Подготовка к обучению грамоте
план-конспект занятия по развитию речи (подготовительная группа) на тему

Бурнашева Ольга Иннокентьевна

          Сайыннарыы араас хайысхатын  алтыһыытыгар олоҕурбут

аһаҕас ООД  тутула, конспега.

МБДОУ: «Чуораанчык», Уус-Күөлэ беһуелэк.

Автор: Бурнашева Ольга Иннокентьевна, иитээччи

Ыытыллар бөлөҕө: Бэлэмнэнии бөлөх.

Сүрүн ООД: Грамотаҕа үөрэнэргэ бэлэмнээһин

ООД ыыттылар: Бурнашева О.И. – иитээччи, Аммосова М.Е. – музыкальнай салайааччы

Темата: Үөрэппити хатылааһын, чиӊэтии.

Сайыннарыы үөрэтэр хайысхаларын алтыһыылара: Художественно-эстетическэй, социально-коммуникативнай, познавательнай, физическэй.

Методиката: оонньуу дьайымала; биирдиилээн, куолаан улэ.

Уөрэтэр программа: От рождения до школы - основная образовательная программа дошкольного образования, 2015. «Тосхол» - базовая программа национальных детских садов, 2009 

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл gramota_dayymala.docx37.14 КБ

Предварительный просмотр:

          Сайыннарыы араас хайысхатын  алтыһыытыгар олоҕурбут

аһаҕас ООД  тутула, конспега.

МБДОУ: «Чуораанчык», Уус-Күөлэ беһуелэк.

Автор: Бурнашева Ольга Иннокентьевна, иитээччи

Ыытыллар бөлөҕө: Бэлэмнэнии бөлөх.

Сүрүн ООД: Грамотаҕа үөрэнэргэ бэлэмнээһин

ООД ыыттылар: Бурнашева О.И. – иитээччи, Аммосова М.Е. – музыкальнай салайааччы

Темата: Үөрэппити хатылааһын, чиӊэтии.

Сайыннарыы үөрэтэр хайысхаларын алтыһыылара: Художественно-эстетическэй, социально-коммуникативнай, познавательнай, физическэй.

Методиката: оонньуу дьайымала; биирдиилээн, куолаан улэ.

Уөрэтэр программа: От рождения до школы - основная образовательная программа дошкольного образования, 2015. «Тосхол» - базовая программа национальных детских садов, 2009

1. Уөрэтэр сыала:

Билии-көрүү: Оҕо төрөөбут дойдутун айылҕатын уунэр мастарын, олохсуйар кыылларын, көтөрдөрун туһунан билиитин наардаан хаӊатыы. Илиини сурукка эрчийиигэ «кэтит строка», «синньигэс строка» өйдөбуллэри салгыы иӊэрии.

Тыл сайдыыта: Төрөөбут тылын дорҕооннорун наардыыр уөруйэҕи салгыы иӊэрии.

Музыка: Оҕо тыаһы-ууһу истэн араарар дьоҕурун салгыы сайыннарыы.Дорҕоону чуолкайдык саӊаран матыыпка сөп тубэһиннэрэн ыллыыр сатабылы салгыы сайыннарыы

2. Сайыннарар сыала:

Тыл сайдыыта: «Этии», «Тыл», «Дорҕоон» өйдөбуллэри арааран билэргэ салгыы үөрэтии.

Музыка: Оҕо музыканан хамсанар, музыка тэтимин, уратытын өйдөөн, музыкальнай айымньыга сөп тубэһиннэрэн айан хамсанар сатабылын сайыннарыы.

Социализация: Саӊа киһини кытта билсиһэр сиэргэ, толлугаһа суох буолууга, тургэнник бодоруһарга иитии-такайыы.

Доруобуйа: Оҕо өйугэр оӊорон көрөр, эт мэйиитинэн толкуйдуур, хараҕынан көрөн утуктэр, кулгааҕынан истэн сорудахтары сөпкө, чуолкайдык толорор дьоҕурун салгыы сайыннарыы.

