Ортумак болуктун уругларынга чугаа сайзырадылгазынынга ажык кичээл «Тоол чурттунче аян-чорук»
методическая разработка (средняя группа)

Кужугет Жанна Оюн - ооловна

Сорулгазы:

Ооредиглиг:Уругларнын билир тоолдарын эки сактып билип алырынга болгаш оларны танып билиринге ооредири. 

Сайзырадыр:Уругларнын боданыр чоруун, сактып алырын сайзырадыр; Бижимел ажылга уругларнын хол шимчээшкинин сайзырадыр;

Кижизидилгелиг:Тоолдарга ынак болгаш сонуургалдыг болурунга кижизидер.

Билиглер адырынын холушкаа: «Чугаа сайзырадылгазы», «Эстетиктиг уран чурулга сайзырадылгазы», «Социал коммуникативтиг сайзырадылга», «Куш-культура сайзырадылгазы»

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл tool_churttunche_ayan_choruk.docx171.47 КБ

Предварительный просмотр:

Муниципалдыг автономнуг школа назыны четпээн уруглар ооредилге чери холушкак хевирнин уруглар сады «Сказка»

Согласовано:                                                                                            Утверждаю:                     Директор                                                                                                  старший воспитатель

МАДОУ д/с «Сказка»                                                                              МАДОУ д/с «Сказка»                            

__________Кужугет А.О.                                                                         _______Куулар А.Д.

                                                                                                                    «___»________»2018г.

«____»___________2018г.                                                                              

     

                                                                                  Кичээлди тургускан

                                                                                       Кижизидикчи башкы:

Кужугет Жанна Оюн-ооловна

Ак-Довурак, 2018 ч.

Темазы: «Тоол чурттунче аян-чорук»

Сорулгазы:

Ооредиглиг:Уругларнын билир тоолдарын эки сактып билип алырынга болгаш оларны танып билиринге ооредири.  

Сайзырадыр:Уругларнын боданыр чоруун, сактып алырын сайзырадыр; Бижимел ажылга уругларнын хол шимчээшкинин сайзырадыр;

Кижизидилгелиг:Тоолдарга ынак болгаш сонуургалдыг болурунга кижизидер.

Билиглер адырынын холушкаа: «Чугаа сайзырадылгазы», «Эстетиктиг уран чурулга сайзырадылгазы», «Социал коммуникативтиг сайзырадылга», «Куш-культура сайзырадылгазы»

Херек чуулдери: компьютер, проектор,  хевис,  ак саазын, краска, кисточка

Улелге херексели: тоолдар чуруктары, ак саазын, краска, кисточка, салфетка, суглуг сава, аннар атрибуттары.

Ооредиглиг кичээлдин чорудуу:

1.Организастыг кезээ.

(Башкы –биле уруглар кирип келгеш аалчылар-биле мендилежир).

- Уруглар бо хун бисте аалчылар келген. Аалчыларывыс-биле мендилежиптер бис бе, уруглар!

-Эр-хейлер, ам шупту тогерик кылдыр турупкаш, бот-боттарывыс – биле мендилежип корээлинер!

(уруглар долгандыр туруптар)

Четтинчипкеш долгандыр

Чергелештир туруптаал,

Чернин онгур чечээ дег

Чараш онза уруглар бис,

Кандыг ,чуну кыла-дыр

Кайгамчыктыг демниг бис

Мен сээн оннуун, сен мээн оннуум

Холдарывыс дынзыг туткаш,

Куспакташкаш, хулумзуруул.

-Эр-хейлер! Ам  тоолдар оранынче аян чоруувусту эгелээлинер! Тоол чурттунга чедип алыры-биле, хуулгаазын ужар - хевиске олурупкаш, демниг ужуп чоруптаалынарам, уруглар!

-Ужар – хевизивис бо-дур, уруглар. (Хевисти ап алгаш, черге чадар)

-Шупту бээр дискектенип олуруп алгаш, холдарынарны херип алынар. Мен ужудукчузу, силерге чалгааранчыг болбазы-биле  чараш шулуктен чугаалап берейн.

Хевизивиске олурупкаш,

Хемнер кырын эргий ужуп

Хуулгаазын, онза солун кайгамчыктыг

Каттырынчыг, оорунчуг, коргунчуг-даа.

Тывызыкзыг, илби-шиди шупту синген

Тоолувус оранынче четкеш кээр бис!

  1. Чаа билиглиг болурунче, кичээлдин темазын, сорулгаларын тодарадырынче угланган кезээ.

-Корунер даан, ам - на тоол чурттунда чедип келдивис, уруглар.

( хевисти ап кааптар)

- Бо кымыл, уруглар? Бисти мында кайгамчыктыг чараш, ойнаар - кыс уткуп турар шейил. Ойнаар – кыс - биле мендилежиптээлинерем, уруглар. (экии!)

