Материалы для участия во Всероссийском конкурсе учителей родного языка и литературы "Мастер класс". Муниципальный уровень, 2020 год.
материал

Анне пурри-телей.

(Класс тулашĕнче тĕрлĕ шайри ачасемпе ирттернĕ мероприятин сценарийĕ)

Уяв тӗллевӗсем:

1. Ачасене сӑвӑ-юрӑ урлӑ ашшĕ- амӑшне хисеплеме, çемьере пĕр-пĕрне  упрама, юратма вĕрентесси.

2.Чӑвашла илемлӗ вулав хӑнӑхӑвӗсене, чӑваш юрри-кĕввине, ташшине сарасси.

Уяв мелӗсемпе меслечӗсем: учитель сӑмахӗ, ачасен илемлӗ вулавӗ, уйрӑмшарӑн сӑвӑсем вулани, чӑваш юррине  ушкӑнпа юрлани, чӑвашла ташлани, сценка вылясси.

Уяв сценарийӗ. Уяв залра иртет. Уява хатӗрленсе ачасемпе вӗрентекенсем чӑваш тумӗсем тӑхӑннӑ.

                                                                    Сценка  

Вылякансем: Коля, Саша – шкул ачисем,   Коля амӑшĕ , ашшĕ                   

  Шкулти сцена. Коля шухӑшлӑн каллĕ – маллӑ уткалать.

- Аннесен уявĕ  çитет. Эпĕ анне валли парне те хатĕрлеймерĕм: эх, намӑс  куратӑп   ĕнтĕ.

 Сцена çине Саша хӑйпе хӑй калаçса  кĕрет.

- Пире кам ачашшăн

Лăпкать пĕчĕкрен,

Чипер çын тăвасшăн…..

Ой, Коля, салам, асархаман та сана?

 Коля:

- Сывлӑх сунатӑп. Мĕн мӑкӑртататӑн эсĕ?

 Саша:

- Анне валли сӑвӑ вĕренетĕп. Эс мĕнле парне хатĕрлерĕн аннÿ валли?

 Коля:

- Нимĕн те шухӑшласа кӑлараймастӑп çав,  тем парнелес? Тен аттепе илемлĕ юрӑ юрласа парар? Манӑн атте хӑйех юрасем  çырать.

Саша:

 -Ку питĕ  лайӑх парне пулĕччĕ  аннÿшĕн. Коля, ме-ха хутне, тĕрĕсле эпĕ мĕнле вĕреннине? 

(Саша Никишкин сӑввине вулать).

Коля:

- Ой, питĕ лайӑх сӑвӑ! Аннÿ  валли питĕ лайӑх парне пулать.

Саша:

 - Тавах ырӑ сӑмахушӑн. Эпĕ каям-ха вара, татах ĕçсем пур? Эсĕ те вӑхӑта ахаль ан ирттер, мĕн те пулин шухӑшласа кӑлар.

Коля:

Шкулти уява аттепе аннене  чĕнес-ха. Атте  купӑс хитре калать, аннесене илемлĕ юрӑсемпе савӑнтартӑр. СМС çырса халех аттене пĕлтеретĕп. «Салам, атте. Ыран аннепе  уява килĕр,  пĕрле  купӑста илсе килĕр». Вӑт пулчĕ те.

(сцена çинчен тухса каять)

         Ашшĕпе амӑшĕ  кĕреççĕ, чӑваш тумĕпе,  ашшĕ купӑста йӑтнӑ.

Ашшĕ:

    - Пирĕн килес. Паян уяв терĕç те эпир те юлас мар терĕмĕр. Анчах ывӑл темшĕн- çке купӑста илсе килме хушнӑ.

 Амӑшĕ:

   _ Ара, ачан  килти апата çиес килнĕ пуль. Ачасене витамин кирлĕ-ха вал. Коля аçта-ши, чĕнер-ха?

 Коля кĕрет: 

(Çывах  çыннисем купаста илсе килнине курсан тĕлĕнсе каять)

- Атте – анне салам. Эсир мĕншĕн купаста илсе килнĕ?

 Ашшĕ:

- СМСпа купаста илсе кил тесе çырна та, илтĕмĕр çав.

