Эзләнү-тикшерү проекты " Без матурлык булдырабыз"
опыты и эксперименты по окружающему миру (средняя группа)

                                 Тема: « Без матурлык тудырабыз»

Воспитатель   - Мингазова Галия Рафаэльовна, воспитатель МБДОУ- Тюлячинский детский сад №3 Тюлячинского муниципального района РТ

                               Эзләнү тикшерү проект эше

 “Без матурлык тудырабыз”

Актуальлелек.

Безне чолгап алган тирәлек турында без ниләр уйлыйбыз? Ишегалдында, бакчада яки парктта йөргәндә безгә нәрсә ошый ? Әлбәттә, без бу хакта һәрвакыт уйламаска да мөмкин, әмма күз алдына китерсәк: безнең зур яки кечкенә участогыбыз чын король бакчасына әверелә ала! Кояшның һәр нуры бакча сукмакларында яисә гүзәл буагыз бәрхет суында уйный. Һәр борылыш сезгә яңа серле картина ача!

 Ихтимал, без моны мөстәкыйль рәвештә эшли алмыйбыз, менә монда ландшафт дизайнер кирәк!

Ландшафт дизайны безгә үзебез теләгәнне бүләк итә ала.  Ул  дистәләгән төрле стильләр белән безнең бакчагызны матурлап бетерә. Менә мин дә ландшафт дизайнеры буларак матурлыкка омтылырга  тырышам.

Балалар бакчасының матурлыгы– ул безнең визит карточкабыз. Бакчаның  торышы һәм төзеклеге проблемасы, беренче карашка ук, экологик әһәмияткә ия. Гамәлдәге санитария нормалары буенча һәр укыту, мәктәпкәчә яки сәламәтләндерү учреждениес әйләнә-тирәлекне матурлап торучы  яшел зонага ия булырга тиеш.

«Кешене кием-салым белән каршы алалар, акыл белән озатып куялар» дигән яхшы мәкаль бар. Шуңа күрә бакчаның тышкы күренеше һәм аның әйләнә-тирәсендәге территория зур әһәмияткә ия, ләкин ул матур гына түгел, экологик яктан чиста булырга тиеш. Нәкъ менә монда без, бигрәк тә җәй айларында вакытның күп өлешен уздырабыз бит. Экологик хәл сәламәтлегебезгә һәм тулаем организмга тәэсир итә. Без нәрсәнең нәтиҗәсен күреп әйләнә- тирәбезне сакларга, матурлатырга тиеш.

Гипотеза: балалар бакчасында да ландшафт дизайны элементларын булдыру балаларның һәм  ата-аналарының игътибарын экология проблемаларына җәлеп итәргә һәм аларның активлыгын арттырырга мөмкин.

Сайланган теманың актуальлеге: территорияне төзекләндерү кеше тормышында мөһим роль уйный - матур төзелгән клумбалар, кече формалар, ландшафт элементлары кешенең кәефенә, сәламәтлегенә йогынты ясый, уңай микроклимат тудыра. Бу проектта эшләү актив тормыш позициясен үстерергә, шулай ук дизайнерлар, бакчачылар, тикшеренүчеләр мөмкинлекләрен тормышка ашырырга мөмкинлек бирә.

Тикшеренүнең максаты: балаларга экологик тәрбия бирү программасын уңышлы тормышка ашыруга, ата-аналар белән эшләү эшчәнлеген  арттыруга һәм балалар бакчасы  яны территориясенең бер өлешен ландшафт дизайны булдыруны ачыклау.

Тикшеренү бурычлары:

Уртанчылар төркеме балаларының  һәм ата-аналарның бакча  яны территориясен төзекләндерү кирәклеге турындагы фикерен ачыклау;

чәчәк үстерү, бизәү һәм ландшафт дизайны нигезләре белән танышыру;

Дизайн эшләү – балалар бакчасының уртанчылар төркеме өчен проекты;

Балалар бакчасының уртанчылар төркеменә караган өлешен  төзекләндерү һәм яшелләндерү буенча проект чараларын тормышка ашыру.

Тикшеренү объекты: ландшафт дизайнының заманча формалары.