1. Иитэр сыала:

Билии-көруу: Оҕо билэр-көрөр баҕатын, интэриэһин көҕулээьин

Тыл сайдыыта: Оҕо бэйэтин толкуйун, санаатын иӊнигэһэ-толлугаһа суох этэрин ситиһии. Тыл саппааһын байытыы.

Доруобуйа: Имитэр-мускуйар хамсаныылары туһанан бэйэ этин-сиинин улэтин тупсарыы, бэйэ доруобуйатыгар харысхаллаах сыһыаны иитии.

Туттар тэрил: Араас тыас, дорҕооннор дьиэлэрэ - 4, синтезатор, ноутбук, проекторга: мастар, кыыллар, көтөрдөр, тэтэрээт илииһэ, массыына; ПК, фишкалар, Маша куукула, тэтэрээттэр, харандаастар, «Мин туругум» сигнальнай карточкалар.

 Дьайымал тутула:

Түһүмэхтэр

Оҕолору кытта үлэ ис хоһооно

Түмүккэ ситиһии

1. Киирии түһүмэх

Билсиһии. Сыалы билиһиннэрии

Оҕо үлэҕэ туһаайыллыыта

2. Истэр органнары, тылы эрчийии

Тыастары, дорҕооннору истии, үтүктүү

Оҕо тыас, дорҕоон диэн арааран билиитэ

 3.Үөрэппити чопчулааһын. Практическай үлэ

Аһаҕас дорҕооннору наардааһын

Оҕо аһаҕас дорҕоон арааһын туһунан билиитин кэӊэтиитэ

4. Практическай үлэ

Дидактическай оонньуу «Кылгас-уһун-эриллэҕэс»

Оонньууга оҕо  аһаҕас дорҕоон арааһын наардыыр үөрүйэҕэ үөскээһинэ

5. Практическай үлэ

Бүтэй дорҕооннору араарыы

Оҕо бүтэй дорҕоон арааһын туһунан билиитин кэӊэтиитэ

6. Практическай үлэ

Дидактическай оонньуу «Дьиэлээх хаһаайын»

Оҕо оонньууга « аһаҕас- бүтэй дорҕоон» диэн наардыыр үөрүйэҕэ сайдыыта

7.Динамическай пауза

«Тыаҕа айан»

Музыканан хамсанан сылайбыты аһарыы

8. Хатылааһын

Тыл туһунан өйдөбүлү кэӊэтии

Тыл туһунан билиини кэӊэтии

9. Практическай үлэ

Тылы ырытыы

Тылы ырытар үөрүйэҕи эрчийии

10.Физкультурнай минутка

«Аптаах илиилэр»

Оҕо бэйэтин доруобуйатыгар харысхаллаах сыһыана

11.Илиини сурукка эрчийии

«Синньигэс-кэтит строкалар» туһунан өйдөбүллэри иӊэрии

Оҕо осанкатын көрүнэн кыһаллан үлэлээһинэ

12.Практическай үлэ

Схеманан этии толкуйдааһын, видеоҕа устуу

Этии туһунан билиилэрин чиӊэтии

13.Түмүктүүр түһүмэх.

Рефлексивно-практическай

Рефлексия. Видеону көрөн дорҕоон-тыл-этии туһунан билиини чиӊэтии

Оҕо бэйэтин, бэйэтин үлэтин анааран көрүүтэ сайдыыта

                                                     

                                           

                         Дьайымал хаамыыта

Түһүмэхтэр

Ис хоһооно

Бэлиэтээһиннэр

1.  Киирии түһүмэх.

Билсиһии.

Сыалы туруоруу.

Истэр органнары, тылы эрчийии

Билсиһии, сыалы туруоруу.

