сценарий утренника
план-конспект занятия (подготовительная группа) по теме

ТУКАЙ ЯШИ БЕЗНЕҢ КҮҢЕЛЛӘРДӘ

Зал бәйрәмчә бизәлгән. Стенада - Тукай портреты, аның астындагы өстәлгә ваза һәм шагыйрьнең китаплары куелган, стенада балаларның Тукай әсәрләре буенча ясалган рәсемнәре эленә. Уң якта - урман күренеше, сул якта - күл күренеше ясалган. Күл буенда алтын тарак ята.

Тукай маршы яңгырый, балалар залга үтә.

(«Тәфтиләү көе астында татар милли киемнәрендәге алып баручылар бәйрәмне башлап җибәрә).

1 алып баручы: Хәерле көн балалар!

2 алып баручы: Добрый день дорогие ребята!

1 алып баручы: Зәңгәр күк йөзенә язгы кояш нурларын балкытып, табигатьне уятып, туган ягыбызга ямьле апрель ае килә. Моннан 125 ел элек нәкъ менә шушы айда безнең яраткан шагыйребез Габдулла Тукай дөньяга килә.

2 алып баручы: Ребята! Сегодня мы отмечаем день рождение великого сына татарского народа Габдуллы Тукая. В тёплый весенний день апреля

в деревне Кушлавыч родился Габдулла Тукай. Рано лишившись родителей, он скитался по чужим углам, очень рано познал тяготы сиротства. Он учился в медресе, изучал языки, был старательным учеником, очень любил поэзию. Став взрослым и сам начал писать стихи, сказки. В них он воспевает родной край, природу, родной язык. Он жил недолго, всего 27 лет. За это короткое время он успел написать много стихов и сказок для детей, которые учат нас добру и справедливости. За это мы его любим и помним.

1 бала: Салкын кышлар үтеп, яз килгәндә,

Җылы яктан кошлар кайтканда.

Туган көнең синең бөек Тукай

Тугры халык итә тантана.

2 бала: Тормышында бәйрәмнәр аз булган...

Тартыш белән үткән көннәрең.

Шуңа ахры, искә алынмыйча,

Үткән синең туган көннәрең.

3 бала: Илдә кояш, жирдә кояш,

Тукай көне канат җәйгән.

Бәйрәм бүген, бәйрәм бүген,

Тукай көне - безнең бәйрәм.

4 бала Горестей немало видел Габдулла,

Оттого добрейшей была его душа.

Только всё прекрасное в сердце он пускал,

Ну, а злобу, ненависть напрочь, отгонял.

Алып баручы: Нинди тавыш моңлы көй бу

Тукай җыры “Туган тел”

Истән бердә чыкмый торган

Халык көе туган тел.

Җыр “Туган тел”

6 бала:Мысли о Тукае не дают покоя,

Как не справедлива с ним была судьба!

Маленького Тукая по земле гоняя,

Гения народного потерять могла.

7 бала: Бәйрәмнәрең алда икән әле,

Кара шагыйрь, бүген текәлеп.

Халкын килде, сиңа мәхәббәтен

Ал чәчәкләр итеп күтәреп.

Алып баручы: Без сөекле Тукаебызны беркайчанда онытмыйбыз. Без аны яратабыз, шигырьләре. әкиятләре аркылы яшәргә өйрәнәбез.

Җыр “Тукай абый”

8 Бала: Как прекрасно весеннее утро,

Вся природа просыпается.

А вместе с ней,

Просыпаемся и мы.

9 Бала: Көннәр аяз күктән алсу,

Нур сибеп кояш көлә.

Җиргә тама көмеш тамчы,

Сагынып көткән яз килә.

Җыр: «Яз житә» - Җ. Фәйзи көе, Ф. Кәрим сүзләре.

(Балалар утыралар.)

