Открытое занятие "Уш чуул эртемниг оол"
план-конспект занятия по художественной литературе (старшая группа)

Хертек Валентина Манзырыкчыевна

Тоол : "Уш чуул эртемниг оол"

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл otkrytoe_zanyatie_tool_ush_chuul_ertemnig_ool.docx24.86 КБ

Предварительный просмотр:

Муниципальное бюджетное дошкольное образовательное учреждение  

детский сад  «Аян»

с.Тээли  муниципального района «Бай - Тайгинский  кожуун Республики Тыва»

Чечен чогаалга ажык кичээл

Тыва улустун тоолу  «Уш чуул эртемниг оол»

Подготовила: воспитатель

I квалификационной категории

                                                                            Хертек Валентина Манзырыкчыевна

с.Тээли, 2021г

Тема: Тоол «Уш чуул эртемниг оол»

Сорулгазы:уругларга тыва улустун тоолу «Уш чуул эртемниг оол» деп тоолду чугаалап таныштырары.

Ооредир сорулгазы: тыва улустун тоолун уругларга чугаалап, утказын билиндирип ооредири; тоолдун утказынга хамаарышкан айтырыгларга харыылап билиринге ооредири; мал-маганны танып билиринге ооредири.

Сайзырадыр сорулгазы:Уругларнын чугаазын, кичээнгейин,угаангыр-сагынгырын сайзырадыр. Тыва улустун аасчогаалынга сонуургалын сайзырадыр.

Кижизидерсорулгазы: Тыва улустун тоолдарынга уругларнын сонуургалын болгаш анаа ынак болурунга кижизидер.Тыва чоннун чаагай чанчылдарынга, езулалдарынга кижизидери.

Словарь ажылы: илби-шиди, чылгы

Кичээлге ажыглаан арга дуржулгалар:

-коргузуглуг:слайдыга тоолду коргузери, тоолдун чуруктары.

-аас-биле: тоолду чугаалаары,шулуктээри,тайылбыры, айтырыглар, харыылар.

-оюннуг:сула шимчээшкин

Кичээлдин дерилгези ажыглаан материалдар: слайд коргузер, проектор, чуруктар

Кичээлдин чорудуу.

1.Организастыг кезээ.

-Экии, уруглар!

-Экии!

-Чылдын кайыуезил, уруглар? ( Чылдын кышкы уези)

Кышкы уени шулуктептер бис бе, уруглар!

Шулук «Кыш»

Кыйырт, кыйырт дааштыг

Кыштын хоглуг медээчизи

Харжыгаштар чаап турлар

Кайгамчыктыг кыш келген

2.Тоол  «Уш чуул эртемниг оол»

Башкы. Мен ам силерге тыва улустун тоолу «Уш чуул эртемниг оол» деп тоолду чугаалап бээр мен,кичээнгейлиг дыннаар силер аа уруглар.

Слайд№1.Шыяанам, бурунгунун мурунунда, буга-деге мыйызы буступ дужуп турар шагда, кырган адалыг, ужен шаа чылгылыг, инектиг, ошку-хойлуг оол чурттап чораан чувен иргин. Оолдун адазы кырааш бурганнай берген чувен иргин.

Слайд№2.Оол: «Соомдан торээн дунмам бар эвес, мурнумдан торээн акым бар эвес, мынча хой малды канчаар мен, оон орнунга уш чуул эртемге ооренип алыйн» дээш, оол чиге сонгу чукче базып каан дыр эвеспе.

Слайд№3.Ол бар чорда орук аксынга уш ог турган-дыр.

Слайд№4.Огнун бирээзинге кире бээрге, хой улус шыдыраалап турган-дыр.

Шыдыраачыларнын эн улуг назылыы оолду айтырып туруп тур эвеспе:

-Кайыын ундун, оглум, кайы чедерин, оглум, кандыг херектиг чор сен, оглум?  

