Конспект занятие по родному языку : "Черлик болгаш азырал дириг амытаннар"
план-конспект занятия

Куулар Елена Вячеславовна

конспект занятие

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл tyva_dylga_kicheel.docx14.9 КБ

Предварительный просмотр:

Чоон-Хемчик кожууннун Шеми сумузунун «Чечек» уруглар сады

Тыва торээн дылга кичээл

Тема: «Черлик болгаш азырал дириг амытаннар»

                                                          Тургускан  кижизидикчи башкы:

Куулар Е.В.

                                                  Шеми-2023 чыл

Тема: «Черлик болгаш азырал дириг амытаннар»

    Кол сорулгазы: уругларнын торээн(тыва) дылын ооренииринге  сонуургалын оттурар.                                              

 Сорулгазы:

1.Уругларны черлик болгаш азырал дириг амытаннарны танып,  ылгап билиринге ооредир.

2.Уругларнын дыл-домаан, угаан-медерелин,салаа-дамырын, кичээнгейин, сагынгыр-тывынгырын  сайзырадыр.

3.Азырал болгаш черлик дириг амытаннарга хумагалыг, ынак болурунга кижизидер.

Словарьлыг ажыл: инек, ыт, хой, ошку, диис.Адыг, бору, дилги, диин, койгун.

Дерилгези: макет аал, арга, ойнаарактар азырал болгаш черлик дириг амытаннар, чылдын дорт уези-чуруктар,слайдыга чуруктар(дириг амытаннар), ун уделгелери,ногаан, сарыг карандаштар.

                                                  Кичээлдин    чорудуу:

-Экии, уруглар!Мен силер-биле кады аян-чорук кылыр дээш келдим.Мээн-биле кады аян-чорук кылып чоруур силер, бе?

-Ийе!

-Баштай бо тывызыкты ыдыптайн,тып корунерем, уруглар!

Оюн «Тывызыкты тывынарам»

«Дорт алышкы, дорт чузуннуг»-ол чуу-дур, уруглар?

-Чылдын уелери.

-Шын-дыр,эрхейлер!

Игил аялгазы дынналыр.

-Уруглар, чараш тааланчыг аялганы дыннап тур силер бе? Ол дээрге тыва улустун  ада-огбезинден дамчып келген  аялга-дыр.Ам шупту  тааланчыг  аялганы  дыннавышаан, карактарывысты шийип алгаш, ыракта даглар аразында аалды сактыптаалынарам!(уруглар карактарын шийип алырлар)Релаксация.

-Аалды долгандыр арга-арыг, даглар, кушкаштар ам мыжыражып турар.Бистин арыннарывысты сериин салгын сергедир хадып турар.

-Ам карактарывысты  ажыдыптынарам, уруглар! Уруглар мээн-биле аян-чорук кылырынга белен силер бе? Аян-чорук кылырынын мурнунда  мендилежиилинер!

                                    « Алдын-Хунум, ак-кок дээрим

                                           Арга-арыым, ан-меним

                                           Аалчылар, эжим –оорум

                                              Менди, менди!»

-Эр-хейлер, ам аян-чоруувус кылып чоруптаалынар,уруглар!

Башкы база уруглар аалга кээрлер.

-Бо чуу –дур уруглар?(Аал, ог)

-Аалывыс долгандыр чулер бар-дыр, уруглар?

-Бо чуу-дур?(Аът)

-Бо чуу-дур?(Инек, ыт, хой, ошку)

-Эр-хейлер, бо дириг амытаннарны кандыг дириг амытаннар деп адаар бис?

-Азырал дириг амытаннар.

-Шын-дыр, а чуге азырал деп бодап тур силер?

-Чуге дээрге кижилер азырап, карактап турар.

-Эр-хейлер!

Чугаа сайзырадыр оюн:  (Телевизорга слайдыга дириг амытаннар чуруун салыр)Мен бо чурукту коргузеримге , силер адын адавас, а эдип алгырарын  оттунер силер!