-Үтүө күнүнэн, оҕолоор!  Мин О.И. диэммин, мин М.Е. диэммин.Биһиги Уус-Күөлэ диэн бөһүөлэккэ «Чуораанчык» д/с-ка эһиги курдук оҕолору кытта үлэлиибит.

   Бары көхтөөхтүк, холкутук олоробут, болҕойон истэбит, үчүгэйдик үлэлиибит. Барыгыт ааккытын көрөбут, билэбит.

   Бүгүн биһиги, оҕолор, дорҕооннор дьикти куораттарыгар сылдьаммыт, кинилэр тустарынан тугу билэрбитин чопчулуохпут, угус сорудахтары толороммут тыл, этии туьунан билиибитин кэӊэтиэхпит.

Тыаһы арааран истии.

-Оҕолор, истиӊ эрэ, бу тугуй? (о5олор эппиэттэрэ) Маладьыастар. Барыта араас тыас эбит

Дорҕоону арааран истии, үтүктүү.

-О5олор, туннугүнэн көрүӊ эрэ. Таһырдьа дьыл ханнык кэмэй?

  • Истиӊ эрэ, ханна эрэ ыт ырдьыгыныыр:  рр
  • Массыына ааста:  вв
  • Тыал үрэр:  сс
  • Атын группаҕа оҕо хаьыытыыр:  аа
  • Аны ким эрэ ытыыр:  ыы

Ханнык дор5ооннору иһиттибит, эттибит?

Музыкальнай салайааччы ыытар.Араас тыас иһиллэр, оҕолор таайаллар.

Иитээччи ыытар

Үөрэппити чопчулааһын.

Практическай үлэ

Динамическай пауза

Практическай үлэ.

Физминутка

Дорҕооннору наардааьын,араастарын чинэтии

-Хайа, Маша, дорообо, үтүө кунунэн! (оҕолор дорооболоһоллор)

   Маша миэхэ маннык кэпсээни кэпсээбитэ:

 Биирдэ доҕоро эһэ Миисэ Машаны дорҕооннор аптаах куораттарыгар бэлэсипиэтинэн илдьэ бара сылдьыбыт. Онно маннык 4 дьикти дьиэ баар эбит. Машенька наһаа мэник дии, дьиэлэр түннүктэрин тонсуйаары таарыйбыт. Арай таарыйдаҕын аайы түннүктэр ыллаан иһэллэр эбит.

1. Кылгас аһаҕас дорҕоон дьиэтин  ырыата.

-Маша наһаа үөрбүт: «Олус да үчүгэй түннүктэр, кылгас-кылгастык уонна аһаҕас баҕайытык ыллыыллар эбит,» - дии санаабыт

  • Оҕолоор, бу дьиэҕэ хайдах дорҕооннор олороллор эбитий? (Оҕолор эппиэттэрэ: кылгас аһаҕас дорҕооннор) Кинилэр хаһыалар эбитий? (8)

-Бары бииргэ  кылгас аһаҕас дорҕооннор  ырыаларын ыллыахха эрэ

2. Уьун аһаҕас дорҕоон дьиэтин ырыата.

-Аны Маша иккис дьиэ түннүктэрин тонсуйар.

  • Оҕолор, бу дьиэ түннүктэрин ырыата кылгас аһаҕас дорҕооннор ырыаларыгар майгынныыр дуо? Туох эрэ атыннаах дии? ( Оҕолор эппиэттэрэ: Майгынныыр, ол эрээри уьуннук ылланар)
  • Ол аата бу дьиэҕэ кимнээх олороллоруй? (Оҕолор эппиэттэрэ: Уһун аһаҕас дорҕооннор). Хаһыаларый? (8)

- Бары бииргэ  уһун аһаҕас дорҕооннор ырыаларын ыллыахха эрэ

3.Дифтоннар дьиэлэрин ырыата.

