Авторская сказка "Зул – хальмгуд нас авдг өдр"
материал по художественной литературе (подготовительная группа)

Зул – хальмгуд нас авдг өдр

(ахр тууль)

Нег ик теегин толһа дотр ах-дү һурвн аң бәәҗ. Эн ах-дү һурвн ик кезәнәс нааран үүрлдг бәәҗ. Тер у, өргн, сарул толһа дотр аң болһн эврә патьрт бәәдг бәәсмн.

Нег дәкҗ, үвлин сәәхн кемлә, түрүн цасн унсн бәәсмн. Тегәд эн байрта өдрлә цуг ахнран йөрәхәр, Зурмн гиичд һарна. Түрүн болҗ эн бор Туулан патьрт белгән атхсн орҗ ирнә. Туулань эңкр үүрән үзчкәд, седклнь байрар дүүрәд, Зурмиг цә-боорцгар тоона.  Эдн ю-бис күүндәд, Гөрәснүрн һарад цовцхана.

Удан болл уга эдн Гөрәснә патьрт орад ирцхәнә, хәләхнь, Гөрәсн ода чигн орндан кевтсн бәәнә. Туула өөрдҗ ирәд, мендлнә: - «Менд, сәәхн минь, чи ода үд күртл орндан кевтәд, юн ааль болҗахмб?» «Мендвт, мини эңкр үүрмүд! Би өцклдүрәсн нааран орнасн босҗ чадҗахшв. Чинәм алдрад, тас юм кех дурм күрчәхш», - гиҗ Гөрәсн хәрү өгв. Тиигхлә, Зурмн өөрдҗ ирәд, бийнь шинҗлҗәһәд, Гөрәснәс сурна: «Гөрсн, чи кедү наставч?» «Ода эн җил 12 җилм орҗ йовна», - гиҗ невчк ухалҗаһад Гөрәсн келв. «Тиигхлә, медгдҗәнә, энҗл чини җилчн орҗана, насан уттулх кергтә. Би ода ном умшнав. Чи, Туула болхла, гертнь ута орулчк», - гиҗ Зурмн үүрмүдтән келв.

Иигәд ном умшад, гертнь күҗ шатаһад, хойр үр Гөрәснд дөң болв. Энүнә хөөн, Зурмн саак үгән эклҗәнә: «Гөрәсн, маңһдур Зул болхмн. Чи цугинь белн кечквч?» Гөрәсн әрә толһаһан өндәлһчкәд келҗәнә: «Хәәмнь, белдвр кех биш, әрә гиҗ өрүн хотан уусн бәәнәв». Тиигхлә Туула бас күүндлдәнд орлцҗана: «Яа, Гөрәсн, чи яһҗахмч? Хальмгуд җилд нег насан авдг. Өвкнриннь авъяс-заңшалар эс бәәхлә, мадн яһҗ орчлң даххмн?» «Чи, Гөрәсн невчк амрч бә, Туула ма хойр чамд нөкд болнавидн».

Тиигәд хойр үр асхн ора күртл герин хураһад, арһсн-түләһинь орулад, шал, ааһ-савинь уһаһад, хуучн хувцин саҗад-уһаһад, цугинь белн кечкв. Эн алднд Гөрәснә махмуднь батрад, бийнь босад ирв: «Нә, эңкр мини үүрмүд, таднд ирәд, нанд түшг-омг болсндтн ханлтан өргҗәнәв. Ода би таднла хамдан юм кехәр седҗәнәв. Ю кехинь зааҗ өгтн, урднь аакм цугинь кедг билә, би түүнд орлцдн уга биләв», - гиҗ һурнисн бәәдлтәһәр Гөрәсн келв.

Хойр үр нег-негән хәләчкәд, тачкнад инәҗәһәд, Зурмн келнә: «Хәрнь, хәләһәд бәәхнь, теегин өргн аһуһар чи хамгин хурдар гүүдг деерән юм дасад уга бәәҗ. Нә, бичә өөл, бидн чамд нөкд болнавидн. Ода түрүләд болхнь чи тер герин эрст бәәсн уутас хагссн, цевр-һо цаһан өвс авад, 14 әдл, утдан 5-7 сантиметр һол керчәд белн кечк!» Гөрәсн невчк ухалҗаһад сурна: «Яһад 14 һол кехмн болҗана? Би 12 настав ода чигн». «Юу, хәәмнь, Гөрәсн минь, ямаран ө-шуһун модн деерәс бууввч? Цуг әмтә юмн эн орчлң эврә нүдәрн үзхиннь өмн экиннь гесн дотр җил бәәдмн. Тегәд чи 13 болҗанач. Дарук җилд чамд бас нег җил немгдх, тегәд ут турштан 14 болҗана», - гиҗ муурсн бәәдлтәһәр Зурмн хәрү өгв. Өөрнь суусн Туула келҗәнә: «Би болхла, цаг үрәл уга боорцган шарнав. Ик герин белг кех кергтәлм». «Яһлав та хойр яһҗахмбт? Ик герин белгиг, олн-зүсн боорцган бидн хаврин түрүн сарин нег шинлә кенәвидн. Тиигхд мини һарсн өдр болхмн. Ода болхла, целвг тоһш хойриг кехлә болҗана. Муурв би эндр таднла, заманд одад мах борцлнав. Өрүн эрт босад, чи, Гөрәсн, март луга цәәһән, махан чанчк», - гиҗ келчкәд, Зурмн һарч одв. Арднь үлдсн Туула Гөрәсн кергән күцәҗ бәәһәд, маңһдурк өдр ямаран ик байр теднд ач ирхинь ухалв.