Конспекты занятий по алтайскому языку
план-конспект занятия

Тема: «Пöтўгештин билези» деп jурук аайынча куучын.

Балдарла öмö-jöмö иштин öдöр аайы.

1. Солун, сакыбаган учурал. Билгирин эске алып, чокымдаары.

Кўў ойнойт. Таскадаачы балдарла кожо залга кирет. Айылчыларла jакжылажып, балдар jерлерине отурат.

(таскадаачы балдарга табышкак таптырар).

Кеен чўмдў кийимдў,

Кызыл jараш сагалду,

Чазы jокко öйди билер,

Чат эрте улус ойгозор.

- Бу не куш? (пöтўк). Пöтўгешти «ку-ка-ре-ек» деп таскадаачы ўндендирер.

Таскадаачы: пöтўгеш, бу сен ле не болды, не ачынып туруҥ?

Пöтўгеш мен билемди таппай jадым, билемди табаарга болужарыгар ба деп айдат, болужарыс па пöтўкке? (Баладар «эйе» деп айдат).

2. Jаҥы билгирге ууланары.

Таскадаачы балдарга «пöтўгештиҥ билези» деп jурукты кöргўзер. Jурукты аjыктап кöрöр, jурукта не jуралган танып, адап берер.

- Пöтўгеш, ук, балдар сениҥ билеҥ керегинде нени айдып берер.

Таскадаачы jурукты кöрўп, тем эдип куучын тургузар. Озо баштап пöтўкти jазап аjыктап, оныҥ бўдўмин темдектеер. Бажында кызыл jалаалу, кызыл jараш сагалду. Куйругы ла канаттары. Jўзўн-jўўр öҥдў тамаштары кызыл.

Онойып ок такааныҥ бўдўмин аjыктаар. Öҥин темдектеер. Азатпайлар кандый, оны сöслö jурап jартаар. Олор нени эдип турганын айдар.

1. Амыраар öй.

Таскадаачы:  эмди амырап ийектер. Мен слерге ўлгер кычырарым, бойым эне-такаа болойын, а слер азатпайлары. Кандый сöстöр айдарым, ого öткöнип кыймыктангар, ўнденигер.

Чоокыр такааа энези

Курсак-тамак табала,

Кот-кот-кот деп кожоҥдоп,

Балдарын бойына кычырат.

Сары бошпок кööркийлер,

Энезине тўргендейт.

Чойлошконоҥ чокыйла,

Пи-пи-пи деп ўнденет. (Ч. Калай кызы)

Пöтўгеш балдарды мактайт. Мениҥ азатпайларыма чын тўҥей деп айдат.

2. Jаны билгирди быжулаары.

Балдар таскадаачыга öткöнип, jурук аайынча куучын тургузар.

Таскадаачы: пöтўгешке кем jараш ўлгер айдып берер? (балдар ўлгер кычырат).

Таскадаачы: пöтўгеш, уктыҥ ба, сениҥ билеҥди балдар канайып мактап jат? Пöтўгешке сўрекей jарады, кандый jакшы балдар деп ол айдат.

Ойын «Нени эдет?»

Таскадаачы: мен слерге куштардыҥ jуругын кöргўзерим, слер ол нени эдип билерин меге айдарыгар. Темдектезе, такаа калактайт, базат, база нени эдет (балдардыҥ каруузы). Пöтўкти, азатпайларды кöргўзер. (Олор нени эдер аргалу-балдар айдат).

3. Рефлексия. Бўдўрген ишти ле, билгирлерди кемjиири ле чокымдаары.

Таскадаачы: пöтўгешке слердиҥ бўгўнги куучындарыгыр да, ойындар да, ўлгер де сўреен jарады, jакшы балдар, jаан быйан слерге. Слерге jарады ба?