ажык кичээл
план-конспект занятия по логопедии (старшая группа)
Предварительный просмотр:
Темазы: “С-Ш” деп ажык эвес уннер болгаш ужуктер» деп логокичээл.
Сорулгалары:
1.Уругларга “С-Ш” деп ажык эвес уннерни слогтарга, состерге,домактарга болгаш харылзаалыг чугаага шын ылгап адаарын быжыглаары.
2.Уругларнын дыл, домаан сайзырадыр.
3.Тыва уругларнын национал бот-медерелин шын угланыышкынны бээрин кижизидер.
Дерилгези:
Карточкада бижээн слогтар, состер, даарап каан содак-шудак, оонактаан чуруктар (пазл), могелер чуруктары.
Кичээлдин чорудуу:
1.Организастыг кезээ.
_Экии,уруглар!
Холдарывыс хорээвиске чыпшыр туткаш, кичээл эгезинде чугаалаар дангыраавысты катаптаалынар:
Мен кижи мен.
Мен эки кижи мен.
Мен кызымак мен.
Мен оожум,томаанныг мен.
-Ам оожум олурунар,че.
2.Кичээлдин темазын,сорулгазын таныштырары.
-Богун «: «С-Ш деп ажык эвес уннерни слогтарга,состерге,домактарга болгаш харылзаалыг чугаага шын ылгап адаарын,шын бижиирин быжыглаар бис.
3. “С-Ш” деп уннернин артикуляциязы.
“С” деп унну адап турда аас шала ажык. Диштер коступ турар. Эриннер хулумзурээн хевирлиг. Дылды калбарткаш,адаккы удургу диштернин шазынга дегзир. Ундур унген агаары соок.С деп ун-дулей ажык эвес ун.
“Ш” деп унну адап турда, Дылды калбарткаш,оон мурнуу кезээнустуку удургу диштернин шазынче ору кодурер. Эриннер бурунгаар бичии шойлу бергеш,шала тогерик хевирлиг апаар.Аас шала ажык. Ш деп ун-дулей ажык эвес ун.
4. «Херимни тургузары» деп мергежилге.
_Богун бисте бору биле чаан аалдап келген.
Боруну коргузеримге «Херимни тургузары» деп мергежилгени кылырсилер.(Адаккы,устуку удургу диштер коргуспушаан,эриннерни хулумзурээн байдалга тудар.1-ден 5-ке чедир санаар мен.
Чаанны коргузеримге «Хоолайжыгаш» деп мергежилгени кылыр силер. (Эриннерни тудуштур хаггаш,бурунгаар шоер,аас ажыттынмас.Диштер хагдынчак.)
«Маляр» деп мергежилге
Аас ажык, дылдын бажы биле таалайны аай-дедир чылгаар.
«Чайганыыш» деп мергежилге.
Аасты улгаттыр ажыдар. 1 дээримге дылдын бажын кырыкы диш артынга дээртир, 2 дептеримге адакы диштин артынга дээртир. 4-5 катап катаптаар.
5. “С-Ш” деп уннерни слогтарга турда, ылгаары.
-Бо слогтарны шупту адаалынар:
Са-шы-саа
Шо-су-шоо
-Адаанывыс слогтарда “С-Ш” деп ажык эвес уннер ажык уннернин кайызында дынналып турарыл?
-“С-Ш” деп ажык эвес уннер ажык уннер нин мурнунда дынналып турарыл?
Ам бо слогтарны адаалынар:
эс-иш-ээс
Уш-ос-ууш
-Бо слогтарда С-Ш деп ажык эвес уннер ажык уннернин мурнунда кандыг дынналып турарыл?
-С-Ш деп ажык эвес уннернин мурнунда ажык уннер дынналып турар.
6. С-Ш деп уннерни состерге турда,ылгаары.
Оонак чуруктар (пазл ) биле ажыл.
-Бо оонактаан чуруктарны сонуургап корээлинер. Кандыг чурук унуп кээрин коруп корээлинер.
-Шупту адаалынар: содак-шудак
-Содак-шудак деп чул ол?
Кандыг кижинин хевил?
-Моге кижинин хеви.
-Мээн бо коргузуп турар хевимни чуу дээрил? (Даарап каан содак-шудак коргузер).
