Конспект занятия в старшей группе на тему "Онар ден Чоткар - марий калыкын патырже-влак"
план-конспект занятия (старшая группа) на тему

«Онар ден Чоткар – марий калыкын патырже-влак»

Программный  содержаний:

1. Марий  патыр-влак Чоткар  ден  Онар  нерген  йоча-влакын  шинчымашыштым  пеҥгыдемдаш.
2. Опорный  мут-влакым  кучылтын,  кӱрылтде  марла  каласаш  йоча-влакым  туныкташ.
3. Йоча-влакым   марий  патыр-влак  дене  кугешнаш  кумылаҥдаш.

Предварительный паша:

В. Юксернын «Чоткар» ден «Онар» легендыштым лудмаш.  Сӱрет-влакым ончымаш.

Материал ден оборудований:

В.Юксернын портретше, «Чоткар» ден «Онар» легендыже-влак, нунылан келшыше сӱрет-влак, пӱчкедыме сӱрет-влак, пӧръеҥ тувырын силуэтше, фломастер, марий мелодий, магнитофон.

Занятийын эртымыже:

1.Организационный ужаш.

Марий мелодий йоҥга.

Воспитатель: - Пеш шукерте ожно мемнан илыме верыште кугу чодыра гӱжлен улмаш. Чодыраште шуко тӱрлӧ янлык да кайык-влак иленыт. Келге вӱдан эҥер-влак йоген эртеныт, ер-шамыч лийыныт. Марий калык чодыраште кайыквусым, янлыкым кочкаш ситышын лӱен налын, колым кучен, тӱрлӧ емыжым поген.

Эмлыме вер лийын огылат чыла чодырасе, олыкысо кӱлеш шудо дене эмлалтын.

Вот тыгай поянлыкым вес вер гыч толын тушман-влак поген налаш ваҥеныт. Марий калыклан  курымжо мучко тӱрлӧ тушман дене кучедалашыже пернен.

Марий калыкым аралыше Он патыр-влак лийыныт.

2.Могай легенде гыч ужаш, пале.

Воспитатель: - Ме тендан дене В. Юксернын «Чоткар» ден «Онар» легендыштым лудынна. Легендын ик ужашыжым лудам. Каласыза, тиде ужашыште могай патыр нерген ойлалтеш?

(Йоча-влак патырым лудмо ужаш по чеш палышаш улыт. Воспитатель патырын сӱретшым доска вераҥда.)

3.Сӱрет-влак почеш предложений-влакым чоҥымаш.

Воспитатель: - Тиде кӧ?

Йоча-влак: - Тиде Онар, Чоткар.

Воспитатель:  - Нуно могай улыт?

Йоча-влак:  - Нуно кугу капан, виян, тале улыт.

Воспитатель: - Патыр-влак кӧм араленыт?

Йоча-влак:  - Патыр-влак марий калыкым тушман деч араленыт.

Предложений-влакым тӱшкан, иктын-иктын каласкалымаш.

4.Физкультминтко.

Воспитатель: - А ынде изишак каналтена.

Рӱжге ме кынелына,

Виян патыр лийына.

Кидна ден пералтена,

Йолна ден тавалтена,

Пӧрдына йыр пӧрдына-

Утыр тале лийына,

Пеҥгыдемын кушкына.

5.«Сӱретым пого» дидактический модыш.

Воспитатель: - Йоча-влак, ме Чоткар ден Онар ден палыме лийынна да нунын нерген мутланенна. Патыр-влакын сӱретыштым погаш темлем.

(Йоча-влак сӱретым погат)

6.Патыр-влаклан тувырым сӧрастарымаш.

Воспитатель: - Шуко ий эртен. Патыр-влакын тувырышт тоштемыныт. Нунылан полыш кӱлеш. А те, йоча-влак, марий патыр-влаклан полшеда?

Йоча-влак:  - Полшена.

Воспитатель: - Тугеже мый тыланда сай пашам ышташ темлем, патыр-влаклан тувырым сӧрастараш тӱҥалына.

Воспитатель: - Йоча-влак, тиде вургемым кузе сӧрастарен кертына?

Йоча-влак:  - Сӱретлаш лиеш.

Воспитатель: - Чынак.Тувырым сӧрастарыме деч ончыч айста ушештарена, марий тувырышто могай орнамент уло?

Йоча-влак:  - Геометрический фигур-влак, кушкыл, янлык, айдеме, вӱд да корно.

Воспитатель: - Марий тувырым сӧрасташ могай тӱсан шӱртым кучылтыт?

Йошкарге, шеме.

Воспитатель: - Тувырышто тӱрым кушан вераҥдат?

Йоча-влак:  - Оҥеш, шокшеш,урвалтышеш.

Воспитатель: - Чын. Ынде пашалан пижына веле. Патыр-влаклан тувырым сӱретлен пуэна.

(Чылан сӱретлат, воспитатель нунылан умылтара, полша. Марий мелодий йоҥга).

Воспитатель: - Моткоч кугу тау,йоча-влак.

7.Иктешлымаш.

Воспитатель: - Таче ме тендан дене Онар ден Чоткар  патыр-влак нерген легендым шарналтышна, сӱрет-влакым ончышна. Тувыр-влакым сӧрастаренна. Ынде теат патыр-влак семынак виянрак, порырак лийыда.