«Сатабыллаах дьиэ кэргэним» үп-харчы үөрэҕириитин 6-7 диэри саастаах оҕолорго дидактическай оонньуу.
учебно-методический материал по основам финансовой грамотности (подготовительная группа)

Муниципальное бюджетное дошкольное образовательное учреждение Детский сад №5 “Радуга” го город Якутск

«Сатабыллаах дьиэ кэргэним» үп-харчы үөрэҕириитин 6-7 диэри саастаах оҕолорго дидактическай оонньуу.

Онньууну хомуйан оҥордулар:

иитээччилэр Жергина П.Н., Бурцева А.С.

Образовательная область: Финансовая грамотность

Оонньуу суолтата: Экономика диэн тыл былыргыттан тылбааһа дьиэ кэргэн хаһаайыстыбатын салайан ыытыы. Урут экономика дьиэ кэргэн дохуотун уонна ороскуотун тула эргийэр эбит буоллаҕына билигин бүтүн дойдуга туттуллар буолла. Билиҥҥи кэмҥэ дьиэ кэргэн бюджетын былаанныыр тоҕоостоох. Дьиэ кэргэн хас биирдии киһитэ дохуоту былаанныыр уонна ороскуоту өйдүүр, сөпкө туһана үөрэниэхтээх уонна кыһаллыахтаах. Бу үөрэх хаһан баҕар акуальнай буолар.

Оонньуу сыала: Экономикаҕа кэрэхсэбили сайыннарыы

Соруктара: Дьиэ кэргэҥҥэ сүрүн үп-харчы хантан киирэр өйдөбүлүн үөскэтии. Дохуот уонна ороскуот диэн өйдөбүлү бигэтии. Үп күннээҕи хамсааһынын өйдүүр сатабылы үөскэтии.

Туттуллар мал: “Дьыл кэмэ” сүрүн оонньуур хонуу, 4 оонньооччу хонуута. «Сатабыллаах дьиэ кэргэним» холбуйа иһинээҕитэ - “Дохуот” “Ороскуот” тоҕоостоох ойуулаах 24 карточка. Баан харчылардаах холбуйалара: маҕан харчы диэн - хамнас, пенсия, премия кэлиитэ; хара харчы диэн - “Дохуот” киирэр харчыта. Онньуу чаһыыта быһаарар - Дьиэ кэргэҥҥэ эбии үп киллэрэр дьиэ кэргэн чилиэннэрэ (эбээ, эьээ, убай, эдьиий), идэлэр, дьиэ кэргэн олорор дьиэтин көрүннэрэ (чааһынай дьиэ, квартира).

Оонньуу хаамыыта: Онньууга 2-4 диэри оҕо оонньуур. Оонньуур сиргэ “Дьыл кэмэ” сүрүн оонньуур хонуу, оонньооччулар хонуулара ол үрдүгэр ийэ, аҕа карточкалара бааллар, хаамыыны ааҕар туорах бэлэмнэнэ сыталлар. Онньууну ыытааччы баар. Дьыл кэмнэринэн норуот сүрүн дьарыгын дохуотка таһаарарга үөрэтии. Холобура: күһүҥҥү идэьэ өлөрүүтүгэр сылдьар көҥүл 1 харчыга ылар, аныгыс хардыыта түбэһэригэр ол идэһэтин 3 харчыга атыылыан сөп. Ол курдук дьыл кэмнэринэн норуот сүрүн дьарыгын дохуотка көһөрөргө үөрэнэр. Манна баар дьыл кэмнэринэн сир аһын хомуйуу, булт, балыктааьын, оҕуруот үүннэрээһинэ, сүөһү иитээьинэ, үүт-ас уонна да атыттар. Боппуруос бэлиэтигэр түбэстэҕинэ дьыл кэминэн ыйытыларга эппиэттиир (холобура ханнык ыйдар баалларый, ханнык бырааһынньыктар баалларый) сөпкө эппиэттээтэҕинэ баантан 1 харчы ылар. Аптека бэлиэтигэр түбэстэ5инэ 1 хаамыыны көтүтэр. Спорт бэлиэтигэр түбэстэҕинэ спорт көрүннэрин ааттыр уонна баантан 1 харчы ылар “на5араада”. Дьыл кэмэ уларыйар муннугар түбэстэҕинэ көргө-нарга сылдьыбыт 1 харчы сүтэрэр.

1. Считалка көмөтүнэн ким бастакы, иккис хаамарын быһаарабыт. Онньуу чаһыытыгар дьиэ кэргэҥҥэ эбии киһини талар, киһи идэтин, дьиэ кэргэн олорор дьиэтин талар. Бу талбытын аҕалан оонньуур остуолга бэйэтин хонуутугар уурунар. Ол курдук оонньооччулар бары талбыттарын кэннэ барыларыгар 10 харчы ылаллар. Бу ылбыт харчыларыттан налок төлүүллэр 3 харчы. Онньуу саҕаланар.
2. Дьыл кэмэ Күһүн клеткатыттан саҕаланар. Оонньуу биир сыл эргииринэн барар, бүтэһигэр ким элбэх харчылаах хаалбыт ол кыайар.

Бу оонньууну о5олор наьаа сөбүлээн, үлүһүйэн оонньууллар. Төрөппүттэр кэрэхсииллэр.

Приложение