- Уруглар, ойнаар- кыс силернин кайы – хире тыва тоолдар билиринерни хынаар дээш, кичээливисте аалдап келген – дир.

-Ам шупту аяаар туруп келгеш, чартык ай  кылдыр туруптаалынарам!

-Тыва тоолдарга ынак силер бе, уруглар? (Ийе).

-Силер ам дыка хой, тоолдарны ооренген, билир силер. Ынчангаш богун кичээливисте боттарывыстын ынак тоолдарывысты сактып корээлинерем. Чуу деп тыва тоолдар ооренген ийик бис, уруглар?«Алдын –кушкаш», «Уш чуул эртемниг оол», «Теве чуге чараш эвес апарганыл?»  )- Эр-хейлер!

(слайдыга тоолдарлыг чурукту коргузер)

  1. Чаа билиглернин ажыдыышкыны, практиктиг кезээ.

(улелге херексели – биле ажыл).

- Ам шупту эптиг кылдыр сандайларга олуруп алгаш, тыва улустун  «Теве чуге чараш эвес апарганыл?» деп тоолун кичээнгейлиг дыннап корээлинерем, уруглар! Тоолду биске бо чараш ойнаар-кыс ыдып бээр, чугаалап бээр. Шупту кичээнгейлиг дынаалынар. (тоолду дынап, коор)

- Чуу деп тоолду биске тоолчу чугаалап берди, уруглар?«Теве чуге чараш эвес апарганыл?»)

- Ам шупту демниг, аалчыларывыска «Теве чуге чараш эвес апарганыл?» деп тоолду ойнап коргузуп берээлинер.

Тоолчуткан коргузуг: «Теве чуге чараш эвес апарганыл?»

(уруглар ойнап коргузер)

- Эр-хейлер!

- Оон бээр Теве манагзаан дег чүве кайгаар, үр үеде суг ишпес шыдамык, дүрзү - хевири чараш эвес амытан апарган чуве-дир, уруглар!

- Сыыннын мыйызы  чуге чылдын дужер – дир уруглар? (Өске мыйыс болганда, Сыынның мыйызы чылдың-на дүжүп каап чоруур).

- А тевенин кудуруун мегелеп алган аът теведен дезер апарган-дыр, оо!

Оюн: «Чурук-биле тоолду тып»

-Ам  «Чурук-биле тоолду тып» деп  оюндан ойнаптаалынарам.

-Бо оюнга мен силерге дириг амытаннар чуруктарын коргузеримге, ол дириг амытан чуу деп тоолда кирип турарын адаар силер.(Слайд коргузер)

- Кушкаш чуу деп тыва тоолдун маадырыл?  – «Алдын-Кушкаш».

-Дилги  чуу деп тоолдун маадырыл? – «Кажар дилгижек».

-Теве чуу деп тоолдун маадырыл?- «Теве чуге чараш эвес апарганыл?».

-Куске чуу деп тоолдун маадырыл?- «Кажар  дилгижек».

-Бичии оол, чуу деп тоолдун маадырыл?- «Уш чуул эртемниг оол»

-Эр хейлер! Шупту оожум столдарга олуруп алынар.

Дидактиктиг оюн «Тывызыкты ыдарга, тоолду тып».

-Ам «Тывызыкты ыдарга, тоолду тып»  деп оюндан ойнаптаалынарам. Мен силерге тоолдарны тывызыктап салырымга, силер тоолдун адын адааш, мурнунарда чуруктарнын аразындан тоолдун чуруун  коргузер силер.

-Кымнар кончуг эки тоолдар билирил,  хынап корээлинерем.

1.  Хуулгаазын куш унуп келгеш,

Карак чивеш аразында

Хамык ыяш, мал-маганны

ковудедир хуулдурупкан! (Алдын - Кушкаш)

3. Ужен шаа ошкулуг,

ужен шаа инектиг,

ужен шаа чылгылыг

уш катап ойнааш,

уш эртеми-биле тиилеп унген (Уш чуул эртемниг оол)

4. Кызыл-сарыг чучактыг,

    Кылаштаары дааш чок,

    Кымыл ол, уруглар?  (Кажар дилгижек)

 -Эр - хейлер! Тывызыктарны шупту шын идепкейлиг тыпканынар дээш четтирдим.

Бот ажыл.

- Уруглар, бис аътка, сыынга мегелеткен тевенин мыйызын болгаш кудуруун дедир эгидип алырынга дузалажып коор бис бе? (Ийе).

- Силернин мурнунарда саазыннарны алгаш тевеге кудуруктан чыпшыррып кылып берээлинер, уруглар! (Уруглар – биле ажыл).