Оол: Чиге мурнуу чуктен келдим.  Ада-ием-даа чок бурганнаан, эр чангыс оол мен. Мени бо шыдыраанарга ооредип каап корунер, ужен ошку бээр мен, акыларым–деп харыылап чугаалаан-даа чувен иргин.

Акылары оолду уш ай, уш хонук иштинде шыдыраага ооредип каап-тыр оо.

Слайд№5.Оон бар чорда, база-ла уш ог турган, бирээзинде база-ла уш кижи илби–шидилээн туруп-тур эвеспе.

-Кайыын ундун, кайы чедерин ол?-деп, оларнын улуу айтырып турган чувен иргин.

Оол: Чиге мурнуу чуктен келдим.  Ада-ием-даа чок бурганнаан, эр чангыс оол мен. Мени бо илби-шиди эртеминерге ооредип каап корунер, ужен чылгымны бээр мен, акыларым–деп турган иргин.

Оон олар оолдун ужен чылгызын алгаштын, уш ай дургузунда илби-шидиге ооредип каан-дыр оо.

Слайд№6.Оон оол ужен чылгызын суруп алгаш, база чиге сонгу чукче чоруп каан-дыр. Орукка база-ла уш ог таварышкан, уш кижи санга маргышкан туруп турган чувен иргин.

Оларнын улуу: кайыын ундун, кайы чедерин ол?- деп айтырган чувен иргин.

Оол: Чиге мурнуу чуктен ундум, акыларым.  Чиге сонгу чукче бар чор мен, акыларым.  Ужен чылгым ужен инээм, ужен хоюм-биле уш эртем чедип алыйн дээш, уш чыл, уш ай, ужен хонук, уш хун чоруп келдим, мени бо санынарга ооредип каап корунер, акыларым. Акылары оолдун ужен инээн алгаш санаарынга ооредип кааннар.

Слайд№7.Арт кырында чуну кордун, оол?- деп хаан айтырган иргин.

- Тозан тос кижинин бажын азып каан тур. Мен сен Хаан-хайыраатымга уттурзумза, мээн бажым-биле чус болур эвеспе. Сен хайыраатым уттурзунза, сээн бажын-биле чус баш болур ирги бе,  анар - деп-даа орган чувен иргин.

Слайд№8.Оол-биле хаан ойнап-ла эгелээн чувен иргин. Оюн орту кирип чорда, Хаан кадынын кыйгыргаш, шыдыраага бодал херек, шыгбанчыга маанай херек чуве-дир ийин, шай суксундан деп- тир эвеспе. Оол илбилээр эртеми-биле коруп орарга,  Хааннын мурнунда угаан киирер болгаш кижи сергедир эки чемни салган, а  бодунун мурнунда угаан суларадыр, карак шокараннадыр чем салган болган.

Слайд№9.Хаан оскээр корнуптер аразында, оол чемни солуй шаапкан иргин. Оон соонда каш кошкеш-ле, Хаан уттуруп алган-дыр оо!

Слайд№10.Уш катап ойнаан, уш улаштыр уш эртемниг оол удуп алган иргин.

Слайд№11.Ынчангаш демги оскус-оол, мал-маган-даа чок-даа болза, уш эртеми-биле оюн оя, чигин чире чурттап чоруй барган чувен иргин.

3.Тоолдун утказынга айтырыглар– харыылар.

Башкы:- Тоолдун адын чуу дээр болду уруглар? ( «Уш чуул эртемниг оол»)

Башкы: «Уш чуул эртемниг оол» дээрге кандыг улустун толу болду? ( тыва улустун тоолу)

Башкы: Тоолдун маадырларын адап корунерем уруглар?

(  уш чуул эртемниг оол ,шыдыраачылар, илби- шидичилер, санакчылар, Хаан, кадын,)

Башкы: Оскус-оол каш эртемгеооренип алган-дыр? (уш эртемге ооренип алган)

Башкы: Кандыг эртемнер ооренип алганыл?(шыдыраага, илби-шидиге, саннаарынга)

Уш чуул эртемин чунун дузазы-биле чедип алганыл?