-Содак-шудактын эгинге кедерин чуу дээрил?
-Шудак дээр.
-А белге кедерин чуу дээрил?
-Содак дээр.
7. Сула шимчээшкин. Тыва улустун салаалар-биле оюннаар оюну «Матпаадыр»
Матпаадыр балыктаар,
Бажы-Курлуг малдаар,
Ортаа-Мерген от салыр,
Уваа-Шээжен уран-шевер,
Биче-Мерген бижик коор-
Кылбас,тутпас чувезы чок
Кызыл-Маадыр алышкылар.
8. “С-Ш” деп уннерни сос каттыжыышкынынга турда ылгаары.
-Кызыл хоорайда парк иштинде могелер хурежир стадионун адын «Хуреш» стадиону дээр.
-Тыва могелернин аразында эн шыырак моге кымыл?
-Эрес Кара-Сал.
-Шын-дыр,эр-хейлер!
-Бос сос каттыжыышкыннын адаалынар. “С-Ш” деп уннерни тода ылгап аданар.
«Хуреш» стадиону.
-Хуреш деп состе “Ш” деп ун состун кайызында дынналып турарыл?
-Хуреш деп состе “ш” деп ун состун соолунде дынналып турар.
-Стадиону деп состе “С” деп ун состун кайызында дынналып турарыл?
-Стадиону деп состе “С” деп ун состун эгезинде дынналып турар.
-Эрес деп состе “С” деп ун состун кайызында дынналып турарыл?
- Эрес деп состе “С” деп ун состун соолунде дынналып турар.
-Кара-Сал деп состе “С” деп ун состун кайызында дынналып турарыл?
-Кара-Сал деп состе “С” деп ун состун ортузунда дынналып турар.
9. Могелер чуруктары-биле ажыл.
-Бо чурукта могелерни таныыр-дыр силер бе? Оларнын аразында Эрес Кара-Сал бар. Ол могени коорунерге кандыг-дыр?
-Шыырак, куштуг, кашпагай, эрес.
10. С-Ш деп уннерни харылзаалыг чугаага турда, ылгаары.
Эрес Кара-Сал-эн шыырак моге. Ол Республика наадымынга хой катап тиилээн. Ол бистин чоргааралывыс.
Домакты сактып алганы –биле чугааланар. “С-Ш” деп уннерни шын адаарын утпанар.
11. Хол биле ажыл. (кадыг саазынга содак-шудак чуруун чыпшыргаш, оннээр.)
12.Туннел.
-Чуу деп уннерни шын адап оорендивис?
-“С-Ш” деп уннерни шын адап оорендивис.
-“С-Ш” деп уннер кандыг ажык эвес уннернил?
-“С-Ш” деп уннер дулей ажык эвес уннер.
-Бо кичээлде эки ажылдаан уруглар….
Список использованной литературы:
- .Алдын-оол А.А.Бодун номчу. Тыванын ном ундурер чери.Кызыл-2004
- .Алдын-оол А.А.,Назытпай Г.Т.Тыва уруглар ясли-садтарынга чугаа сайзырадылгазынын программазы.Тыванын ном ундурер чери.Кызыл-2002
- Донгак А.Б. Уругларга адаары берге уннерни ооредири.Тыванын ном ундурер чери.Кызыл,2002
- Ондар А.Б. «Шын чугаалап оорен (логопедтин сумези) » Кызыл, 2012 чыл
Предварительный просмотр:
Темазы: “С-Ш” деп ажык эвес уннер болгаш ужуктер» деп логокичээл.
Сорулгалары:
1.Уругларга “С-Ш” деп ажык эвес уннерни слогтарга, состерге,домактарга болгаш харылзаалыг чугаага шын ылгап адаарын быжыглаары.
2.Уругларнын дыл, домаан сайзырадыр.
3.Тыва уругларнын национал бот-медерелин шын угланыышкынны бээрин кижизидер.
Дерилгези:
Карточкада бижээн слогтар, состер, даарап каан содак-шудак, оонактаан чуруктар (пазл), могелер чуруктары.
Кичээлдин чорудуу:
1.Организастыг кезээ.
_Экии,уруглар!
Холдарывыс хорээвиске чыпшыр туткаш, кичээл эгезинде чугаалаар дангыраавысты катаптаалынар:
Мен кижи мен.
