2 нче сыйныф укучылары өчен туган (татар) теле буенча эш программасы
рабочая программа на тему

Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләренең

татар төркемендәге 2 нче сыйныф укучылары өчен туган

(татар) теле буенча белем бирү программасына

аңлатма язуы

Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелде:

1. “Россия Федерациясендә мәгариф турында” Федераль законы. 2013. (273-ФЗ номерлы закон үзгәртелде, 2012, 29.12)

2. Мәгариф турында” Татарстан Республикасы законы, 2013 ел

3. Россия Федерациясенең “Россия Федерациясе халык телләре турында”гы 126-ФЗ нчы номерлы Законы (24.07.1998)

4. “Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында” Татарстан Республикасы Законы, 2004нче ел, 1нче июль

5. “2014-2020 нче елларга Татарстан Республикасы дәүләт телләрен һәм Татарстан Республикасында башка телләрне саклау, өйрәнү һәм үстерү буенча Татарстан Республикасы Дәүләт программасы” (2013 ел, 25 октябрь)

6. Татарстан Республикасында 2012-2020 нче елларда фән һәм мәгариф үсеше турында “Дәүләт программасы”

7. Гомуми башлангыч белем бирүнең федераль дәүләт стандарты ( Россия Федерациясенең Мәгариф һәм фән министрлыгы приказы, № 373, 06.10.2009,үзгәрешләр 26 ноябрь 2010 ел, 22 сентябрь 2011 ел, 18 декабрь 2012(.п.19.5) кертелде)

8. МГББУ “Гимназия №8“нең башлангыч гомуми белем бирүнең төп белем бирү программасы

9. Рус телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”(татар балалары өчен). 1-11 класслар. Ф.Ф.Харисов,Ч.М. Харисова, В.А.Гарипова. Казан : Татарстан китап нәшрияты,

10. Дәреслек: татар теле: рус телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең 2 нче сыйныфы өчен дәреслек (татар телен туган тел буларак өйрәнүчеукучылар өчен) /Ф.Ф.Харисов, Ч.М.Харисова А.К.Җәләлиева. – Казан: Татар.кит.нәшр., 2012, -95 бит: рәс.белән

Укыту фәненең уку планында тоткан урыны

2 нче сыйныф өчен "Туган (татар) теле " курсының эш программасы Федераль дәүләт белем бирү стандартларының таләпләренә туры китереп, Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан рөхсәт ителгән Татарстан Республикасы Мәгариф һәм Фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән “Рус телендә Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә туган (татар) телен укыту программасына (татар балалары өчен)”, (төзүче-авторлары: Ф.Ф. Харисов, Ч.М. Харисова. В.А. Гарипова – Казан, 2011.), 2 нче сыйныф өчен Ф.Ф.Харисов,Ч.М.Харисова, А.К.Җәләлиева тарафыннан төзелгән (Казан: Татарстан китап нәшрияты – 2012.) Татарстанның Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән дәреслеккә һәм Татарстан Республикасы Мәгариф һәм Фән министрлыгы, Өстәмә прфессиональ белем бирү дәүләт автоном мәгариф учреждениесе “Татарстан республикасы мәгарифне үстерү институты”ның “Эш программаларын төзү буенча методик тәкъдимнәре”нә, (Казан,2015.) нигезләнеп төзелде.

Укыту планында каралганча, туган (татар) теле дәресләре өчен эш программасы атнага 2 сәгать исәбеннән елга 68 сәгатькә төзелде.

Эш программасы структурасы

Туган (татар) теленең эш программасы: аңлатма язуыннан, төп бүлекләр, белем һәм күнекмәләрдән,укытуның гомуми, шәхси, метапредмет нәтиҗәләрен үз эченә

алган программаның эчтәлегеннән

Эш программасының эчтәлеге

Эш программасының һәм белем бирүнең максаты:

Рус мәктәбенең 2 нче сыйныфында укучы татар балаларына туган (татар) теленнән белем бирүнең төп максаты – Федераль дәүләт стандарты таләпләрен тормышка ашыру белән бергә рус мәктәбендә татар теленә өйрәткәндә укучыларда лингвистик (тел), коммуникатив (аралашу), милли мәдәният өлкәсенә караган культурологик (мәдәниятлылык) компетенцияләр булдыру.