(ошку-хойлар, инектер,чылгылар)

Башкы: Ошку-хойлар, инектер,чылгылар дээрге кандыг дириг амытаннарыл? (азырал дириг амытаннар)

Башкы: Оол чуу деп оюн ойнааш Хаанны удуп каапканыл?

(шыдыраалап ойнаан)

-Оол кандыг болган-дыр, унелелден берээлинер уруглар?(угаанныг, чуткулдуг, кызымак,кузээнин чедип алган)

4.Сула шимчээшкин оюн «Огжугеш».

Огжугеш,огжугеш (уруглар четтинчипкеш долгандыр кылаштаар)

Борбак ак огжугеш

Суугуда оду хыпкан (чангыс черге марштаар)

Суттуг шайы хайынган (холдары белинге ору шураар)

Боова далган быжырган(холдар-биле тудар )

Аалчылары келирге (холдарын четтинчипкеш, ортузунче киир кылаштаар)

Аъш-чемин сунуп, делгээр. (олура аарак, холдарын чада салыр)

5.Быжыглаашкын. Чуруктар-биле оюн  «Кым дурген тыварыл?»

-Оол кандыг эртемнерге ооренип алганыл?

-Оол шыдыраага ооренип алгаш кандыг малын бергенил?

-Оол илби-шидиге ооренип алгаш кандыг малын бергенил?

-Оол санга ооренип алгаш кандыг малын бергенил?

-Эр-хейлер, дыка-ла шыдаар уруглар-дыр силер. Шупту даалгаларны кылып каапкан.

Ажыглаан литература:

  1. «Тыва уруглар садынга номчулга ному» З.К.Монгуш Кызыл-2000ч
  2. «Тыва уруглар садтарынга чугаа сайзырадылгазынын программазы» А.Х.Алдын-оол  Г.Т.Назытпай Кызыл-2002
  3. «Улусчу педагогиканын ужук достери» Чап Чулдум Кызыл-2002

Анализ открытого занятия в средней группе по художественному литературу.

Тема занятия: Рассказывание тувинской народной сказки «Уш чуул эртемниг оол».

Форма занятий: традиционное открытое занятие.

Целью занятия: познакомить детей с тувинской народной сказкой «Уш чуул эртемниг оол».

Задачи НОД:

Обучающие задачи: уточнить и обогатить знания детей о тувинских народных сказках: вспомнить названия сказок, героев сказок; учить отвечать на вопросы, используя строчки из сказок; вспомнить порядок появления героев в сказках;

Развивающие задачи: развивать речь, творческое воображение детей; развивать логическое мышление, память;

Воспитательные задачи: воспитывать интерес к чтению, любовь к тувинскому устному народному творчеству; воспитывать любовь к тувинским народным сказкам.

Методы и приемы:

-наглядные: картинки соответствующие тематике занятия;

-словесные: художественное слово, объяснение в сочетание с показом, пояснения, вопросы разного характера, поощрения от имени воспитателя, от имени детей.

Материалы и оборудование: проектор для показа слайдов сказки «Уш чуул эртемниг оол»

Реализация детских видов деятельности в НОД:

-познавательно-исследовательская;

-двигательная;

-игровая;

-коммуникативная;

-чтение;

       Занятие проводила с детьми средней группы, присутствовало 10 детей. Разрабатывая данный конспект занятия я прежде всего учитывала возрастные особенности детей средней группы.  Учитывая всё это, я наметила цель, задачи, содержание занятия, определила форму проведения, методы, приёмы и средства, необходимые для положительных результатов.

Структура и содержание занятия соответствует возрастным возможностям детей, состоит из 3-х взаимосвязанных частей: подготовительной, основной и заключительной.