-Маша бу үһүс дьиэ түннүктэрэ олус кэрэ дьэрэкээн өӊнөөхтөрун сөбүлээбит. Таайыӊ эрэ, манна ханнык дорҕооннор олороллоро буолуой? (дифтоннар)

Кинилэр ырыаларын истиэххэ эрэ.

-Дифтоннар ырыалара хайдах эрэ «эриллэн» иһиллэр, ол эрээри аьаҕас баҕайытык иһиллэр эбит дии. Биир дьиэҕэ хас буолан олороллор эбитий? (Оҕолор эппиэттэрэ: Иккилии аһаҕас дорҕоон доҕордоһон олороллор эбит.)

-Дифтонг диэн аһаҕас дорҕооннор дьикти ырыаларын ыллыаххытын баҕараҕыт?

4.Дидактическай оонньуу «Кылгас –уһун-эриллэҕэс» 

 # ас-аас-ыас, ыт-ыыт-уот, үс-үүс-уос, мус-муус-муос, ис-иис-иэс

Бүтэй дорҕоон дьиэтин ырыата.

-Аны бу наһаа элбэх от күөҕэ төгүрүк түннүктээх дьиэни истиэххэ эрэ. (ырыа)

Иһиттигит, бу дьиэ түннүктэрэ бары ыллыыллар дуо? (Оҕолор эппиэттэрэ: сорох туннуктэрэ син эрэ ыллыыллар, сорохторо олох сатаан ыллаабаттар) Этэн көрүӊ эрэ: т, х, п, к, д. Тоҕо ыллаабаттарый? (Уоспут, тииспит, тылбыт мэһэйдиир, бүтэй оӊорон саба сатыыр. Бу ханнык дорҕоонноруй?

-Дидактическай оонньуу «Дьиэлээх хаһаайын» - аһаҕас дорҕоону иһиттэххитинэ ааӊӊытын арыйыӊ: икки илиини туора нэлэтэн көрдөрүү, бүтэй дорҕооӊӊо ааӊӊытын «хатааӊ».

-Машаҕа наһаа үчүгэй дьиэлэри көрдөрбүтүн, ыллаппытын иһин махтанабыт? Кини билигин олорон эрэ эһигини көрүөҕэ.

«Кыьыӊӊы тыаҕа дьаарбайыы»

   Оҕолор «таӊнан», тобуктарын өрө көтөҕөн, араастаан хамсанан музыканан  «тыаҕа» бараллар. Тыаҕа, сиргэ сылдьан айдаарбаты («аньыы»), хаһыытаатахха күөмэйдэрэ ыалдьыан сөбүн өйдөтүллэр.

Тыл туьунан өйдөбулу чиӊэтии

-Оҕолоор, билигин биһиэхэ аптаах хамсаныы наада. Хайдах гыныахха сөбүй? (Оҕолор эппиэттэрэ) Оччоҕо ойуур-тыа биһиэхэ бэйэтин кистэлэӊнэрин көрдөрөн иһиэ.

-Оҕолоор, билигин дьыл ханнык кэмэй? Биһиги Сахабыт сиригэр кыһыӊӊы тыаҕа ханнык мастары көрүөххэ сөбуй? (Хатыӊ, тиит, харыйа, бэс)

- Онтон ханнык көтөрдөрү? (мэкчиргэ, тоӊсоҕой, улар, куруппааскы)

-Онтон ханнык кыыллар баалларый? (саһыл, тииӊ, бөрө, куобах, тайах, эһэ ар5ахха)

-Эһиги олус элбэх тылы эттигит. Саһыл-тыл, тииӊ-тыл, харыйа-тыл. Ити эппит тылларгыт маарыын кэпсэппит дорҕооннорбутуттан тураллар.

Тылы ырытыы.

-Көруӊ эрэ, бу тугуй? Хатыӊ. Бу эмиэ тыл (кумааҕы полоскатын көрдөрүү).