Рус мәктәбендә туган (татар) телен ана теле буларак укытуның төп бурычлары түбәндәгеләр:

1.Укучыларда ана телен өйрәнүгә кызыксыну, омтылыш уяту, үз милләтеңә һәм аның теленә мәхәббәт хисләре тәрбияләү.

2. Балаларда туган (татар) теленең барлык тармаклары буенча мәгълүматлылыкны (компетенцияне) булдыру.

3.Укучыларның аралашу өлкәсенә караган мәгълүматлылыкны булдыру. Сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча аралашканда, тел чараларыннан урынлы файдаланырга өйрәтү.

4.Телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләре булдыру.

5. Укучыларда татар мәдәниятенә караган мәгълүматлылыкны үстерү.

6. Туган (татар) теле дәресләрендә, белем бирү белән бергә, тәрбияви бурычны да үтәү мөһим. Телебезнең тәрбияви мөмкинлекләрен ачуда укуга карата кызыксыну уяту зур әһәмияткә ия, чөнки ана телен өйрәнү теләге укучының эчке ихтыяҗына әверелә.

7.Программа укучыларның логик фикерләү дәрәҗәсен үстерү бурычын да куя. Балалар, ана телендә аралашканда, фикерләрен ачык, аңлаешлы, эзлекле, стилистик яктан дөрес, төгәл итеп адресатка җиткерә белергә тиеш. Бу бер үк вакытта сөйләм теленә дә, язма телгә дә карый, ягъни укучыларда ана телендә дөрес, матур итеп сөйләү һәм язу күнекмәләре тәрбияләү максаты куела.

Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларының күбрәк рус телендә аралашуларын һәм фәннәрнең рус телендә үзләштерелүен истә тотып, темаларны үткәндә, аның рус телендәге үзенчәлеген (охшаш яки аермалы якларын) кыскача билгеләп бару зарур.

Программа тел белеме тармаклары арасында системалылык һәм эзлеклелек, фәннилек, аңлаешлылык, дәвамчанлык һ. б. таләпләрне истә тотып төзелде.

Белем дәрәҗәсенә таләпләр:

Татар алфавитын яттан белү. Укытучы биргән сүзләрне яки сыйныфташларның фамилияләрен алфавит тәртибендә язу.

Калын һәм нечкә сузыкларны аерып, туган (татар) телендәге сүзләрнең сингармонизм законына буйсынуын яки буйсынмавын (шәһәр, китап) аңлату.

Яңгырау һәм саңгырау тартыкларны аеру. Ъ һәм ь хәрефләре булган сүзләрне дөрес уку һәм язу (кулъяулык, көньяк). Я, ю, е хәрефләрен дөрес

язу.

Туган (татар) телендә сүз басымын кую, рус сүзләре белән чагыштырып күрсәтү.

Сүз төркемнәреннән исем, фигыль, сыйфатларның мәгънәләрен аңлап, җөмлә эченнән табып әйтү. Исемнәрнең берлек һәм күплек сан

формаларын аеру, фигыльләрнең юклык, заман кушымчаларын билгеләү.

Җөмләнең баш кисәкләрен билгеләү, аларның урнашу тәртибен аңлату.

Өйрәнелә торган сүз төркемнәре кергән мәкаль – әйтемнәрне,табышмакларны ятлау һәм аларны язу..

       Программаны үзләштерүдән көтелгән нәтиҗәләр. Яңа буын федераль дәүләт стандартларының принципиаль аермалыгы булып белем алуның күрсәткеченә,нәтиҗәсенә ориетлашу тора. Белем алуның планлаштырылган нәтиҗәләренә түбәндәге төгәл билгеләнгән таләпләр куелды:

Шәхси нәтиҗәләр:

- телнең төп аралашу чарасы булуын, дөрес, хатасыз һәм грамоталы язу кешенең гомуми культурасы күрсәткече булуын аңлау;

- туган республикага, туган илгә, халкына, ил тарихына карата гражданлык нигезләре, үз милләтен ярату, татар булуы белән горурлану хисләре

формалаштыру;

-укучының тоткан урынын, укучы ролен кабул итү, укуга карата кызыксыну уяту, укуның шәхсән мәгънәсен аңлауны формалаштыру;

- әхлакый нормаларны кузаллауга нигезләнеп, укучының үз эшләгән эшләре өчен шәхси җаваплылыгын, мөстәкыйльлеген үстерү.

