Хуреш куштуглернин оюну
материал на тему

ТЫВА РЕСПУБЛИКАНЫН ТЕС-ХЕМ КОЖУУННУН

«ЧЕЛЭЭШ» АТТЫГ УРУГЛАР САДЫ

ХУРЕШ

КУШТУГЛЕРНИН ОЮНУ

САМАГАЛТАЙ – 2017

Тыва улустун оюну «Хурешти» эрттиреринин чорудуу.

Сорулгазы: Тыва чоннун чаагай чанчылдарынга болгаш тыва улустун оюннарынга  уруг-ларны ооредип кижизидери.

Танцы «Чанчылдарывыс» (уруглар танцылааш келген аалчыларга кадактар тутсуп бээр)

Башкарыкчы: 

Эки хуннун амыр-мендизи-биле эргим хундулуг чалаткан аалчылар!

Тыва чоннун  шаг-тоогуден, салгалдан салгалче дамчып келген оюннарынын бирээзи – хуреш. Бистин Челээш аттыг  уруглар садында  чазак баштынынын  «Уруглар садтарында  хуреш» деп толевилелдин база бир  киржикчизи болганывыс чоргааранчыг болгаш оорунчуг.

Могелер залче «Тес-Хемнин ыдык ыры» деп ыры адаа - биле долгандыр кылаштажып киргеш, чартык тогериктей туруп алыр.

Гимн салыр(РФ, Тыва)

Девиг «Догээ баары»

Силернин мурнунарда  садиивистин доозукчулары 2016 чылда кожуун чергелиг уруглар хунунге тураскааткан хуреш маргылдаазынын тиилекчизи Бурбу Болат.

Ол-ла чылын Шагаага тураскааткан бичии оолдар аразынга хурештин тиилекчизи Шалык Айбулат.

2017 чылда  хар-назы аайы биле эрттирип турган кожуун  чергелиг оолдар аразынга хурешке 5-6 харлыгларга  Бегзи Очур, 4-5 харлыг оолдар аразынга Чооду Долаан тиилээн.

2017 чылдын июнь 1-де уруглар хунунге тураскааткан кожууннун хуреш маргылдаазыннын тиилекчилери Ламбын Владислав болгаш Вадимир.

Шагаада садик иштинге болуп эрткен хурештин тиилекчизи Даваа Болат.

(Оолдар аттарын адаарга унуп келгеш чыскаалып алгаш турар)

Ынчангаш дараазында садиивистин доозукчулары силерге хурештин аргаларынга Мастер-класс коргузуп бараалгаар дыр.

1.Арга «Балдырлаары»

2.Арга «Буттаары»

3.Арга «Чартыктаары»

4.Арга «Чедери»

Хурештин кол  шииткекчизи –  Тес-Хем кожууннун аныяк, шыырак  «Начын могези»  Чаймаа Ахмед Анай-оолович.

Моге салыкчылары – оон оореникчилери  Батыр Бурбу,  Айдыс Чаймаа.  

Ынчангаштын Челээш уруглар садынын ачыр-дачыр дутчур,  турлуг куштуг,  кайгамчыктыг эрес-шоваа могелерин девииринче чалаалынар.

(аялга «Доге-баарын» салыр.)

Ынчангаштын,  16 тергиин дээн  могелернин хурежинин бирги салыын эгелээр-дир бис.

Кадыг идик содак-шудаан кедип алган

Картай каггар, долгай тудар аргаларлыг.

Кайгамчыктыг эрес-шоваа могелерни,

Катап база хурежиринче чалаалынар!

Ийиги салыгны эгелээр-дир бис(8 моге).

Сам «Могелер». Ыры-сам ансамбли «Самолет» удуртукчу башкызы - Болат-оол Л.Б.  

Хартыга дег кашпагай

Кайгамчыктыг эрес,

Чаптанчыг-ла могелернин

Ушку салыгны эгелээри-биле чаладывыс!

Ушку салыг эгелээр (4 моге).

Хуреш болган чыыштарга

Куштуглернин аразындан

Шымбай чоргаар оолдарывыс

Шуглу бээрге, чоргаар-ла ийин.

Авыралдыг чуртувуска

Амыдырал монгези-дег

Чаптанчыг-ла начыннарывыс

Чус-чус чылда шуглуп чорзун.

Ынчангаш соолгу салыгны эгелээлинер!

Танцы: Башкылары биле бичии оолдарывыстын

Катай кагар, майгыыр, тевер

Кандыг оолдар бисте чок-дээр

Тырыкылаар, шелер, буттаар

Моге оолдун чаражын кор.

Шуглуп унген могелерни шаннаары.

Хурешти хаары.

Чоннум-биле тоогузу тудуш хуреш

Чоргаар ушкан эзир кушка домейлешкек

Ада-огбем кайгамчыктыг оюнунга

Арзылан - дег куштуглери шуглуп чорзун!