"9-тун иштинге кадылга, казылга"
план-конспект занятия по математике (старшая группа) по теме

Саая Чимис Чечек-ооловна

"Решение задач в пределах 9"

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл tool-kicheel.docx219.62 КБ

Предварительный просмотр:

Тема: «9-тун иштинде саннарга кадылга, казылга»

Сорулгазы:

  1. 9-тун иштинде саннарны кадып, казып, логиктиг угаадылгага бодалга, онаалгаларны кылып, бодап ооредири;
  2. Тоол дамчыштыр уругларнын сонуургалын бедидип, тыва улустун аас-чогаалын уруглар дылынга ажыглап, сос курлавырын байыдып, логиктиг дурген бодап билирин, угаан –бодалын сайзырадыр;
  3. Торээн чонунун торээн дылынга хумагалыг болуп, хундулеп, дузааргак мозу шынарлыг болурунга уругларны кижизидер.

Дерилгези: тыва «Музей ог», огнун эдилелдери, логиктиг болгаш лото-оюннар, кажыктар,  тыва идик хеп.

Формазы:  тоол-кичээл.

ИКТ: ноутбук.

НРК:  улегер домак, тывызыктар

 Кичээлдин чорудуу:            Кичээливис эгеледи

                                                         Кичээнгейлиг болгуланар!

                                                         Оскээр коруп чардыгарлар

                                                         Оорунден чыдып каары магат чок боор!

                                                         Томаанныг-ла болгуланар

                                                         Тоолдар ораны манай берди.

                                                         Оскус-оолдун аалынга

                                                         Оор-оор бооп бараалынар!

  - Уруглар, бис богун сан кичээлинде дыннап, сонуургап ханмазывыс солун тоолдун маадыры, мурнундан торээн акызы чок, соондан торээн дунмазы чок, эр кара чангыс Оскус-оолдун аалынче барып кичээлдээр бис.

                         (Оскус-оолдун чадырынга чедип кээрлер)  

C:\Users\User\Pictures\2017-02-03 са\са 001.jpg

У р у г л а р: Экии, Оскус-оол!

О с к у с – о о л: Экии, уруглар!

Б а ш к ы: Оскус-оол чуге мунгарап олурарыл?

О с к у с – о о л: Канчап мунгаравас боор. Караты-Хаан мени моорейге киржир кылдыр чалаан. Канчап ол аалга чедип, хааннын даалгазын кууседир чоор деп бодап мунгарап олур мен.

Б а ш к ы: Оскус-оолга дузалажыр бис бе, уруглар?

У р у г л а р: Ийе, дузалажыр бис.

О с к у с – о о л: Менээ дузалажыптар болзунарза кады чоруптаалынар, уруглар.

  (Уруглар Оскус-оолга дузалажыры-биле чоруптарлар. Орук ара онаалга даалга бердинген турар.)

  1. 3 огнун кайызы-даа саннарнын улуг, биче, денин илередир оглер болур. Оскус-оол даалганы кууседип чадай бээрге уруглар дузалажып тыпчып бээрлер.                      

C:\Users\User\Pictures\2017-02-07 ог\ог 001.jpg

О с к у с – о о л: Менээ дузалажып, даалганы кууседип бергенинерге улуу-биле четтирдим, уруглар.                                                                                                       Б а ш к ы: Караты-Хааннын аалынга чедир орук ам-даа узун болгай, улаштыр чоруптаалынар.

  1. База бир даалгага чедип кээрлер.                                                                                                        

                                                   Орук ара доктаапкаштын

                                                   Онаалганы номчувуткаш

                                                   Далашпайн, тевидевейн

                                                   Даалганы куусединер!    

  Оюн  «Лото» - саннарнын кадылга, казылгазынга уругларнын билиин хынаар.

   

6+2

5-1

3+4

8

   4

7

6-4

5+4

4-2

 2

   9

2

   Саннарны бодааш, унуп келген тунун андара салыптарга артынга тоолдун маадырынын чуруу унуп келир.

 

C:\Documents and Settings\1\Мои документы\Договора\Мои рисунки\Мои сканированные изображения\сканирование0155.jpg

   Бо даалганы Оскус-оол-биле уруглар кончуг дурген бодапкаш тургузуптарлар. Оскус-оол бодунун чуруун коргеш ооруп четтиргенин  илередир.