Метапредмет нәтиҗәләр укучылар тарафыннан үзләштерелгән регулятив, танып белү, коммуникатив универсаль уку гамәлләрен

чагылдырала.

Укучыларда мәгълүмати җәмгыятьтә яшәү һәм эшләү өчен кирәкле күнекмәләр үстерелә. Укучылар текст, күрмә-график рәсемнәр,

хәрәкәтле яисә хәрәкәтсез сурәтләр, ягъни төрле коммуникацион технологияләр аша тапшырыла торган мәгълүмати объектлар белән эшләү

тәҗрибәсе ала; презентацион материаллар әзерләп, зур булмаган аудитория алдында чыгыш ясарга өйрәнә; укучыларда, компьютер яисә ИКТ нең башка чаралары белән эш иткәндә, сәламәтлеккә зыян китерми торган эш алымнарын куллана алукүнекмәләре формалаша.

Танып белү нәтиҗәләре:

– фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерли белү;

– иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру;

– объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү;

– төп мәгълүматны аеру, укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;

– тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.

Регулятив нәтиҗәләр:

– уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү;

– эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра, нәтиҗәле эш алымнарын таба белү;

– уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;

– билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү;

– укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;

– ихтыяр көче,максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру;

– дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли һәм алар белән дөрес эш итә белү;

– дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү.

Коммуникатив нәтиҗәләр:

– әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү;

– әңгәмәдәш белән аралашу калыбын төзү;

– аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре);

– парларда һәм күмәк эшли белү;

– мәгълүматны туплау өчен, күмәк эш башкару;

– әңгәмәдәшең белән сөйләшүне башлый, дәвам итә, тәмамлый белү.

Предмет нәтиҗәләре:

- орфограммалы сүзләр кергән текстларны дөрес күчереп язу

- жөмләләрне әйтелү максатына карап аеру, тиешле интонация белән уку;

- жөмләнең баш кисәкләрен таба һәм аера белү;

- 8-13 сүзле текстны жөмлә ахырына тиешле тыныш билгесе куеп күчереп язу;

- рәсем буенча бәйләнешле сөйләм төзү;

- язу гигиенасы күнекмәләрен үзләштерү;

- язылышы истә калыргатиешле сүзләрне үзләштерү;

- текстны аңлап уку, аны логик тәмамланган кисәкләргә бүлү.

 Сөйләм үстерү өчен темалар:

 1.Яшелчә бакчасында.

 2.Шәһәр транспортында.

 3.Туган көнем

 4. Әниемә булышам.

 5. Татар теле дәресендә..

 6 . Җәйге ял.

 7. Әниемә булышам

                                                                           Эш  программасының  үзенчәлекләре

  Укыту планында 2 нче сыйныфта туган (татар) теленнән атнага 2  сәгать вакыт бирелә.  Программада 68 сәгать каралган. Эш программасы  гомуми башлангыч белем  бирү программасын үзләштерү  буенча  планлаштырыла торган  нәтиҗәләргә,  татар  теленнән  үрнәк  программага,. татар теленнән  гомуми белем бирүнең  дәүләт стандартына нигезләнеп  эшләнде.

  Сөйләм  эшчәнлегенең барлык  төрләре ( тыңлап  аңлау, сөйләү, уку, язу һәм язма сөйләм) буенча укучыларда күнекмәләр булдырыла. Укучылар укылган  яки тыңланган текстның  эчтәлегенә  төшенә, темасын  билгели ала, текст буенча әңгәмә  үткәрә  ала, гади план  төзеп, телнең  орфографик  һәм орфоэпик нормаларын  саклап, телдән  яки  язмача эчтәлеген  җиткерә, тексттагы җөмләләрне синтагмаларга бүлеп, сөйләм  яңалыгын  белдергән  кисәкләргә  логик  басым ясап, сәнгатьле  итеп  укый  белә, текстка  үз мөнәсәбәтен  белдерә  һәм  аны  дәлилли, тәкъдим  ителгән  темалар (уку-язу әсбаплары, яшелчә бакчасында, яраткан ризыгым, укыган мәктәбем, якын дусларым,җәйге ял, татар теле дәресендә, туган көнем., әниемә булышам, милли ризыклар,шәһәр транспорты)  буенча  диалогик  һәм  монологик  сөйләм оештырыла. Дөрес һәм матур  язу күнекмәләрен үзләштерә.  Төрле  типтагы  язма  эшләр( диктант, изложение, сочинение)  башкарыла.

