Нанайская народная сказка "Айога" на якутском языке
презентация по художественной литературе на тему

Слайд 2

Арай биирдэ Ла диэн ааттаах нанай омук киһитэ олорбут . Кини Айога диэн кыыстаах эбит .

Слайд 3

А йога үлэһит , кыраһыабай , наһаа үчүгэй кыыс эбит . Кинини дьон бары таптыыра . Биирдэ ким эрэ эппит : Ла кыыһынааҕар кыраһыабай кыыс биһиги дойдубутугар суох !- диэбит .

Слайд 4

Айога итинтэн ыла бэрдимсийбит – мин эрэ наһаа бэрпин – диэн сүрдээҕин киэбирэр буолбут . Сууйуллубут алтан тааска уонна

Слайд 5

ууга күлүгүн сиэркилэҕэ курдук көрүнэн астынар ахан эбит .

Слайд 6

Айога тугу да гыммат буолбут . Кэрэ дьүһүнүн көрүнэн эрэ тахсар . Кыраһыабайым сүтүө , дьүһүнүм буомуруо диэн и йэтигэр да, аҕатыгар да көмөлөспөт . Сүрэҕэ суох буолбут .

Слайд 7

Биирдэ ийэтэ эппит : - Айога , уута баһан аҕал эрэ . - Ууга түһүөм дии . - Талах мастан тутус ээ . - Талах тостон хаалыа , - диэбит Айога .

Слайд 8

- Онтон эн кытаанах талахтан тутус ээ . - Илиибин хайытыа дии … Ийэтэ онуоха эппит : - Үтүлүктэ кэт оччоҕуна .

Слайд 9

- Хайа баран хаалыахтара , - диэбит Айога . - Хайыннаҕына иннэнэн тигэн биэр . - Иннэ тостон хаалыа дии .

Слайд 10

- Модьу иннэни ы л оччоҕо – диэбит аҕата . - Тарбахпын тэһэ анньыам дии , - диэбит кыыстара . - Халыҥ тирииттэн оҥоһуллубут сүүтүктэ кэт .

Слайд 11

- Сүүтүк даҕаны хайа барыа , - диэбит Айога уонна оннуттан олох халбарыйбатах .

Слайд 12

Итини барытын ыала кыыс истибит . - Мин аҕалыам , ууну – диэбит кини

Слайд 13

Ыаллара кыыс өрүскэ барбыт уонна ууну баһан таһаарбыт .

Слайд 14

Айога ийэтэ тиэстэ мэһийбит , лэппиэскэ оҥорбут . Айога итини көрөн ийэтигэр хаһыытаабыт :

Слайд 15

- Аҕал миэхэ лэппиэскэтэ , ийээ !

Слайд 16

- Лэппиэскэ итии – илиигин сиэтиэн , - диэбит ийэтэ .

Слайд 17

- Оччоҕо мин үтүлүк кэтиэм , - диэбит Айога . - Үтүлүк илийбит . Кэтимэ .

Слайд 18

- Күн уотугар куурда ууруом ээ . - Хатан хаалыаҕа дии , - диэбит ийэтэ . - Мин имитэн биэриэм буоллаҕа дии . - Илиилэриҥ ыалдьыахтара , - диэбит ийэтэ . – Тоҕо үлэлии сатаатыҥ , кыраһыабайыҥ сүтүө дии .

Слайд 19

Ол кэриэтэ , мин ыалбыт кыыска биэриэм , кини уу аҕалбыта , үлэһит кыыс . - Айога ийэтэ лэппиэскэни ыала кыыска биэрбит .

Слайд 20

Айога кыыһырбыт . Өрүскэ барбыт . Ууга күлүгүн көрүнэ олорбут

Слайд 21

Онтон ыала кыыс биэрэккэ лэппиэскэ сии олорбут .

Слайд 22

Айога ол кыыһы көрөөрү моонньун уһатан өҥдөҥнөөбүт .

Слайд 23

Ыала кыыс Айогаҕа эппит : - Айога , мэ , лэппиэскэтэ сиэ . Бэрсэбин эйиэхэ .

Слайд 24

Айога кыыһыран турбут . Тоҕо кини атын киһи лэппиэскэтин сиэхтээҕий ? Кыыска сүүрэн тиийэн тарбахтарын саратан илиилэринэн далбаатаабыт . – Суох , суох ! Сиэбэппин ! – диэбит .

Слайд 25

Айога аһары сапсынан илиилэрэ кынат буолан хаалбыттар .

Слайд 26

Онуоха Айога соһуйбут . Ууга күлүгүн көрүммүт , наһаа куттаммыт , ыксаабыт .

Слайд 27

Ууга туһэн хаалбыт , кустары-хаастары кытта устан барбыт . Хаастыы хаһыытаабыт , киһи курдук сатаан саҥарбат буолбут . Ити курдук ийэтин таптаабат , көмөлөспөт , бэрдимсик , киэбириҥсэ кыыс кус- хаас буолан көтөн хаалбыт . Айога ийэтэ наһаа хомойбут , санаарҕаабыт .