- Холчок угаангыр, сагынгыр уруглар-дыр силер. Менээ дузалашканынар дээш четтирдим, уруглар.

     III.    Угаан-биле бодалгалар:

  1. Ийи ошкунун мыйызы чежел?  (4)
  2. Ийи аъттын дуюглары чеже-дир?  (8)
  3. Уш  инектин кулактары чежел?     (6)
  4. Тос анайнын кудуруу чеже-дир?   (9)

      Сула шимчээшкин:           Башкы-биле кылаштаалы

Баштарывыс донайтыылы,

                                                           Холдарывыс часкап-часкап

                                                           Кончуг дурген кодурээли,

                                                           Черже куду бадыргаш,

                                                           Четтинчипкеш, халчыылы

                                                           Дээскиндир халчып-халчып

                                                           Дегийт дурген олураалы.

      IV.    -  Ам дараазында кууседир даалга тывызыктарны тывары болгаш чечен-

               мергенин хынаары.

               Б а ш к ы: Дорт булун                                        Уне калбан,

                                    Донгур аас.  (аптара)                     Кире калбан.  (эжик)

Ог ишти шупту туткууш.   (хана)

                                     Мунгаадайны мун кижи чушкуулады.   (хараача)

               О с к у с – о о л: Кым кончуг чечен эвес, ону коруптээлинерем.

                - Бир деп чул?                             - Бир коргенин уттур деп бе.

                - Ийи деп чул?                            - Ийи холдап тутса салыр деп бе.

                - Уш деп чул?                               - «Уш мыйгак» деп сылдыс-тыр.

                - Дорт деп чул?                           - Дорт дуюглуг чугурук аът.

                - Беш деп чул?                             - Беш салаа хой ажыл кылыр.

                - Алды деп чул?                          - Алды арганы ажыглап чор.

                - Чеди деп чул?                           - «Чеди-Хаан» сылдыс, анаа чалбарып чор.

                - Сес деп чул?                               - Сестеп орээн кымчы чараш.

                - Тос деп чул?                               - Тос аржаан, анаа арыгланып чор.

                - Он деп чул?                                - Он шолбан сылдыс билир сен бе?

             - Эр-хейлер! Холчок чечен-мерген, угаангыр, сагынгыр-дыр силер уруглар.

         V.   Дараазында даалга.                                                                                                                    

                Б а ш к ы: Ыдыктыг саннарны адаптынарам, уруглар.

                У р у г л а р: 3, 7, 9.

                Б а ш к ы: Уш ыдыктыг саннарнын чурагайын кажыктарнын дузазы-

                биле  салыптаалынар.

G:\DCIM\103MSDCF\DSC00008.JPG

              (Уруглар кажыктар-биле 3 ыдыктыг саннарнын чурагайларын тургузар)

         VI.                                           Карат-Хаан хаалгазы

                                                         Карак-ла бо , чоокшулап ор.

                                                         Будулгаазын оруктарны

                                                         Будалбайн тыва каапкаш.

                                                         Чалаттырган Оскус-оолду

                                                         Саат чокка киириптинер.

C:\Users\User\Pictures\2017-02-03 ри\ри 001.jpg

Бо даалгада будулгаазын орукту Оскус-оол шын тыпкаш, уруглар-биле     кады хааннын аалынга кирип келирлер.

C:\Users\User\Pictures\2017-02-02 ор\ор 001.jpg

       О с к у с – о о л:  Амыр-ла, амыргын-на бе?

       К а р а т ы – Х а а н:  Амыр-ла, амыр!

       О с к у с – о о л: Силер мени моорейге киржири-биле чалаарынарга чааскаан

       эвес , оорлуг келдим, хааным.

       К а р а т ы – Х а а н: «Арга кирген кижи саат дайнаар,

                                                 Аалга кирген кижи аяк-шай ижер» - дээр.

         - Тыва чоннун чанчылы ындыг болгай, бээр дорже эртип, аяк-шайдан ижип

          корунерем, уругларым.

(Уруглар шайлап доозуптарга)

       К а р а т ы – Х а а н: Мээн аалымдан ырак эвесте хем оору, бир хем кежилдир,

       Оскус-оол  деп оол чурттап турар деп дыннааш чалаан кижи мен.

(кезек боданып олура)

         - Ынчаарга мындыг-дыр. Орук ара мээн берген даалгаларымны кончуг эки

        куусеткен-дир силер. Ынчангаш Оскус-оолга  эдимнин ортузундан  этти,

        малымнын ортузундан малды узуп бээрин аазап тур мен.