2 нче сыйныф укучыларының белем, осталык һәм күнекмәләренә төп таләпләр.

2 нче сыйныфны тәмамлаганда, татар алфавитын яттан белү.Укытучы биргән сүзләрне яки сыйныфташларның фамилияләрен алфавит тәртибендә язу.

   Калын һәм нечкә сузыкларны аерып, туган (татар) телендәге сүзләрнең сингармонизм законына буйсынуын яки буйсынмавын  аңлату.

Яңгырау һәм саңгырау тартыкларны аеру. ъ һәм ь хәрефләре кергән  сүзләрне дөрес уку һәм язу (кулъяулык, көньяк). Я, ю, е хәрефләрен дөрес язу. Туган (татар) телендә сүз басымын кую, рус сүзләре белән чагыштыру.

  Сүз төркемнәреннән исем, фигыль һәм сыйфатларның мәгънәләрен аңлап, җөмлә эченнән табып әйтү.Исемнәрнең берлек , күплек сан формаларын аеру, фигыльләрнең юклык һәм заман кушымчаларын билгеләү.

Җөмләнең баш кисәкләрен билгеләү, аларның урнашу тәртибен аңлату. Җөмлә кисәкләре һәм сүз төркемнәре дигән төшенчәләрне аеру.

Өйрәнелә торган сүз төркемнәре кергән мәкаль-әйтемнәрне, табышмакларны ятлау һәм аларны язу.

                                                                                 Эш программасының эчтәлеге

1. 1 нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау (7 сәгать)

Сүзләрне иҗекләргә бүлү һәм юлдан-юлга күчерү. Аерым сүзләр һәм сүзтезмәләрне, җөмләләрне дөрес итеп уку һәм язу.Бирелгән иҗекләрдән сүзләр, сүзтезмәләр һәм җөмләләр төзеп әйтү һәм язу.

Тәкъдим ителгән җөмләләрне   дөрес   итеп   күчереп   язу. Алардагы кем? нәрсә? нинди? кайсы? нишли? сорауларына  җавап бирә торган сүзләрне табып әйтү, укучылардан алар белән җөмләләр төзетү. Баш хәреф белән языла торган сүзләрне кабатлау. Дәресләрдә өйрәнелә торган язучыларның исем-фамилияләрен дөрес язу.

2. Авазлар һәм хәрефләр (28 сәгать)

Татар теленең алфавиты һәм аны өйрәнү. Дәреслектәге сүзлекчәдән сүзләр таба белү. Бирелгән сүзләрне, сыйныфташлар-ның фамилияләрен алфавит тәртибендә язу. Сузык авазлар. Калын һәм нечкә сузыклар. Аларны дөрес әйту күнекмәләрен булдыру. Сингармонизм законы. Татар теленең үзенчәлекле сузыклары һәм аларны белдерә торган хәрефләрнең дөрес язылышы. /а/.(э], [о], [ы] сузыкларын белдерә торган хәрефләр аларның дөрес язылышы.Татар һәм рус телләрендә бу авазларның әйтелеш үзенчәлекләре. Я, ю, е хәрефләре, алар кергән сүзләрне дөрес уку һәм язу. Тартык  авазлар.  Яңгырау һәм саңгырау  авазлар.  Алар кергән сүзләрне дөрес әйтү һәм язу. [w], [гъ], [къ], [х], [ч] тартыкларын  дөрес әйтү, аларны белдерә торган хәрефләрнең язылышы. Татар теленең үзенчәлекле тартыклары [җ], [ң], [һ].Алар кергән сүзләрне дөрес язу күнекмәләре булдыру, Ц, щ хәрефләре булган сүзләрне дөрес уку һәм язу. Ъ һәм ь  хәрефләре  кергән сүзләрне дөрес  уку һәм  язу. Аңлатмалы һәм сүзлек диктантлары язу.

