"Каз өмәсе"
учебно-методический материал (подготовительная группа)

“КАЗ ӨМӘСЕ”

1 Алып баручы:  Хәерле көн, дуслар, хәерле көн!

                  Бәйрәмебез котлы, мөбәрәк булсын!

                  Бүген бездә каз өмәсе,

                   Каз өмәсе бүген бездә.

                   Каз  йолкырга килгән кызлар,

                   Уңыш юлдаш булсын сезгә!  

Балалар, без килдек бүген бу залга  - “Каз өмәсе” бәйрәменә. Сез беләсезме, нинди ул бәйрәм?

          Борынгы эби-бабаларыбыз казны бик яратканнар.  мамыгынан түшәк , ястык, мендәр ясаганнар. ә итен, маен төрледән-төрле аш-су әзерләү өчен файдаланганнар.

Җәй  көнендә, мәсәлән, каклаган каз итеннән дә кадерлерәк күчтәнәч бармы икән? Ә кышкы суыкларада, колак очлары өшесә, каз мае сөрткәннәр. Җиткән кызы булган әни һәр елны, саклык өчен, берничә каз каклап куйган,чөнки пар каз – туйның кадерле күчтәнәче.

2 Алып баручы: Этот праздник в деревнях был очень важным и большим событием. Когда выпадал первый снег и земля замерзала, начиналась заготовка гусей.

   Заколотых гусей собравшиеся в доме хозяйки девушки ощипывали, в одну сторону откладывая перья, а в другую – пух. Из гусиного пуха делали подушки, одеяло. Когда пекли что-нибудь  из теста, использовали кисточку из гусиного крылышка. За год до свадьбы солили и сушили гуся, готовя его в качестве приданого. Этих гусей выносили к свадебному столу на красивых блюдах.

  Вычищенные тушки подвешивали к коромыслам и шли на родник. На роднике они промывали гусей сточной водой. Но самое радостное было в том, что у родника их уже поджидали деревенские парни с гармошками и песнями. Здесь звучали весёлые перепевки и переклички.  Закончив промывку тушек, девушки возвращались в дом, где на столах дымились горкой стоявшие блины на гусином сале, пироги и треугольники.

  Парни тоже могли зайти на это чаепитие, но подобное право надо было выкупить пряниками, конфетами, мелочью. Этим выкупалось гусиное крыло («каз канаты»), причём надо было проявить остроумие и смелость, чтобы достойно ответить на девичьи колкости. Получивший крыло входил в дом.

На этом празднике девушки показывали свою ловкость, умение. работа шла с шутками, прибаутками, танцами и песнями.

Поэтому и мы сегодня пришли в этот зал празднично красиво одетыми. Хотим вам показать татарский национальный  праздник «Каз өмәсе”,заодно и повеселимся.

Кызлар каз йолкый һәм быр җырлый.

Каз канаты каурый – каурый

Хатлар язарга ярый.

Уйнамагач та көлмәгәч,

Бу дөнья нигә ярый.

1 кыз:  Каз өмәсе, каз өмәсе

              Елга була бер генә.

              Гомер буе онытылмый

              Туып-үскән ил генә.

 2 кыз: Каз канаты, каз өмәсе-

               Борынгыдан калган ул.

               Сездә була, бездә була,

               Күңел шатлыкка тула. 

3 кыз: Каз канаты каурый-каурый,

             Коймак майларга ярый.

             Уйнамагач та, көлмәгәч тә,

             Бу дөнья нигә ярый.

1.Алып баручы: Каз өмәсе, каз өмәсе

              Каз өмәсе күңелле.

              Казлар  кебек канат кага,

              Безнең кызлар түгелме?!

1 кыз:  Әйдәгез, кызлар биеп алабыз.

2 кыз: Әйдәгез, кызлар, әйдәгез.

Бию(кызлар бии)

4 кыз: Кызлар, егетләр киләме соң?

Егетләр җырлап керәләр.

Кызлар: Челтәр элдем читән

                Җилфер – җилфер итәргә.

Егетләр: Без килмәдек  буш китәргә,

               Килдек алып китәргә.

Кызлар: Алын алырсыз микән,

               Гөлен алырсыз микән,

              Урталарга чыгып сайлап,

               Кемне алырсыз микән?

Егетләр: Алларын да алырбыз,

               Гөлләрен дә алырбыз.

                Күңелебезгә кем ошаса,

               Шуны сайлап алырбыз.

1 егет: Нигә кертмисез, кызлар?! Кертегез инде, салкын бит...

4 кыз: Канат сатабыз, канат сатабыз.

             Ап- агын сайлап

             Кемгә кирәк, алыгыз,

             Бармы соң акчагыз?

2 егет: Канатыгыз кыйммәтме?

2 кыз: Канатыбыз 1 алтын.

1 егет: Кыйммәт икән: 1 алтын ой-ой!

2 егет: Канатлар сездә калсын...

1 кыз: Егетләр, ачуланмагыз, әйдәгез уйнап  алыйк әле.

“Түбәтәй” уены уйнала.

 1 Алып баручы: Каурый сибәм су юлына,

                  Ишле булсын казыгыз.

                  Өмәләрдә  эш күрсәтеп

                 Ярлар табып калыгыз.

                  Сокланырсыз сылу кызга,

                  Чыңлар чулпы, төймәсе.

                  Борынгыдан килгән йола-     

                   Татарның каз өмәсе!

2 Алып баручы: Мы говорим: «Спасибо вам,

                И всем сегодняшним гостям.

                Наш долг – традиции хранить,

                Культуру предков возродить,

                Достойным гражданином быть».