«Циркка сәяхәт»
план-конспект занятия по развитию речи на тему

 «Без инде хәзер зурлар –мәктәпкә илтә юллар»проекты буенча балаларга

белем бирү эшчәнлеге конспекты (мәктәпкә хәзерлек төркеме, рус телле балалар өчен йомгаклау эшчәнлеге)

«Циркка сәяхәт»

Тәрбияче  эшчәнлекне ике телдә-татар һәм рус телендә  алып бара.

Автор төзүче: Хайруллина Г.Х., югары квалификацион  категорияле, муниципаль автономияле мәктәпкәчә белем бирү учреждениясе №339 (МАДОУ № 339 город Казань, Московского района)

Максат: балаларны  татар телендә аралашырга өйрәтү.

Бурычлар:

1. сорауларга аңлап җавап бирү;
2.  өйрәнгән сүзләрне, сүзтезмәләрне уен ситуацияләрендә активлаштыру, ныгыту;
3. җәмәгать урыннарында үзеңне тота белү;үзара яхшы мөнәсәбәттә  булу.  

Сүзлек өстендә эш:җәнлекләрне һәм ашамлыкларны белдергән сүзләрне һәм нишли соравына җавап биргән сүзләрне уен ситуацияләрендә активлаштыру.

Җиһазлау:җәнлекләр уенчыклары,  ашамлык муляжлары, җәнлек рәсемнәре.

Хәзерлек эшләре: цирк,кафе уеннары өчен атрибутлар хәзерләү; уен почмаклары булдыру.

Эш алымнары:күрсәтмәлелек, сюжетлы-рольле уеннар, уен ситуацияләре,тәрбияче сөйләме.

- Балалар, бүген без циркка барабыз. Ә сез беләсезме җәмәгать урынында үзеңне ничек тотарга кирәк? Әйдәгез, искә төшереп үтик әле.

Бала: Циркта тавышланырга ярамый.

Бала: Циркта урыннан торып йөрергә ярамый.

Бала: Цирк караганда сөйләшергә ярамый.

Бала: Циркта башка кешеләргә ихтирамлы булырга кирәк.

Бала: Циркта башка кешеләргә комачауларга ярамый.

Бала: Циркта җәнлекләргә якын килергә ярамый.

--Әйе, балалар, бик дөрес әйттегез. Шулай тәрбияле булып , матур итеп цирк карап кайтыйк.

-Без ничә? Әйдәгез,саныйбыз.

- 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10.

- Күңелле булсын өчен, әйдәгез җырлыйбыз.

Мин барам,барам,барам,

Циркка барам,барам.

Әйе шул,әйе шул,

Циркка барам,барам.

• Бу цирк  Анда җәнлекләр чыгыш ясый. Билет алабыз. Ә билет алу өчен табышмакларга җавап табарга һәм җавапны татарча әйтергә кирәк.  Шул кеше циркка керә.

У косого нет берлоги, 
Не нужна ему нора.
От врагов спасают ноги, 
А от голода – кора.
(Заяц) 

 Косолапый и большой, 
Спит в берлоге он зимой.
Любит шишки, любит мёд, 
Ну-ка, кто же назовет?
(Медведь) 

 Сердитый недотрога 
Живёт в глуши лесной. 
Иголок очень много, 
А нитки ни одной. 
(ёж)

Рыжая птичница 
В курятник пришла, 
Всех кур перечла 
И с собой унесла. 
(Лиса)

Серый, страшный и зубастый 
Произвел переполох. 
Все зверята разбежались. 
Напугал зверят тех…
(Волк)

 Эта маленькая крошка 
Рада даже хлебной крошке,
Потому что дотемна
В норке прячется она.
(Мышь)

Собой не птица, 
Петь не поёт. 
Кто к хозяину идёт, 
Она знать даёт. 
Собака 

Этот зверь живёт лишь дома. 
С этим зверем все знакомы. 
У него усы, как спицы. 
Он мурлыча песнь поёт. 
Только мышь его боится… 
Угадали? Это — ... 
 Кот 

(Өстәлдә җәнлекләр рәсеме.)