Характеристика частей занятия:

1. часть - направлена на мотивацию детей. На данном этапе были «Приветствие»  гостей, был направлен на развитие коммуникативных качеств, установлению дружеских взаимоотношений

как внутри детского коллектива, так между гостями и детьми,  обобщены знания детей о зиме стихи  «Зима».

2. часть – строилась в основном на использовании всех групп методов: игровой, наглядный, словесный, практический, которые отображали одну тематику и были тесно взаимосвязаны.

Словесные: рассказывание сказки «Уш чуул эртемниг оол»;

Игровые: физминутка  «Огжугеш»;

Наглядные: показ слайдов, иллюстративный материал, демонстрационный, показ педагога;

Использованный комплекс методов позволил повысить результативность – освоение детьми выбранной темы.

3.часть - заключительная, на ней был подведен итог учебной деятельности с помощью ответов детей на заданные вопросы. Был организован в виде игровой ситуации «Уш чуул эртемниг оолдун даалгалары» так, чтобы в ходе его проверить качество усвоения материала.

 Считаю, сто разнообразие оборудования и материалов, использованных на занятии, позволили мне удерживать внимание и познавательный интерес детей на протяжении всего занятия.

Анализируя деятельность детей на занятии, хочется отметить, что они проявляли познавательную активность, эмоционально реагировали на приемы активации деятельности, использовали имеющиеся знания и умения. Они были заинтересованы, внимательны, организованы. Детям предлагались задания, побуждающие их к решению поставленных задач. Побуждала к высказыванию детей нерешительных и стеснительных.

На всех этапах занятия активизировалась речевая, познавательная, двигательная деятельность детей.

Длительность занятия 20 мин, что соответствует нормам Сан Пина.

     Считаю, что мне удалось достичь цели занятия, через реализацию всех поставленных задач.

     В заключение, хочу поблагодарить вас  за внимание и надеюсь, что ваше мнение  о проведенном мероприятии поможет мне и дальше совершенствовать свое профессиональное мастерство.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Авторская интерактивная игра для детей средней группы "Уш чуул эртемниг оол"

Авторская интерактивная игра "Уш чуул эртемниг оол". Это игра на основе тувинской народной сказки "Уш чуул эртемниг оол"  на тувинском языке для детей среднейгруппы в ДОУ....

Конспект НОД открытого занятия "Уш чуул эртемниг оол" в сташей группе

Конспект открытого занятия "Уш чуул эртемниг оол! в сташей группе...

"Уш чуул эртемниг оол" деп улуг болукке музыка кичээли

laquo;Уш чуул эртемниг оол» деп улуг болукке музыка кичээли.Сорулгалары: Соктаар болгаш хылдыг тыва хогжум херекселдери-биле таныштырар. Оларнын уннерин дыннадыр.Тыва хогжум херекселдеринин унн...

Ажык корулде: "Уш чуул эртемниг оол" деп тоолче аалдаашкын "

Тыва улустун тоолу " Уш чуул эртемниг оол" деп тоолга даянып алгаш, улуг болукке сан кичээлинге ажык корулде....

Музыкага ажык кичээл «Уш чуул эртемниг оол» (улуг болукке)

Сорулгалары: Соктаар болгаш хылдыг тыва хогжум херекселдери-биле таныштырар. Оларнын уннерин дыннадыр. Тыва хогжум херекселдеринин уннерин ылгап билиринге ооредир.Уругларга Ч.Кара-Кускенин«Эзир-...

Открытое интегрированное занятие для дошкольного возраста по мотивам тувинской народной сказки "Парень с тремя знаниями" (Уш чуул эртемниг оол) - "Путешествие в сказочную страну Сумбер-Уула" "

Цель занятия: создание условий для закрепления математических знаний, привить интерес к тувинским народным  сказкам и фольклору.Задачи:Образовательные: упражнять в счете в пределах 10, закрепить ...