"Сомо5олоьуу"
материал

Дуллукутээ5и «Кустук» уьуйаан киин

Улахан уонна бэлэмнэнии

болохторго аралдьытыы

Темата: «Сомо5олоьуу кунэ»

Иитээччийэр: Степанова А.В

Максимова С.П

Дюллюкю 2023с.

Сомо5олоьуу кунун аралдьытыыта

Сыала: Улахан  уонна бэлэмнэнии болох о5олоругар Сомо5олоьуу бырааьынньыгын билиьиннэрии; Биьиги дойдубутугар араас омуктар бииргэ  иллээхтик-эйэлээхтик олороллорун билэллэрин оссо чинэтии; атын  омуктар культураларыгар ытыктабылы иитии.

Барыыта:

ИИТЭЭЧЧИ: -Утуэ кунунэн кунду о5олор, уонна ыалдьыттар. Биьиги бугун манна сомо5олоьуу кунунэн бырааьынньыктыы мустан олоробут. Биьиги дойдубутугар араас омук дьоно иллээхтик олороллор, улэлииллэр, уэрэнэллэр. Нууччалар, сахалар, эбэнкилэр, узбектар, дагестанестар, грузиннар уонна да атын элбэх омуктар. Хас биирдии норуот бэйэтэ туспа культуралаах, абыычайдаах онтуктара колуэнэттэн колуэнэ5э бэриллэн иьэр. Хас биирдии норуот бэйэтэ туспа уус уран айымьылаах, ьэйэлэрэ туспа остуоруйалаахтар, туспа национальнай танастаахтар. Тус туспа астаахтар, булуудэлээхтэр. Бугун биьиэхэ почтаттан сурук а5алан биэрбиттэрэ, онно араас омук о5олоро открытканнан э5эрдэ суруйан ыыппыттар этэ, онтуктарбын булбатым дии сутэрэн кэбистим (кордуур).

Ол бириэмэ5э музыка САХА кыыьа суурэн киирэр, уонна араастаан туттар-хаптар, илиитигэр открыткалары тута сылдьар.

ИИТЭЭЧЧИ: о5олоор бу кимий биллигит дуо? (о.э) Кырдьык кырдьык бу САХА КЫЫЬА  ди, открыткаларбытын кини тута сылдьар эбит ди. Саха кыыьа эн хантан ыллын бу открыткалары.

САХА КЫЫЬА - Булан ылбытым.

ИИТЭЭЧЧИ: - ити открыткалары биьиэхэ араас омук о5олоро ыыппыттар ээ, баь аалыста биэрэ5ин дуо?

САХА КЫЫЬА: – суох биэрбэппин, мин бастаан булбутум онон бу открыткалар миэннэрэ.

ИИТЭЭЧЧИ: Оо дьэ, биэрбэт буоллаххына оччо5о саатар атастаьыахха.

САХА КЫЫЬА: Туохха атастаьаары гына5ыт?

ИИТЭЭЧЧИ: Билигин эйиэхэ о5олор группа о5олоро ырыа ыллаан иьитиннэриэхтэрэ.

Ырыа: «ААН ДОЙДУ О5ОЛОРО» (бары)

ИИТЭЭЧЧИ: -Хайа саха кыыьа о5олор ырыаларын собулээтин дуо?

САХА КЫЫЬА: - собулээтим, наьаа учугэйдик ыллыыллар эбит.

ИИТЭЭЧЧИ: - оччо5о а5ал открыткабытын, атастаьыахбуолбуппутдии.

САХА КЫЫЬА:  - Соп чэ, мэ биири эрэ биэрэбин (биэрэр).

ИИТЭЭЧЧИ: Дьээрэ коруэххэ эрэ ким ыыппыт эбитий биьиэхэ бу открытканы. Кунду о5олор эьигини ыраах сиртэн ХОТУ о5олоро э5эрдэлииллэр уонна эьиэхэ бэйэлэрин ункуулэрин хотугулуу э5эрдэ ункуутун бэлэхтииллэр.

«ХОТУГУЛУУ УНКУУ»

(Е. ДЬулусхан, А.Марк, Е.Алина, Г.Милана, Р.Дамир, П.Арылхан, Р.Любомир)

ИИТЭЭЧЧИ: -Хайа САХА КЫЫЬА о5олор тоьо бэркэ ункуулууллэр эбитий?

САХА КЫЫЬА: Наьаа учугэйдик ункуулээтилэр ди, ол иьин мэ оссо биир открытканы биэрэбин.

ИИТЭЭЧЧИ: Открытканы аа5ар, -Оо бу открытканы Китайтан ыыппыттар Э5эрдэлиибит сомо5олоьуу кунунэн уонна Ункуулээн кордоруэхпут диэбиттэр.

«КИТАЙ, ЯПОНИЯ, КОРЕЯ УНКУУ»

(Ч.Кэрэл, Д.Аделмя, М.Юлиана

САХА КЫЫЬА: - мин бу открытканы арыйан аа5абын дуо баьаалыста?

ИИТЭЭЧЧИ: - Аахаах.

Арыйан аа5ар. – «Кустук», детсад о5олорун уонна иитээччилэрин э5эрдэлиибит ыраах узбекистан сириттэн, уонна эьиэхэ узбекскай ункуу бэлэхтиибит.

«УЗБЕЙСКАЙ УНКУУ»

 (С. Дархан)

САХА КЫЫЬА: -Уой наьаа учугэй ункуу дии, мэйи ноткрыткалары барытын ылын. Иитээччи  ылан аа5ар «оо бу нуучча о5олоруттан кэлбит открытка эбит, «Дорогие наши друзья, от всей души поздравляем вас с днем единения и дарим вам русский танец».

«НУУЧЧА УНКУУТЭ»

(И.Егор, Н.Виолетта, Е.Никита)

ИИТЭЭЧЧИ: оссо да хас да открытка баар эбит. Биьиги ханнык омуктарбытый?

О5олор: Сахаларбыт.

ИИТТЭЭЧЧИ: Саха Сириттэн открытка эбит, билигин корун  ОЬУОР ункууну.

«ОЬУОР УНКУУТЭ»

(А.Сардаана, К.Милана, Е.Саша, Ф.Маркел, Т.Сайдам, )

САХА КЫЫЬА: уэрэр о5олору хайгыыр.

ИИТЭЭЧЧИ: дьэ о5олор ункуулууллэрин корон уэрдэ а5ай.

САХА КЫЫЬА: о5олоор мин бугун эьиэхэ кэлэммин наьаа элбэ5и биллим. Кордум араас дойду о5олоро бары мустан уэрэ-кото ункуулээтигит, мин эьигини кытары до5ордоьуохпун олус ба5ардым.

ИИТЭЭЧЧИ: - о5олоор саъа кыыьын кытары до5ордоьобут дуо? САХА КЫЫЬА эн до5ордоьуу диэн тугун биллин дуо?

САХА КЫЫЬА: билэн, мин эьиэхэ оонньуу оонньотуом.

Нуучча оонньуута «РУЧЕЕК»

Татарскай оонньуу «ТЮБЕТЕЙКА»

Китайскай  «ПОДНИМИ ВЕЕР»  

Саха онньуута «БЫА ТАРДЫЬЫЫТА»

ИИТЭЭЧЧИ: бугун биьиги о5олорбут ункуу бо5отун ункуулээтилэр, уэрдулэр - коттулэр, о5олоор САХА КЫЫЬЫН кытары корсуэххэ диэри диэтибит, уонна манан бырааьынньыкпыт тумуктэнэр, аныгыскы корсуэххэ диэри.