3. Сүз (3 сәгать)

Сүзләрне иҗекләргә бүлү.Татар теленең иҗек калыплары белән таныштыру. Туган (татар) телендә сүз басымы. Аны дөрес куярга өйрәнү. Рус телендәге сүз басымының урыны. Кабатлау.

4.  Морфология (12 сәгать)

Исем, аның мәгънәсе, сораулары турында белгәннәрне ныгыту. Исемнәрнең берлек һәм күплек сан формалары. Күплек сан кушымчаларының дөрес язылышы, аларны рус теле белән чагыштыру.

Фигыль, аның мәгънәсе, сораулары. Фигыльләрнең заман формалары турында төшенчә бирү. Аларны рус теле белән чагыштырып күрсәтү.

Сыйфат, аның мәгънәсе, сораулары белән таныштыру. Предметның төрле билгеләрен белдерә торган сүзләр буларак, аларны сөйләмдә дөрес куллану. Татар һәм рус телләрендә сыйфатларның сыйфатланмышка иярү үзенчәлеге.

Кабатлау. Бирелгән җөмләләрдән, әзер тексттан өйрәнгән сүз төркемнәрен таба белү, андый сүзләрне русчадан татарчага тәрҗемә итү, сөйләмдә дөрес куллану.

5.  Синтаксис (11 сәгать)

Сүзләрдән сүзтезмә һәм җөмләләр төзү. Җөмләнең баш кисәкләре турында мәгълүмат бирү, аларның урнашу тәртибен күзәтү, аны рус теле белән чагыштыру. Бирелгән сүзләр белән сүзтезмәләр һәм җөмләләр төзү күнекмәләре формалаштыру. Тәрҗемә күнекмәләре булдыру.

6. Ел буена үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау (7 сәгать)

Укыту- тематик планлаштыру

                Сыйныф 2

                Сәгатьләр саны:

                Барысы- 68 сәг, атнага- 2 сәг.

2 сыйныфта туган (татар) теленнән үзләштерелергә һәм камилләштерелергә тиешле гомумкүнекмәләр

Мәгълүмат һәм белем бирү чыганаклары

Укытуның материаль-техник һәм мәгълүмати тәэмин ителеше

- белем һәм тәрбия бирү өчен барлык шартлар да тудырылган, санитария һәм янгыннан саклану нормаларына туры килгән уку бинасы булу;

- әдәбиятны өйрәнү өчен җитәрлек күләмдә дәреслекләр һәм өстәмә методик ярдәмлекләр белән тәэмин ителгән китапханә;

- электрон китапханә, башка электрон ресурслар, татарча сайтлардан куллану мөмкинлеге булган компьютер классы;

- лингафон кабинеты;

- электрон һәм басма күрсәтмә әсбаплар, дәреслекләр;

- мультимедиа укыту программалары, компьютер программалары;

- укучыларының белемнәрен тикшерү программалары;

- төрле типтагы сүзлекләр, энциклопедияләр;

- белешмә материаллар;

- балалар өчен чыгарылган газета һәм журналлар;

- интерактив тикшерү программалары;

- татар сайтлары (belem.ru; tatarile.org.com)

Әдәбият исемлеге

1. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм Фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән “Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү

мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы (татар балалары өчен): 1-11 нче сыйныфлар. – Казан: Мәгариф, 2011.

2. Укыту фәннәре буенча эш программалары: татар теле: методик тәкъдимнәр. Төп гомуми белем мәктәбе. – Казан: ДБО “Белем сыйфаты

мониторингының республика үзәге, 2013. – 116 б.

3. Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләре өчен татар теле һәм әдәбиятыннан үрнәк программалар. – Казан: Татар. кит. нәшр.,

2011. – 239 б.

4. Сафиуллина Ф. С. Хәзерге татар әдәби теле. Югары һәм урта уку йортлары өчен дәреслек. – Казан: “Мәгариф” нәшр., 2010.

5. Абдрахимова Я.Х. Татар теленнән изложениеләр 1-4:Татар телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең 1-4 сыйныфлары өчен. – Казан,

Татарстан китап нәшрияты, 2012.

