Яшик без дус булып бу җирдә
методическая разработка на тему

Актаныш районы

Уразай балалар бакчасы

Катнаш төркемдә уздырылган бәйрәм – кичә план - конспект

Тәрбияче:

Исрафилова Миләүшә

 ( уртанчылар – мәктәпкә әзерлек төркеме балалары катнашында)

Фуат Әбүбәкеровның  “Дуслык җыры” көе  яңгырый. Төрле милләт киемнәре кигән балалар залга җитәкләшеп керәләр. Музыка туктый. Балалар

“Кояшлы ил” җырын (Ә .Рәшит сүзләре, Л. Батыр – Болгари көе) башкаралар

 Гөляз. Яши безнең илдә

 Бик күп төрле милләтләр

Төрле – төрле телләрдә

Сөйләшә белә алар.

Айдар. “Дустым” сүзен дүрт телдә

 Өйрәндем мин үзем дә.

 Әйтә белән дүрт телдә

“Исәнмесез” сүзен дә.

1 бала. Здравствуйте

2 бала. Исәнмесез

3 бала. Хэллоу. Гудмонинг.

4 бала. Гутен таг.

А.Б. – Әйе балалар, чын күңелдән исәнләшү кешеләрне дуслаштыра, кәефләрен күтәрә.

В. Алсу. Өйрәндек  без җылар да

                Төрле  телдә җырларга

                Безнең әниләр килә

        Шул җырларны тыңларга.

А.Б. Безнен республикабызда торле миллэт халыклары яши: татарлар, руслар, чувашлар, марилар,башкортлар һ.б. Татарстанда сан буенча татарлардан кала ин куп халык-руслар. Барлык миллэт кешелэре дэ узара дус яшилэр: бер-берлэренэ кунакка йорилэр, бергэлэп кунел ачалар, бэйрэм итэлэр. Без бакчабызда, туган телебез беррэттэн, рус телен дэ ойрэнэбез. Рус телендэ жырлар жырлыйбыз, рус халык биюлэрен яратып биибез.Э хэзер, эйдэгез, бергэлэп, “Во поле береза стояла”  дигэн рус халык жырын жырлыйк.

 ( Жыр вакытында бер кыз “каен кәүсәсе” кебек тегелгән күлмәктән кунегулэр башкара.)

С. Алия . Төрле костюмнар киеп,

                 Йөрибез җырлап- биеп.

        Атадык без бу бәйрәмне

        Дуслык бәйрәме диеп.

1 бала. Бәйрәмсез бик күңелсез бит,

Күңелсездер сезгә дә.

Бәйрәмнәр кирәк безгә дә

Бәйрәмнәр кирәк сезгә дә,

Кирәк һәммәбезгә дә!

Алып баручы.  Яшэу очен бетмэс коч алырга

                   Олысына һэм дэ кечегэ –

                   Мэхэббэтле, ямьле, мэрхэмэтле

                   Туган жире кирэк кешегэ.

Искәндәр ( Татар киемендә)

                                              Комеш суларың,зэнгэр урманың

                                          Якын кунелгэ, Татарстарным!

                                              Син-туган ягым, син минем таным,

                                        Татарстаным!

                                “ Мин яратам сине Татарстан”  җыры башкарыла.

Айдар.  ( татар милли киемендэ).

                Без-татарлар! Шушы исем белэн

                Жирдэ яшэу узе бер бэхет.

                Яшибез без бу жирдэ,

                Бар халыклар белэн берлэшеп.

Алсу ( татар милли киемендэ)

                Туган жирем – Идел буе,

                Хэр телнен бар туган иле.

                Туган жирем кебек назлы,

                Жырдай монлы татар теле.

Алсу башкаруында “Татар халык биюе”.

Илмир.   .    Без-бер илнен балалары,

                Барыбыз да дуслар без.

                Татарлар, чуваш, марилар,

                Башкортлар хэм руслар без.

Фирюзә.  (рус милли киемендэ)

                Наш Татарстан

                Дружбой славится.

                Нам жить в Татарстане

                Очен нравится.

 Голяз.           Нынчы день у нас хороший-

                Веселятся  все кругом.