 Коля хĕрелсе кайса:

-Эпĕ СМСпа купаста мар, купас  илсе кил тесе çырначчĕ…

Амӑшĕ:

- Тĕрĕс çырма пĕлменни çавна тавать те. Татаксене чаваш чĕлхинче уйрам çырмалли правиласене лайах вĕреннĕ пулсан апла пулмастчĕ.  Атте-анне чĕлхине юратса, тĕплĕ вĕренсен нихаçан та намас курман. Юрĕ, ывалам, чĕнсе кил ачасене, уява пуçлар.

(Уяв ертÿçисем тухаççĕ.)

Ертсе пыракан 1.  Ырă хĕвел ăшшипе

                                 Çутă хĕвел куллипе

                                 Ырă кун пултăр, хисеплĕ хăнасем!

Ертсе пыракан 2.  Чăваш поэчĕсем атте-аннесене халалласа нумай сăвă-юрă çырнă, композиторсем юрă кĕвĕленĕ. Эпир паянхи уява аннесене халаллатпăр.

Ертсе пыракан 1. Юрататпăр анне куллине.

                                Куçунта сар хĕвел çиçнине.

                                Юрататпăр анне кăмăлне.

                                Пĕлтеретпĕр чунтан савнине.

Ертсе пыракан 2 «Тавтапуç, сана», анне, калатпăр,

                                 Ăс панишĕн, вĕрентнишĕн,

                                 Ĕçÿнте хастар пулнишĕн,

                                 Пирĕншĕн чунна панишĕн.

Ертсе пыракансем (харăс)

                              Ыр сунатпăр сире  кăмăлтан,

                              Эсир  хаклă пире ылтăнтан.

Юрă   « Асамат кĕперĕ».

(Никифорова Василина тата Ятманова Яна)

Ертсе пыракан 1  

                             Тавах сана,аннеçĕм, манан

                             Пирĕншĕн тĕрек те савăнăç пулнишĕн.

                             Сывлăхлă, телейлĕ пул эс ĕмĕрех.

                             Эс пур чухне эпир çĕр хут телейлĕ.

Ертсе пыракан 2  

                              Çул хыççăн çул иртет  пулсан та,

                             Анне, ан васка ватăлма.

                             Пирĕн пултарулăхпа ялан

                             Тивĕç пул эс савăнма.

5 –мĕш класра вĕренекен Никишкина Ксения тата Никишкина Юля савасем калаççĕ. Юра юрлаççĕ. «Пирĕн анне»

Ертсе пыракан 1.

                           Анне сана мухтатпăр,

                           Ырлăх-сывлăх, ăнăçу сунатпăр.

                          Уявра ялан пĕрле пулма чĕнетпĕр,

                          Чăваш ташшине курма сĕнетпĕр.

Чăваш ташши.   Хĕрсен ушкăнĕ ташлать.( 10 класс)

Ертсе пыракан 2 Тÿсейместĕп –юрлап та ярап

                                     Тус-тăван куç тулли пулнăран,

                                     Тÿсейместĕп- юрлап та ярап

                                      Çав сăмах чĕререн тухнăран…

 Юрă «Саламлатпар» Никифорова Василина, Ятманова  Яна

Ертсе пыракан 1

Пурнăçра – пĕр анне . Тăван чĕлхе те пĕрре. Анне пана чĕлхене упрасси –пирĕн тивĕç.

Кам тăван чĕлхене юратмасть,

Вăл тăван амăшне юратмасть.

Кам тăван амăшне юратмасть,

Вăл тăван халăхне юратмасть.

Кам тăван халăхне юратмасть,

Вăл тăван çĕр-шывне юратмасть.

Сценка «Вĕçкĕн  Ваççа» (6 класс)

Ертсе пыракан 2

Эх, аннесĕм, пĕртен-пĕр анне,

Эс пире çуратан, ÿстерен,

Ашататан чуна-чĕрене,

Çук санран çывах çын тĕнчере.

Пире эс вĕрентен, ас паран,

Эпир лайах пулсан саванан,

Çунатсем çитĕнсен, вай пухсан,

Инçе, варам çула асатан.