Тикшеренү предметы: балалар бакчасы территориясендә, аның экологик үзенчәлекләрен исәпкә алып, ландшафт дизайны элементларын булдыру мөмкинлеге тудыру.

Тикшеренү урыны: Теләченең өченче номерлы балалар бакчасы.

Вакыты: 1 март- 31май, 2022 ел

Көтелгән нәтиҗәләр:

1.Балаларга, ата-аналарга социологик сораштыру нәтиҗәләрен анализлау.

2. Балалар бакчасы участогын яшелләндерү һәм төзекләндерү: чишмә, күл, чәчәкләр үстерү өчен конуслар ясау, таш җәю һәм башкалар. Участокта  чисталыкны һәм тәртипне саклап калу.

3.Балаларны матурлык  нигезләре белән таныштыру, чәчәкләрне үстерү алымнарын өйрәнү.

4. Проектта катнашучыларда табигатьне саклау буенча практик эш һәм тикшеренү эшчәнлеге күнекмәләрен формалаштыру.

5.Балалар бакчасы  территориясенең экологик торышын һәм эстетик  матурлыгын яхшырту.

II. Төп өлеш.

1.Тикшерү объектының характеристикасы.

Балалар бакчасы 2012 нче елның 22 нче октябрендә ачылды. Территория зур.  Бакчаны уратып төрле агалар утыртылды: миләш, чыршы, сирин. Җәй буе шау чәчәктә утыручы клумбаларга чәчәкләр  утыртыла.

2.   Ландшафт дизайны нигезләре.

Безнең  ландшафт дизайны максаты: бакчабызның матурлыгы һәр кешенең күз явын алырлык булырга тиеш. Моның өчен без төрле дизайн ысуллары кулланабыз. Ташлардан матур юллар, күлләр бизәлеше ясыйбыз.  Ә чәчәкләр - яшелләндерүнең барлык формаларыннан иң кыйммәтле һәм иң авыр күренеше. Аларны туфрагы яхшы булган җирләргә утыртабыз.

Ташлар белән кулгә, чишмәгә бара торган юллар салабыз

3. Практик өлеш.

 Проектны гамәлгә ашыру этаплары.

Эшкә керешкәндә, без ниләр эшләргә тиеш булганнан соң, балалар бакчасының уртанчылар төркеменә бирелгән кишәрлекне  сәнгатьчә бизәү - аларның иң әһәмиятлесен ачыклау буенча эш алып барылды.  Аны матурлауның төп этапларын билгеләдек:

- ландшафт дизайнының заманча элементларын кулланып чәчәклекләр булдыру;

ландшафт дизайнының декоратив элементларын булдыру.

Проектның этаплары.

1. Әзерлек эше.

• Проектның максатын. Бурычларын ачыклау.
• Матурлык тудыру өчен кирәкле материалларны, җиһазларны барлау.
• Проектның схемасын төзү.
• Матурлык, чәчәкләр турында шигырьләр, табышмаклар уку.

2. Төп этап.

3. Йомгаклау этабы.

 Схема буенча ландшафт дизайн төзү.

Кулланылган әдәбият.

1.Николаева С. Н. « Методика экологического воспитания дошкольников» -М:. Издательский центр «Академия», 2001.

 2.Юный эколог. «Система работы с детьми в старшей группе детского сада». -М:. МОЗАИКА-СИНТЕЗ, 2010.

3.Исакова Н. В. «Развитие познавательных процессов у старших дошкольников через экспериментальную деятельность» - СПб: ООО «ДЕТСТВО- ПРЕСС», 2013

 4.Закирова К. В. “Балалар бакчасында әдәп- әхлак тәрбиясе: методик кулланма/ К.В.Закирова, Р.Ә. Кадыйрова, Г. М. Сафиуллина.- Казан: Беренче полиграфия компаниясе, 2013.- 424 б.

  5. Кашапова М. Ф. “Табигатьне саклыйк, балалар! “ Дүртенче китап/ Казан: “Школа” редакция- нәшрият үзәге, 2017.-168б.

   6. Закирова К. В. Балачак аланы: балалар бакчасы тәрбиячеләре һәм әти- әниләр өчен хрестоматия.- Казан: РИЦ, 2011.- 560 б.

                                                                                                     Кушымта