- Эр-хейлер, уруглар! Теве холчок ооруп, амырап турар корунер даан, уруглар!

- Ам тура халышкаш, сула шимчээшкинден кыла каапталынарам, уруглар!

Сула шимчээшкин.

Дангаар эртен хунчугеш (холдарын ору кодурер)

Дээрже бедип унуп келгеш, (будуннун кырынга кодурлур)

Херелдерин херивиткен ( холдарын аай-дедир суннар)

Хенертен хат хадып келгеш, (холдарын чайгаар)

Дээрни булут дуглап алган. (адыштары-биле арнын дуглаар)

Ыяштар-даа чайганнып, (аай-дедир эглир)

Кезек чаашкын чаап келгеш, (часкаар)

Кизиредир чаай берген (шураар)

Хунчугеш-даа бадып, бадып (чоорту олуруп бадар)

Булуттарже чашты берген (олуруп алгаш, холдары-биле мага-бодун боле тудар)

III. Кичээлдин туннел кезээ.

-Уруглар, чуу деп тоолдар оранынга четкеш, келдивис?

-Кандыг, кандыг тоолдарны тыптынар?

-Тоолдар уругларны кандыг болурунга ооредип турар деп бодаар силер?

-Мен силерге шупту тоолдарнын маадырларынын мурнундан четтиргенимни илередип тур мен.

-Силер тоолдарны дыка эки билир-дир силер, ынчалза-даа кижи бурузу ынак тоолдуг  болур  болгай  уруглар.

-Эки тоолдардан номчуп, дыннап ооренип ап чорунар, уруглар.

-Ам шупту дедир ужар-хевизивиске  олурупкаш группавысче ужуп чоруптаалынар, уруглар!

-Шупту карактарын шийип алыр.

Хевизивиске олурупкаш,

Хемнер кырын эргий ужуп

Хуулгаазын, онза солун кайгамчыктыг

Каттырынчыг, оорунчуг, коргунчуг-даа.

Тывызыкзыг, илби-шиди шупту синген

Толуувусче чоруптаалынар!

-Уруглар, кичээлге эки киришкенинер дээш четтирдим! Моон-даа сонгаар эки ооренииринерни кузедим! Байырлыг!


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Ажык кичээл «Тоол оранынче аалдашкын» (ийиги бичии болук уругларынга чугаа сайзырадылгазынын кичээли)

Тема: Тоол оранынче аалдашкын.Сорулгазы: Азырал куш дагаа дугайында болгаш оон оолдарынын дугайында бидиндирип ооредири.Азырал кушту танып, оон онзагай шын шынарларын билирин сайзырадыры.Уругларнын то...

Ортумак болуктун уругларынга чугаа сайзырадылгазынынга ажык кичээл «Тоол чурттунче аян-чорук»

Сорулгазы:Ооредиглиг:Уругларнын билир тоолдарын эки сактып билип алырынга болгаш оларны танып билиринге ооредири. Сайзырадыр:Уругларнын боданыр чоруун, сактып алырын сайзырадыр; Бижимел ажылга ур...

Ортумак болуктун уругларынга чугаа сайзырадылгазынга ажык кичээл «Тоол чурттунче аян-чорук»

Ортумак болуктун уругларынгачугаа сайзырадылгазынынгаажык кичээл«Тоол чурттунче аян-чорук»...

Бичии болуктун уругларынга чугаа сайзырадылгазынга ажык кичээл «Часкы аргаже аян чорук»

Бичии болуктун уругларынгачугаа сайзырадылгазынынгаажык кичээл«Часкы аргаже аян чорук»...

2.3.3."Педагогическое мероприятие с детьми" Улуг бɵлʏктʏң уругларынга чугаа сайзырадылгазынга ажык кичээл «Тоол чуртунче аян-чорук»

Улуг бɵлʏктʏң уругларынгачугаа сайзырадылгазынгаажык кичээл«Тоол чуртунче аян-чорук»...

Конспект чугаа сайзырадылгазы ортумак болуктун уругларынга «Алдын кус аалдап келген»

Сорулгазы: уругларга чылдын куску уени  билиндирер;- ажаап алган ногаа, кат-чимис болгаш тараа  дугайында ооредир, билиин быжыглаар.Мергежилгелер:Ооредиглиг: ажы-толду ногаа биле чигирзиг чи...

Ортумак болуктун уругларынга чугаа сайзырадылгазынынга кичээл «Тоол чурттунче аян-чорук»

Темазы: «Тоол чурттунче аян-чорук»Чугулазы:Чамдык ада-иелер уругларга тоолдар номчуп бербейн турары - биле база амгы уеде уругларнын  номнарга сонуургалы чавыс деннелде  келгени-...