Ертсе пыракан 1

Эх, аннеçĕм, пĕртен-пер анне,

Эс тухмастан асран ĕмĕрне.

Йышансам ачусен парнине-

Манаçми чун-чĕре юррине.

Юрă «Пилеш çинче пилеш кайаксем -10 класс

Ертсе пыракан 2

Хаклă аннесем!

Сывлăх, телей, ăнăçу

Пултăр ялан юнашар.

Хěвелпе çиçен юрату

Ăш чунтан сире сунар.

Ертсе пыракан 1

Сирěн ăшă чуншăн,

Çывăрман каçсемшěн,

Тутлă юмахсемшěн,

Тавтапуç калар!

«Таван яла таврǎнсан» юрра пурте пĕрле ура çине тǎрса юрласси.

Заявка

на участие во Всероссийском конкурсе мастер-класс учителей

родного языка и литературы «Туган тел»

  Муниципальное бюджетное образовательное учреждение «Стародрожжановский многопрофильный лицей»

Дрожжановского муниципального района

Республики Татарстан

Оценка педагогической деятельности

Арсентьевой Алевтины Николаевны,

 учителя родного (чувашского)  языка и литературы

МБОУ «Стародрожжановский многопрофильный лицей»

Дрожжановского муниципального района РТ

       Арсентьева Алевтина Николаевна – педагог по призванию. Первая квалификация, творческий подход к делу, тщательная подготовка к своему уроку, разнообразие используемых методических приёмов  позволяет учителю достигать высоких результатов в своей  работе.

Хотя  Алевтина Николаевна  работает учителем чувашского языка и литературы  всего 5 лет ( с 2015 года), она сумела влиться в коллектив, снискать уважение учащихся и родителей, успела показать высокие результаты своей работы в разных направлениях. Она регулярно выступает на методических и педагогических советах. Большое внимание уделяет методической работе и самообразованию. С большим интересом изучает опыт коллег. С первых лет работы в лицее  Алевтина Николаевна принимает активное участие в работе методического объединения учителей гуманитарного цикла, в работе ММО учителей чувашского языка и литературы, в семинарах, выступает на конференциях, во восероссийских, межрегиональных и муниципальных конкурсах.  

      Учащиеся любят учебный предмет, который преподает  Алевтина Николаевна. Её ученики занимают призовые места в муниципальных, межрегиональных и во всероссийских  олимпиадах по чувашскому языку и литературе.

Обучающие принимают активное участие  в конкурсах, мероприятиях.

ПРЕДСТАВЛЕНИЕ

на Арсентьеву Алевтину Николаевну,

учителя родного (чувашского) языка  и литературы  МБОУ «Стародрожжановский многопрофильный лицей» Дрожжановского муниципального района Республики Татарстан, на участие во Всероссийском конкурсе мастер-класса учителей родного языка и литературы «Туган тел»

      Коллектив МБОУ «Стародрожжановский многопрофильный лицей» представляет кандидатуру учителя родного (чувашского) языка и литературы  Арсентьеву Алевтину Николаевну  для участия во  Всероссийском конкурсе мастер-классов учителей родного языка и литературы «Туган тел».

     Стаж педагогической работы – 5 лет, учителем чувашского языка и литературы – 5 лет. Образование высшее.

   Алевтину Николаевну характеризует педагогическое мастерство, знания преподаваемого предмета, постоянный творческий  поиск.  Это педагог, преданный своему делу, беззаветно любящий   детей. Все ее усилия направлены на достижение цели: пробудить в ребенке любовь к умственному труду, к труду мысли, поэтому на каждом ее уроке  можно увидеть осуществление  межпредметных связей,  дифференцированный  подход к учащимся, использование схем, таблиц с целью развития  умения анализировать, сопоставлять, делать выводы, творчески подходит к выбору  различных приемов, активизирующих мыслительную деятельность  детей, широко используя местный материал. Ведущий метод на уроке - создание проблемных ситуаций  на основе  индивидуальных заданий, поэтому Алевтина Николаевна  ставит в основу своей работы не передачу знаний учащимся в готовом виде, а организацию  самостоятельной  деятельности учащихся к овладению  способами  анализа,   обобщения и творческого подхода. Целенаправленно использует на уроке технические средства обучения.