  • Сүһүөххэ араарыы
  • Бастакы сүһүөх дорҕоонноро
  • Иккис сүһүөх дорҕоонноро
  • Тылы «ааҕыы»

Физ. минутка «Аптаах илиилэр»

-Тыаҕа сылдьан тоӊнугут? Ирэ түһүөххэ наада, хайдах ириэринэбит?

  • Иэдэһим сылый
  • Муннум учугэйдик тыын
  • Күөмэйим ыалдьыма
  • Хараҕым кыраҕы буол
  • Кулгааҕым чуор буол
  • Улэһит сурэхтээх буолуум

Илиини сурукка эрчийии

- Тыаттан тоӊуу хаарынан таҕыстыбыт. Көрүӊ эрэ, суол бөҕө. Массыына тохтотон д/с барабыт дуо? Бу синньигэс суолунан иномарка иһэр, кэтит суолунан камаз. Олорсуохха. Д/с кэллибит. Таӊаспытын устан ханна, хайдах уурабытый? (Оҕолор эппиэттэрэ)

    Машабыт биьигини кэтэспит, хайдах олороргутун, суруйаргытын көрүөн баҕарар: атаххытын, көхсүгүтүн, тэтэрээт хайдах сытарын, ручканы тутаргытын. Тугу эрэ уруһуйдуур эбиппит дии. (Оҕолор быһаарыылара: Маша доҕорун эһэ Миисэни)

     Салгыы үлэни быһаарыы, онтон улэ (саамай 1 табыллыбыт эһэни хараҕын кырааскалааһын)

Этии туьунан өйдөбүлү чиӊэтии.

            __  __

-Оҕолоор, бу тугуй? (этии) Хас тыллааҕый?

 Оҕолорго 1-кыһын, 2-хаар, 3-куобах, 4-саһыл, 5-бөрө ойууларын талларан схеманан этии толкуйдатыы. Уочаратынан дуоска иннигэр туран этиилэрин этэллэр.

Иитээччи оҕолору кытта остуолга төннөллөрүгэр Маша куукула кэтэһэн олорор.(муз. салайааччы бэлэмниир) Дуоска5а «дьиэлэр» ыйаммыттар.

Муз.сал. Маша түннүгү таарыйдаҕын аайы ыллаан иһэр (синтезатор)

Иитээччи көрдөрөр.

Муз.сал.  синтезаторынан ыллатар

Муз.сал. ыллыыр

Иитээччи көрдөрөр.

Муз.сал. оҕолору ыллатар

Муз.сал. оҕолору ыллатар. Иитээччи көрдөрөр.

Муз.сал. оҕолору ыллатар. Оҕолор иитээччини үтүктэн илиилэринэн көрдөрөллөр.

Муз.сал. маӊнай м, в, ж дорҕооннору ыллыыр, онтон т, х, п, к, д төлутэ биэрэн этэр.

Массыына, вертолет, жирафа ойуулара туттуллуохтарын сөп (көмөҕө)

«Аһаҕас-бутэй» оонньуу вариана.

Проекторга кыьыӊӊы тыа, хаар түһэрэ көстөр. Проектор муннукка, остуоллартан сөбүгэр тэйиччи турара ордук.

«Кыһын» ырыа холбонор

Иитээччи ыйытыыларыгар эппиэттээн оҕолор

айбыт хамсаныыларын оӊороллор – экраӊӊа мастар, кыыллар, көтөрдөр эбиллэн иһэллэр, оҕолор таайаллар.

Хатыӊ ойуута көстөр.

Иитээччи кумааҕы полоскатын аӊаардаан тыл 2 сүһүөххэ арахсарын көрдөрөр,  маӊнай 1 быһа тардыбытын, онтон 2-һи көрдөрөн сүһүөхтэри ырытарга туһанар, дуоскаҕа фишкалары сыһыарар.

Илиини илиигэ күүскэ аалан «аптаах энергия» оӊорон бэйэҕэ сыһыаран көрдөрүү.

