Шагаа-2019 Темазы: Шагаа-биле.Шагаа-биле Чаагай ууле будер болзун!
статья (младшая группа)

Куулар Римма Хапый-ооловна

                              Шагаа-2019

         Темазы: Шагаа-биле.Шагаа-биле

               Чаагай ууле будер болзун!

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл shagaa.docxshagaa-2019_chyl.docx27.36 КБ

Предварительный просмотр:

                              Шагаа-2019

         Темазы: Шагаа-биле.Шагаа-биле

               Чаагай ууле будер болзун!

                                                                                                   Башкылары:Куулар Р.Х.

                                                                                                                         Монгуш Ч. В.

1.Темазы:Шагаа-биле,Шагаа-биле Чаагай ууле будер болзун!

(Ада-иелер биле катай эрттирер)

Сорулгазы: 1.Шагаа дээрге эрги чылды аъткарып удээри болгаш унуп келген чаа чылды байырлап уткууру деп уругларны билиндирип ооредир.

2.Шагаанын албан кылыр ужурлуг кол езулалдарын уругларга таныштырар.

3.Тыва календарь езугаар 12 чыл санаашкынны-биле уругларны таныштырар, чечен-мерген болурунга кижизидер.

4.Уругларны аас- чогаалга ниити билиин делгемчидер, амыдырылче коружун.эстетиктиг  культуразын хевирлээр.

5.Торээн чурттунга ынакшылды,чоргааралды оттурар.

Дерилгези: 12 чылдын чуруктары.3 хаван улегер домактар,Хана-солун.Кавай,тыва хептиг ойнаар кыс,олчей удаазыннын,тыва угулзалар.

Херек чуулдер: Кадак,бичии хумун,кавай,аяк,тос карак,сут, артыш, .ак чемнер,поова боорзак,кажык,тевек.

Киржикчилери: Башкарыкчы,Ак-Сал Ирей,Улуг Эне кырган Ава,группанын уруглары,ада-иелери.

Байырлалдын  чорудуу.

(ол уеде сыгыт-хоомей оожум ырлап турар.)

Башкарыкчылары: Группанын ийи башкылары.

Римма- Чер олуттуг  8-ак  менгилиг  Хаван чылы-биле амыргын-на амыргын!

Чинчи-  Тывада-2019 чыл  куш ажылдын кижизизинин чылы болгай,бистин овур кожуунувуста «Торел Аймак» чылы биле,каткы-хоглуг адыш часкап хаван чылын алгап-йорээл!

Йорээлдер:

Римма-Шаандагы огбелернин

Чанчылдарын сагывышаан,

Чаа чылдын байырлалы-

Шагаавысты эрттирээли!.

2. Чинчи – Чаа унген хаван чылда

Чараш чечек унер болзун

Чаптанчыг чаш чаштарывыс,

Чараш чаагай озер болзун!

3.Римма-Шагаа хуну уругларга

Шагнын Чаагай байыры-дыр,

Оюн-тоглаа каткы-чугаа

Ол хун черле узулбезин!

4.-Чинчи –Арбай-тараа арбын болзун

Аъш чеми элбек болзун,

Ажы-толу менди болзун

Агаар бойдус арыг турзун!.

Чинчи Римма ийэлээ чугаалаар.

-Чанып  турар ЫТ чылын,

Чажыг чажып удээлинер

Чаа келген ХАВАН чылын

Чалап тур бис, бараалганар!

Башкарыкчы: 1-номерде Ыры -  Шагаа-(уруглар)

Шагаа Шагаа Часты чала!

Чаштар,чаштар,самнап хоглээл!

Кожумаа:Шагаа,шагаа.Шайланар.моорланар!

Шагаа,шагаа.Самнап,ойнап хоглээл!

2.Шагаа хуну Чайынналды уруг-дарыг Уткуп алды.П\П тот же.

3.Чаа чыл унген Шагаа-найыр! ООлдар,кыстар,Ойнаалынар! п\п тот же.

Башкарыкчы:Программа-№2 (Ада-Иелерге)

Кожамыкка кончуг-ла бис

Кожа тыртып салыр-ла бис,

Кожар чувээ хоржак-ла бис

Хокпайтып-ла каар-ла бис.

(ада-иелер 2 болукке  уступ алгаш кожамыктажыр чижилгелиг)

1.Чадаганым холумайда

Ону кагар шаан бар бе?

Чараш ойум баглаажымда,

Ону мунар харыын бар бе?

2.Чадаганым чараш уннуг

Чаза ойнап шыдаар сен бе?

Чараш-ойну соодуп-ла каан

Чарыштырар дээни ол-бе?

3.Ыяш бажы чонуп алгаш

Ыянгылыг чадаганым

Ырлап оргаш чугаалажыр

Ындыныг-ла эштеримни.

4.Коску-хорээ каткан эвес,

Хоглеп ырлап чорбайн канчаар,

Чаннап ырлап орар дооста

Чодаганнап орбайн канчаар.