Бала: Бу төлке (аю,бүре,керпе,тычкан,эт,песи,куян)

--Әйдәгез бергәләп цирк карыйбыз.

(Тәрбияче җәнлекләр белән төрле хәрәкәтләр күрсәтә һәм сорый)

• Аю (төлке,бүре,куян,эт,песи,тычкан) нишли?

Бала: Бу аю.Аю зур. Аю туп уйный.

Бала: Бу төлке.Төлке матур. Төлке бии.

Бала: Бу бүре.Бүре чиста. Бүре  утыра.

Бала: Бу куян.Куян ак. Куян сикерә.

Бала: Бу тычкан.Тычкан кечкенә. Тычкан  йөгерә.

Бала: Бу эт. Эт әйбәт. Эт ашый.

  Бала: Бу песи. Песи кара. Песи җырлый:мияу,мияу.

Бала: Бу керпе. Керпе кечкенә. Керпе туп уйный.

--Цирк бетте. Җәнлекләр арды. Аларның ашыйсы килә. Әйдәгез аларны ашатабыз.

 (өстәлдә ашамлык муляжлары)

Бала: Мә, куян, кишер аша. Куян кишер ярата.

Бала: Мә, аю, алма аша.  Аю алма ярата.

Бала: Мә, бүре, аш аша. Бүре аш ярата.

Бала: Мә, керпе, алма аша. Керпе алма ярата.

Бала: Мә, төлке, ботка аша. Төлке ботка ярата.

Бала: Мә, тычкан, сыр аша. Тычкан  сыр ярата.

Бала: Мә, песи , сөт эч. Песи сөт ярата.

Бала: Мә, эт , ипи  аша. Эт  ипи ярата.

--Әйдәгез, без дә кафега барабыз.

(«Кафега» керәләр. Утыралар. Бер бала “официант”.Һәрберсе янына килеп сорый)

Официант: Нәрсә кирәк?

Бала: Өчпочмак (пицца,чәкчәк,бәрәңге,ботка,кофе,сок,алма) кирәк.

Официант: Мә, өчпочмак. Һ.б.

Бала: Рәхмәт. Өчпочмак тәмле.Һ.б.

-Оля,  сиңа әни шалтырата. Сөйләш.

(Оля әние белән сөйләшә)

-Исәнме, әни.

--Исәнме, кызым. Хәлләр ничек?

--Әйбәт әни,

--Син нишлисең?

--Мин кафеда. Мин бәрәңге ашыйм.

--Бәрәңге тәмле?

--Әйе, бәрәңге тәмле. Әни, нишлисең?

--Мин утырам. Мин китап укыйм. Сау бул,  кызым.

 --Сау бул, әни.

--Балалар, әйдәгез, уйныйбыз. “Уйлап  әйт”

Уенның эчтәлеге: бер баланың күзе бәйләнгән. Башка балалар нинди дә булса хәрәкәт күрсәтәләр (ашый, эчә, уйный, сикерә, йөгерә, йоклый, юа,  бии) Тәрбияче сорый: –Нишли?

Бала: Ашый?

Балалар: Юк.

Бала: Эчә?

Балалар: Әйе (һ.б.)

--Балалар,яхшы ял иттегезме? Хәзер  бакчага  кайтабыз.

Балалар: Әйе.

--Сез бүген яхшы итеп җавап бирдегез. Молодцы, сау булыгыз.

Кулланылган әдәбият:

1. Зарипова З.М., Исаева Р.С. , Кидрячева Р.Г. Балалар бакчасында рус балаларына татар теле өйрәтү. , Казан, 2013.
2. Зарипова З.М. Татарча сөйләшәбез. , Казан, 2012.
3. Закирова К.В. Балачак аланы, РИЦ нәшрияты, Казан, 2011.
4. Закирова К.З. , Мортазина Л.Р.  Әй уйныйбыз, уйныйбыз, Казан, 2013.
5. Закирова К.В. Балалар бакчасында әдәп-әхлак тәрбиясе, Казан, 2013.