тубыҡланды, көс-хәл

Б.т. дикт. һәм изложе-

ниелар йыйынтығы,

106 бит.

  51

С.Агиш. «Турыҡай». Тиң киҫәктәр эргәһендә тыныш билдәләре.

Ялан буйлап, һоҡланып

ҡарап торҙо, ырғытырға,

ҡояш байый, олорға.

Һүҙлектәр.

  52

З.Килдебаева. «Ерәнсәй». Хаталар өҫтөндә эш.

Ғәҙәттә, эшсән, ҡымыҙ бе-

шә, шифалы эсемлек.

Һүҙлектәр.

VIII

                                                         Башҡорт халыҡ милли аштары. (7 сәғәт)

  53

Икмәк. Ҡушма һөйләм тураһында төшөнсә.

Ризыҡ, ҡәҙерле, кешелек-

лелек, әҙәплелек, намыҫ-

лылыҡ, төп билдә.

Таблица.

  54

Бал. Ҡушма һөйләмдәр.

Оҙайтырға, юҡҡа ғына әй-

телгән һүҙҙәр, һөҙөмтәлә.

Һүҙлектәр, таблица.

  55

З.Биишева. «Дуҫ булайыҡ». Ҡушма һөйләмдәр.

Мендәр өҫтөнә менеп ул-

тырҙы, тәмле-майлы ғына

киҫәктәрен, ҡыҙыҡһынып

ҡарап ултырҙы.

Эл. дәреслек, таблица.

  56

Ә.Байрамов. «Сүпрә». Ҡушма һөйләмдәр.

Йомошҡа йүгереп тороу,

сүп хәтле лә тормай, сүп-

рә, йомош, ҡамыр.

Һүҙлектәр, карточкалар.

  57

В.Ғүмәров. «Ҡорот». Ҡушма һөйләм төрҙәре.

Дауа, һыуыҡ тейгәндә, кү-

ңел болғанғанда, тирләт-

кес дауа, иҙергә.

Таблица.

  58

«Икмәк хаҡы» әкиәте. Ҡабатлау.

Үҙ һүҙле, китеп барғанда,

ғәйебеңде аҡларға телә-

һәң, эшкәрт, юғиһә.

Карточкалар, таблица,

һүҙлектәр.

  59

Телмәр үҫтереү. Инша. «Икмәк – ил  байлығы».

Ҡәҙерле ризыҡ, туҡлыҡлы,

ҡиммәтле, ҡәҙерләргә,

күп кеше хеҙмәте.

  IX

                                                               Күңелле яҙ килә. (7 сәғәт)

  60

С.Ғәбиҙуллин. «Бына тағы яҙҙар етте».

Грамматика буйынса үтелгәндәрҙе ҡабатлау.

Буранлап, тир кипмәһә,

муллыҡ, гөрләүектәр аға.

Таблицалар, карточка-

лар.

  61

А.Игебаев. «Яҙ бүләге». Иншаларға анализ яһау.

Сарсарға, һырға, мәғрур,

сал, ҡарпытыу, шыттырыу.

Эл. дәреслек.

  62

Ғ.Дәүләди. «Нөгөш шишмәләре». Ҡабатлау.

Иҫәп, игеҙ, ашыҡтым, ға-

шиҡ, татлы, хәл алырға.

Карточкалар, таблица-

лар, һүҙлектәр.

  63

Ғ.Дәүләди. «Яҙғы донъя».Диктантҡа әҙерлек.

Ышанырға, серем итергә,

нисек йоҡлап ятмаҡ кәрәк

Һүҙлектәр.

  64

Контроль диктант. «Июнь».

Томбойоҡ сәскәләре, бала

сығарыу, себен сәпсеге,

күс айырыу, тәүлегенә.

Б.т. дикт. һәм изложе-

ниелар йыйынтығы,

111 бит.

  65

Д.Мырҙаҡаева. «Йәйҙең хушлашыу айы».

Үтелгәндәрҙе ҡабатлау.

Майлы бәшмәк, ерән бәш-

мәк, көртмәле, гөлйемеш,

туптарға берләшеү.

  66

Йомғаҡлау дәресе. Хаталар өҫтөндә эш.