О на в курсе всех инновационных находок в педагогике, разумно внедряет   в учебный  процесс отдельные ее элементы. Успеваемость в ее классах стабильна – 100%, качество знаний по чувашскому языку – 74%, чувашской литературе – 78%.

Алевтина Николаевна – активный участник районных и республиканских методических семинаров учителей чувашского языка и литературы, где выступала с докладами:

- «Преподавание чувашского языка и  литературы  в условиях развития разных культур в контексте требований ФГОС », 2017 год,

- «Создание образовательного пространства, обеспечивающего личностную, социальную успешность обучающихся путём освоения современных педагогических и информационных технологий», 2018г.

    Имеет публикации:

Урок теми:

Ватта сума сăвакан - хăй те сумлă пулакан.

( Лидия Саринен «Кукамай» хайлавĕ тăрăх)

Урок тĕсĕ: Хайлава тишкермелли  хутӑш  урок

Сапăрлăх тĕллевĕ: калаври герой йăнăшĕсене курса харпăр хăй йăнăшĕсене ăнланма, тÿрлетме вĕрентесси; аслă çулсенчи çынсене  хисеплесси

Пĕлÿ тĕллевĕ: кластер тума, синквейн çырма хăнăхтарни
Аталантару тĕллевĕ: калаври ĕçсен йĕркине ăнланма, сюжет çыхăнăвне палăртма, пĕтĕмлетÿ тума хăнăхтарни; сăнарсен хăтланăвĕсене, вĕсен шухăш-туйăмĕсене тарăнрах ăнланма пулăшни.

Пуплеве аталантарасси:тĕрĕс ыйту пама тата туллин хуравлама

хăнăхтарни, ыйтусене хуравланă май шырав ĕçĕсем тума вĕрентни. 

Вĕренекенсен результачĕсем:

 1. Харкамлӑх результачĕсем: ваттисене хисеплеме вĕренни,  ачасен чун-чĕринче ырӑ туйӑм çуратасси,  харпӑр хӑйĕн тата тантӑшӑшĕсен ĕç-хĕлне сӑнас-хаклас хӑнӑхусене алла илсе пыни.

2. Предметсен пĕрлĕхлĕ результачĕсем (метапредметные УУД):

Йĕркелӳ ВУД (регулятивные УУД): ума лартнӑ тĕллеве пурнӑçлама тухӑçлӑ мелсем суйласа илни; ӑнлавсене хак пама, пĕтĕмлетӳсем тума пĕлни.

 Хутшӑну ВУД (коммуникативные УУД): мӑшӑрӑн, пĕчĕк ушкӑнпа, пĕрле ĕçлеме, - пĕрлĕхлĕ ĕçĕн харкам пайне пурнӑçлама хӑнӑхни.

     Информаци ВУД (познавательные УУД): тĕрлĕ информаци çӑл куçĕпе усӑ курма пултарни (кĕнеке, хаçат-журнал, Интернет).

     Ĕç мелĕпе меслечĕсем: ыйту-хурав, учитель сӑмахĕ, ачасен калаçӑвĕ, шырав-тĕпчев, тишкерӳ-пĕтĕмлетӳ.

Словарь ĕçĕ: сума су, сумлă

Кирлĕ хатĕрсем: PowerPoint урок презентацийĕ, компьютер, проектор, фломастер, А4 форматлă хут.

Урок эпиграфĕ: «Ватта хисепле, ху та ватă пулăн» Ваттисен сảмахĕ

Урок юхăмĕ

1.Класа йĕркелени (1 мин)

Ырă кун пултăр пурне те! Сывлăх сунатăп. Сире курма, сирĕнпе ĕçлеме эпĕ çав тери хавас. Сирĕн кăмăлăр вара мĕнлерех? Юлташăрăн мĕнле? Пĕр-пĕрин çине пăхăр –ха. Питĕ кăмăллă.

Апла пулсан ларатпăр та урока пуçлатпăр.

2. Кăсăклантарса яни(вызов). (1 мин)

1.Учитель самахĕ:

-Ачасем, сире халĕ пĕр юрă итлеме сĕнетĕп. Тимлĕ итлетпĕр.

