Технологическая карта: «Куобах кутуруга». Николай Гаврилович Золотарев - Николай Якутскай остуоруйатыттан
материал

Дьайымал

тутула

О5о5о уеруйэ5и,

сатабылы инэрии

(олохсутуу)

Иитээччи

дьайымала

О5о дьайымала

Туттуллар тэрил

Бириэмэтэ

Киирии чааьа

Бэйэ – бэйэ5э убаастабылы уонна аьыныгас сыьыаны иитии. Дорооболоьуу.

Утуе кунунэн о5олоор.

Манна мин таспар кэллибит дуосканы кердубут.

О5олоор, керун эрэ бу кимий? Николай Гаврилович Золотарев диэн. Кини о5олорго анаан элбэх остуоруйалары, хоьооннору суруйбут.

О5олоор, куобах диэн кимий?

Кини кыьын хайдах енее5уй? сайын? хаамар дуо? ыстанар дуо? Кини наьаа куттамсах.

О5олоор, былыр Куобах бэрт уьун  учугэй кутуруктаах этэ, керун эрэ.

Билигин мин эьиэхэ Н.Г.Золотарев «Куобах кутуруга» диэн остуоруйатын кэпсиэм.

Арай биирдэ куобах ойуурга дьиэ туттан олорбут. Дьиэтин аанын ис еттуттэн сабыллар гыммыт. «Дьиэбэр ыт киирээри гынна5ына ис еттуттэн баттыам диэн». Арай биирдэ куобах дьиэтиттэн тахсан истэ5инэ, ханна эрэ тыас тыаьаабыт. Куобах куттанан чугурус гыммыт. Дьиэтин аана сабыллан «лап» гына туспут. Куобах дьиэм иьиттэн ким эрэ кутурукпуттан хаарбата диэн куускэ ыстаммыт. Кутуругун тебете аанна хаалан хаалбыт.

- Кэбис уонна бу дьиэ5э олорбоппун диэн ампаарыгар тахсан олорбут. Ол олорон биирдэ таьырдьаттан ампаарыгар киирэн истэ5инэ, эмискэ куустээх тыал туьэн ампаарын аанын «лип»  гыннарбыт. Куобах урукутунаа5ар ессе куттаммыт ойуур диэки ыстаммыт. Кутуруга ампаар ааныгар хаалбыт. Ойуурга ытыы олордогуна эьэ тиийэн кэлбит. Эьэ куоба5ы кемускэьиэх буолан бииргэ олорор буолбуттар. Арай биирдэ эьэ куобахха эппит. Куобах тансаннын маста киллэр эрэ, оьохпутун оттуохпут диэбит. Куобах тахсан иьэн аанна кутуругун хаптарбыт, эьэ сиэтэ дии санаан ойуур диэки ойо турбут. Дьэ, ити курдук, Куобах куттас буолан кутуругуттан мэдийбит уонна дьиэ туттубат буолбут.

Утуе кунунэн.

Манан, борон.

Ыстанар.

Туохтан барытыттан куттанар кыыл

.

Н.Г.Золотарев портрета кестер (слайд)

Куобах кестер манан борон.

Куобах дьиэтэ кестер.

Ампаар дьиэтэ кестер.

Куобах эьэни керсер.

Куобах кутуруга кестер.

Сурун чааьа

Паравозигынан айан

1 сорудах

«Геометрическэй фигуралары сепке буоан олор».

2 сорудах

Светофорга сепке тохтоо

3 сорудах

Сыыппаралары сепке уур

4 сорудах. Фигуралары булан сепке муостаны онор.

5 сорудах

Буквалары сепке ааттаа

6 сорудах ханнык ен тахсыбытын таай

7 сорудах

Куобах кутуругун сиэлинэн оноруу.

Ааны ким эрэ тонсуйар.

Флешканы арыйан керуу. Кимий бу?

О5олоор,  мин эьиэхэ кердеьуулээх тиийдим. Бу сотору мин тереебут кунум буолаары турар. Кутуругум наьаа кылгас. Баьааалыста миэхэ кемелеьуеххут дуо кутурукпун кердуурбэр. Мин кутурукпун кердуургутугэр элбэх сорудахтары толоро5ут.

Бастаан мин эьигиттэн тарбахтар ааттарын ыйытыахпын ба5арабын.

О5олоор билет ыллыбыт, билетпыт геометрическэй фигурата паравозка баар онно олоробут.

О5олоор, бу тугуй? Хайдах ен тыкпытый? Ол аата манна тохтуубут.

Куобах олорбут дьиэтигэр тиийэ кэллибит. Оо, керун эрэ бу куобахпыт кутурга кыбыллан хаалан хаалбыт. Бу дьиэ аанын арыйарбытыгар сыыппаралары сепке уурдахпытына ылабыт куобах кутуругун.

Маладьыастар.

Кердубут туох сытарый? Урэ5и туоруурга туох нааданый? Керун, эрэ бу курдук сепке уурабыт уонна куобах курдук ыстаналаан туоруубут.

О5олоор, ханна тиийэн кэллибит. Куобахпыт кутуруга эмиэ ампаар ааныгар кыбыллан хаалбыт. Ону ыларбытыгар буквалары сепке эттэхпитинэ арыллар аана.

Аны билигин ким дьиэтигэр тиийэбитий о5олоор?

Куобах кимниин олордо этэй? Эьэ дьиэтигэр кэллибит. Оо, эмиэ куобахпыт кутуругун сорого эьэ дьиэтин ааныгар кыбыллан хаалбыт. Кутурукпутун ыларбытыгар эмиэ сорудах толоробут. Керун эрэ бу ханнык енуй?

Маладьыастар. О5олоор, керуннутууй. Куобахпыт кутуруга маннык этэ дуо? Текунук. Керун эрэ, бу остуолга таастаах уу баар онно кутуруктарбытын угабыт. Мыыла кутабыт. Дэлби ытыспытыгар текунутэбит.

Куобах

Кемелеьен.

Тойон эрбэх, ыйар тарбах, ортоку тарбах, аата суох, ыогын чыгыйа.

Геометрическэй фигураны ылан паравозка сепке олороллор.

Кыьыл ен –тохтоо

Ара5ас ен –бэлэмнэн

От куех ен – бар.

Моркуоптары сыыппараннан сепке уураллар.

Урэх,

муоста

Куобах ампаарыгар.

А-0-У-И

Эьэ

Ара5ас, кыьыл, хонор, халлаан куех, от куех, манан, оранжевай.

Суох текунук.

Куобах кутуругун онороллор.

Конверт иьигэр флешка.

(куобах слайдка кестер)

Тарбахтар слайдка кестер.

Хас биирдии о5о5о геометрическай фигуралар.

(музыка тыаьыыр)

Светофор

Моркуоптар сыппаралаах 1-2-3-4-5-6

Хартыынаны керен фигуралары уураллар.

Буквалаах хартыына.

Эьэ дьиэтэ

Пюре иьитигэр енеех кырааскалар сахсыйдахха ен тахсар.

Таастаах уу, мыыла, сиэл.

Тумук чааьа

Куобахчаан кутуругун кэтэрдии.

О5олоор, биьиги соруда5ы барытын толордубут дуо?

Куобах уердэ дуо?ханнык сорудахтары толордубут?

 Ким ханнык соруда5ы себулээтэ ордук?

Н.Г.Золотарев учугэй остуоруйалаах эбит дуо?

Маладьыастар,  керсуеххэ диэри.

Сиэлинэн онорбут куобах кутуругун кэтэрдэллэр.