        Рефлексия.  Уруглар,оолдар  ширтекке долгандыр  олуруп алырлар.Оолдар

        тыва эр кижинин олудунга олуруп алгаш, оожум аялга аайы-биле чайганып

        олурар.

        Туннел: - Богунгу кичээлде чуну ооренип билип алдывыс?

                          - Чуу деп тоолга аалдап четтивис?

                          - Оскус-оолга кымнар дузалашканыл?

                          - Тоолдун туннели кандыг болганыл?

(Уруглардан долу харыыны чедип алыр.)

Самоанализ

МБДОУ д/с «Хунчугеш» комбинированного вида с. Эрги-Барлык

Самоанализ открытого занятия по математике в старшей группе.

     Саая Чимис Чечек-ооловна, «Хунчугеш» уруглар садында 24 чыл стажтыг, I-ги категориянын башкызы.

    2016-2017 ооредилге чылында бистин уруглар садында белеткел болуу чок болган. Улуг болукте шупту 21 кижизидикчи бар. Назы-харынын аайы-биле белеткел болуунче кирер 7 уругга кичээлди эртирер кылдыр кордунген.

   «Патриотическое воспитание детей средствами тувинской народной культуры»  узун хуусаалыг толевилелдин «Родная культура» деп блогунун кол сорулгазынын бирээзи – уругларны тыва чоннун чанчылдарынга, культурлуг унелелдеринге ынак болгаш хундулээр мозу-шынарны чанчыктырып кижизидер арга-биле сан кичээлинге «9-тун иштинде саннарны кадып, казыыры» деп теманы улустун аас чогаалын ажыглавышаан: (тоол, чеченнежири, тывызыктар) Караты-Хааннын аалынче Оскус-оолга дузалажып, аян-чорук хевиринге кичээлди ог-музейивистин иштинге, оон эдилелдерин ажыглап тургаш эрттирдим.

Сорулгалары: 1. 9-тун иштинде саннарны кадып, казып, логиктиг угаадылгага

                                  бодалга, онаалгаларны кылып, бодап ооредири;

                             2. тоол дамчыштыр уругларнын сонуургалын бедидип, тыва

                                 улустун аас-чогаалын уруглар дылынга ажыглап, сос курлавырын

                                 байыдып, логиктиг дурген боданып билирин, угаан бодалын

                                 сайзырадыр;

                      3. торээн чонунун торээн дылынга хумагалыг болуп, хундулеп,

                          дузааргак мозу-шынарлыг болурунга кижизидер.

   Кичээлдин темазы программага, санитар-гигиеналыг норма негелделерге уругларнын кадыын камгалаарынга дугжуп турар.

   Киирилде кезээнде ооредилге ажыл чорудулгазынче угланырда проблемно- ситуационный  метод ажыглаан мен. Кичээл чиик солун эртери-биле тоол оранынче Оскус-оолга дузалажыр аян-чорук кылдыр эртиреримге уруглар улуг сонуургал-биле чиик сергек онаалгаларны бодап, кылып шыдапты. Бердиген онаалгалар саннарны деннээринден эгелээш, 9-тун иштинде саннарны кадып- казып бодандырарындан ангыда логиктиг сайзыралын бедидер бодалганы бодап капкан. Сос курлавырын сайзырадырынга саннар кирген чечен саналганы, Оскус-оолдун кирер будулгаазынныг кокпа оруун тып турары, сагынгыр тывынгыр чоруун сайзырадырынга киирген, тывызыктар ыдып тып турар метод приемнарнын шилитингени кичээлдин сорулгазын чедип алырынга дузалыг болган.

   Кичээлдин тончузунге чедир уругларнын сонуургалы улуг болганы, ажыглаан метод  приёмнарымда: сула шимчээшкинни кииргени, логиктиг бодандырарын сайзырадып турар онаалгаларны, чогаадыкчы аргаларны, эстетиктиг кылдынган материалдар дузалаан. Кичээлимнин сорулгалары куусеттинген деп бодап тур мен.

  Релаксацияда (сулараашкында) музыкотерапияны ажыглаан мен.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Кадылга болгаш казылга бодалгалар

Кадылга болгаш казылга бодалгалар...

Ог иштинге олурар олуттар

Огбелеривистин эки чанчылдарын, езулалдарын утпаалынар...