(Кристина Софронова «Кукамай» юрри янăрать)

 -Мĕн çинчен çак юрă? Кам калать?(ачасен хуравĕсем).

- Тĕрĕс. Паянхи урок пирĕн шăпах Л.Сарине çырнă «Кукамай» хайлавĕ тăрăх пулĕ.

Сирĕн сĕтелĕрсем çинче питĕ хитре симĕс тĕслĕ хутсем выртаççĕ. Çав хутсем çине тĕрлĕ сăмахсем çырнă. Çак пăтраштарнă сăмахсене пуçтарса предложени йĕркелесен эпир паянхи урок темин ятне пĕлĕпĕр.

(Ачасем калаççĕ)

Мĕнле сăмахсем шутланаççĕ ку сăмахсем?

(Ваттисен сăмахĕ)

1 слайд:  Урок теми: Ватта сума сăвакан - хăй те сумлă пулакан. (1 мин)

 Урок темине тетрадьсем çине çырса хурăр.
- Шухăшлăр-ха, мĕн калама пулать ку ваттисен сăмахĕ пирки? (Ачасен хуравĕ)

Сума су,сумлă сăмахсен синонимĕсем мĕнле пулаççĕ-ши?

2 слайд:  Словарь ĕçĕ (1 мин)

2. Словарь ĕçĕ. 
Ваттисен сăмахĕнче тĕл пулнă сумлă сăмах синонимне тупни, пĕлтерĕшне ăнлантарни:
- Чăвашла-вырăсла словарьте ку сăмахсене çакăн пек ăнлантарнă:

Сумлă –хисеплĕ- почитаемый, уважаемый, авторитетный 
Сума су –хисепле-уважать.

3слайд (урок эпиграфĕпе паллашаççĕ) : «Ватта хисепле, ху та ватă пулăн» (1 мин)

Ваттисен сảмахĕ

Учитель: Пĕр-пĕрне хисеплени-сума суни, сăпайлăх - ырă кăмăллă пулни. Шăпах çынри çак енсем тĕл пулаççĕ те ĕнтĕ Лидия Сарине çырнă хайлавсенче. Лидия Сарине – чăваш çыравçи. Вăл ачасен шалти туйăмне аван пĕлнипе палăрса тăрать. Çыравçăн чĕлхи те хăйне евĕрлĕ. Унăн хайлавĕсенчи геройсем пирĕн хушăмăрти çынсемех. 

4 слайд Урок тĕллевĕсемпе паллаштарасси. (1 мин)

Учитель:

-Ачасем, паянхи урок тĕллевĕ мĕнле пулĕ-ши паян?

(Ваттисене хисеплесси пирки)

- Сăнарсене хак пама вĕренĕпĕр. Чĕлхемĕре çĕнĕ сăмахсемпе пуянлатăпăр, çывăх çынсене хисеплеме, вĕсене упрама кирлине тепĕр хутчен аса илсе ăша хывса хăварăпăр.

Килти ĕçе тĕрĕслени

3.Тапхăр - Текста ăнланасси, ăса хывасси (5 мин)

1.Текстпа ĕлесси

Учитель: Сире киле ĕç калава пĕтĕмĕшле вуласа тухма хушнăччĕ. Калав содержанине ыйтусем тăрăх аса илетпĕр

- Эпир вуланă калавра мĕн çинчен çырнă?

(Толя ятлă арçын ача кукамăшне хисеплеменни çинчен)
- Калав мĕнрен пуçланать?

- Мĕншĕн Анатолий Михайлович чĕрине йывăр хуйхă пусса тăрать?

(Мĕншĕн тесен кукамăшĕ чирленĕ. Хăйне питĕ йывăр туять).

- Толя кукамăшĕн сăнарне уçса пама кластер мелĕпе ĕçлĕпĕр.

Слайд 5,6,7

2.Хĕвеллĕ кластер туни. (5 мин)

(Ушкăнсем çине пайланса ĕçлетпĕр) 
1-мĕш ушкăн: Кукамай (кам?)- аннен амăшĕ, карчăк, вĕрентекен, пулăшакан, ăс паракан , çывăх çын
2-мĕш ушкăн: Кукамай (мĕнле?) - ырă,хаклă, йăваш, çепĕç, ăслă, тарават, ĕçчен, тирпейлĕ
3-мĕш ушкăн: Кукамай (мĕн тăвать?)- калаçать, кулянать, кĕтет, чăтать, шахвăртать, савать, вăрçмасть,йăл кулать, каçарать.