Башкарыкчы: -Кожамыкка кончуг-дурлар

Кожа тыртып салыр дырлар

Тывызыкка кандыг силер

- Дыннанар-че,салып корээл!

Тывызык- 1.Кулугурнун кулаан долгаар,

Барасканнын баарын суйбаар.(Игил)

2.Кадын кыстын караа чараш. (диис)

3.Чалым-хая чарлы берди,

Чанагаш-оол уне халыды.(Чилиг)

4.Ховен шуглактыг

Хоокуй-оолду уштуп алдым.(Буурек).

Башкарыкчы: Программа№3.

Ыры - Койгунак-(Уругларга)

Шырыш дозу хортуктуг

Шыргай ишти аянда

Ийи кулаа караннаан.

Ийи караа борбаннаан.

п\п Сен,сен койгунак,

Семдер ак койгунак. 2-катап.

2.Шатта харнын эриирин

Шала часкаар эндевес-

Дангаар эртен алганып,

Талдар картап амдажаан.п\п 2-раза

3.Хову шолге даалыктаар,

Холу буду майышкак,

Кокай коргеш,чашты бээр

Кокпа оруу шавышкак.п\п 2раэа.

Башкарыкчы: -Тывызыка кончуг-ла дыр

Тыва тыртып каар-ла дыр

Улегерге кандыг силер?

Улежиксеп туру-ла бис .

Улегер Домак:-Сагышты ыры ажыдар

-Аспас дизе,хая корун

-Алдавас дизе айтырып

-Ужук билбес кижи уну чоктан дора.

-Сеткилге ак херек,

-Ажылга шынар херек.

Ада созун артынга кагбас,

Ие созун ийинге итпес.

Программа №4 Ыры Холчугаштар (уруглар ырлаар)

Холчугаштар хочалар кайды силер костунер

Бо-дур бис Бо-дур бис бо-ла болгай

Хокаштар.

Хензиг-хензиг салаалыг хенче биче хокаштар бо-дур бис

Бо-ла болгай хокаштар.

Башкарыкчы Программа №5(ада-Иелерге)

Кажык-дорт берге ойнадыр.

Кажык деп чул билир сен бе?

Кайы хире ойнаар сен че

Тываларнын тыпазы чок,билбези чок

Бурун шагдан тура алзы

Бужар кажык ойнаар чораан.( Оюн дорт берге каш ада иеден ойнадыр)

Программа№6 ыры  Бистин  Тыва (ада-иелер ырлаар шупту)

Башкарыкчы:Оюн Дурген Харыы:(ада-иелерге)

-! Деп чул-?

-Бир коргенин уттур бе.

-2 деп чул?

-Ийи холдап тутса салыр бе?

-3 деп чул?

-делегейде уш дурген:угаан.карак,чырык.

-4 деп чул?

-Дорт даванныг аътты мунарга четтирер бе.

-5деп чул?

-Беш салаа-биле чуну-даа кылбас бе.

-6 деп чул?

-Алды чузун малдыг кижи аштаар бе?

-7 деп чул?

Чеди хаан сылдыс эжик бажынга турда дан атпас бе.

-8 деп чул?

-Ийи аъттын даваннары сес болбас бе.

-9 деп чул?

-Тос катап кеттинзе донар бе.

-10деп чул?     Ыры : Опей- Ыры (кавайны чайгап тургаш ырлаар).Башылары.

-Он оолдуг кижи чоргаар болбас бе.

Программа №7 Танцы-Сам Челер-Ой (ада-иелерге)

Башкарыкчы:Бо хун шагаавыс байырлалыннын тончузунде Ыт чылын шаарга чурааш ужудуп удеп тур бис.Чаа унуп келген Хаван чылын уткаан байырлалывыстын бирги кезээн  моон-биле доостувус.Ада-иелер болгаш уругларывыска эки киришкенинер дээш четтирдивис. Байырлалывыстын ийиги кезээ шайлаашкынче силерни чаладывыс. 02. 02 .2019 чыл.

 

 


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Шагаа байырлалынга тураскааткан «Ак чолдуг Шагаавыс-тайбын, чаагайны эккээр болзун!» деп улуг болук уругларынга сценарий

Сорулгазы: 1.Ооредилгелиг: чоннун национал байырлалы-Шагаа дугайында уругларга билиндирер, чоннун чаагай чанчылдарын, аас чогаалынын чамдык кезээн (опей ырылары, когудуглер, тывызыктар, улегер домакта...

Открытое интегрированное занятие для дошкольного возраста по мотивам тувинской народной сказки "Парень с тремя знаниями" (Уш чуул эртемниг оол) - "Путешествие в сказочную страну Сумбер-Уула" "

Цель занятия: создание условий для закрепления математических знаний, привить интерес к тувинским народным  сказкам и фольклору.Задачи:Образовательные: упражнять в счете в пределах 10, закрепить ...

Технологическая карта к интегрированному занятию "Путешествие в сказочную страну Сумбер-Уула"

Цель: создание условий для закрепления математических знаний, привить интерес к тувинским народным сказкам....