Ажык корулде «Алдын кус» (ортумак болук)
методическая разработка (средняя группа)

Салчак Сайдай Орбаевна

Утренник "Золота Осень"

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл utrennik_aldyn_kus.docx21.36 КБ

Предварительный просмотр:

«Хунчугеш» уруглар сады Кызыл-Даг суур

Ажык корулде «Алдын кус»

(ортумак болук)

                            Кижизидикчи башкы: Салчак С.О

                                   

Кызыл-Даг-2018 ч.

Ажык корулде «Алдын кус» (орумак болук)

Байырлалдын чорудуу:

(Ада-иелерни группа иштинче киир чалап олуртур. Уруглар ногаа аймаа кылдыр кеттинген келир).

Башкарыкчы: Экии, хундулуг ада-иелер! Кустун кайгамчыктыг чараш байырлалы «Алдын кус»-биле силерге изиг байыр чедирип тур бис. Шупту дужутту ажаап алгаш байырлаар байырлалывыс-тыр уруглар.

     Сентбрь

В золотой карате, что с конем игривым,

От скакала осень по лесам и нивам.

Добра волшебница все переиначила,

Ярко-желтым цветом землю разукрасила. (Айчек)

       Октябрь Осень на опушке

Краски разводила,

По листве тихонько

Кисточкой водила,

Пожелтел орешник,

И зарделись клены,

В пурпуре осины,

Дуб пока зеленый

Утешает осень

Не жалейте лета,

Посмотрите осень

В золото одета. (Соруктуг)

       Нобрь

Уж небо осенью дышало,

Уж реже солнышко блистало,

Короче становился день.

Лесов таинственна сень

С печальным шумом обнажалась.

Довольно скучна пора,

 Стоял ноябрь уж у двора (Каталея)

Куску уе кайгамчыктыг

Кидин тулук арат чон

Кышка удур мажаанып ап

Дужут ажаап чайзыраарлар. (Чылгычы)

Алдын сарыг тонун кеткеш

Аалдап келир алдын кузум

Аннар куштар кышка удур

Аъжы чемин белеткеп тур. (Эртине)

Кат-чимис, тараа ногаа

Хамык байлаан делгеп алган

Белек кылдыр биске соннеп

Берингир кус моорлап келди  (Алдар)

Ыры «Берингир кус» (уруглар щупту)

Огородта ногаа аймаан

Онча санап четпес-даа сен

Помидорлар холчок бышкан

Борбак-борбак кызыл-кызыл

Чаагай улуг ногаан арбуз

Чараш бомбук сагындырар

Картошканын улуун канчаар

Харын мырай идик майыы

Согунаны кандыг дээрил

Солун ногаа ол-ла болгай

Картангылыг магадылыг

Капусталар база орар.

Шулук «Куску уе»

  Милена

Арга эзим шынаа шолдер                                  

Чылыг бургег хуннер шуужар

Алдынналчак энчек шыпкан                              

Чылыг чуртче куштар чанар

Саглай

Салгын хатка сымыранчып                              

  Хемнер кыдыы чаакталып

Сарыг буру шылыражыр.                                    

Кезек-кезек хыраа шывар

Ванеса

        Аъш-чемни уужелээн

        Ажыл иш-даа чымыштыг-ла

        Шагнын элбек байлак ойу

        Чаагай чолдуг куску уе.

Тензин

Арга арыг, хову шолдер

Алдын сарыг болу берген

Хамык дужут ажааттынган

Кайгамчыктыг кус-даа душкен.

Тамерлан

Чечек чимис чулуу кадып

Челээш шагда унместээн

Чанган куштар куюм ыры

Чалымнарга чангыланган

Тывызыктардан тып корунерем уруглар.

Буурекке домей, буду-будуу карактарлыг (картошка)

Узун чажым даштын, улуг бодум черде (морковь)

Эжии сонгазы-даа чок бажын долдур кижи (огурец)

Картангызын картаарга карак чажы токтур (согуна)

Картангызы тоглангызы кады чарт будуштуг (капуста)

-Чылда каш уе барыл?

- Даштын чылдын кайы уезил?

-Куску уе-деп, канчап билип алдынар?

-Куску уенин мурнунда кандыг уе турганыл?

-Кустун соонда кайы уе келирил?

-Куску айларны адаптынарам.

- Мен ам силерге бир-ле шулукту номчуп берейн, силер кичээнгейлиг дынанар, шуве:

Чечек чимис чулуу кадып

Челээш шагда унместээн

Чанган куштар куюм ыры

Чалымнарга чангыланган

Шынаа, хемнер чингир сарыг

Чычыы тонун уштуп капкан

Сывырылган кургаг буру

Чыдын дилеп сылдырады

-Бо шулукте кайы уени коргускен-дир? Шулук силерге мунгаранчыг дыр-бе азы хоглуг- дыр бе?

-Ынчаарга, куску уе келирге биске багай болуп турар бе, азы эки болуп турар бе?

-Кайы-даа уе бодунуу биле эки болур. Кус дээрге эн-не чараш, бай уе-дир. Кузун чайны оттур остурген ногааны ажаап алырга, кыжын чиир болгай.

-Силернин бажыннарынарда ногаадан оске чуну чыып белеткеп алганыл? (катты чыгаш вареньелер кылып алган)

- Ол магалыын корунер даан, кежээ улус хой ногааны, янзы-буру каттарны чыып ангы=ангы вареньелер белеткеп алган болур. Ол ногаалар, каттарда чуу-деп, биске кончуг херек витаминнер бар болган ийик? ( «С» витамин)

2. Чугаа сайзырадылгалыг кезээ. Шулуктээн тывызыктар.

-Уруглар силер ногаа-чимистер дугайында дыка хой тывызыктар билир болгай силер, ам бо келген аалчыларывыска ол ооренип алганывыс орус-тыва тывызыктарывыс салыылынар. (уруг бурузу 1-1 тывызыкты чугаалаар)

- Эр-хейлер, ам ногаа ажааган дужут дугайында келген аалчыларга ыры-шулуувусту, оюн-коргузуувусту ойнап берээлинер.

3.Ыры: «Золота осень»

Намзырай

1.Арга-арыг, хову –шолдер

Алдын-сарыг болу берген

Хамык дужут ажааттынган

Кайгамчыктыг кус-даа душкен.

б).Хоровод-ыры: «Урожайная».

в).танцы: «Куску бурулер самы»

4.Туннел кезээ. Оюннар.

1-ги оюн: а)«Картошканы кым мурнай чыырыл?» 2-леп ойнаар.( арыдыр аштап каан 10 борбак, уругнун адыжынга ой картошкаларны улуг тавактан (онгар таз), бичежек кочалче киир октаар.

б) Ол-ла оюнну ада-иелерге база ойнадыр

2-ги оюн: «Огородта ногааларны чыылынар». (огурец, морковь, свёкла, борбак-лук хевирлерин 5-6 кылдыр чурааш кадыг саазынга белеткеп кезип каан турар) башкы ногааларны шала кырынга тарадыр чажып каарга 4 уруг музыка аайы биле ону чыыр ( оюнну кузелдиг ада-иелерге база ойнадыр).