"Тоол оранынче аалдаашкын"
план-конспект занятия по развитию речи (младшая группа)

                    Муниципальное бюджетное дошкольное образовательное учреждение

детский сад «Алёнушка» с. Шуурмак

муниципального района «Тес-Хемский кожуун Республики Тыва»

КОНСПЕКТ ОТКРЫТОГО ЗАНЯТИЯ ДЛЯ ГРУППЫ РАННЕГО ВОЗРАСТА

                                                                            Воспитатель: Будегечи Ч.В

Тема: Тоол оранынче аалдашкын.

Сорулгазы: Азырал куш дагаа дугайында болгаш оон оолдарынын дугайында бидиндирип ооредири.

Уругларнын тоолга сонуургалын кодурери.

Тоолдун маадырларынга ынак, сагыш – човангыр болурунга кижизидери.

Кичээлде кандыг методиктиг аргалар ажыглатынып турары:

Оюн

Чугаа

Практиктиг ажыл

Коргузуг.

Коргузуг материалдары: ойнаарак – шокар дагаа, чуургаларлыг корзина, дагаа унун тыртырган аудиобижилге, « Шокар дагаа» деп тоол.

Улеп бээр материалдар: Уруг бурузунге тараалыг тавакчыгаштар, ак пластилиннер, доскалар, хол аштаар саазыннар, чуглер, 2 чуурга, поднос.

Баш бурунгаар кылып чоруткан ажылдар.

Орус улустун тоолу « Аскыр дагаа…»

Дидактиктиг оюн « Чуу канчаар эдерил?»

Дидактиктик оюн « Куштарны чемгерээл

Орус улустун тоолу « Шокар дагаа»

       Кичээлдин чорудуу:

  I. Организастыг кезээ:

Уруглар оожум аялга адаа – биле кирип келгеш, чартык тогерик кылдыр туруп алырлар аалчылар биле мендидежиир.

           Эртен унер хунум – биле

             Эткир уннуг куштар – биле

             Аяс чаагай эртен биле

             Аалчылар мендээ,мендээ.

 I. Сюрпризтиг кезээ .

(Аудиобижилгеде дагаа унуп таныдар

 Таныдынар бе чуу деп куш – дыр. (Дагаа)

(Башкы холунда ойнаарак дагаа тудуп алыр).

- Дагаа ушта чуткуп алгырган. Ко – ко – ко!

Мен уругларже аалчы болуп, баарынче далажып тур мен. Ко-ко-ко! Тараа чиксеп тур мен Ко-ко-ко!.

- Ынчанмайн канчаар дагаажыгаш. Дагаажыгаш – чарашпай биске аалдап келген – дир. Дагаа канчаар алгырар ийик, уруглар ( Ко – ко – ко)

- Экии дагаажыгаш! ( Экии уруглар!)

Дагаа биле мендилежиир (фонетиктиг дыл шимчээшкини)

             Эрте турар ко – ко – ко

             Эткир унуг ко – ко – ко

             Эреспейим ко – ко – ко

             Экивенер ко – ко – ко.

IV. – Дагаа чуну чииринге ынагыл? (Тараа)

( Уругларнын мурнунга тараалыг тавакчыгаштар салыр).

- Дагааны чемгерээлинер уруглар. Тарааны дагаанын чемненир черинге чыылынар.

 Дагаа амырап чугааланыыр. «Тараанарнын чаагайын, амданыын амырап дайнап тур мен. 

 - Дагаа силерге четтиргенин илередип тур уруглар. (четтирдим,уруглар).

II. « Шокар дагаа» деп толду коор.

- Ам шокар дагаа деп орус улустун тоолун корбушаан, силерге мен чугаалап бээйн уруглар

Шаг –  шаанда чангыс шокар дагаалыг ирей-кадай чурттап чораан чувен иргин .Бир-ле катап дагаазы анаа эвес,артында-ла алдын чуурга оолдапкан. Ирей амырааш ,чара каккан-бузулбаан. Кадай мен чоонган мен дээш тудускан-канчанмаан-даа.

Ирей-кадай ол-ла ынчап,кайгап-харап турда аразындан куске халып эртип чыткаш, кудууру-биле дээптерге, чуурга кээп душкеш, чарлып чаштай берген. Ирей ыглай – ла берген, а кадай база – ла бадырыпкан.

Ирей кадай канчаар ыглап турган уруглар отунуп тээлинерем  холдары биле карактарын дурбуур). Оон дагаажыгажы тургаш, оожуктуруп чугаалаан:                                                                                                                   - Ыглава, ирей, ыглава, эне! Силерге оске, алдын эвес, а анаа чуурга оолдап бээр мен.

III. Практиктиг кезээ,  пластилин биле ажыл

- Ирей , кадай ыглавас кылдыр анаа чуургадан кылып бээр бис, уруглар.

( Уруглар столче оруптар)

Салааларга шимчээшкин

- Уруглар пластилинеринер холга тудуп алынар. Пластилин кандыг – дыр (чымчак). Канчаар кылырын коргузуп корунерем уруглар.

(башкы лепканын аргаларын коргузуп бээр)

Уруглар боттары ажылдаар. Башкы уруглар бурузу-биле бот ажылды кылыр.

-Эр-хейлер, уруглар! Ам кылып алган чуургаларывысты козинага суккаш, ирей,кадайга берээлинер. Ирей, кадай амырап четтиргенин илередип тур (четтирдивис)

IIII. Туннел кезээ: Богун чуу деп тоолду дыннадывыс?

-Шокар дагаа

-Ирей, кадай чулуг турган

-Шокар дагаалыг

-Шокар дагаа кандыг чуурга торупкенил

-Алдын

-Ирей кадайга чуну кылып берген бис

-Чуургалар

-Кандыг чуургалар

-Анаа чуургалар.