Алып баручы:Тукай авылны бик яраткан, кечкенәдән үк нечкә күңелле, табигать сөюче бала булган. Ул һәр бөҗәк, һәр үлән яфрагы, һәр чәчәк белән серләшкән. Сезгә дә, табигатьне яратсыннар дип, бик күп матур шигырьләр, әкиятләр язып калдырган. Әйдәгез, шуларның берничәсен тыңлап китәбез.

Көй яңгырый. Залга Күбәләк очып керә, чәчәкләр тирәли биеп йөри, чәчәккә куна. Кыз йөгереп кереп күбәләкне тотмакчы була.

Кыз: Нинди матур күбәләк, сөйләшикче бергәләп!

«Бала белән күбәләк» шигыре башкарыла һәм күбәләк очып чыгып китә. Кыз урман аланына сокланып йөри.

Кыз: Монда нинди матур! Нәкъ Тукай абыйның Кырлай урманындагы кебек. Җирдә күпме матур күп чәчәкләр үсә! Дәү әниемә җыеп алыйм әле. (Җырлый-җырлый чәчәкләр җыя).

Шүрәле керә. Шүрәле биюе башкарыла. Биегәндә агач артындагы кызны күреп ала.

Шүрәле: Эй! Красавица подойди,

Поиграйка ты со мной.

Ты не бойся меня,

Я не вор и не грабитель.

Веселиться, поиграть,

Щекотать всех я любитель.

Кыз (качкан урыныннан чыга): Ну давай же поиграем! (Тр-р-р дигән тавыш ишетелә, Шүрәле куркып кача, кыз балалар янына барып утыра).

«Пар ат» көенә җырлап Былтыр килеп керә. Шүрәлене күрә.

Былтыр: Ах ты лесной баран!

Опять ты пугаешь людей?

На этот раз от меня не уйдешь,

Ещё раз ты в бревно попадёшь. (Шүрәлене тотып ала).

Шүрәле (ялварып): Сжалься-сжалься надо мною

Отпусти меня Джигит.

Не тебя Джигит, ни сына,

Не обижу я вовек.

Весь твой род не буду трогать

Никогда, о человек!

Былтыр: Шагай, шагай и не болтай!

Не уйдёшь ты от меня! (Шүрәлене кулыннан сөйрәп ачып китмәкче була). Шүрәле (ялына): Слушал бы ты меня, о Джигит!

Шёл ведь я в детский сад, на вечер.

На день рождение Тукая

И никого не обижая!

Былтыр (уйланып): На день рождение Тукая говоришь?!

Это уже интересно!

Сядь-ка вот сюда и сиди

И никуда не уходи! (Шүрәлене урмандагы агач төбенә утыртып калдыра, үзе «Пар ат» көенә зач тирәли әйләнеп чыгып, балалар янына килә).

Былтыр: Здравствуйте ребятки!

Пришёл я к вам в детский сад

С праздником Тукая поздравлять.

2 алып баручы: Проходи Былтыр - гостем будешь,

Праздник ты наш, надолго запомнишь!

Былтыр: Спасибо ребята! На долго задержаться не могу,

В лес за дровами я пойду.

Хожу сегодня я в лесу:

Вижу чудище большое.

На человека он похож, Да совсем кривой уж нос. На макушке рог торчит, Позади-то хвост висит, Пальцы длинные. Кричит: «Былтыр кысты, Былтыр кысты» Больше слов он и не знает Кто же это, кто мне скажет?

Балалар: Шүрәле.

Былтыр: Правильно, Шүрәле. Ребята Шүрәле тоже хочет к вам на праздник. Можно его пригласить?

Балалар: Можно.

Былтыр: Пойду, я его позову. («Пар ат» көенә урманга, Шурәлеянына бара).

Принимай приглашение от детей,

Но обижать ты их не смей!

Ты на праздник к ним спеши,

Весели их от души!

А мне ребята пора,

До свидания, детвора! (Китә)

Шүрәле шатланып-биеп урманнан балалар янына килә: «На праздник иду, на праздник спешу».

Шүрәле: Здравствуйте ребята!