                Пляшут, хлопают в лалоши,

                Ну и мы не отстаем!

Гөляз башкаруында молдаван  халык биюе башкарыла.

Алып баручы. Республикабызда яшэуче мари халкы турында без инде сойлэшкэн идек. Алар да, татарлар һэм руслар кебек, хезмэт яратучы, жырлы-монлы халык. Иген устерэлэр, терлек асрыйлар. Агачны кисеп бизэклэргэ хэм чигу чигэргэ яраталар. Чыбыктан, юкэдэн узеп, сандыклар ясыйлар. Тастымал башлары, кулъяулыклар чигэлэр. ( Тэрбияче бу эйберлэрне балаларга курсэтэ). Бэйрэм итергэ, кунел ачарга яраталар. Яраткан уен кораллары – гослэ, волынка, ике кыллы скрипка, сыбызгы.

 Назлыгөл  ( мари киеменнэн)

                Килдем ерак юл утеп,

                Изгелектэ уйларым.

                Бу сыбызгыны сезгэ

                Булэк итэм, дусларым.

Алып баручы. Рэхмэт сина. Бик матур булэк! Эйдэгез, балалар, хэзер бергэлэп бер шаян уен уйнап алыйк. Ул “ Мине тот “ дип атала.

Бер баланын кулында сыбызгы. Икенче баланын ( яки берничээ) кузлэре бэйлэнэ. Ул- тотучы. Сыыбызгылы бала, уйный-уйный, тотучыдан качып йори. Тотучы, сыбызгы тавышын тынлап, теге баланы тотарга тырыша. Тотылган баланын кузен бэйлэп, уен дэвам итэ.

 Назлыгөл.  ( мари киемендэ)

                Тыпырдатып,матур итеп,

                Без марича биибез.

                Марича да, русча да,

                Татарча да сойлибез.

В.Алия   (украин  киеменнэн)

                Кайсы якта яшэсэк тэ,

                Чиклэр юктыр дуслыкка.

                Дуслык булса янэшэдэ,

                Дошманлык чыгар юкка.

Элвира.      (“Березка”киеменнэн)

                Дус яшэргэ кирэк жир йозендэ,

                Дуслар кирэк хэрбер кешегэ.

                Дуслык булса яшэу дэ кунелле,

                Унай була хэрбер яшен  дэ.

Айназ.     Дуслык  турында дан җырлый

        Һәрбер халык мәкале.

        Без мәкалләр беләбез.

        Әйдәгез сөйлик әле.

• Дустың булмаса эзлә, тапсаң югалтма.
• Кош канаты белән кеше дуслык белән көчле.
• Ялгыз агачны җил сындыра.
• 100 су акчан булганчы, 100 дустың булсын.
• Что одному не под силу, то легко коллективу,
• Помогай другу везде, не оставляй его в беде.
• Человек без друзей, что дерево без корней.
• Один за всех и  все за одного.

Фирюзә. Дуслар белән күңелле

        Яшәве рәхәт!

                Дустым булганың өчен

        Сиңа зур рәхмәт!

Элвира. Безнең дуслык нык булсын,

        Мәңгелек булсын.

        Көннәребез гел шулай

        Шатлыклы узсын.

Голяз  башкорт халык биюе башкарганда, кызлар “ Шәл бәйләдем” җырын җырлыйлар.

Айназ  (татар киеменнэн)

                Аралар ерак димэгез,

Килегез безгэ, якын дуслар.

                Кин Иделнен суы татлы,

                Йозе якты, кунеле хуш.

Алсу.     (татар киеменнэн)

                Барлык миллэт балалары

                Мина дус булып калсын.

                Дуслык жыры куклэргэ дэ

                Озелмэс юллар салсын.

Бэйрэм “Дуслык” жыры белэн тэмамлана.

                Торсак та без торле жирлэрдэ,

                Без яшибез дуслык илендэ.

                Сойлэшэбез торле теллэрдэ,

                Анлашабыз дуслык телендэ.

                     Кушымта:

                        Устергэн дэ безне чын дуслык,

                        Коч биргэн дэ безгэ чын дуслык.

                        Дуслык булса яшэу гомергэ

                        Ботен жир шарында тынычлык.