8. Татар теле: Рус мәктәбендә гомуми белем бирү оешмаларында (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар белән) эшләүче укытучылар

өчен методик әсбап. 1-4 нче сыйныфлар./ Ф.Ф. Харисов, Ч.М. Харисова. – Казан: Татарстан китап нәшррияты, 2015.

Өстәмә әдәбият

1. Фатыйхова Р.Н. Татар теленнән диктантлар, контроль эшләр, тестлар. – Казан, “Гыйлем” нәшрияты, 2011.

2. Вәлиева Ф.С., Саттаров Г.Ф.Урта мәктәп һәм гимназияләрдә татар телен укыту методикасы, К..: Раннур н-ты, 2010 ел.

3. Гыймадиева Н., Нуруллина Р .Татар теленнән кагыйдәләр җыентыгы. К.: “Мәгариф”, 2012.

4. “Фән һәм мәктәп”, “Мәгариф” журналлары, “Мәгърифәт”, “Ачык дәрес” газеталары

Укыту-методик комплекты

1. 2нче сыйныфта татар теле дәреслеге (Ф.Ф.Харисов,Ч.М.Харисова А.К.Җәләлиева .-Казан:Тат кит нәшр 2012 ).

2. Хәзерге татар әдәби теле(Ф.С.Сафиуллина,М.З.Зәкиев.-Казан,”Мәгариф”,1994)

http://www.mon.gov.ru РФ Мәгариф һәм фән министрлыгыhttp://www.ed.gov.ru Белем бирү буенча федераль агентлык

http://www.fasi.gov.ru Фән һәм инновацияләр буенча федераль агентлык

http://www.obrnadzor.gov.ru Рособрнадзор

http://www.apkppro.ru РФ мәгариф хезмәткәрләренең квалификациясен күтәрү һәм профессиональ әзерләү академиясе

http://www.lexed.ru Федеральный центр образовательного законодательства

http://www.rustest.ruФедераль тест үткәрүүзәге

http://www. tatedu.ru ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы

http://www.edu. kzn.ru ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы Белем полрталы

http://www.mon.tatar.ru

http://pedsovet.org Бөтенроссия интернет-педкиңәшмәсе

http://www.bytik.ru Мәгариф системасында яңа технологияләр куллану – халыкара конференция

http://www.shoolexpo.ru

http://www.it-n.ru

http://. belem.ru

http://. tatar.ruТР рәсми серверы

http://. tatcenter.ruТР мәгълүмати – аналитик порталы

http://. Tat. Tatar - inform.ru ТР мәгълүмат агентлыгы

http://. intertat.ruТР электрон газетасы

http://. vatantat.ru “Ватаным Татарстан” газетасы

http://. Tatar - kongres.ru Бөтендөнья татар конгрессы

http://. xat.ru Татар хат алышу хезмәте

http://. suzlek.ruon- line русча сүзлеге

http://. Abaga.h16.ru “Абага чәчәге” олимпиада

http://. Tugan-tel.at.ru Шрифтлар һәм IT- технологияләр

http://. Kitapxane.at.ru татар телендәге әдәби әсәрләр китапханәсе

http://. Tatar.com.ru татар теле сүзлекләр һәм үзөйрәткечләр

http://. Tatarca.boom.ru татарча текстлар

http://. tataroved.ru Татар тарихы: төрки – татар дөньясы

Эш программасының эчтәлеге

      1.Авазлар һәм хәрефләр. ( 7 сәгать)

1нче сыйныфта авазлар һәм хәрефләр турында үткәннәрне кабатлау. Сузык һәм тартык авазлар. Татар һәм рус телләренең икесендә дә булган, әмма әйтелеше белән татар телендә аерылып торган авазлар ; татар теленең үзенчәлекле авазлары.Сүзләрне иҗекләргә бүлү һәм юлдан-юлга күчерү. Аерым сүзләр һәм сүзтезмәләрне, җөмләләрне дөрес итеп уку һәм язу.Бирелгән иҗекләрдән сүзләр,сүзтезмәләр һәм җөмләләр төзеп әйтү һәм язу.Тәкъдим ителгән җөмләләрне дөрес итеп күчереп язу. Кем? Нәрсә? Нинди? Кайсы? Нишли? сорауларына җавап бирә торган сүзләрне табу, укучылардан алар белән җөмләләр төзетү. Баш хәреф белән языла торган сүзләрне кабатлау. Дәресләрдә өйрәнелә торган язучыларның исем-фамилияләрендөрес язу.Сүзлек диктанты, тикшерү диктанты, хикәя язу. Монологик сөйләм үстерү. Контроль диктант язу.

