Консультация для родителей "Эм оъттарнын ажык-дузазы"
консультация (подготовительная группа) на тему

Суван Алла Май-ооловна

Консультация для родителей группы

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл em_-ottarnyn_azhyk-duzazy.docx14.71 КБ

Предварительный просмотр:

    МУНИЦИПАЛЬНОЕ БЮДЖЕТНОЕ ДОШКОЛЬНОЕ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОЕ УЧРЕЖДЕНИЕ ДЕТСКИЙ САД КОМБИНИРОВАННОГО ВИДА «САЙЗАНАК»

 с. ХАЙЫРАКАНСКИЙ МУНИЦИПАЛЬНОГО РАЙОНА «УЛУГ-ХЕМСКИЙ КОЖУУН» РЕСПУБЛИКИ ТЫВА.

Консультация для родителей

«Эм оъттарнын ажык-дузазы»

                                                                                                       ПРОВЕЛА: СУВАН А.М

МАРТ 2015 Г.

         Бистин уруглар садында бичии чаштарны долгандыр турар бойдузунга хумагалыг болурунга база ону камгалап- кадагалаарынга кижизидип, ооредип турар . Ол ышкаш бичии чаштарывысты торээн суурувусту долгандыр турар бойдузувус, байлактарывыс-биле таныштырып турар бис. Суурувустун чанында аргада, хову шолдерде, тайгаларда, дагларда озуп турар кат-чимис, ан-мен, эм-оъттар-биле база уруглар таныш.

      Садывыста чанчыл болуп эртип турар ада-ие университеди база ангы-ангы солун темаларлыг. Ада-ие университеди уругларнын ооренген чуулдерин ада-иези база эки билип, ажы-толунге амыдыралынга шын ажыглаарынга, чаа чуулдерни кижизидикчи башкылар ооредип турар. Ада-иенин сонуургалы аажок улуг болуп турар, олар база бистин-биле сырый харылзаалыг, чогаадыкчы ажылдап, чурттап турарлар. «Оран кежии-эм-оъттарнын ажык-дузазы» деп темалыг университет  база эрткен. Анаа амы чок бойдустун ораны кайгамчык , чараш унуштернин ораны оон-даа артык кайгамчык, чараш, солун дээрзин ада-иелерге таныштырган. Бойдустун кайгамчык байлаа – эм-оъттарнын дугайында ада-иелер кончуг ажыктыг, солун чуулдерни билип алганнар. Ынчангаш бо хунде бистин ажыглап чоруурувус эм-оъттарнын ажык-дузазын кысказы-биле таныштырып, сонуургадып корейн.

   Чижээ:

Артыш –оон чыды кедергей чаагай, кижини оожургадыр, маажым байдалче киирер, чурек согуушкунун орталандырар. Артыштын кол ужуру- арыгланыр.

Шенне-  чечээ кончуг чараш, оон дазылын соктааш, шайга, мунге холуп ажыглаар. Оон эм шынары куштуг: сыный аарыгларынга, соокка алысканда ажыглаар.

Ыт-кады – эм унуш. Ол эн ылангыя чодулге кончуг дээштиг. Кышкы уеде сооктан дегдиргенде, ижин-шойунду аарыгларынга удур ажыглаар.кадын-даа, сывын-даа ажыглап болур.

Чыжыргана – бо болза янзы-буру витаминнерден байлак унуш. Оон кадындан ус кылып турар. Чыжыргананын узун орттенген балыгларга чаарга экириичел, аксы кемдээн уругларга ажыглаарга дузалыг.

Чодураа – бо болза бистин аргаларда хойу-биле озуп турар  унуш. Оон карты, кады-даа эм шынарлыг. Оон картындан хандызын ижерге соок аарыгларынга, ижин-шойунду аарыгларынга кончуг дузалыг. Оон кадын кадыргаш, соктааш тыва чемге-чокпекке холуп каарга кончуг чаагай болур.

Улуг орук оъду – бо оът болза оруктарга бо-ла таваржы бээр, херек уеде ону дораан тып ап болур. Балыгга шарыырга дурген экириичел, хандызын ижерге тыныш органнарынын бак-согун ундурер. С,А,К деп витаминнер-биле байлак.

Шагар-оът –эрте чазын-на унуп келир витамин. Оон бурузун хан доктаадырынга база балыглар экиртиринге ажыглаар.

Киш-кулаа- бо эм-каттан кончуг чаагай «хааннар вареньези» кылыр. Оон хандызын ижерге кижини оожуктурар, хан базыышкынын кудуладыр, чуректин ажылдаарын экижидер. Бурузунун хандызын буурек аарыгларынга ижерге кончуг дузалыг.

 Согуна – тайга согуназы огород согуназындан ажыг болур. Оон чулуу эм шынарлыг. Чулуун думчукче дамдыладыр. Тынышка база эки. Чодуруп турар уеде согунанын бодун чиирге база эки. Боостаа аарыынга удур дузалыг.

     Тыва чон кат-чимис, эм-оъттар дугайында ырларны чогааткылаан, тоолдарны алгап йорээгилээн. Кат-чимис болгаш эм-оът бурузу тускай намдарлыг болгаш алдар-аттыг. Чижээ, тоорук дугайында мындыг тоолчургу чугаа бар.

     Шаанда шагда Тывага аш-чут бооп тургулаан. Шаг багы кээрге, тыва кижилер тооруктуг тандызынче кожу пуне бергеш, аш олумден чайлап тургулаан. Хондергей бажында Сыын-Донгулек деп улуг тайга бар. Оон унген-не чувези пош. Бир катап улуг аш болурга, ол чернин хамык чону ынаар кошкен дижир. Хирезин бодаарга, куш-шыдалы кошкак кижилер болгу дег. Ол кижилер пош адаанга чадыр туткулааш, тооруктап кыштаан. Сайлаан тоорукту согаашка соктааш, оон-биле шай суттеп ижип турганнар. Кузун ынаар унген улус анаа кыштаан, чайга чедир турган дижир. Ак чем унуп келирге, ол черден кожуп баткан. Сыын-Донгулек кырында чоон поштер ам-даа бар. Оларнын дозунде деспилер болгаш бала, согааштар ам-даа чыткылаар. Тоорук сутту-даа, тарааны-даа солуп шыдаар дижир.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Консультация - парадокс или консультация с запланированными ошибками

Консультация -парадокс "Методика иллюстрирования литературных произведений"...

Консультация для родителей группы НПОЗ. Тема: «Техника проведения артикуляционной гимнастики». Проводит консультацию учитель-логопед Петрова Татьяна Николаевна

Данная консультация знакомит родителей с тем, как организуется и проводится работа по артикуляционной гимнастике в домашних условиях....

«Эм оъттарнын ажык-дузазы»

Консультация для родителей...

Консультация для родителей «Зачем читать детям книги?» Консультация для родителей Особенности речевого развития детей 2–3 лет. Консультация для родителей«Понимаем ли мы друг друга?»

Консультация для родителей «Зачем читать детям книги?»Зачем читать детям книги?Дети имеют огромную потребность, чтобы родители читали им вслух. Для благополучного развития ребенка семейное...