Инек костур(М-о-о!)Ыт,хой,диис, ошку.

-Эр-Хейлер, ам аалывыстын чанында чуу коступ турар чоор, ынаар барып агаарлаалынар!

-Ам кайда келдивис, уруглар?(Аргада) Бо арганын . ыяштарнын, оът-сигеннин чаражыын !Мындыг чараш аргада  чуулер чурттап турар-дыр?Бо чуу-дур?(Адыг).Бо чуу-дур? (Бору, дилги, диин, койгун)

-Бо амытаннарны кандыг дириг амытаннар деп адаар бис?(Черлик  дириг амытаннар)

-А чуге черлик деп бодап тур, силер?(Боттары амыдырап, чемни тып черликтеп чоруурлар)

-Эр-хейлер,ам бээр кичээнгейлиг корунерем, чуу четпес-тир!

Дидактиктиг оюн: «Чуу четпес-тир!» Черлик дириг амытаннарга.

-Эр-хейлер, дыка угаанныг уруглар-дыр силер.

- Ам анайжыктар болуп хуулуп алгаш, ойнаалынар!

                       Сула шимчээшкин «Анайжыктар»

                          « Анайларым чараш,

                            Артында-ла ийис,

                            Домейлери аажок,

                          Донгур-донгур кок-кок»(Уруглар башкы-биле денге ырлап, шимчээшкиннерни кууседир)

-Эр-хейлер, уруглар!Ам столдарже олуруптаалынар!Чуруктарда чуну коргускен-дир?(Азырал болгаш черлик дириг амытаннар)

-Черлик дириг амытаннарнын чанында тогериктерни ногаан он-биле будуур,  азырал дириг амытаннарны сарыг  он-биле будуур силер?

 Чурулга.Бот ажыл

Оюн тынышка «Авазынга чет»

Уруглар

-Эр-хейлер, авазынга чедир урээлинер!

Тыныш-биле оюн «Авазынга чедир урээли»

-Кандыг амытаннарны азырал дириг дээр бис?

-Кандыг амытаннарны черлик дириг дээр бис?

-Бис бо хун кайнаар барып чордувус?

-Аалда кандыг дириг амытаннар кордувус?

-Аргада кандыг дириг амытаннар кордувус?

-Кичээл силерге солун болду бе?

-Бо хун  шупту кичээлге эки, идепкейлиг кириштинер, эр-хейлер!Эки киришкенинер дээш четтирдим, ам дыштанып ойнанар, уруглар!

Тыва Республиканын эртем болгаш ооредилге яамызы

Чугаа сайзырадылгазы

(ортумак болук)

Тема: « Азырал болгаш черлик дириг амытаннар»

Кичээлди тургускан башкы:

Шеми сумузунун «Чечек уруглар садынын кижизидикчи башкызы: Монгуш Чинчи Геннадьевна


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

"Вот моя деревня" конспект занятия по родному языку

Конспект занятия по родному языку для средне-старшей группы...

Конспект занятия "Азырал дириг амытаннар"

Кичээлдин сорулгалары:Ооредиглиг:  азырал дириг амытаннар дугайында билигни демлгемчидери, оларнын онзагай демдектерин ылгап билир кылдыр бодандырары, толдерин шын ададыры.Сайзырадыр: диалогтуг ч...

Конспект занятия "Знатоки родного языка"

Конспект занятия по развитию речи для подготовительной группы...

Открытое занятие по родному (тувинскому) языку "Азырал дириг амытаннар"

Открытое занятие по родному (тувинскому) языку...

Конспект занятия по родному языку

Познакомить детей с легендой о Ямале, загадками, играми ненцев, связанных с их основным занятием, воспитывать интерес и уважение к труду и обычаям нашего края....

Конспект занятия "День родного языка"

КОНСПЕКТ ЗАНЯТИЯ В ПОДГОТОВИТЕЛЬНОЙ ГРУППЕ:ТЕМА: «День родного языка»Цели и задачи:Познакомить детей с «Международным днем родного языка ». Обогатить духовн...