Мен эки кижи мен.
Мен кызымак мен.
Мен оожум,томаанныг мен.
-Ам оожум олурунар,че.
2.Кичээлдин темазын,сорулгазын таныштырары.
-Богун «: «С-Ш деп ажык эвес уннерни слогтарга,состерге,домактарга болгаш харылзаалыг чугаага шын ылгап адаарын,шын бижиирин быжыглаар бис.
3. “С-Ш” деп уннернин артикуляциязы.
“С” деп унну адап турда аас шала ажык. Диштер коступ турар. Эриннер хулумзурээн хевирлиг. Дылды калбарткаш,адаккы удургу диштернин шазынга дегзир. Ундур унген агаары соок.С деп ун-дулей ажык эвес ун.
“Ш” деп унну адап турда, Дылды калбарткаш,оон мурнуу кезээнустуку удургу диштернин шазынче ору кодурер. Эриннер бурунгаар бичии шойлу бергеш,шала тогерик хевирлиг апаар.Аас шала ажык. Ш деп ун-дулей ажык эвес ун.
4. «Херимни тургузары» деп мергежилге.
_Богун бисте бору биле чаан аалдап келген.
Боруну коргузеримге «Херимни тургузары» деп мергежилгени кылырсилер.(Адаккы,устуку удургу диштер коргуспушаан,эриннерни хулумзурээн байдалга тудар.1-ден 5-ке чедир санаар мен.
Чаанны коргузеримге «Хоолайжыгаш» деп мергежилгени кылыр силер. (Эриннерни тудуштур хаггаш,бурунгаар шоер,аас ажыттынмас.Диштер хагдынчак.)
«Маляр» деп мергежилге
Аас ажык, дылдын бажы биле таалайны аай-дедир чылгаар.
«Чайганыыш» деп мергежилге.
Аасты улгаттыр ажыдар. 1 дээримге дылдын бажын кырыкы диш артынга дээртир, 2 дептеримге адакы диштин артынга дээртир. 4-5 катап катаптаар.
5. “С-Ш” деп уннерни слогтарга турда, ылгаары.
-Бо слогтарны шупту адаалынар:
Са-шы-саа
Шо-су-шоо
-Адаанывыс слогтарда “С-Ш” деп ажык эвес уннер ажык уннернин кайызында дынналып турарыл?
-“С-Ш” деп ажык эвес уннер ажык уннер нин мурнунда дынналып турарыл?
Ам бо слогтарны адаалынар:
эс-иш-ээс
Уш-ос-ууш
-Бо слогтарда С-Ш деп ажык эвес уннер ажык уннернин мурнунда кандыг дынналып турарыл?
-С-Ш деп ажык эвес уннернин мурнунда ажык уннер дынналып турар.
6. С-Ш деп уннерни состерге турда,ылгаары.
Оонак чуруктар (пазл ) биле ажыл.
-Бо оонактаан чуруктарны сонуургап корээлинер. Кандыг чурук унуп кээрин коруп корээлинер.
-Шупту адаалынар: содак-шудак
-Содак-шудак деп чул ол?
Кандыг кижинин хевил?
-Моге кижинин хеви.
-Мээн бо коргузуп турар хевимни чуу дээрил? (Даарап каан содак-шудак коргузер).
-Содак-шудактын эгинге кедерин чуу дээрил?
-Шудак дээр.
-А белге кедерин чуу дээрил?
-Содак дээр.
7. Сула шимчээшкин. Тыва улустун салаалар-биле оюннаар оюну «Матпаадыр»
Матпаадыр балыктаар,
Бажы-Курлуг малдаар,
Ортаа-Мерген от салыр,
Уваа-Шээжен уран-шевер,
Биче-Мерген бижик коор-
Кылбас,тутпас чувезы чок
Кызыл-Маадыр алышкылар.
8. “С-Ш” деп уннерни сос каттыжыышкынынга турда ылгаары.
-Кызыл хоорайда парк иштинде могелер хурежир стадионун адын «Хуреш» стадиону дээр.
-Тыва могелернин аразында эн шыырак моге кымыл?
-Эрес Кара-Сал.
-Шын-дыр,эр-хейлер!
-Бос сос каттыжыышкыннын адаалынар. “С-Ш” деп уннерни тода ылгап аданар.