Я Шүрәле - лесной я житель

Люблю петь и танцевать,

Всех кого встречу я в лесу,

Люблю щекоткой забавлять.

Поиграйте вы со мной,

Шүрәле белән уен үткәрелә.

2 алып баручы: Ребята, а вы знаете, какая любимая игра была у Габдуллы Тукая?Правильно, «Башмакчы».Давайте поиграем.

«Башмакчы» уены үткәрелә.

Төрле һөнәр беләбез

Матур итеп тегәбез

Асыл төсле җепләр белән

Башмак башын чигәбез

Әй, башмакчы, башмакчы

Үзең оста такмакчы

Син җырлама такмагын

Бир кияргә башмагың

Су анасы керә

Шүрәле (исе китеп): Эй ты, Водяная, угомонись!

Куда же это ты спешишь?

Подойди к нам, поиграем,

Хоть чуточку поболтаем.

Су анасы: Нет в таком виде не могу,

Сначало гребень я найду.

(Балалар янында утырган бер малай таракны ачып чыгып кача, Су анасы күреп кача).

Су анасы: Держите вора! Стой, негодный, погоди!

Отдавай немедля гребень, в грех старуху не вводи!

(Барып ишек шакый).

Ана чыга, кулында тарак, качкан малайны иярткән.

Ана (ачуланып): Кто там в полночь дверь колотит?

Тьма - не видно ничего!

Ну, чего ещё тут надо?

Грабят, что ли, там кого?

Су анасы: Водяная я, откройте!

Где мой гребень золотой?

 Знай на озере сегодня

Вором стал сыночек твой.

Ана (таракны бирә): Возьми свой гребень и уходи

Сыночка моего ты уж прости!

Больше чужого он не возьмёт

Я подам ему такой урок!!!

«Ах, бессовестный мальчишка,

Есть хозяин или нету - ввек чужого не бери!»

(Малайны колагыннан тотып, тиргәп алып чыгып китә).

Су анасы (чәчләрен тарап үзен тәртипкә китерә): Теперь и мне можно на праздник.

Я так спешила к вам друзья!

Как же Тукай без меня?!

Он про меня ведь написал

Чтоб вором мальчишка тот не стал.

Чужое трогать ведь нельзя Всем говорю это я.

2 алып баручы: А мы чужое не возьмём

Намёк Тукая мы поймём.

Су анасы: Из-за воришки друзья

Чуть не опоздала я.

Так спешила, так спешила...

2 алып баручы: Ты спешила?

Всё равно ты не успела.

Праздник-то кончается.

Су анасы: Ах, как жаль!

Я так хотела послушать стихи.

2 алып баручы: Стихи говоришь?

Тогда слушай!

Наши ребята знают много стихов Габдуллы Тукая.

1. “Гали белән кәҗә”

2. “Кызыклы шәкерт”

3. “Безнең гаилэ”

4  “Ребенку”

5. “Эшкә эндәү”

6. “Карлыгач”

7.

Шүрәле: Ну, ребятки, молодцы,

Погулял я от души.

Песни пел и плясал

Мешок стихов я набрал.

За это я вас благодарю

Книжки Тукая вам дарю.

(Алып баручыларга китаплар бирә). Читайте, любите и цените

Книжки его вы - берегите!

А нам с Водяной

Пора к себе домой. До свидания друзья! (Китәләр).

2 алып баручы: До свидания Шүрәле, до свидания Водяная!

Спасибо Вам за то, что пришли.

А мы продолжаем праздник

Алып баручы:

Без биебез тыпыр-тыпыр

Без биебез тып та тып

Бер башласак бик тиз генә

Булмый безне туктатып

Җырлы уен “Шома бас”

Җыр “Уйнагыз гармуннар”

Алып баручы: Спасибо ребята за то, что вы любите и хорошо знаете стихи, сказки Г. Тукая. Мы будем помнить его и гордится тем, что есть у татарского народа такой сын, как Габдулла Тукай.