Ҡаҙ өмәһе Музыкаль сара
план-конспект

БашҡортостанРеспубликаһыӘбйәлил районы

муниципальрайоныныАсҡарауылы

«Сулпылар» балаларбаҡсаһыМуниципальмәктәпкәсә

белембиреү бюджетучреждениеһы

Музыкаль сара:

“Ҡаҙ өмәһе”

Башҡарыу базаһы:

Мәктәпкәсә әҙерлек төркөмө

Төҙөүсе:

Сафина Г.М.-тәрбиәсе

Ибраhимова Л.А.-музыка етәксеhе

,,Ҡаҙ өмәһе,,

Маҡсат: балаларҙы башҡорт халыҡ йолаһы ,,Ҡаҙ өмәһе,, менән таныштырыу.

Балаларҙы милли уйындар,бейеүҙәр,йырҙар менән таныштырыуҙы дауам итеү.

Башҡорт халҡының ғөрөф-ғәҙәттәренә,ижадына,культураһынаҡыҙыҡһыныу, ихтирам уятыу.

Тәрбиәсе: Һаумыһығыҙ, хөрмәтле ҡунаҡтар,малайҙар һәм ҡыҙҙар! Бөгөн беҙ һеҙҙең менән ҡаҙ өмәһенә йыйылдыҡ.Ҡаҙ өмәһен һәр бер башҡорт ауылында көтөп алалар. Бигерәктә ҡыҙҙар! Сөнки ҡаҙ өмәһе тик эш эшләү генә түгел, ә үҙ-ара аралашыу, күңел асыу ҙа. Бөгөн беҙ ошо матур йоланы иҫкә төшөрөп алырбыҙ.Асия өләсәйҙен ҡаҙҙарын йолҡошорға өмәгә килдек.

Бала:Бөтә ҙур эштәрҙе башҡорт халҡы күмәкләп, бер-береһенә ярҙам итеп эшләгән, өмә ойошторған.Ә өмә ул эште күмәкләшеп эшлау тигәнде аңлата. Йәй буйы ҡаҙ себештәрен һаҡлап,үлән, ем ашатып, йылғала ҡойондороп, ҙурайғанын көттөк . Балалар, ҡаҙ өмәһе тик көҙгөһен генә үткәрелә:көндәр һыуып, урман-ҡырҙар ҡар менән ҡапланғас, ә йылғалар боҙ менән ҡапланғас.

Бала:Ә ҡаҙ итенан тәмле һурпа, былау,бәлештәр бешерәләр.

Бала:Ҡаҙ йөнөнән эшләнгән яҫтыҡ,юрғандар бик йомшаҡ, йылы була. Ә ҡаҙ майын дарыу урынына ҡулланғандар, бит, ҡолаҡ өшөгәндә һортәләр, ныҡ ҡына һыуыҡ тейгәндә ҡаҙ майын ауырыуға тиҙерәк юнәлһен өсөн эсерәләр.

Башҡортса көй уйнай.Ҡаҙ тотҡан ҡыҙ инә.

Ҡыҙ: Беҙҙең ҡаҙҙар-мөғжизә,

Тап-таҙалар, матурҙар.

Ҡанаттары, йөндәре

Мамыҡ һымаҡ ап-аҡтар.

Бала: Оләсәйгә ҙур рәхмәт,

Ҡаҙҙарҙы ул ҡараны.

Ҡарсыға һәм ҡарғанан

Ныҡ ҡына ул һаҡланы.

Бала: Ҡаҙҙар саҡ ҡына үҫкәс

Йылғағаалып барҙы,

Өйрәнделәр йөҙөргә,

Таптылар дуҫтарҙы.

Тәрбиәсе:Ә һеҙ беләһегеҙме, ҡаҙҙар нисек йылганы, һыуҙы яраталар. Улар унда көнө буйы йөҙәләр, уйнайҙар,аҙыҡ эҙләйҙәр.Һыу уларға тиҙерәк үҫергә ярҙам итә.

Башҡортса көй яңғырай, оләсәй инә.

Оләсәй:Һаумыһығыҙ,ҡәҙерле ҡунаҡтар, егеттәр һәм ҡыҙҙар.Миңә ярҙамға килеүегеҙгә ҙур рәхмәт.

Ҡыҙ: Оләсәй, мин ярҙамға иптәш ҡыҙҙарымды ла алып килдем.

Оләсәй: Бик яҡшы иткәнһең.Бергә-бергә эш ырамлы булыр. Әйҙәгеҙ, эште башлайыҡ инде. Ҡаҙҙарҙы ошолай тотогоҙ.Башта ҡанатының аҫтындағы йөндәрен йолҡайыҡ.Уларҙы яндырыр кәрәк. Ә аҙаҡ башҡа ерҙәрен йолҡорға була.

Күмәкләшеп ,,ҡаҙ йолҡалар,,.

Оләсәй:Бик шәп ҡыҙҙар миңә ярҙамға килгән икән.Эште ,,һә,, тигәнсе бөтөп тә ҡуйҙыҡ. Афарин, балалар.

Ҡыҙҙар ,,Ҡаҙҙар менән,,бейеүен бейей.

Тәрбиәсе: Эш бөткәс уйнарға ла ярай, ти башҡорт халыҡ мәҡәле.

Уйын ,,Наза,,.

Малайҙар уртаға сыға.

Малай: Ҡыҙҙар ҡаҙҙар йолҡалар

Ҡулдарында  ут уйнай.

Ҡыҙҙарыбыҙ уңғандар,

Бик уңғандар, вәт шулай.

Тәрбиәсе:Әйе,шулай шул.Беҙҙең ҡыҙҙар эшләй ҙә беләләр,бейергә лә бик яраталар,әйеме.

Бейеү  ,,Кәсәләр менән,,.

Тәрбиәсе: Арып киттегеҙ шикелле.Әйҙәгеҙ мин һеҙгә йомаҡтар ҡоям. Ихтибар менән тыңлағыҙ , йәме.

1.Йәшел үләнде суҡый

Һыуҙан ҡоп-ҡоро сыға.

Итектәре ҡып-ҡыҙыл

Ап-аҡ яҫтыҡтар бирә.

2.Ямғыр аҫтында йөрөй

Яратя бик үләнде.

Быжыҡ-быжыҡ ҡысҡыра

Таныныңмы өйрәкте

3.Батша түгел- тажы бар,

Аяғында дағаһы.

Сәғәт түгел-уята.

Балалар йомаҡтарҙы сисәләр.

Тәрбиәсе: Афарин,балалар! Йомаҡтарға яуаптарҙы бик тиҙ генә таптығыҙ!Ә хәҙер инде оләсәйҙең сәйе әҙер булғансы беҙ һеҙҙең менән башҡорт халыҡ уйыны ,,Йәшерәм-йәшерәм  яулығымды,, уйнап алайыҡ.

Балалар  ,,Йәшерәм-йәшерәм яулығымды,, уйынын уйнайҙар.

Оләсәй: Ҡәҙерле ҡунаҡтарым, ҡыҙҙар, малайҙар! Сәйем әҙер, рәхим итегеҙ өҫтәлгә.Күмәкләшеп тәмле генә итеп сәй эсеп алайыҡ.

                     Балалар сәй эсергә  ултыралар.

Тәрбиәсе: Ҡәҙерле дуҫтар! Байрамыбыҙ аҙағына ла етте.Был байрам һеҙҙең иҫегеҙҙә, йөрәгегеҙҙә матур иҫтәлектәр ҡалдырыр тип ышанып ҡалабыҙ...