«Хуреш» стадиону.
-Хуреш деп состе “Ш” деп ун состун кайызында дынналып турарыл?
-Хуреш деп состе “ш” деп ун состун соолунде дынналып турар.
-Стадиону деп состе “С” деп ун состун кайызында дынналып турарыл?
-Стадиону деп состе “С” деп ун состун эгезинде дынналып турар.
-Эрес деп состе “С” деп ун состун кайызында дынналып турарыл?
- Эрес деп состе “С” деп ун состун соолунде дынналып турар.
-Кара-Сал деп состе “С” деп ун состун кайызында дынналып турарыл?
-Кара-Сал деп состе “С” деп ун состун ортузунда дынналып турар.
9. Могелер чуруктары-биле ажыл.
-Бо чурукта могелерни таныыр-дыр силер бе? Оларнын аразында Эрес Кара-Сал бар. Ол могени коорунерге кандыг-дыр?
-Шыырак, куштуг, кашпагай, эрес.
10. С-Ш деп уннерни харылзаалыг чугаага турда, ылгаары.
Эрес Кара-Сал-эн шыырак моге. Ол Республика наадымынга хой катап тиилээн. Ол бистин чоргааралывыс.
Домакты сактып алганы –биле чугааланар. “С-Ш” деп уннерни шын адаарын утпанар.
11. Хол биле ажыл. (кадыг саазынга содак-шудак чуруун чыпшыргаш, оннээр.)
12.Туннел.
-Чуу деп уннерни шын адап оорендивис?
-“С-Ш” деп уннерни шын адап оорендивис.
-“С-Ш” деп уннер кандыг ажык эвес уннернил?
-“С-Ш” деп уннер дулей ажык эвес уннер.
-Бо кичээлде эки ажылдаан уруглар….
Список использованной литературы:
- .Алдын-оол А.А.Бодун номчу. Тыванын ном ундурер чери.Кызыл-2004
- .Алдын-оол А.А.,Назытпай Г.Т.Тыва уруглар ясли-садтарынга чугаа сайзырадылгазынын программазы.Тыванын ном ундурер чери.Кызыл-2002
- Донгак А.Б. Уругларга адаары берге уннерни ооредири.Тыванын ном ундурер чери.Кызыл,2002
- Ондар А.Б. «Шын чугаалап оорен (логопедтин сумези) » Кызыл, 2012 чыл
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Ажык кичээл . Чугаа сайзырадылгазы
Азырал дириг амытаннар, оларнын ажык - дузазы...

Ажык кичээл «Тоол оранынче аалдашкын» (ийиги бичии болук уругларынга чугаа сайзырадылгазынын кичээли)
Тема: Тоол оранынче аалдашкын.Сорулгазы: Азырал куш дагаа дугайында болгаш оон оолдарынын дугайында бидиндирип ооредири.Азырал кушту танып, оон онзагай шын шынарларын билирин сайзырадыры.Уругларнын то...

Ортумак болуктун уругларынга чугаа сайзырадылгазынынга ажык кичээл «Тоол чурттунче аян-чорук»
Сорулгазы:Ооредиглиг:Уругларнын билир тоолдарын эки сактып билип алырынга болгаш оларны танып билиринге ооредири. Сайзырадыр:Уругларнын боданыр чоруун, сактып алырын сайзырадыр; Бижимел ажылга ур...

Ортумак болуктун уругларынга чугаа сайзырадылгазынга ажык кичээл «Тоол чурттунче аян-чорук»
Ортумак болуктун уругларынгачугаа сайзырадылгазынынгаажык кичээл«Тоол чурттунче аян-чорук»...

Бичии болуктун уругларынга чугаа сайзырадылгазынга ажык кичээл «Часкы аргаже аян чорук»
Бичии болуктун уругларынгачугаа сайзырадылгазынынгаажык кичээл«Часкы аргаже аян чорук»...

2.3.3."Педагогическое мероприятие с детьми" Улуг бɵлʏктʏң уругларынга чугаа сайзырадылгазынга ажык кичээл «Тоол чуртунче аян-чорук»
Улуг бɵлʏктʏң уругларынгачугаа сайзырадылгазынгаажык кичээл«Тоол чуртунче аян-чорук»...