8 слайд – Синквейн (1 мин)
3. Синквейн çырни (кашни ушкан ĕçлет)
япала ячĕ кукамай
паллă ячĕ ырă, ăслă
глагол шахвăртать, юратать, каçарать
предложени Ырă та ăслă кукамай мăнукне юратать, йăнăшсемшĕн каçарма пĕлет.
Метафора хаклă çын

(ПРОБЛЕМА) (5 мин)

Учитель: - Хайлава вуланă чухне сире ытларах мĕн пăшăрхантарчĕ?

Ачасем,  Тольăн ача чухнехи айăпĕсене аса илер-ха. Кам каласшăн?

А.: (Ачасем каласа тухаççĕ.) Шушкă çисе яни, турах тăкса яни, çĕçĕ вăрласа кайса çухатни, пахчари пулса çитмен кишĕрсене тăпăлтарни, кĕлетре çакăнса тăракан мăйăр хутаççи пĕррехинче çуррине яхăн пушанни.

Учитель: Толя хăйĕн кукамăш умĕнчи айăпсене ăнланса илнĕ-и-ха? Йĕркеллĕ çын пулма мĕн пулăшнă ăна?

Анатолий Михайлович çакна чылай çул иртсен тин ăнланса илнĕ. Ырă та ăслă ватă çын ăшши Тольăна йĕркеллĕ çын пулма пулăшнă.

Учитель: -Айăпа кĕтĕн-и, çынна кÿрентертĕн-и - йăнăша асăрхаса тÿрлетме пĕлни кирек кама та питĕ кирлĕ. Мĕнле майпа тÿрлетме пулать-ха йăнăша?

Ачасен хуравĕ: Каçару ыйтма, ырă ĕçпе тавăрма пулать.

Анатолий Михайлович кукамăшĕнчен каçару ыйтнине тимлĕ итлеме сĕнетĕп.

(Икĕ ача каçару ыйтнă вырăна выляса параççĕ)

Учитель: Каçару ыйтма çăмăл-ши ?Эсир айăпа кĕрсен каçару мĕнле ыйтатăр?(Ачасем калаççĕ.) (5 мин)

9 слайд – Каçару ыйтмалли сăмахсем

Каçару ыйтмалли сăмахсенчен хăвăра килĕшнĕ виçĕ тĕслĕхне тетрадь çине çырса хурăр.

*Каçар мана тархасшăн…

*Ӳкĕнетĕп…

*Мана хытах ан кÿренсем…

*Чĕререн каçару ыйтатăп…

*Тархасшăн мана ан айăплăр…

*Эпĕ Сирĕн умăрта айăплă, мĕншĕн тесен…

*Сирĕнтен каçару ыйтма ирĕк парсамăр…

*Каçарма ыйтатăп : мĕншĕн тесен…

*Эпĕ хам сăмахсемшĕн каçару ыйтатăп…

  Учитель:Ачасем, Толя (Анатолий Михайлович) юратнă кукамăшĕ умĕнче ача чухне тунă йăнăшсене, паллах, эпир те тума пултаратпăр. Анчах та чи кирли вара мĕн?

Ачасем: (Хăвăн айăпна ăнланса илсе уншăн вăхăтра каçару ыйтма пултарни. Çакăн çинчен вĕрентсе калать пире Лидия Сарине.)

Учитель:Маттур. Ыйтусем çине тĕрĕс хуравларăр.

10  слайд  

4. Кану саманчĕ. (1 мин)

Пурте сывлăр! Халь ан сывлăр!

Веç йĕркеллĕ.  Пурте  канăр!

Алсене çÿле çĕклетпĕр!

Пит аван! Халь антаратпăр!

Пĕшкĕнетпĕр! Тÿрленетпĕр!

Йăл кулатпăр!  Пурте сывă,

Ĕçлеме каллех пуçлатпăр!