Хаар тыаьа. Экраӊӊа тэтэрээт илииьэ  кыра, улахан массыыналар көстөллөр. Анимация.

Остуолга тэтэрээккэ илиини сурукка эрчийэр сорудах, харандаастар.

Үлэлиир кэмнэригэр эһэ туһунан хоһоону этиэххэ, доҕор элбэҕэ үчүгэй диэн элбэҕи үлэлииргэ көҕүлүөххэ  сөп.

Дуоскаҕа схема

Оҕолор дуоска иннигэр бары туран этиилэрин уочаратынан этэллэр.

Видеоҕа устуу

 Түмүктүүр рефлексивно-практическай

Рефлексия.

  • Биһиги бүгүн дьарыкка тугу гынныбыт? Ханна сырыттыбыт?
  • Тугу көрбүккүтүн, гыммыккытын сөбулээтигит?
  • Ваня, саамай тугу сөбулээтиӊ? (хас да оҕоттон)
  • Эн санааҕар Ваня, ким кыһаллан улэлээтэ ?

- Экраны көрүөххэ. (оҕолор этиилэринэн уһуллубут кэпсээни көрүү)

Маша тугу эрэ этиэн баҕарар: Оҕолоор, эһиги дорҕооннору уочаратынан сааһылаан тыллары этэн, тыллары доҕордоһуннаран этиилэри онорбуккут, этиилэргит эмиэ доҕордуу буолбуттар, ол иһин кыһыӊӊы тыа туһунан кэпсээн буолан хаалбыт. Маладьыастар.

            Дьарыкка бары кыһаллан улэлээбиккит, болҕомтоҕут иһин махтанабыт.

(Минньигэс бэлэхтэр)

Сигнальнай карточкалар

 «мин туругум»


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Конспект организованной образовательной деятельности по подготовке к обучению грамоте для детей с задержкой психоречевого развития 6-7 лет по подготовке к обучению грамоте

Конспект организованной образовательной деятельности детей с задержкой психоречевого развития по подготовке к обучению к грамоте на тему Дифференциация твёрдого и мягкого согласных звуков К и Кь. знак...

Подготовка к обучению грамоте. Поурочное планирование занятий по подготовке к обучению грамоте в подготовительной группе.

Материал, необходимый для проведения занятий по подготовке к обучению грамоте в подготовительной группе. Планирование данного раздела составленно по методике и пособиям О.И. Крупенчук "Научи...

рабочая программа: Подготовка детей дошкольного возраста к школе. Подготовка к обучению грамоте: «Волшебный мир звуков и букв».

Рабочая программа: Подготовка детей дошкольного возраста к школе. Подготовка к обучению грамоте "Волшебный мир звуков и букв."...

Рекомендация для родителей в формате #сидим дома с пользой# Обучение грамоте"Игры и упражнения по подготовке к обучению грамоте буквы Е, Ё, Я, Ю"для детей подготовительной к школе групп( 20.04-24.04)

Цель• 1.Развитие фонематического слуха детей. • 2.Умение находить заданные звуки. • 3.Закрепить знания о йотированных гласных стоящих в начале слова и в середине слов. • 4. Фо...

Рекомендация для родителей в формате #сидим дома с пользой# Обучение грамоте"Игры и упражнения по подготовке к обучению грамоте буквы Е, Ё, Я, Ю"для детей подготовительной к школе групп

Цель• 1.Развитие фонематического слуха детей. • 2.Умение находить заданные звуки. • 3.Закрепить знания о йотированных гласных стоящих в начале слова и в середине слов. • 4. Фо...

Методическая разработка подготовки и проведения занятия с детьми старшей группы по подготовке к обучению грамоте «Путешествие на планету Грамотейка»

   Занятие по подготовке детей старшей группы к обучению грамоте, посвящённое Дню космонавтики       ...