      2.Авазлар һәм хәрефләр.( 28 сәгать)

Алфавитны өйрәнү. Дәреслектәге сүзлекчәдән сүзләр таба белү.Бирелгән сүзләрне, сыйныфташларның фамилияләрен алфавит тәртибендә язу.

Сузык авазлар. Калын һәм нечкә сузыклар. Аларны дөрес әйтү күнекмәләрен булдыру. Сингармонизм законы. Татар теленең үзенчәлекле сузыклары [ә], [ө], [ү] һәм аларны белдерә торган хәрефләрнең дөрес язылышы.[а], [э], [о], [ы] сузыкларын белдерә торган хәрефләр һәм аларның дөрес язылышы. Татар һәм рус телләрендә бу авазларның әйтелеш үзенчәлекләре.Я, ю, е хәрефләре, алар кергән сүзләрне дөрес уку һәм язу.Тартык авазлар. Яңгырау һәм саңгырау тартыклар. Алар кергән сүзләрне дөрес әйтү һәм язу. [w], [гъ], [къ], [х], [ч]тартыкларын дөрес әйтү, аларны белдерә торган хәрефләрнең дөрес язылышы. Татар теленең үзенчәлекле тартыклары [җ], [ң], [һ]. Бу хәрефләр кергән сүзләрне дөрес язу күнекмәләре булдыру. Ц, щ хәрефләре булган сүзләрне дөрес уку һәм язу.Ъ һәм ь хәрефләре кергән сүзләрне дөрес уку һәм язу.

Аңлатмалы һәм сүзлек диктантлары язу.Кабатлау.

    3. Сүз (3 сәгать)

Сүзләрне иҗекләргә бүлү.

Татар теленең иҗек калыплары белән таныштыру.

Татар телендә сүз басымы. Аны дөрес куярга өйрәнү. Рус телендәге сүз басымының урыны.

Кабатлау.

      4.Морфология(12 сәгать)

Исем. Аның мәгънәсе, сораулары турында белгәннәрне ныгыту. Исемнәрнең берлек һәм күплек сан формалары.

Күплек сан кушымчаларының дөрес язылышы, аларны рус теле белән чагыштыру.

Фигыль, аның мәгънәсе, сораулары. Фигыльләрнең заман формалары турында төшенчә бирү. Аларны рус теле белән чагыштырып күрсәтү.

Сыйфат, аның мәгънәсе, сораулары белән таныштыру. Предметның төрле билгеләрен белдерә торган сүзләр

буларак, аларны сөйләмдә дөрес куллану. Рус һәм татар телләрендә сыйфатларның сыйфатланмышка иярү үзенчәлеге.

Кабатлау. Бирелгән җөмләләрдән, әзер тексттан өйрәнгән сүз төркемнәрен таба белү, андый сүзләрне русчадан татарчага тәрҗемә итү, сөйләмдә дөрес куллану.

Сүзлек диктанты. Мөстәкыйль эш. Рәсем буенча хикәя төзү. Монологик сөйләм үстерү. Диалог өстендә эш. Тест

    5. Синтаксис.(18 сәгать)

Сүзләрдән сүзтезмә һәм җөмләләр төзү, аларда сүзләрнең урнашу тәртибе.

Җөмләнең баш кисәкләре турында мәгълүмат бирү, аларның урнашу тәртибен күзәтү, аны рус теле белән яычагыштыру.

Бирелгән сүзләр белән сүзтезмәләр һәм җөмләләр төзү. Тәрҗемә күнекмәләре булдыру.

Сүзлек диктантлары, контроль диктант. Хикәя язу. монологик сөйләм үстерү. Күчереп язу. Диалогик сөйләм үстерү.

Тест. Мөстәкыйль эш.

2 сыйныф татар төркеме өчен 2018-2019 уку елына туган (татар) теленнән календарь – тематик  план