(Каннă хыççăн хайлавăн сăнарлă чĕлхипе ĕçлĕпĕр).

Учитель:Лидия Сарине чылай калавĕнче хăйĕн пурнăçĕнче пулса иртнĕ ĕçсемпе пулăмсем çинчен калать. Çынсен хутшăнăвĕ, этем шăпи кăсăклантарать автора. хăйне евĕрлĕ сăнарлă чĕлхепе, психологиллĕ тарăнлăхпа тата лирикăллă туйăмпа кĕскен те витĕмлĕн çырать вăл.

11 -12 слайдсем –Икĕ енлĕ дневник (5 мин)

5. Ăна икĕ енлĕ дневнике çырса палăртăпăр

6. Ваттисен сăмахĕсемпе ĕçлесси (конверт) (5 мин)

 Манра виçĕ çыру пур. Мĕн çырнă-ши унта? Уçса пăхар-ха.

( Кунта ваттисен сăмахĕсем пытаннă. Кашни ушкăн пĕрер илĕр.) Çак ваттисен сăмахĕсене вуласа тухăр. Хăшĕ паянхи урок темипе килĕшсе тăрать тесе шутлатăр? Ăнлантарса парăр. 
1-мĕш ушкăн валли:
«Суя сăмахăн чăнни çук».
«Сывлăх вăл – пурлăх».
«Ĕмĕтлĕ çын çунатлă».

«Ырă туни çухалмасть».

2-мĕш ушкăн валли:
«Суя сăмахăн чăнни çук».
«Туслăх çынна çунат хушать».
«Пур – пĕрле, çук – çурмалла».

«Хĕвелĕн ăшши пурнăç кÿрет, çыннăн ăшши телей кÿрет».

3-мĕш ушкăн валли:

«Пур – пĕрле, çук – çурмалла».
«Куç хăрать те, ал тăвать»
«Çиччĕ виç те пĕрре кас»
«Ватта хисепле, ху та ватă пулăн»

13 слайд 
IV. Рефлекси. (2 мин)

1.Ватă çын хăйĕн мăнукне киревсĕр ĕçсемшĕн ятламан, мĕншĕн тесен...
Хайлавсене эпĕ юлташсене те вулама сĕнетĕп, мĕншĕн тесен…
Урок мана килĕшрĕ...

Чи кăсăкли çакă пулчĕ...

14 слайд
V. Пĕтĕмлетÿ: (1 мин)

Çемьере ачана , çамрăка ырă ăс параканни вара – яланах ватă çын пулнă.

«Ватă çын ăсĕ- тăватă çын ăсĕ»;

«Ваттин вĕрентес пулать - çамрăккин итлес пулать»;

«Ватти сывă чух, çамрăка хуйхă çук»- тесе ăс панă. 

«Ватă çын –сумлă çын» тенĕ ĕлĕкрен чăваш халăхĕ.

Ламран-лама ватă çынна хисепленĕ. Ватă çын кил пуçĕ пулнă. Ун вĕрентĕвне, ăс панине хисепленĕ. «Ватта сума су, ху та сумлă пулăн» тенĕ ваттисем. Эпир те вăхăт иртсен вĕсен вырăнне пулатпăр, ватăлатпăр.

Ватă çын-асанне-и вăл, асатте-и, кукамай-и, кукаçи-и,кÿршĕри кинемейпе мучи-и-ачан пурнăçĕнче питĕ пысăк вырăн йышăнать.Чăваш ачи яланах ватă çын хÿттинче çитĕнет.Унăн çывăх çынни, ăна ăнланаканни, ăс параканни каллех ватă çын.

Ват çынна сума су

Хисепле, ырă ту.

Ватлăхран эс ан кул,

Яланах сапăр пул!

Пирĕн ватă çынсене хисеплемелле, сума сумалла
- Айăпна ăнланса илсе вăхăтра каçару ыйтма пĕл.

15  слайд 
VI. Ачасен ĕçне хаклани, киле ĕç пани. (1 м

Проект ĕçĕ…
1. «Манăн юратнă кукамай» калав çырмалла. 

2.  Проект ĕçне вĕçлемелле

https://yadi.sk/i/72-3KAgve6Sydw